طی روزهای اخیر فضای داخلی بزرگ‌ترین سازمان اسلامی ومدنی اندونزی، نهضت‌العلماء شاهد تنش و تحرکات پیچیده‌ای بوده است. درمرکز این تحولات، موضوعی قراردارد که نگاه افکار عمومی و رسانه‌ها را به خود جلب کرده: تصمیم شورای نهضت العلماء برای عزل یحیی خلیل ستاقوف ازسمت ریاست اجرایی این سازمان. این بحران زمانی علنی شد که نسخه‌ای از صورتجلسه شورای نهضت العلماء با امضای مفتاح الاخیار، رئیس شورا درشبکه های اجتماعی منتشرشد. این انتشارموجی ازپرسش‌گری را درمیان فعالان اجتماعی و پیروان نهضت‌العلماء ایجاد کرد و به سرعت به موضوعی ملی تبدیل شد. براساس محتوای صورتجلسه دلایل اصلی شورا برای اتخاذ چنین تصمیمی برسه محوراستواربوده است. نخست دعوت از سخنرانی که گفته می‌شود ارتباطاتی با شبکه های بین المللی صهیونیسم دارد و حضور او درآکادمی رهبری ملی نهضت العلماء به عنوان سخنران برنامه تربیت کادرعالی رتبه، با اصول و ارزش های اهل سنت و جماعت این سازمان درتضاد شناخته شده و مغایر با پیش فرض های هویتی و فکری نهضت‌العلماء تلقی شده است. دوم تأکید شده که این اقدام در زمانی انجام شده که جهان اسلام به شدت اقدامات اسرائیل را محکوم می‌کند و جامعه اندونزی نسبت به مسأله فلسطین حساسیت ویژه‌ای دارد، بنابراین این دعوت به عنوان رفتاری که می‌تواند وجهه سازمان را مخدوش کند، تعبیر شده و مطابق مقررات داخلی برکناری مسؤولی را که سازمان را بدنام کند، توجیه می نماید. سومین محوراختلاف، مسائل مالی است. شورا در صورتجلسه خود اشاره کرده که برخی روندهای مالی اخیر درسازمان آشکارا ناقض مقررات اسلامی و آیین نامه های سازمانی بوده و این تخلفات احتمالاً موجودیت حقوقی نهضت العلماء را تهدید می‌کند. این بخش از گزارش توجه رسانه ها و جامعه مذهبی را به شدت جلب کرده است؛ چرا که سلامت مالی و شفافیت اقتصادی یک نهاد مذهبی، ارتباط مستقیم با اعتماد عمومی دارد. درادامه تصمیم‌گیری های شورا، اختیار نهایی تعیین وضعیت ریاست اجرایی سازمان به رئیس شورا و دو معاون وی سپرده شد و آنان درنتیجه مشورت های درون سازمانی دو گزینه پیش روی یحیی خلیل ستاقوف قراردادند: یا به صورت داوطلبانه استعفا دهد یا درصورت امتناع، شورا رسماً برکناری او را اعلام می کند. یحیی خلیل ستاقوف که همچنان ریاست اجرایی را در اختیار دارد، بلافاصله واکنش نشان داد و دریک نشست آنلاین با رهبران استانی و شهری نهضت العلماء اعلام کرد که این تصمیم یک جانبه و بدون فرصت دفاع برای او اتخاذ شده است. وی با استناد به اساسنامه تأکید کرد که برکناری مقام تنها درشرایطی امکان‌پذیراست که جرم اثبات شده‌ای وجود داشته باشد یا آسیبی جدی به سازمان وارد شده باشد. ستاقوف تلاش کرده فضای بحث را از حالت تقابل شخصی خارج و موضوع را مربوط به حفظ انسجام درساختار نهضت‌العلماء بداند و و یادآورشود که هدف اولیه وی، جلوگیری از دو قطبی شدن سازمان وحفظ وحدت جریان مذهبی است. در همان زمان سیف‌الله یوسف دبیرکل نهضت العلماء موضعی رسمی منتشرکرد و تأکید نمود آنچه اکنون در سازمان جریان دارد، بخشی از پویایی های طبیعی و عادی یک ساختارگسترده و دیرپاست که براساس سازوکارهای قانونی درحال مدیریت است و نباید آن را بحرانی گسترده تلقی کرد.این موضع‌گیری البته نتوانسته به طور کامل از شدت گمانه زنی ها بکاهد و بیشتر به تلاش برای کاهش التهابات رسانه‌ای شبیه بوده است. تحولات اخیر درنهضت العلماء نشان می‌دهد که پای مفاهیمی فراتر از یک اختلاف اداری درمیان است. این سازمان نقش محوری در حیات دینی و اجتماعی اندونزی دارد و هر نوع تنش در آن بازتابی مستقیم در جامعه ایجاد می‌کند. حساسیت افکار عمومی نسبت به مسأله فلسطین، اهمیت سلامت مالی یک نهاد دینی و همچنین رقابت‌ها و کشمکش های پنهان درسطوح مدیریتی، همگی عواملی هستند که این ماجرا را پیچیده‌تر کرده‌اند. اکنون ستاقوف درتلاش است تا جایگاه و اعتبارخود را حفظ کند و شورا نیز برآن است که اقتدار نظارتی خود را تثبیت نماید. بی‌تردید نتیجه این کشمکش، جهت‌گیری آینده نهضت العلماء راتحت تأثیر قرارداده و می‌تواند موجب تغییرات ساختاری و سیاسی مهمی در این سازمان تأثیرگذار شود.
یحیی خلیل ستاقوف دبیرکل سازمان اسلامی نهضت العلما کیست ؟
کیایی حاجی یحیی خلیل سِتاقوف، معروف به گوس یحیی (متولد ۱۶ فوریه ۱۹۶۶ م برابر با ۲۷ بهمن ۱۳۴۴ ش در شهر رِمبانگ، جاوه مرکزی، عالم دینی (از علما) است که در حال حاضر به عنوان رئیس نهضت‌العلما برای دوره 2022-2027 انتخاب شده است.گوس یحیی فرزند کیایی حاجی خلیل بیسری، یکی از بنیانگذاران حزب بیداری ملی (Partai Kebangkitan Bangsa) و نیز برادر بزرگتر یاقوت خلیل قوماس، وزیر فعلی دین است. گوس یحیی همچنین یکی از سرپرستان مدرسه شبانه روزی اسلامی (حوزه اسلامی) روضۀ الطالبین شهر رِمبانگ، جاوه مرکزی است.
تحصیلات:
گوس یحیی در مدرسه شبانه روزی المُنوِّر جوگجاکارتا زیر نظر کیایی حاجی علی معصوم تحصیل نمود. در سطح آموزش عالی، وی در رشته جامعه شناسی دردانشکده علوم اجتماعی و سیاسی دانشگاه گادجامادا، جوگجاکارتا به تحصیل مشغول بود.
فعالیت ها
فعالیت سازمانی در نهضت العلماء
یحیی خلیل ستاقوف درنهضت العلماء کاتب عام برای دوره 2015-2020 بوده است. درسی و چهارمین کنگره نهضت العلماء درلامپونگ،گوس یحیی به عنوان رئیس اجرایی نهضت العلماء برای دوره 2022-2027 انتخاب شد که قبلاً سعید عقیل سراج آن را برای دو دوره به عهده داشته است.
فعالیت سیاسی و حکومتی
گوس یحیی زمانی سخنگوی رئیس جمهور اندونزی عبدالرحمن وحید بود. سپس در 31 مه 2018 برابر با ۱۰ خرداد ۱۳۹۷، گوس یحیی توسط رئیس جمهور جوکووی به عنوان یکی از اعضای شورای مشورتی ریاست جمهوری درکاخ ریاست جمهوری جاکارتا منصوب شد.
فعالیت بین المللی در عرصه جهانی
در سال 2014، گوس یحیی به عنوان یکی از مبتکران تأسیس یک مؤسسه مذهبی درکالیفرنیا، آمریکا، به نام بیت الرحمه للدعوۀ الاسلامیه رحمۀً للعالمین که اسلام را برای صلح و رحمت عالمین مطالعه می کند، ثبت شد. وی همچنین به عنوان کارشناس تدوین سیاست در شورای اجرایی ادیان در آمریکا-اندونزی که بر اساس توافقنامه دوجانبه امضا شده توسط رئیس جمهور اوباما و رئیس جمهور جوکووی در اکتبر 2015 برای ایجاد یک مشارکت استراتژیک بین آمریکا و اندونزی ایجاد شد، منصوب شد.گوس یحیی نیز به عنوان فرستاده ای برای جنبش جوانان انصار(وابسته به نهضت العلماء) وحزب نهضت ملی (PKB) برای شبکه های سیاسی پراکنده در سراسر اروپا و جهان، انترناسیونال دموکرات میانه رو (Centrist Democrat International) و حزب مردم اروپا (European People’s Party) منصوب شد.
درادامه مقاله معیان بن حامو را مرور و واکاوی شود گویایی واقعیت های میدانی و بخش پنهانی اندیشه یحیی خلیل ستاقوف باشد. معیان بن حامو روزنامه نگار اسراییلی طی مقاله ای درخصوص سفر خلیل ستاقوف به اسراییل می نویسد: آقای یحیی خلیل ستاگف دبیرکل سازمان نهضت العلماء اندونزی که قریب به 90میلیون عضو دارد به رغم مخالفت "حماس" برای دومین بار طی سال های اخیر به اسراییل سفر کرده و با شخصیت های دینی و سیاسی اسراییل از جمله نتانیاهو نخست وزیر دیدارو گفتگوکرد. وی همچنین در مراسم آواز خوانی مشترک یهودیان، مسیحیان و مسلمانان "کولولام"که با عنوان «one love» برگزار شد، شرکت نمود . معیان در ادامه می نویسد درحاشیه این مراسم فرصتی دست داد تا با یحیی خلیل مصاحبه ای داشته باشم.
«کلولام» اسم مراسم موسیقی ای است که هرساله در اسراییل برگزار و همه طبقات اجتماعی در آن شرکت می کنند. مراسم باعنوان «one love» و با حضور صدها مسیحی ، یهودی و مسلمان و بخصوص برخی شخصیت های اسلامی در آخرین شب ماه مبارک رمضان در محل موزه " برج داود" برگزار شد و خواننده معروف "بوب مارلی" ترانه خود را به سه زبان عبری، عربی و انگلیسی وبا همراهی حاضرین اجراء و کلیپ آن به سرعت در شبکه های اجتماعی منتشر شد.
دبیرکل نهضت العلماء اندونزی درخصوص دلیل سفرش به اسراییل گفت: دوست دارم قدمی برای تحقق صلح در این کشور بردارم به همین خاطر به اسراییل سفر کردم. وی در ادامه می گوید: بیشتر اوقات اقدامات سیاسی و نظامی برای کمک به تحقق صلح به کار گرفته می شود اما من مایل هستم از دین به عنوان ابزاری برای ایجاد صلح دراین منطقه استفاده کنم و این امید وجود دارد که به کار گرفتن دین برای تحقق صلح مثمر ثمرباشد. ستاقوف درادامه می گوید: آمده ام تا از همگان درخواست کنم که "رحمت" را مبنای کارها و اقداماتشان قرار دهند و با گشودن صفحه ای جدید گذشته را به فراموشی بسپارند. رأفت و تعامل همراه با محبت دو اصلی هستند که همه ادیان به آن اقرار دارند. و من امیدوارم که عمل بر اساس "رحمت" که اصل مورد قبول هم ادیان است موجب توحید صفوف آنها برای رسیدن به هدفی مشترک یعنی صلح شود. ستاقوف در خصوص دیدارش با نتانیاهو گفت: موضوع اصلی دیدار ما بررسی راه های ایجاد صلح بین اسراییل و فلسطین بود. و من قانع شدم که نخست وزیر به جدیت پیگیر موضوع صلح با فلسطینی ها است. دبیر کل نهضت العلماء در خصوص برنامه دیدار با فلسطینی ها برای بحث پیرامون ایجاد صلح با اسراییل گفت: هنوز برنامه دیداری مشخص نشده اما مطمئنا در آینده دیدارهایی انجام خواهد شد. برخی دیگر –مثل من- معتقدند باید گذشته را رها و امروز را نقطه حرکت قرار دهیم تا بتوانیم به صلح برسیم. ایشان در پایان ضمن تاکید مجدد بر اهمیت دین در ایجاد صلح و اینکه دین اسلام دین رحمت و پیامبر اسلام رحمت برای همه خلق است نسبت به برقرای روابط دیپلماتیک بین اندونزی و اسراییل اظهار خوشبینی کرد وگفت: مشکل روابط در درگیری بین اسراییل و فلسطین نهفته است و چنانچه قدم های مستمری در این خصوص برداشته شود هر دو کشور تشویق به ایجاد روابط خواهند شد. معیان بن حامو در پایان این گفتگو می نویسد: یحیی خلیل ستاقوف دبیرکل سازمان نهضت العلماء اندونزی نماینده جناح میانه رو و معتدل اسلامی است که بر خلاف جناح های تندرو مثل حماس و حزب الله، معتقد به راه های مسالمت آمیز برای رسیدن به صلح هستند. لذا از نظر ستاقوف جناح های تندرو با برداشت سطحی از اسلام، دین را برای ایجاد درگیری به خدمت می گیرند اما ما باید رحمت را ملاک عمل قراردهیم و گذشته را به فراموشی بسپاریم.
منبع:
نظر شما