در تاریخ ۳۱ اردیبهشت ۱۳۹۹، جلسه نظارتی در محل قانونگذاری مجلس عالی جمهوری ازبکستان برای نظارت بر اجرای "نقشه راه" جهت تامین آزادی های  دینی و اعتقادی برگزار شد. این سند از طرف شورای اتاق قانونگذاری و شورای مجلس سنای ازبکستان در تاریخ ۱۴ اردیبهشت ۱۳۹۸ به تصویب رسیده بود. 

به گزارش سایت خبری اوز دیلی (UzDaily.uz) ، این برنامه با حضور معاونین، سناتورها، روسای وزارتخانه ها، مؤسسات آموزشی و علمی، نمایندگان ادیان و مذاهب، رسانه ها ی جمعی ، احمد شهید  گزارشگر ویژه  ی شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد در زمینه آزادی های  دینی و عقیدتی، نمایندگان کمیساریای عالی حقوق بشرسازمان ملل متحد، کارشناسان دفتر منطقه ایی کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد در آسیای میانه، دفتر نهادهای دموکراتیک و حقوق بشر سازمان امنیت و همکاری اروپا، وزارت امور خارجه ایالات متحده، کمیسیون آزادی مذهبی بین المللی ایالات متحده آمریکا، موسسه مشارکت جهانی، دانشگاه بریگام جوان، نمایندگی های دیپلماتیک و سازمان های بین المللی معتبر در ازبکستان برگزار شد.

آقای اکمل سعید اف معاون اول رییس مجلس قانونگذاری در سخنرانی خود اشاره کرد که در ماه مهر سال ۱۳۹۶ ، آقای احمد شهید گزارشگر ویژه شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد در زمینه آزادی دین و عقیده برای اولین بار در مدت ۱۵ سال گذشته به ازبکستان آمدند و در نتیجه بررسی های  ایشان، ۱۲ توصیه جهت توسعه آزادی مذهبی و عقیدتی به شکل  سند "نقشه راه" تهیه گردید.

در این نشست یاد آوری شد همه گیری کرونا ویروس در جهان، باعث افزایش عدم تحمل مذهبی در بسیاری از کشورها شده است و موارد ابراز نفرت و اهانت به نمایندگان ادیان در پی گسترش ویروس افزایش یافته است.

و در این نشست تاکید شد که تغییرات اساسی در حوزه آزادی مذهبی یک بخش جدایی ناپذیر اصلاحات سیاسی و حقوقی در ازبکستان می باشد. این تغییرات در قالب استراتژی جهت توسعه و اصلاحات ازبکستان برای  تضمین هماهنگی های  بین الاقوامی و تحمل مذهبی بیش بینی شده است.

 در تاریخ ۲۸ آذر ۱۳۹۸ قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل متحد تحت عنوان "آموزش  و تحمل مذهبی" تصویب شد که توسط رییس جمهور ازبکستان ش. میرزیف پیشنهاد شده بود و این یک رویداد مهم و تاریخی در عرصه بین المللی قلمداد می شود.

اکمل سعید اف  ضمن تشکر از همکاران بین المللی برای کمک به اجرای اصلاحات در حوزه های  سیاسی، قضایی ، حقوقی و افزایش نقش نهادهای مدنی، از جمله در حوزه آزادی مذهبی، اظهار داشت  که ازبکستان مسایل آزادی مذهبی، دینی و امنیتی را در کنار مسایل اجتماعی دیگر و مرتبط  با هم می بیند و آنهارا به شکل جداگانه بررسی نمی کند.

به گفته ا. تاشقول اف معاون وزیر دادگستری ازبکستان در تغییر قوانین و مقررات فعلی فعالیت سازمان های دینی، اطلاع داد، از جمله مالیات دولتی جهت ثبت نام سازمان های دینی ومذهبی پنج برابر کاهش یافته است، لیست مدارک و اسناد لازمه تقلیل و تسهیل شده است، تهیه گزارش های سه ماهه لغو شده و به جای آن تهیه و تنظیم گزارش سالانه به صورت الکترونیک جاری  شده است. و تغیرات دیگر سلب مسئولیت از قوه قضاییه برای بستن سازمان های مذهبی و جریمه سازمان های دینی به مبلغ ۲۲.۱ ملیون صوم (۱۰ برابر کمترین جریمه) در حالت عدم رعایت الزامات قانونی و مقررات می باشد. تاشقول اف همچنین اظهار کرد که نسخه جدید پیش نویس قانون "در باره ازادی باورها و فعالیت سازمان های مذهبی" به تصویب رسید. لازم به ذکر است که در روند تهیه این پروژه، تجربیات تنظیم روابط قانونی بین دولت و دین در ازبکستان و در سطح بین المللی نیز  مورد توجه قرار گرفت.

آقای د. ایشنایف معاون رییس کمیته امور دینی وابسته به هیات وزیران جمهوری ازبکستان ضمن سخنرانی خود در باره فعالیت های برنامه "نقشه راه" اطلاعات آماری داد. وی گفت که امروز در قلمرو جمهوری ازبکستان ۲,۲۷۷ سازمان در ۱۶ فرقه مختلف مذهبی فعالیت می کند و از بین آنها ۲۰۹۴ نهادهای اسلامی می باشد که شامل ۲۰۶۷ مسجد است:

· ۱۶۶ سازمان مذهبی مسیحی

· ۸ جامعه یهودی

· ۶ جامعه بهایی

· یک جامعه کریشنایی

· یک معبد بودایی

· جامعه بین ادیانی کتاب مقدس ازبکستان

سالانه دو بار جلسه شورای امور مذهبی کمیته امور دینی برگزار می شود و در سال ۲۰۱۹ - تغییرات و جزئیات جدیدی "در باره آزادی باورها و سازمان های مذهبی" مورد بحث قرار گرفته است. در حوزه آموزش مذهبی تغییرات بنیادی رخ داده است و پیوسته پیشرفت و توسعه فعالیت های علمی - تحقیقاتی مشاهده می شود و به طور منظم جلسات و اقدامات مختلف در "نقشه راه" پیش بینی شده و با حضور کارشناسان خارجی  برگزار می شود.

استاد ا. عثمان اف معاون رییس آکادمی بین المللی اسلامی ازبکستان اشاره کرد که امروز در ازبکستان موسسات آموزشی ذیل در حوزه مذهب و دین فعالیت می کنند:

· آکادمی بین المللی اسلامی ازبکستان

· انستیتوی اسلامی تاشکند، مدرسه عالی "میر عرب" و ۹ مدرسه دیگر

· مدرسه علوم دینی الهیات ارتدکس تاشکند

· مدرسه علوم دینی مسیحیت تاشکند.

· مرکز تحقیقاتی بین المللی امام البخاری

· مرکز تحقیقاتی بین المللی امام الترمذی.

· مدارس علمی و متخصص در مطالعات علوم "کلام", "حدیث", "فقه", "عقاید و تصوف"

· مرکز انجیل کامل مسیحیان ازبکستان،

· اتحادیه کلیساها مسیحیان انجیلی-باپتیست ازبکستان

عثمان اف علاوه کرد:

- "در آکادمی بین المللی اسلامی ازبکستان رشته های جدید در مطالعات علوم دینی مثل "الهیات"، "فقه"، "قرآن"، "حدیث" وارد برنامه های  آموزشی شده است. به منظور پرورش کادرهای ماهر در حوزه آموزش مذهبی، در آکادمی مذکور گروه های "قرآن شناسی و حدیث شناسی"، "تاریخ اسلام و منبع شناسی"، "اعتقادات" و ....باز شد و بیش از ۱۰۰ دانشجو در رشته های مطالعات مذهبی پذیرفته شده است ".

در حین این جلسه پارلمانی، آقای ا. شهید گزارشگر ویژه شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد در ازادی دین و باورها، در سخنرانی خود اشاره کرد که پیشرفت قابل توجهی در تامین آزادی مذهبی و باورها در جمهوری ازبکستان رخ داده است.

به نظر نمایندگان فرقه های مذهبی که در این نشست مشارکت کردند، تاکید کردند که تغییرات قانونی و عملی فعلی گواهی از اجرای سیاست های دولت در حوزه مذهب و دین می باشد. شرکت کنندگان همچنین اشاره کردند که در پیشگیری گسترش عفونت ویروس کرونا در ازبکستان، نمایندگان سازمان های مختلف مذهبی نیز سهم خود را به خوبی ایفا می کنند،  آنها اقدامات لازم را به طور مداوم برای  مردم توضیح می دهند و برای پیشگیری از عفونت کرونا ویروس خدمات و همکاری مناسب و  ارزشمندی داشته اند. 

رایزنی فرهنگی ج.ا.ایران در ازبکستان