یهودیان اتیوپیایی در اسرائیل( سرزمین‌های اشغالی) مهاجران و نوادگان مهاجران جوامع بتا اسرائیل(عنوانی است که به یهودیان اتیوپی اطلاق می‌شود، این جامعه که قرن ها در منطقه پادشاهی آکسوم و امپراتوری اتیوپی سکنی گزیده بودند در حال حاضر بین مناطق آمهارا و تیگرای امروزی اتیوپی تقسیم شده اند و  بیشتر جامعه بتا اسرائیل در اواخر قرن بیستم به اسرائیل مهاجرت کردند) در اتیوپی هستند که اکنون در اسرائیل اقامت دارند. جامعه یهودیان اتیوپی در اسرائیل نیز تا حدی کمتر، اما قابل توجه، از فالاش مورا(Falash Mura) تشکیل شده است؛ جامعه‌ای از بتا اسرائیل که در طول دو قرن گذشته به مسیحیت گرویده بودند، اما به آنها اجازه مهاجرت به اسرائیل داده شد.

فالاش مورا نامی است که به افراد جامعه بتا اسرائیل در اتیوپی داده شد که در قرن نوزدهم و بیستم به دنبال تبعید، به دین مسیحیت گرویدند. این اصطلاح شامل بتا اسرائیل است که به قوانین اسرائیل پایبند نبوده و همچنین به مسیحیت گرویده است که یا داوطلبانه این کار را انجام داده اند یا مجبور به انجام آن شده اند.امروزه تقریباً ۸۲۰۰ فالاش مورا در اتیوپی زندگی می‌کنند.

بیشتر جامعه از اتیوپی به اسرائیل در دو موج مهاجرت دسته جمعی با کمک دولت اسرائیل طی دو  عملیات موسی (۱۹۸۴) و عملیات سلیمان (۱۹۹۱) کوچ کردند: امروزه اسرائیل محل زندگی بزرگترین جامعه بتا اسرائیل در جهان است، با حدود ۱۶۰،۵۰۰ شهروند اتیوپی تبار در سال ۲۰۲۱ ، که عمدتاً در مناطق کوچک شهرهای مرکزی اسرائیل زندگی می‌کنند.

اولین موج مهاجرت یهودیان اتیوپیایی که در دوران معاصر در اسرائیل مستقر شدند در سال ۱۹۳۴ همراه با یهودیان یمنی از اریتره ایتالیایی(اریتره ایتالیایی مستعمره پادشاهی ایتالیا در قلمرو اریتره کنونی بود) آمدند.

بین سالهای ۱۹۶۳ و ۱۹۷۵ ، گروه نسبتاً کمی از بتا اسرائیل به اسرائیل مهاجرت کردند. مهاجران بتا اسرائیل در آن دوره عمدتاً مردانی بودند که تحصیل کرده بودند و با ویزای توریستی به اسرائیل رفته بودند و سپس به طور غیرقانونی در این سرزمینهای اشغالی اقامت داشتند.

تعدادی از حامیان آنها در اسرائیل تصمیم گرفتند به آنها کمک کنند. این حامیان شروع به سازماندهی آنها در انجمن ها کردند، از جمله تحت هدایت اووادیا هازی، یهودی یمنی اریتره ای تبار که با زن بتا اسرائیل در اسرائیل ازدواج کرده بود. با کمک این انجمن های حمایتی، تعدادی از مهاجران غیرقانونی موفق شدند وضعیت اسکان خود را توسط مقامات اسرائیلی تثبیت کنند. برخی موافقت کردند که به یهودیت روی آورند تا بتوانند در اسرائیل بمانند. افرادی که  کارهای آنها طبق روال انجام گرفت اغلب خانواده های خود را نیز به اسرائیل می آورند.

در سال ۱۹۷۳ ، خاخام اسرائیل ادعا کرد که بتا اسرائیل از نسل قبیله گمشده دان هستند و سرانجام در فوریه ۱۹۷۳ به "یهودی بودن" آنها اعتراف کرد.

در آوریل ۱۹۷۵، دولت اسرائیل؛ اسحاق رابین رسماً بتا اسرائیل را به عنوان یهودیان به منظور قانون بازگشت آنها (اقدامی اسرائیلی که به تمام یهودیان جهان حق مهاجرت به اسرائیل را می دهد) پذیرفت.

بعداً ، مناخم بگین ، نخست وزیر رژیم صهیونیستی ، احکام واضحی از خاخام رئیس سفاردی اووادیا یوسف دریافت کرد که آنها فرزندان ده قبیله گمشده هستند. با این حال، خاخام اصلی اسرائیل در ابتدا از آنها خواسته بود تا به صورت یهودی تغییر شکل دهند تا هرگونه شک و تردید در مورد وضعیت یهودی خود را از بین ببرند.

نوامبر ۱۹۷۹ - ۱۹۸۳: فعالان و عوامل موساد در سودان با بتا اسرائیل تماس گرفتند تا به سودان بیایند و از آنجا از طریق اروپا به اسرائیل منتقل می شوند. پناهندگان یهودی اتیوپی از جنگ داخلی اتیوپی در اواسط دهه ۱۹۷۰ وارد اردوگاه های پناهندگان در سودان شدند. بیشتر بتا اسرائیل از تیگرای و منطقه ولگایت؛ مناطق تحت کنترل TPLF بودند  که اغلب آنها را تا مرز سودان همراهی می‌کردند از سویی دیگر بسیاری از یهودیان اتیوپی نیز برای فرار از جنگ داخلی، قحطی در طول و پس از جنگ و همچنین دشمنی با یهودیان اتیوپی به اسرائیل مهاجرت کردند.

در سال ۱۹۸۳ تعداد زیادی بتا اسرائیل شروع به مهاجرات به سمت اسرائیل کردند و موساد نتوانست به موقع آنها را کنترل کند. به دلیل شرایط بد در اردوگاه ها ، بسیاری از پناهندگان بر اثر بیماری و گرسنگی جان باختند. از بین این قربانیان ، تخمین زده می شود که بین ۲۰۰۰ تا ۵۰۰۰ نفر بتا اسرائیل کشته شدند. در اواخر سال ۱۹۸۴ ، دولت سودان ، به دنبال دخالت ایالات متحده، اجازه مهاجرت ۷۲۰۰ پناهنده بتا اسرائیل به اروپا را داد. آنها بلافاصله از آنجا به اسرائیل پرواز کردند. اولین عملیات از دو عملیات در این مدت عملیات موسیبود که بین ۲۰ نوامبر ۱۹۸۴ تا ۲۰ ژانویه ۱۹۸۵ انجام شد و در این مدت ۶۵۰۰ نفر به اسرائیل مهاجرت کردند. چند هفته بعد ، نیروی هوایی ایالات متحده ۴۹۴ پناهجوی بتا اسرائیلی را که در سودان در عملیات جاشوا باقی مانده بودند به اسرائیل منتقل کرد. عملیات دوم عمدتا به دلیل مداخله و فشار بین المللی ایالات متحده انجام شد.

عملیات سلیمان: در سال ۱۹۹۱ ، ثبات سیاسی و اقتصادی اتیوپی با حمله شورشیان به پایتخت آدیس آبابا ، رو به وخامت گذاشت. نگرانی از سرنوشت بتا اسرائیل؛ دولت اسرائیل به همراه چند گروه مخفیانه خود را برای ادامه مهاجرت آنها به اسرائیل آماده کردند. در طول ۳۶ ، در مجموع ۳۴ هواپیمای مسافربری ، که صندلی های آنها برداشته شده بود، ۱۴۳۲۵ بتا اسرائیل را مستقیماً به اسرائیل منتقل نمودند. این عملیات به دلیل مداخله و فشار بین المللی ایالات متحده انجام شد.

از سال ۱۹۹۳ به بعد، مهاجرت غیرقانونی فالاش مورا آغاز شد، که عمدتاً تحت تحولات سیاسی در اسرائیل بود و هنوز هم هست. این مهاجران باید از مسیحیت به یهودیت روی بیاورند.۲۰۱۸–۲۰۲۰: در آگوست ۲۰۱۸ ، دولت نتانیاهو متعهد شد که ۱۰۰۰ یهودی فالشا را از اتیوپی به اسرائیل منتقل کند که در آوریل ۲۰۱۹ حدود ۸۰۰۰ فالشا منتظر خروج از اتیوپی بودند که در ۲۵ فوریه ۲۰۲۰ ، ۴۳ فالشا از اتیوپی وارد اسرائیل شدند.

بتای اسرائیل اتیوپی به تدریج در حال تبدیل شدن به بخشی از جامعه اصلی اسرائیل هستند. بتا اسرائیل اتیوپی، مشابه دیگر گروههای یهودیان مهاجر، که به اسرائیل ملحق شدند، با موانعی در ادغام آنها با جامعه اسرائیل روبرو شده است. چالش های داخلی جامعه اتیوپی بتا اسرائیل با وارد شدن به یک جای نسبتاً مدرن (اسرائیل) از مناطق عقب افتاده، روستایی (در مقایسه با دیگر گروه های مهاجر که از کشورهای صنعتی وارد شده اند و معمولاً دارای تحصیلات رسمی بسیار بیشتری هستند) پیچیده شده است. یک گروه جوان در دهه ۱۹۵۰ برای گذراندن آموزش در زمینه آموزش زبان عبری وارد به اتیوپی رفتند تا اعضای جوان بتا اسرائیلی را در آموزش دهد.

برای آماده سازی برای جذب دهها هزار بتا اسرائیل اتیوپی، دولت اسرائیل دو "طرح جامع" تهیه کرد. اولین مورد در سال ۱۹۸۵ ، یک سال پس از ورود اولین موج مهاجران ، تهیه شد و دومین مورد را در پاسخ به موج دوم مهاجرت در ۱۹۹۱ از اتیوپی به روز کرد. اولین طرح جامع شامل یک برنامه مفصل و دقیق بود. این مسایل مربوط به مسکن ، تحصیل ، اشتغال و سازماندهی عملی را همراه با دستورالعمل های خط مشی در مورد گروه های خاص، از جمله زنان ، جوانان و خانواده های تک والدین پوشش می داد اما این طرحها نتایج ناامید کننده داشت و نشان داد که باید به مسائل قومیتی توجه بیشتری شود.

در سپتامبر ۲۰۰۶ ، پیشنهاد دولت اسرائیل در سال ۲۰۰۷ شامل کاهش مهاجرت اتیوپی از ۶۰۰ نفر در ماه به ۱۵۰ نفر بود. در آستانه رای گیری کنست، دفتر نخست وزیر اعلام کرد که این طرح کنار گذاشته شده است. طرفداران Falash Mura خاطرنشان کردند که اگرچه در مارس ۲۰۰۵ سهمیه ماهیانه ۶۰۰ در ماه تعیین شده بود اما تعداد مهاجرت واقعی ۳۰۰ نفر در ماه باقی مانده است.

بسیاری از مهاجران بتا اسرائیل ، به ویژه آنهایی که از روستاهای دور افتاده اتیوپی آمده بودند ، هرگز از برق ، آسانسور ، توالت فرنگی یا تلویزیون استفاده نکرده بودند. علاوه بر این، سازگاری با غذاهای اسرائیلی دشوار بود. تغییر نامشان نیز باعث گسست نمادین با گذشته مهاجران شده بود. مقامات اسرائیلی در ابتدا به بسیاری از مهاجران جدید اسامی عبری دادند و همه آنها را ملزم به داشتن نام خانوادگی کردند، که در جامعه اتیوپی وجود نداشت. این تغییر نامها یک سیستم دو لایه ایجاد کرد، که در آن مهاجران جدید از نامهای قدیمی و جدید استفاده می کردند. غرق شدن در زبان عبری برای مهاجران جدید آسان نبود و اکثریت مهاجران جدید حتی پس از چندین سال زندگی در اسرائیل و در نتیجه به حاشیه راندن اجتماعی شدید هرگز نتوانستند بر این زبان مسلط شوند، زیر سوال بردن شیوه های سنتی مذهبی آنها توسط خاخام اسرائیل، سردرگمی بزرگی در بین مهاجران جدید ایجاد شد.

۷۵ درصد از ۷۰،۰۰۰ جامعه بتا اسرائیل اتیوپیایی که در سال ۱۹۹۹ در اسرائیل زندگی می کردند نمی توانستند عبری بخوانند یا بنویسند. بیش از نیمی از مردم نمی توانند یک گفتگوی ساده را به زبان عبری انجام دهند.

تعدادی کشیش مهاجران اتیوپیایی در اسرائیل توسط وزارت خدمات مذهبی استخدام شده اند و بسیاری از آنها مراسم مذهبی را در اسرائیل انجام می دهند. با این حال، آنها به عنوان خاخام شناخته نمی شوند و صلاحیت انجام مراسم ازدواج را ندارند. با این وجود، نسل جدیدی از خاخام های ارتدوکس با اصل اتیوپی که در اسرائیل آموزش دیده اند به تدریج در حال  پیشرفت جایگاه خود هستند.

به دلیل فقدان شرایط کار ، بیکاری بالا بین مهاجرین گسترده است: در سال ۲۰۰۵ ، نرخ بیکاری در میان افراد بالای ۴۵ سال ۶۵ درصد بود. جذب نسل های جوان، متولد یا بزرگ شده در اسرائیل، در اقتصاد اسرائیل موفق تر هستند، اما میانگین افراد تحصیلکرده در میان جامعه بتا اسرائیل هنوز کمتر از مردم عادی است. جوانان یهودی، و این عامل ظهور گروه بزرگتر طبقه متوسط ​​با منشأ اتیوپیایی را در جامعه اسرائیل به تأخیر می اندازد. با وجود این ، در سال ۲۰۰۵ ، ۳۰۰۰ دانش آموز از موسسات آموزش عالی فارغ التحصیل شدند و ۱۵۰۰ نفر دیگر نیز در دانشگاه فارغ التحصیل شدند. با این وجود، حتی فارغ التحصیلان دانشگاهی اغلب در یافتن شغل دچار مشکل می شوند.

به علت سطح پایین تحصیلات جوانان بتا اسرائیلی، طبق آمار در سال ۲۰۰۵ ، میزان بزهکاری بین آنان سه برابر بیشتر از دیگر جوانان اسرائیلی بوده است. مطالعه ای که در سال ۲۰۱۲ منتشر شد نشان داد که اعضای جامعه بتا اسرائیل ۳۰ تا ۴۰ درصد کمتر از شهروندان عرب اسرائیل، درآمد دارند. به منظور رفع این مشکل ، برنامه های زیادی برای بهبود یهودیان اتیوپی در وضعیت اقتصادی و اجتماعی اسرائیل ایجاد شده است.

در سال ۲۰۱۲ ، اسرائیل اولین سفیر این رژیم در اتیوپی را به نام بیلانش زوادیا منصوب کرد. به گفته وزیر خارجه اسرائیل، این نشان دهنده مرحله مهمی در مبارزه با نژادپرستی و تعصب است. پس از آن در سال ۲۰۲۰ پنینا تمانو شاتا به عنوان وزیر عالیه و ادغام در دولت اسرائیل به عنوان اولین وزیر دولت اتیوپی تبار منصوب شد.

زبان اصلی مورد استفاده برای برقراری ارتباط بین شهروندان اسرائیلی و بتا اسرائیل اتیوپیایی در اسرائیل، عبری است. اکثر مهاجران بتا اسرائیل به زبان آمهاری (عمدتا) و تیگرینیا با اعضای خانواده و دوستان خود صحبت می کنند. زبان آمهاری و زبان تیگرینیا با خط Ge'ez نوشته شده است، که در اصل برای زبان Ge'ez استفاده شده در کلیسای ارتودوکس توهادو اتیوپی توسعه یافته است. از لحاظ تاریخی، یهودیان اتیوپیایی به زبان های آگاو مانند قوارا (تقریباً منقرض شده) و کایلا (منقرض شده) صحبت می کردند.

جنجال در مورد رفتار با یهودیان اتیوپی از دهه ۱۹۸۰ آغاز شد. در اوایل آن دهه، رئیس خاخام اسرائیل سیاستی را وضع کرد که مهاجران را ملزم می کرد تا مراسم آیینی را انجام دهند، قوانین ربانی را بپذیرند و مردان مجدداً ختنه شوند، که هدف آنها تسهیل جذب آنها با فرهنگ یهودی در اسرائیل بود. تا سال ۱۹۸۴ ، یهودیان اتیوپی با این سیاست مخالفت کردند، زیرا آنها معتقد بودند که مذهب آنها به عنوان یک یهودی نادیده گرفته شده است. بسیاری از مهاجران از انجام مراسم تبدیل و ختنه مجدد امتناع کردند. در اوایل ۱۹۸۵ ، رئیس خاخام سیاست را تغییر داد تا فقط یهودیان اتیوپی که می خواستند به عنوان یهودی در اسرائیل ازدواج کنند مجبور به انجام این فرایند شوند. با این حال ، اتیوپیایی ها همچنان با این سیاست که هیچ گروه مهاجر دیگری در اسرائیل مجبور به انجام آن نبود ، مخالفت کردند و در ۴ سپتامبر ۱۹۸۵ اعتصاب کردند. هدف این اعتصاب دستیابی به رسمیت شناخته شدن به عنوان یهودیان بدون تغییر رسمی یا ختنه بود. اعتصاب کنندگان همچنین خواستار برخورد اتیوپیایی هایی بودند که می خواستند به عنوان یک یهودی ازدواج کنند و به صورت موردی و با مشارکت بزرگان اتیوپی برخورد شود. اتیوپیایی ها اعتصاب خود را در اورشلیم ، خارج از دفتر رئیس خاخام، برپا کردند. این مکان در کنار کنیسه بزرگ قرار داشت زیرا افرادی که هر روز از کنیسه به آنجا می رفتند می توانستند اعتراض را ببینند. سرانجام اسرائیلی های غیر اتیوپیایی به این اعتراض پیوستند. این اعتصاب به مدت یک ماه در روش هاشانا ادامه داشت. رئیس نژادپرست که نگران پایان اعتصاب قبل از یوم کیپور بود ، با معترضان مذاکره کرد. معترضان این مصالحه را انکار کردند و پس از پایان یافتن یوم کیپور، رئیس خاخام مذاکره با معترضان را متوقف کرد. معترضان متوجه شدند که تظاهراتشان در حال ضعیف شدند است، بنابراین برای جلوگیری از تحقیر، آنها تصمیم گرفتند معامله ای را که هفته ها قبل از پایان اعتصاب به آنها ارائه شده بود ، بپذیرند. یهودیان اتیوپی و مقامات اسرائیلی موافقت کردند که برای ازدواج اتیوپیایی ها در اسرائیل، باید با ثبت کننده محلی خود درخواست دهند.

در ماه مه ۲۰۱۵ ، روزنامه یهودی دیلی فوروارد ، جامعه یهودی اتیوپی در اسرائیل را به عنوان جامعه ای توصیف کرد که مدتهاست از تبعیض، نژادپرستی و فقر شکایت کرده است. جذب اتیوپیایی ها در جامعه اسرائیل نشان دهنده تلاشی بلند پروازانه برای نفی اهمیت نژاد است. مقامات اسرائیلی با آگاهی از وضعیت اکثر جوامع افریقایی در دیگر کشورهای غربی، برنامه هایی را برای جلوگیری از ایجاد الگوهای تبعیض اجرا کردند.

در سال ۲۰۰۴ ، نژادپرستی در مورد تأخیر در پذیرش بتا اسرائیل اتیوپی به اسرائیل تحت قانون بازگشت تصویب شد. با این حال ، ممکن است این تأخیر بیشتر به انگیزه های مذهبی نسبت داده شود تا نژادپرستی ، زیرا در مورد اینکه آیا بتای اسرائیلی ها واقعاً یهودی هستند یا خیر شک وجود دارد.

در سال ۲۰۰۵ ، مساله نژادپرستی زمانی مطرح شد و در آم زمان شهردار اور یهودا از پذیرش افزایش زیاد مهاجران اتیوپیایی به دلیل ترس از کاهش ارزش دارایی شهر یا افزایش جرم و جنایت خودداری کرد

در سال ۲۰۰۹ ، ورود دانش آموزان با اصالت اتیوپی به سه مدرسه نیمه خصوصی حردی در پتا تیکوا ممنوع شد. یک مقام دولتی اسرائیل از شهرداری پتاک تیکوا و مدارس انتقاد کرد. اووادیا یوسف ، رهبر معنوی شاس ، تهدید کرد که هر مدیر مدرسه ای از سیستم مدرسه شاس که از پذیرش دانش آموزان اتیوپی خودداری می کند ، اخراج خواهد شد. وزارت آموزش و پرورش اسرائیل تصمیم گرفت از مدارس لامرهاو ، دعاوت مینیم و دارکهی نوآم ، که از پذیرش دانش آموزان خودداری کردند ، کمک مالی بگیرد. بنیامین نتانیاهو ، نخست وزیر رژیم صهیونیستی علیه طرد شدن کودکان اتیوپیایی صحبت کرد و آن را "یک حمله تروریستی اخلاقی" خواند و تظاهرات در اسرائیل در اعتراض به ادعای نژادپرستی علیه مهاجران اتیوپیایی به وقوع پیوست.

منبع:

https://en.wikipedia.org/wiki/Ethiopian_Jews_in_Israel