مقدمه:

بازدید از اتیوپی به شما امکان می دهد تا یکی از پرجمعیت ترین کشورهای آفریقا که دومین رتبه را از لحاظ جمعیت بعد از نیجریه دارد را تجربه کنید. اتیوپی کشوری است که دارای فرهنگ و میراث فرهنگی غنی است و سرزمینی است که نخستین انسانها در آن  قدم زده است. این کشور در "شاخ آفریقا" واقع شده است و توسط کشورهایی مانند اریتره، جیبوتی، سومالی، سودان، سودان جنوبی و کنیا احاطه شده است. با سابقه ای غنی، اتیوپی گردشگران متعددی را از سراسر جهان به خود جلب می کند.

مساجد در اتیوپی:

با توجه به جمعیت زیاد مسلمانان در کشور اتیوپی، این کشور در برگیرنده تعداد زیادی از مراکز عبادی در شهرها و روستاهای مختلف است. مساجد در واقع جدای از مراکز عبادت و نیایش به درگاه خداوند متعال، به عنوان مراکز تجمع و گردهمایی مسلمانان مورد استفاده قرار می گیرند و مسلمانان پیروان فرقه های اسلامی مختلف بسیاری از تصمیمات مهم خود را در قالب جلساتی که در مساجد برگزار می کنند اتخاذ می نمایند.

از این روی می توان گفت حضور در مساجد و برگزاری نمازهای جماعت و جمعه در بین مسلمانان اتیوپی نوعی سنت به شمار می رود و پیروان دین اسلام فرزندان خود را از سنین کودکی با این سنت حسنه آشنا می نمایند.

مساجد اتیوپی نیز همچون دیگر کشورهای آفریقایی با مشکلات فراوانی مواجه می باشند. کمبود بودجه، فقدان امکانات لازم (همچون فرش، میز، دستگاه آمپلی فایر و.... به ویژه در مناطق روستایی)، اختلافات فرقه ای ناشی از تفاوت دیدگاه ها در درون هیئت امناء و ... از مهمترین این مشکلات محسوب می شوند.

 مساجد اتیوپی اعم از مساجد بزرگ شهری و مساجد روستایی به صورت هیئت امنایی اداره می شوند و بودجه لازم نیز از طریق مسلمانان منطقه ای که مسجد در آن واقع شده، تأمین می گردد  در حال حاضر در حدود ۱۱۰ مسجد در آدیس آبابا وجود دارد و در حدود ۳۵۰ مسجد نیز در کل کشور اتیوپی وجود دارد[۱] ضمنا تعداد کلیساها در آدیس آبابا در حدود ۱۲۳ کلیسا و در کل کشور در حدود ۵۶۷ کلیسا می باشد.

براساس اطلاعات موجود در حال حاضر صدها مسجد کوچک و بزرگ در سرتاسر کشور اتیوپی وجود دارند که بسیاری از آنها از طریق اداره مدارس قرآنی و مشارکت در تأسیس برخی مراکز آموزشی نقش مهمی در توسعه فرهنگ و تمدن اسلامی در این کشور ایفا می نمایند.

مهم ترین مساجد فعلی این کشور اعم از مساجد واقع در آدیس آبابا و دیگر شهرهای کشور اتیوپی عبارتند از:

مساجد مهم  اتیوپی:

مسجد انور:

به طور کلی مسجد انور محل تجمع مسلمانان اتیوپی علی الخصوص آدیس آبابا محسوب می گردد. اساس بنای این مسجد به زمان تسخیر این کشور توسط ایتالیایی هادر سال ۱۹۳۵ الی۱۹۴۱ برمی گردد.اشغالگران ایتالیایی به مقتضای زمان ودر پی کسب حمایت مسلمانان این مسجد را به صورت نیمه تمام بنا نموده که پس از اتمام دوره اشغال، ساخت مسجد با همیاری مردم به اتمام رسید که با چالش های فراوانی نیز همراه بود.

 تعداد  نمازگزاران این مسجد در هر روز بین ۸۰۰۰ تا ۱۰۰۰۰ نفر تخمین زده میشود، موقعیت این مسجد در کنار بازار مرکاتو بوده و در نماز جمعه نیز میزبان ۲۵۰۰۰ نفر نمازگزار می باشد.

دلایل نام گذاری این مسجد به نام مسجد اعظم انور:

· واقع شدن این مسجد در منطقه ای به نام مرکاتو(بزرگترین بازار تجاری آفریقا)

· واقع شدن ترمینال اتوبوسرانی خارج شهری در این منطقه

· مساحت خود مسجد و زیبایی بنای آن در مقایسه با دیگر مساجد

· بهره مندی این مسجد از وجود علمای بزرگ دینی

· واقع شدن دفتر شورای مسلمانان اتیوپی دراین مسجد به مدت چند سال

· شایان ذکر است این مسجد با توجه به شهرت دیرینه خود به عنوان مسجد ملی مسلمانان اتیوپی لقب گرفته و همیشه مورد بازدید رهبران سیاسی و مذهبی جهان نیز قرار گرفته است.

مسجد بلال

سال تأسیس این مسجد ۱۹۵۴ میلادی   بوده و روزانه در حدود ۲۰۰۰ نفر برای اقامه نماز به مسجد مراجعه می کنند. اقدامات اولیه برای  بنای این مسجد در سال ۱۹۴۶ میلادی توسط جمعیت الخیریه در گرامیداشت یاد و خاطره مؤذن پیامبر عظیم الشأن اسلام انجام گردید و در سال ۱۹۵۴ میلادی نیز ساخت آن به اتمام رسید. شایان ذکر است این مسجد در زمینه آموزش علوم دینی و مراسم تشییع جنازه نیز خدماتی را به مسلمانان ارائه می کند و علاوه برآن کتابخانه ای نیز جهت مراجعه عموم در دسترس دارد.

مسجد نور

سال تأسیس این مسجد در زمان حکمرانی Zewditu (۱۹۱۶-۱۹۳۰)  بوده و  تعداد نمازگزاران آن در یک روز، به دلیل موقعیت استثنایی و قرار گرفتن در نزدیکی مسجد انور و دسترس بودن همه نوع وسائط نقلیه از نمازگزارن زیادی بهره مند است.  بنای این مسجد تاریخچه طولانی دارد و تاکنون ۵ بار تجدید بنا شده است. تأسیس مسجد یاد شده را به شیخ عیسی حمزه نسبت می دهند که جهت کسب آزادی مسلمان تلاش های خستگی ناپذیری را از خود نشان داد و با اقتدار تمام توانست به اهداف مورد نظر خود از جمله اخذ زمین جهت بنای مسجد دست یابد و درهمین راستا با کمک مسلمانان یمنی موفق به ساخت مسجد نور نیز گردید.

شایان ذکر است آخرین تجدید بنای این مسجد توسط  حمایت های مالی شیخ زاید بن سلطان صورت گرفته است که عبارت بودند از:

· بنای مدرسه قرآنی بزرگ در حیاط مسجد

· ساخت مجتمع های خرید به منظور تأمین هزینه مسجد

· بنای سالن های مجهز سخنرانی

· ساخت سالن مخصوص نگهداری میراث فرهنگی مسجد

· بنای کلینیک جهت مداوای مستمندان

کلیساهای مهم  اتیوپی

عمده جاذبه های گردشگری در اتیوپی را کلیساهای سنگی آن تشکیل می دهد که دارای شهرت جهانی نیز می باشند.

این کلیساها دارای بناهای باشکوه، چشمگیر و البته تاریخی هستند. به ترتیب، در اینجا ده کلیسای سنگی که از سنگ تراشیده ایجاد شده را نام می بریم.

کلیسای لالیبلا[۲]

کلیساهای لالیبلا در منطقه آمهارا[۳] در اتیوپی واقع شده است و مجموعه ای از یازده کلیسا است که از یک صخره یکپارچه و بدون مصالح ساختمانی خارجی ایجاد شده است.

این بنا زمانی  بین  قرن هفتم تا سیزدهم ساخته شده است و مورخان احتمال می دهند که به دستور پادشاه King Gebre Mesqel Lalibela ساخته شده باشد و ایده ساخت آن نیز، ساخت بیت المقدس دیگری در اتیوپی بود تا در هنگام قطع مسیرهای زیارتی در جنگها امکان زیارت وجود داشته باشد. که این ایده جامه عمل پوشیده و تا امروز نیز از این کلیساها برای زیارت و آداب مذهبی محلی استفاده می شود.

هرکدام از یازده کلیسا جلوه ای از معماری خاص خود دارد که نزدیک به هشتصد سال دست نخورده مانده بود و توسط یونسکو به عنوان یکی از میراث فرهنگی اتیوپی به ثبت رسیده است.

کلیسای جامع مقدس در آدیس آبابا

این کلیسای جامع عظیم و زیبا، جزو مکانهای پرستشگاهی در اتیوپی است. این مکان همچنین محل دفن امپراتور هایله سلاسی و همسرش امپراطوریست منن اسفاو نیز می باشد. مقبره های آنان گرانیتی عظیم و به سبک اکسسومیت ساخته شده که  واقعاً چشم نواز هستند.

نمای بیرونی کلیسای جامع، با گنبد مسی بزرگ خود، قلعهای محکم، مجسمه های بیشمار و پرشکوه از سبک های بین المللی  جلوه ای جالب از تاریخ اتیوپی را نشان می دهد.

این کلیسا همچنین میزبان مزار بسیاری از وطن پرست هایی  است که در نبرد با اشغالگران ایتالیایی جان خود را از دست دادند ضمنا مقبره ملس زناوی  نخست وزیر اتیوپی نیز در این کلیسا می باشد

Abuna Yemata Guh

در منطقه تیگرای اتیوپی واقع شده است.  این مکان برای ماجراجویی بسیار مناسب است. کلیساهای منطقه تیگرای با دو هدف ساخته شده اند،  یکی برای اینکه نمازگران مکان مناسبی را برای اعمال خود داشته و تا حد امکان به بهشت نزدیک شوند. دو؛ برای پنهان کردن کلیسا به دور از چشمان کنجکاو لشگریان دشمن بود که به دنبال ویرانی و غارت گنج های کلیساهای مسیحی بودند.

این کلیسا در قرن شانزدهم ساخته شده و به مقدسات Yemata اختصاص داده شده است و مملو از نقاشی هایی است که صحنه هایی از عهد قدیمی و جدید را به تصویر می کشد.

کیفیت نقاشی ها با توجه به سن و سال کلیسا، از نظر ظاهری بسیار خوب هستند و دانشمندان علت آنرا ارتفاع ساخت کلیسا که در ارتفاع ۲۵۸۰متری قرار دارد می دانند.  این کلیسا، تکه ای از تاریخ است که قرن ها دست نخورده مانده است.     

کلیسای Abreha و Atsbeha

یکی از قدیمی ترین و محبوب ترین کلیساها در منطقه تیگرای این کلیساست. گفته می شود این کلیسا توسط دو برادر ساخته شده و ایشان  اولین کسانی بودند که مسیحیت را در اتیوپی پذیرفته اند.  این کلیسا به زیبایی در کنار یک صخره سنگی بزرگ ساخته شده است. براساس سوابق تاریخی، این کلیسا توسط یک قطعه سنگی جداگانه توسط شاه آتسبه به همراه برادر دوقلوی خود و فرمانروای پادشاه آبرهه بین سالهای ۳۳۵ و ۳۴۰ میلادی ساخته شده است.

Cherkos Wukro

این کلیسا در فاصله ۵۰۰ متری Wukro واقع شده است و  یکی از کلیساهای یکپارچه ساخته شده و قابل دسترس است.

Debra Damo

دبرا دامو یک صومعه و کلیسای ساخته شده در قرن ششم است که در بالای کوه سنگی قرار دارد. این خانه برخی از نخستین نسخه های خطی موجود مسیحی و قدیمی ترین ساختمان کلیسای اصلی در اتیوپی را در خود جای داده است. این بنا توسط ابونا آرگاوی تأسیس شده است و تنها با بالا رفتن از یک طناب که در یک طرف صخره محکم نصب شده، قابل دسترسی است. ضمنا فقط مردان مجاز به بازدید از این کلیسا هستند.

منابع:

۱. https://www.addismap.com/churches-mosques

۲. https://absoluteethiopia.com/top-ten-rock-hewn-church-to-visit-in-ethiopia/