مقدمه:
سیاست فرهنگی، ارتباط متقابل و گفتگوی میان فرهنگ‌های منحصربه‌فرد و همچنین سیاستی است که از مرز دولت‌ها و روابط میان آن‌ها فراتر می‌رود و به‌جای سیاست نظامی، اقتصادی و ایدئولوژیک قرار می‌گیرد. سیاست فرهنگی، گفتگو و برقراری ارتباط میان اقشار مختلف، همچون شخصیت‌ها، دولت‌ها، گروه‌ها و جماعت‌هایی است که با یکدیگر در ارتباط هستند. گفتگو در سیاست فرهنگی، کار با اصول فرهنگی‌ای است که اساس تفکر، شیوه زندگی و فعالیت اقشار مختلف را تشکیل می‌دهند.
جمهوری بلاروس
یک سرزمین دور از دریا در اروپای خاوری است که با کشورهای روسیه، اوکراین، لهستان، لیتوانی و لتونی هم‌مرز است. پایتخت آن شهر مینسک است و شهرهای مهم دیگر آن برست، گرودنو، گومل، موگلیف و ویتبسک هستند.
در بیشتر دوران تاریخ، این ناحیه که هم‌اکنون تحت عنوان بلاروس شناخته می‌شود، بخشی از سرزمین‌های دیگر بود که از آن جمله می‌توان به دوک‌نشین پولاتسک، دوک‌نشین بزرگ لیتوانی، همسود لهستان- لیتوانی و امپراتوری روسیه اشاره کرد. نهایتاً، در سال ۱۹۲۲، به یک جمهوری در اتحاد شوروی تحت عنوان بلاروسیه SSR تبدیل شد. این جمهوری به‌طور رسمی در ۲۷ اوت ۱۹۹۰، حاکمیت خود را اعلام کرد و در پی فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، استقلال خود را به‌عنوان جمهوری بلاروس در ۲۵ اوت ۱۹۹۱ اعلام کرد. از سال ۱۹۹۴ تاکنون، الکساندر لوکاشنکو رئیس‌جمهور این کشور بوده است. بلاروس فعلاً در حال مذاکره باهمسایه خود روسیه است تا هر دو کشور در میان سایر موارد، اقتصاد خود را در طرحی به نام اتحادیه روسیه و بلاروس با یکدیگر یکپارچه کنند. این کشور هنوز هم متحمل آثار انفجار هسته‌ای در حادثه نیروگاه اتمی چرنوبیل در سال ۱۹۸۶ است که در کشور همسایه، اوکراین قرار دارد.
ازلحاظ رسمی، این کشور تحت عنوان جمهوری بلاروس شناخته می‌شود، درحالی‌که نام کوتاه آن بلاروس است. برخی کاربرد عبارت " بلاروسی" را که با استفاده از بیان مستقیم روسی‌سازی آن بوده، کسر شأن می‌دانند. این نام به‌طور نادرست به "روسیه سفید" ترجمه‌شده که این نام به منطقه‌ای جداگانه اشاره دارد.
برنامه دولتی "فرهنگ بلاروس" برای سال‌های ۲۰۲۰-۲۰۱۶
این برنامه با حکم شماره ۱۸۰ در تاریخ ۰۴/۰۳/۲۰۱۶ مورد تأیید شورای وزرای جمهوری بلاروس قرار گرفت.
اهداف و شاخص‌های جامع هدفمند برنامه دولتی "فرهنگ بلاروس" (که ازاین‌پس برنامه دولتی نامیده می‌شود)
اهداف برنامه دولتی به‌طورکلی:
- حفظ آثار یادبود تاریخی ملت بلاروس، ویژگی‌های ملی فرهنگی و سنت‌های آن؛
- جذب شهروندان بلاروس به فعالیت‌های فرهنگی کشور و اجرایی کردن پتانسیل خلاق مردم؛
- ایجاد، حفظ و استفاده از اسناد مجموعه آرشیوهای ملی جمهوری بلاروس باکیفیت بالا به‌عنوان منبع اطلاعاتی برای کشور؛
- مساعدت در امر حفظ هویت ملی فرهنگی جامعه بلاروس در خارج از کشور.
شاخص‌های جامع هدفمند برنامه دولتی
- سهم بناهای یادبود معماری مرمت‌شده و استفاده کاربردی از آن‌ها. آن بناهایی که در فهرست ارزش‌های تاریخی- فرهنگی جمهوری بلاروس قرار دارند (این سهم ۳۰ درصد می‌باشد و در سال ۲۰۱۵ – ۱۵ درصد بوده است)؛
- افزایش تعداد بازدیدها از سازمان‌های فرهنگی (افزایش ۵ درصدی نسبت به سطح سال ۲۰۱۵)؛
- سهم حجم کلی هزینه‌های خارج از بودجه سازمان‌های دولتی (۲۶ درصد نزدیک به سال ۲۰۲۰)؛
- تعداد اسناد آرشیوها که برای نگهداری دائمی در مؤسسات دولتی آرشیوها پذیرفته‌شده‌اند (حداقل ۸۰ هزار واحد نگهداری در سال)؛
- افزایش تعداد برنامه‌های اجتماعی- فرهنگی و اقتصادی با حضور نمایندگانی از بلاروس‌های خارج از کشور (افزایش ۵ درصدی نسبت به سطح سال ۲۰۱۵).
سفارش‌دهندگان برنامه دولتی
سفارش‌دهندگان برنامه دولتی، وزارتخانه‌های بهداشت، امور خارجه، اطلاع‌رسانی، فرهنگ، آموزش، دفاع، ورزش و توریسم، دادگستری، مرکز مدیریت امور وابسته به دفتر ریاست جمهوری، مرکز تام‌الاختیار در امور مذاهب و ملیت‌ها، کمیته‌های اجرایی استان‌ها و کمیته اجرایی شهر مینسک.
بودجه وزارت فرهنگ بلاروس
برای امور مالی هزینه‌ها در حوزه فرهنگ و ابزار رسانه‌های جمعی ۳۰۵،۵ میلیون روبل در نظر گرفته شده است که از این میزان، ۱۴۳،۱ میلیون روبل درزمینه رادیو و تلویزیون، ۱۰۵،۷ میلیون روبل برای تأمین مؤسسات فرهنگی جمهوری بلاروس و همچنین حمایت دولتی از سازمان‌های تئاتر، ۱۱،۵ میلیون روبل برای تولید فیلم‌های ملی، ۷،۴ میلیون روبل در جهت برگزاری مسابقات، نمایشگاه‌ها و دیگر برنامه‌های فرهنگی، ۷،۳ میلیون روبل به‌منظور چاپ کتاب و نشریه‌های دوره‌ای، ۳ میلیون روبل برای ایجاد و نوسازی نمایش‌های تئاتر، برنامه‌های کنسرت و سیرک و ۲۷،۵ میلیون روبل در دیگر برنامه‌ها درزمینه فرهنگ و ابزار اطلاع‌رسانی جمعی اختصاص یافته است.
تأمین امور مالی برای اجرای برنامه دولتی
منابع تأمین امور مالی مراسم مربوط به برنامه دولتی، مبالغ بودجه‌های دولتی و محلی و هزینه‌های شخصی سازمان‌ها هستند.
برای اجرای طرح برنامه دولتی نیاز به مبلغی برابر ۵۶۰ ۹۵۵ ۸۴۱ ۲۹ روبل است که ازجمله،
۱۶۳ ۲۶۲ ۰۲۱ ۵ روبل آن از بودجه دولتی، ۶۸۸ ۳۴۵ ۶۰۷ ۱۹ روبل از بودجه محلی و ۷۰۸ ۲۴۷ ۲۱۳ ۵ روبل از هزینه‌های شخصی سازمان‌ها تأمین می‌شود.
برای سال ۲۰۲۰: ۳۰۸ ۸۴۶ ۰۴۷ ۷ روبل برای انجام برنامه دولتی هزینه لازم است که ۸۰۵ ۵۱۷ ۱۵۲ ۱ روبل آن از بودجه دولت، ۲۰۵ ۳۴۲ ۶۷۲ ۴ روبل از بودجه محلی و ۲۹۸ ۹۸۶ ۲۲۲ روبل از هزینه‌های شخصی سازمان‌ها صرف می‌شود.
بخش‌های زیرمجموعه برنامه دولتی و اهداف آن‌ها
۱- "میراث"، ۲- "هنر و خلاقیت"، ۳- "آرشیوهای بلاروس"، ۴- "بلاروس‌ها در سراسر جهان".
حجم بودجه بخش‌های زیرمجموعه برنامه دولتی به‌صورت زیر است:
۱- "میراث" – ۱۴۰ ۶۱۷ ۳۶۷ ۹ روبل؛
۲- "هنر و خلاقیت" – ۳۱۲ ۲۴۴ ۴۱۰ ۱۹ روبل؛
۳- "آرشیوهای بلاروس" – ۳۵۱ ۲۴۸ ۰۳۳ ۱ روبل؛
۴- "بلاروس‌ها در سراسر جهان" – ۷۵۶ ۸۴۵ ۳۰ روبل.
شاخص‌های هدفمند و ارتباط متقابل آن‌ها با وظایف بخش‌های زیرمجموعه برنامه دولتی
شاخص‌های هدفمند بخش زیرمجموعه
"میراث":
- حفظ میراث فرهنگیتاریخی؛
- افزایش کیفیت و تنوع خدمات قابل‌ارائه توسط کتابخانه‌ها، موزه‌ها، گالری‌ها و سالن‌های نمایشگاهی؛
- ایجاد شرایط برای حفظ و توسعه فرهنگ اقلیت‌ها؛
- در سیستم وزارت فرهنگ ۱۵۱ موزه در حال فعالیت می‌باشند. ساختمان جدیدی برای موزه " دولتی تاریخ جنگ جهانی دوم " و همچنین موزه و خانه ییلاقی "واسیل بیکوف"، نویسنده ملی این کشور افتتاح شده است.
- درنتیجه سازمان‌دهی مجدد، شبکه موزه‌ها به ۹ واحد رسید: موزه‌های ادبی "ماکسیم باگدانوویچ" و "پتروس بروفکا" به‌عنوان شعبه‌هایی از موزه دولتی تاریخ ادبیات بلاروس محسوب شدند، موزه "تاریخ فرهنگ تئاتر و موسیقی و موزه طبیعت و اکولوژی " با موزه تاریخ ملی ادغام شدند.
- این نوع سازمان‌دهی مجدد، ابزاری برای توسعه کارآمد و باکیفیت در آینده شد و امکان تعدیل دستگاه‌های دولتی و افزایش طیف خدمات فراهم آمد. همچنین در امر استفاده از بودجه‌ها به صورت عقلانی و مؤثر تأثیرگذار بود.
- همایش ملی "موزه‌های بلاروس" به‌عنوان یک رویداد مهم در فعالیت‌های فرهنگی بلاروس و شکل جامعی از مراسم فرهنگی کاملاً حرفه‌ای و به لحاظ فنّاورانه، جهت‌دار شناخته شد و این امر سبب گردید تا تبادل فرهنگی بین‌المللی گسترش یابد و دستاورد ملی این کشور جزئی از میراث فرهنگی شود.
- شبکه مجموع کتابخانه‌های بلاروس امروزه شامل ۲۷۰۰۰ کتابخانه تخصصی و عمومی با حجم حدود ۱۸۰ میلیون نسخه اثر می‌باشد. اداره امور حدود ۳۴ درصد از کتابخانه‌های این کشور (۹۲۰۰ عدد از آن‌ها) زیر نظر وزارت فرهنگ است.
- تعداد ارزش‌های تاریخی- فرهنگی معنوی که در فهرست ارزش‌های تاریخی- فرهنگی دولتی جمهوری بلاروس قرار دارند (حداقل ۸۶ مورد از خلاقیت مردم تا سال ۲۰۲۰، در سال ۲۰۱۵ تعداد این موارد ۷۶ عنوان بود).
- تعداد مستندات مربوط به بناهای میراث فرهنگی جمهوری بلاروس که برای مرکز میراث جهانی یونسکو تهیه و ارائه‌شده‌اند (حداقل ۵ سند نزدیک به سال ۲۰۲۰ که در سال ۲۰۱۵ سندی تهیه نمی‌شده است).
- افزایش تعداد بازدیدها از کتابخانه‌های عمومی، ازجمله از سوی کاربران دورکار (افزایش ۲۰ درصدی تا سال ۲۰۲۰ در مقایسه با شاخص سال ۲۰۱۵).
- افزایش حجم آثار موزه‌های جمهوری بلاروس (افزایش ۵ درصدی تا سال ۲۰۲۰ در مقایسه با شاخص سال ۲۰۱۵).
- افزایش تعداد بازدیدها از موزه‌ها (افزایش ۵ درصدی تا سال ۲۰۲۰ در مقایسه با شاخص سال ۲۰۱۵).
- تعداد جشنواره‌ها و جشن‌هایی که باهدف نمایش دستاوردهای استادان حرفه‌های هنر ملی برگزار می‌شوند (حداقل ۸ مورد در سال).
- تعداد برنامه‌های فرهنگی که با حضور گروه‌های هنری اتحادیه‌های ملی- فرهنگی انجام می‌شوند (حداقل ۵۰ مورد در سال).
هنر و خلاقیت
- تعداد جشنواره‌ها، همایش‌ها، جشن‌ها و دیگر برنامه‌های فرهنگی که توسط سازمان‌های مرتبط با تئاتر برگزار می‌شوند (حداقل ۱۴۵۰۰ برنامه در سال).
- تعداد روزهای فرهنگ ملی، روزهای سینما (حداقل ۵ مورد در سال).
- تعداد برنامه‌های فرهنگی که توسط مؤسسات کلوپ‌ها برگزار می‌شوند (حداقل ۵۰۰ هزار برنامه در سال).
- تعداد گروه‌های غیرحرفه‌ای هنرمندان با نام‌های "ملی" و "نمونه" (افزایش تا ۱۵۰ مورد تا سال ۲۰۲۰ نسبت به سطح سال ۲۰۱۵).
- افزایش حجم درآمدزایی از نمایش فیلم‌ها و دیگر خدمات سازمان‌های مرتبط با سینما و بینندگان (افزایش ۵۰ درصدی تا سال ۲۰۲۰ نسبت به سطح سال ۲۰۱۵).
- سازمان‌دهی و برگزاری مراسم فرهنگی، حمایت از موضوع هنر و خلاقیت، تحکیم همکاری بین‌المللی فرهنگی، ایجاد شرایط برای پرورش کودکان و جوانان به لحاظ زیبایی‌شناسی؛
- افزایش کیفیت و تنوع خدمات قابل ارائه توسط مؤسسات باشگاهی و دیگر سازمان‌های فرهنگی؛
- ایجاد شرایط برای حفظ و توسعه مسئله سینماپردازی؛
- حمایت از سازمان‌های تئاتری نمایشی جمهوری بلاروس.
در حال حاضر در جمهوری بلاروس ۲۸ تئاتر دولتی فعالیت می‌کند که از این تعداد، ۲۷ تئاتر (۲ تئاتر موسیقایی، ۱۸ تئاتر دراماتیک، ۷ تئاتر عروسکی) وابسته به وزارت فرهنگ و ۱ تئاتر مربوط به سیستم دستگاهی وزارت اطلاع‌رسانی است. ۴ عدد از آن‌ها عنوان "ملی" دارند و ۱۰ تئاتر موفق به دریافت عنوان "مجموعه شایسته جمهوری بلاروس" شده‌اند. ۲۱ سازمان دولتی مربوط به اجرای کنسرت و همچنین ۲۹۰۰ موسسه باشگاهی نیز در این کشور فعالیت دارند.
سالانه ۸۵۰۰ نمایشنامه، ۶۰۰۰ کنسرت و بیش از ۵۸۰ هزار برنامه در باشگاه‌ها و کلوپ‌ها برگزار می‌شود. همچنین سالانه در بلاروس بیش از ۶۰ جشنواره در سطح کشوری و بین‌المللی برگزار می‌شود که مهم‌ترین آن‌ها شامل موارد زیر هستند:
جشنواره بین‌المللی هنری "بازار اسلاوها در ویتبسک"؛
جشنواره بین‌المللی "بازار اسلاوها در ویتبسک"، بزرگ‌ترین همایش فرهنگی جمهوری بلاروس است که کشورها و قاره‌ها، هنر امروز و خلاقیت مردم را با یکدیگر پیوند می‌دهد. شعار این جشنواره "راه‌یابی به صلح و درک متقابل از طریق هنر" بر تلاش به‌سوی اتحاد معنوی ملت‌ها تأکید دارد. اولین بار این جشنواره در ماه ژوئیه ۱۹۹۲ در ویتبسک برگزار شد. در آن زمان این برنامه که تنها به موضوع موسیقی اختصاص داشت، بیش از هزاران شرکت‌کننده را از بلاروس، روسیه، اوکراین، آمریکا، کانادا، استرالیا، لهستان و گرجستان گِرد هم می‌آورد.
ازجمله برنامه‌های این جشنواره می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: مسابقه بین‌المللی نوازندگان آهنگ پاپ، مسابقه بین‌المللی موسیقی کودکان بانام "ویتبسک"، روز دولت اتحاد (روسیه و بلاروس)، کنسرت‌های هنرمندانی از روسیه، بلاروس و اوکراین، نمایشگاه‌ها، بخش سینمای جشنواره، برنامه "دیدارهای تئاتری" و غیره.
جشنواره بین‌المللی سینمای "لیستاپاد" در مینسک؛
جشنواره فیلم‌های نمایشی، انیمیشن و مستند "لیستاپاد" ("نوامبر") از سال ۱۹۹۴ پس از دریافت مجوز از سوی فدراسیون بین‌المللی اتحادیه‌های فیلم‌سازی، در میان کشورهای حوزه بالتیک، آسیای مرکزی و همچنین اروپای مرکزی و شرقی در مینسک برگزار می‌شود. این جشنواره در سال ۲۰۰۳ عنوان بین‌المللی به دست آورد.
این برنامه شامل نمایش فیلم، مسابقات در حوزه سینما، نمایشگاه‌ها، دیدارها، کلاس‌های آموزشی و غیره است.
جشنواره بین‌المللی هنر تئاتر "پانوراما"؛
این جشنواره در سال ۲۰۰۴ تأسیس‌شده است و مؤسسان آن، وزارت فرهنگ، کمیته اجرایی شهر مینسک و تئاتر آکادمی ملی "یانکا کوپالا" هستند.
اجرای نمایشنامه‌های کلاسیک و معاصر ازجمله برنامه‌های اصلی این جشنواره می‌باشند. شعار این برنامه، "تئاتر بدون مرز" است که این امر نشان‌دهنده امکان نمایش آثار مختلف در سبک‌ها و ژانرهای متفاوت است.
جشنواره بین‌المللی هنری "پاییز موسیقایی بلاروس"؛
برنامه این جشنواره که در این فصل به ۸۰ سالگی این موسسه اختصاص‌یافته، کنسرت‌های موسیقی‌دانانی از سرتاسر جهان را گِرد هم می‌آورد.
جشن "کوپالیه" در شهر الکساندریا؛
سازمان دهندگان جشن "کوپالیه" هرسال می‌کوشند تا با کشف موضوعی جدید، یکی بودن ریشه‌های میراث فرهنگی و تاریخی ملت‌ها را نشان دهند. مراسم مربوط به این جشن در فضایی زیبا بر روی ساحل "دنپر"، در نزدیکی پلی برگزار می‌شود که نه‌تنها دو منطقه مسکونی، بلکه دو استان ("ماگیلیوف" و "ویتبسک") را به یکدیگر پیوند می‌دهد.
جشن بین‌المللی فرهنگ سنتی "براسلافسکیه زارنیتسی" ("رعدوبرق براسلاوی")؛
این جشنواره از سال ۲۰۰۹ برگزار می‌شود و شامل برنامه‌های کُر، مسابقه رقص، شوی بازی با آتش، نمایشگاه حرفه‌های سنتی و مسابقه آشپزی می‌باشد.
جشنواره بین‌المللی سنت‌های قومیتی-فرهنگی "صدای اطراف جنگل"؛
این جشنواره شامل گروه‌های فولکلور و رقص، کنسرت‌ها، برنامه‌های سرگرمی برای جوانان، کلاس‌های آموزشی صنایع‌دستی، نمایش فیلم‌های سینمایی و هنری، برگزاری مراسم مربوط به آداب ورسوم قومیت‌ها، نمایشگاه‌هایی با مضامین شکار، ماهیگیری، صنایع‌دستی و غیره است.
جشنواره بین‌المللی موسیقی ملی "صدای سنتور و آکاردئون"؛
در این جشنواره، رقابتی میان گروه‌ها و نوازنده‌های منحصربه‌فرد و آلات موسیقی ملی برگزار می‌شود. تاکنون حدود ۱۳ هزار نوازنده از ۲۰ کشور جهان از جمله، ایتالیا، گرجستان و ونزوئلا در این مسابقه و فستیوال هنری با یکدیگر به رقابت پرداخته‌اند.
جشنواره بین‌المللی هنر ملی "تاج دوستی"؛
این برنامه از سال ۲۰۰۳ در شهر "بوبرویسک" به ثبت دائمی رسید و درواقع، به واقعه‌ای خاص برای این شهر و به‌طورکلی، استان "ماگیلیوف" تبدیل‌شده است.
چهاردهمین جشنواره بین‌المللی هنر ملی "تاج دوستی" امسال با حضور مجموعه‌ها و نوازندگانی از ۲۶ کشور جهان در شهر "بوبرویسک" برگزار شد. ازجمله میهمانان این گردهمایی کشورهای آذربایجان، بلغارستان، آلمان، اسرائیل، اسپانیا، هند، کلمبیا، کوبا، لتونی، لیتوانی، مولداوی، مکزیک، لهستان، روسیه، اسلواکی، صربستان، آمریکا، ترکیه و اوکراین می‌باشند. کشورهای مجارستان، بریتانیا، ایتالیا، نروژ، قبرس و چک برای اولین بار در این برنامه شرکت کردند. در میان شرکت‌کنندگان ۳۱ مجموعه، یک گروه تئاتر (تئاتر دولتی آذربایجان برای تماشاچیان جوان)، ۱۳ گروه آواز و کُر، ۱۵ گروه رقص و ۲ گروه نوازندگی با آلات موسیقی حضور داشتند.
جشنواره کشوری هنر فولکلور "الهه رودها و نهرها".
این مراسم از سال ۱۹۹۸ برگزار می‌شود و اهداف آن، حمایت از هنر ملی، حفظ فرهنگ منطقه‌ای و هنر بومی و کشف گروه‌های فولکلور جدید است.
ازجمله برنامه‌های این جشنواره می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: مسابقه رقص، تک‌خوانی و گروه‌های فولکلور کودکان، کلاس‌های آموزشی رقص و آواز محلی و غیره.
امروزه نیز پروژه‌های فرهنگی بزرگ جدیدی در حوزه خلاقیت هنری به‌صورت حرفه‌ای در حال انجام هستند، ازجمله آن‌ها می‌توان موارد زیر را نام برد:
- مسابقات کشوری "جایزه تئاتر ملی" و "جایزه موسیقی ملی"؛
- در حوزه هنر تجسمی نیز پروژه‌های نمایشگاهی برجسته‌ای همچون "ده قرن هنر بلاروس" در موزه هنر ملی بلاروس، نمایشگاه‌های هنر معاصر تحت عنوان AvantgARTе (در چهارچوب مسابقات قهرمانی هاکی ۲۰۱۴ در مینسک) و حضور بلاروس در نمایشگاه بین‌المللی هنر معاصر در قالب پنجمین برنامه دوسالانه هنر معاصر در مسکو انجام شده است.
"آرشیوهای بلاروس"
- ایجاد آرشیوهای ملی جمهوری بلاروس، حفظ و استفاده از اسناد آرشیوها.
در حال حاضر در ۳۲ موسسه دولتی مرتبط با آرشیوها و ۱۲۳ آرشیو منطقه‌ای ارگان‌های اجرایی کشور ۱۴۰۹۹۳۰۶ واحد حفظ آثار وجود دارد که از سال ۱۳۹۱ در حال فعالیت هستند.
هرساله حداقل ۵ مجموعه از اسناد و کتاب‌های راهنمای آرشیوها در رابطه با محتوای اسناد مجموعه آرشیو ملی جمهوری بلاروس منتشر می‌شود.
برای بهبود روند فعالیت در این بخش، سیستم الکترونیکی واحدی برای بررسی اسناد آرشیوها و مجموعه‌ها در سایت "آرشیوهای بلاروس" و همچنین پرتال "سیستم دسترسی به اسناد مجموعه آرشیو ملی جمهوری بلاروس" ایجادشده است.
"بلاروس‌ها در سراسر جهان"
- ایجاد و توسعه سیستم همکاری مشترک با بلاروس‌های خارج از کشور در حوزه‌های اجتماعی اقتصادی، اطلاعاتی، آموزشی، فرهنگی و غیره؛
- جذب و دعوت به مشارکت جامعه خارج از کشور بلاروس در راستای عملی کردن اهداف توسعه اجتماعیاقتصادی و فرهنگی جمهوری بلاروس.
بر اساس اطلاعات به‌دست‌آمده از منابع مختلف، تعداد افراد جامعه بلاروس در جهان برابر با ۲،۵ میلیون نفر و دارای بالاترین تعداد نمایندگی در کشورهای همسایه (به لحاظ تاریخی) مرتبط با بلاروس (روسیه، کشورهای حوزه بالتیک، اوکراین، لهستان، قزاقستان و مولداوی) است. جوامع بلاروس در کشورهای استرالیا، اتریش، آرژانتین، بریتانیا، آلمان، کانادا، هلند، آمریکا و غیره نیز قرار دارند.
علاوه بر آن، اتحادیه‌های اجتماعی بلاروسی در کشورهای روسیه، اوکراین، لتونی، لیتوانی، استونی، لهستان و مولداوی به‌صورت فعال وجود دارند.
آنالیز و تحلیل ریسک‌ها و خطرات اصلی برای انجام برنامه دولتی
ریسک‌ها و خطرات اصلی برای انجام برنامه دولتی با موارد زیر ارتباط دارند:
- با کاهش شبکه مؤسسات فرهنگی؛
- با تغییر موقعیت اجتماعی- اقتصادی در کشور؛
- با مدیریت ناکارآمد اجرای برنامه دولتی، ازجمله، مدیریت منابع مالی، کادری و مادی.
این موارد ممکن است منجر به موضوعات زیر شود:
- کاهش تأثیر و نفوذ فرهنگ بر توسعه اجتماعی- اقتصادی کشور؛
- رعایت نکردن اصل ایجاد دسترسی برابر به امکانات فرهنگی برای گروه‌های مختلف مردم؛
- تهدید برای شکل‌گیری مجموعه آرشیوهای جمهوری بلاروس؛
- کاهش علاقه‌مندی بلاروس‌های خارج از کشور به شرکت در فعالیت‌های اجتماعی- اقتصادی و فرهنگی بلاروس.
متوقف کردن پیش از موعد اجرای برنامه دولتی می‌تواند در صورت تغییر موقعیت اجتماعی- اقتصادی در کشور، تعیین ارجحیت‌های جدید سیاست دولت درزمینه فرهنگ و همکاری با بلاروس‌های سراسر دنیا به وجود آید.
برای جلوگیری از پیامدهای منفی به هنگام اجرای برنامه دولتی، مکانیسم‌های زیر برای مدیریت ریسک‌ها و خطرات و اقدامات مربوطه برای به حداقل رساندن آن‌ها در نظر گرفته‌شده‌اند:
- تصمیم‌گیری جامع درباره وظایف سیاست دولت درزمینه فرهنگ با مشارکت نهادهای اصلی فعالیت‌های فرهنگی؛
- حمایت از جهت‌گیری‌های اصلی توسعه فرهنگ ملی یعنی حفظ میراث تاریخی-فرهنگی، پشتیبانی از فعالیت سازمان‌های مرتبط با تئاتر و سینما، پیشرفت در تمام انواع هنر و خلاقیت و حرفه‌های هنری ملی؛
- مدرنیزه‌سازی و تحکیم پایه فنی و مادی سازمان‌های فرهنگی و مؤسسات مربوط به آرشیوهای دولتی؛
- ایجاد توسعه خلاقانه در حوزه فرهنگ، استفاده از فناوری‌های مدیریتی، اطلاع‌رسانی و غیره در فعالیت‌های مؤسسات فرهنگی؛
- سازگار کردن مراسم مربوط به برنامه دولتی با شرایط اجتماعی- اقتصادی در حال تغییر برای توسعه حوزه فرهنگ جمهوری بلاروس؛
- متنوع بودن رویکردها نسبت به اجرای بعضی از مراسم‌های مربوط به برنامه دولتی؛
- فعال‌سازی تعامل ارگان‌های مدیریت دولت جمهوری بلاروس با سازمان‌های هم‌وطنان خارج از کشور در زمینه های مختلف همکاری (اقتصادی، فرهنگی، علمی، ورزشی و غیره)؛
- جهت‌دهی هزینه‌های خارج از بودجه (شخصی) سازمان‌های فرهنگی برای اجرای مراسم‌های مربوط به برنامه دولتی.
شیوه ارزیابی کارآمد بودن برنامه دولتی
ارزیابی کارآمدی اجرای برنامه دولتی و بخش‌های زیرمجموعه آن توسط سفارش‌دهنده - هماهنگ‌کننده و سفارش‌دهندگان انجام می‌شود.
کارآمد بودن اجرای برنامه دولتی به‌عنوان سطحی از دستیابی به هدف‌های این برنامه، به دست آوردن حقیقی شاخص‌های جامع هدفمند آن و مؤثر بودن اجرای بخش‌های زیرمجموعه آن مورد ارزیابی قرار می‌گیرند.
کارآمد بودن تحقق‌بخش‌های زیرمجموعه برنامه دولتی به‌عنوان سطحی از انجام وظایف آن بخش‌ها و دستیابی واقعی به شاخص‌های هدفمند زیرمجموعه‌های آن بررسی می‌شود.
ارزیابی کارآمدی اجرای برنامه دولتی و بخش‌های زیرمجموعه آن هرساله انجام می‌شود. نتایج این ارزیابی در گزارش سالیانه مربوط به روند اجرای این برنامه و زیرمجموعه‌های آن قرار می‌گیرد.
نتایجی که از اجرای برنامه دولتی انتظار می‌رود:
اجرای مراسم‌های مربوط به برنامه دولتی، کارآمد بودن اجتماعی و اقتصادی عملکرد حوزه‌های فرهنگ، زمینه‌های مرتبط باکار با آرشیوها، تعامل با بلاروس‌های خارج از کشور را افزایش خواهد داد و امکان موارد زیر را به وجود خواهد آورد:
- حمایت از جهت‌گیری‌های اصلی توسعه فرهنگ ملی یعنی حفظ میراث تاریخی- فرهنگی، فعالیت سازمان‌های مربوط به تئاتر و سینما و توسعه انواع هنر و خلاقیت و حرفه‌های ملی هنری؛
- گسترش دسترسی به امکانات فرهنگی برای اقشار مختلف مردم؛
- افزایش کیفیت و تنوع محصولات و خدمات فرهنگی؛
- حفظ و سازگار کردن ارزش‌های تاریخی- فرهنگی با وظایف امروزی آن‌ها؛
- واردکردن بناهای جزء میراث بلاروس به فهرست میراث جهانی یونسکو؛
- اتمام ساخت و تعمیر اساسی بناها؛
- نوسازی پایه فنی و مادی، ازجمله، مجموعه‌های مربوط به آلات موسیقی مؤسسات فرهنگی؛
- مدرنیزه‌سازی تجهیزات مؤسسات فرهنگی و سالن‌های سینما؛
- ایجاد شرایط برای توسعه هر چه بیشتر هنر حرفه‌ای و غیرحرفه‌ای؛
- ایجاد شرایط برای عملی کردن پتانسیل هنری جوانان بااستعداد؛
- شکل‌گیری کارآمد مجموعه آرشیوهای ملی جمهوری بلاروس؛
- ایجاد شرایط برای نگهداری دائم از مستندات آرشیوها؛
- تأمین دسترسی عملیاتی و راحت برای کاربران به اطلاعات آرشیوها؛
- مساعدت در امر حفظ هویت ملی- فرهنگی بلاروس‌های خارج از کشور؛
- پیشبرد منافع سیاست و اقتصاد خارجی جمهوری بلاروس در خارج از مرزهای آن؛
- جذب بلاروس‌های خارج از کشور برای مشارکت در اجرای برنامه‌های توسعه اجتماعی- اقتصادی جمهوری بلاروس؛
- پیشبرد زبان و فرهنگ بلاروس در خارج از کشور.
سیاست فرهنگی بلاروس و کنسرسیوم بین‌المللی "یوروبلاروس"
کنسرسیوم بین‌المللی "یوروبلاروس" در فعالیت خود، برنامه سیاست فرهنگی بلاروس را ملاک عمل قرار می‌دهد.
اجرای برنامه سیاست فرهنگی در بلاروس از تزی تحت عنوان "بلاروس باید بیندیشد" اثر شخصیتی به نام ولادیمیر ماتسکویچ و همچنین متن برنامه "بلاروس برخلاف شواهد" در سال ۱۹۹۴ آغاز شد. از این زمان به بعد، این برنامه، مراحلی را طی کرد و در فعالیت اقشار مختلف و درزمینه (آموزش، سیاست، رسانه‌های جمعی، اتحادیه‌های صنفی وغیره) تغییراتی در آن ایجاد شد. در سال ۲۰۱۰ کنسرسیوم بین‌المللی "یوروبلاروس" برنامه فرهنگی را به‌عنوان برنامه فعالیت خود در نظر گرفت.
برنامه سیاست فرهنگی در بلاروس، برنامه‌ای برای تغییر و تحول این کشور از جمهوری شوروی به سوی دولت مستقل اروپایی امروزی می‌باشد.
امروزه جهت‌گیری‌های اصلی این برنامه شامل موارد زیر است: ضد شوروی سازی، بلاروسی سازی و اروپایی سازی.
ضد شوروی سازی یعنی خلاص شدن از استانداردها و الگوهای فرهنگی منسوخ دوره شوروی که همچنان به‌صورت خودآگاه و ناخودآگاه در کار و زندگی بلاروس‌های امروزی باقی‌مانده است.
از زمان استقلال بلاروس تمام الگوهای اصلی و استانداردهایی که حاکمیت دولتی و فعالیت‌های سیاسی و اقتصادی و همچنین نحوه زندگی مردم و فرهنگشان با کمک آن‌ها شکل می‌گرفت، در معرض تحلیل، انتقاد و ارزیابی قرار نگرفته و ارزیابی مجدد تاریخ و گذشته انجام‌نشده و اظهار پشیمانی از اشتباهات گذشته و اقرار به آن‌ها وجود ندارد. بلاروس‌ها بدون پشت سر گذاشتن مسئله انتقاد و ارزیابی مجدد در سطح ملی، نمی‌توانند تصمیمات درستی را اتخاذ کنند. درنتیجه، تغییراتی در بلاروس به‌صورت نامنظم ایجاد و تصمیمات بی‌مفهومی گرفته می‌شود که انجام آن‌ها کارآمد و مؤثر نیست. ایجاد تحول تنها توسط کارشناسان و برخی گروه‌ها می‌تواند انجام شود چراکه ضد شوروی سازی نیازمند بحث گسترده اجتماعی و ارزیابی مجدد گذشته است.
بلاروسی سازی یعنی اصول و مکانیسم‌هایی برای تصمیم درباره حال و آینده بلاروس در بلاروس انجام شود و مخاطبین این تصمیمات، تنها ملت بلاروس باشند.
اروپایی سازی بدین معناست که بلاروس و ملیت بلاروسی وارد سیستم تفکری و فعالیتی سراسر اروپا شوند.
فضای اروپایی نه به لحاظ جغرافیایی و سیاسی، بلکه به لحاظ فضای گفتگویی میان فرهنگ‌های مختلف مشخص می‌شود.
حل مسائل مربوط به این سه جهت‌گیری مرتبط با یکدیگر هستند. نمی‌توان بدون "جدا کردن" فرهنگ از استانداردها و ایده آل‌های مربوط به دوران شوروی و شناخت خود به‌عنوان یک شخصیت بلاروسی، به اروپایی سازی پرداخت.
کنسرسیوم "یوروبلاروس" عملکرد خود را بر مسائل زیر متمرکز می‌کند:
- پیشرفت جامعه شهروندی بلاروس و قابلیت‌های آن برای برقراری ارتباط در داخل و ایجاد موضع لازم برای گفتگو با اقشار سیاسی، دولتی و غیره؛
-
توسعه روابط متقابل با شرکای اروپایی مختلف (جامعه شهروندی، سیاستمداران و ساختارهای مدیریتی) در مسائل مربوط به روابط میان بلاروس و کشورهای اروپایی.
- پیشرفت جامعه شهروندی بلاروس و قابلیت‌های آن برای برقراری ارتباط در داخل و ایجاد موضع لازم برای گفتگو با موضوع‌های سیاسی، دولتی و غیره؛
- توسعه روابط متقابل با شرکای اروپایی مختلف (جامعه شهروندی، سیاستمداران و ساختارهای مدیریتی) در مسائل مربوط به روابط میان بلاروس و کشورهای اروپایی.
کنسرسیوم بین‌المللی یوروبلاروس، یک شبکه قدیمی، یا یک اتحادیه نیست، بلکه نوعی اتحاد ویژه است که تعدادی از رهبران، کارشناسان و سازمان‌های جامعه مدنی بلاروس و سایر کشورهای اروپایی را در مورد ایده احیای نقش و جایگاه بلاروس در اروپای مدرن به یکدیگر پیوند می‌دهد. درک یوروبلاروس به‌عنوان انجمنی که با اهداف، ارزش‌ها و روش‌های عمل مشترک متحد شود، صحیح تر خواهد بود.
کنسرسیوم بین‌المللی یورو بلاروس شامل سازمان بین‌المللی غیردولتی یوروبلاروس (ثبت‌شده در لیتوانی)، تأسیس‌شده توسط مرکز تحولات اروپا و همچنین دوازده سازمان غیردولتی دیگر بلاروسی و اروپایی است.
این کنسرسیوم شامل سازمان‌ها و مراکز زیر است: اتحادیه اجتماعی "مرکز انجمن‌های نوآوری اجتماعی" (بلاروس)، اتحادیه عمومی آموزشی "بنیاد لف ساپگا" (بلاروس)، اتحادیه اجتماعی "مرکز آموزشی انجمن‌های عمومی "پُست" (بلاروس)، اتحادیه اجتماعی "اکودوم" (بلاروس)، بنیاد توسعه فناوری‌های حقوقی (اوکراین)، اتحادیه اجتماعی "سازمان زنان زحمتکش بلاروس" (بلاروس)، اتحادیه لیبرال برای آموزش بزرگسالان (دانمارک)، خانه اروپا (دانمارک)، بنیاد SEED (هلند).
به‌عنوان بخشی از فعالیت‌های برنامه خود، یورو بلاروس به‌طور فعال با تعدادی از سازمان‌های جامعه مدنی در بلاروس و خارج از کشور مشارکت دارد.
یورو بلاروس در طی چندین سال فعالیت خود موفق به اجرای چندین ابتکار عمل در قالب جلسات عمومی، همایش‌ها، میزگردها، کمپین‌های اطلاع‌رسانی و کمپین‌های تبلیغاتی برای منافع عمومی شده است. تجزیه‌وتحلیل و تحقیقات انجام‌شده توسط متخصصان مرکز تحولات اروپا به بنیادی استوار برای سازمان‌دهی داخلی مرکز و تشکیل بسیاری از گروه‌های ذینفع، مشارکت و ائتلاف در بخش غیرنظامی بلاروس تبدیل‌شده است.
یوروبلاروس با پیوستن فعالانه به ابتکار "همکاری و مشارکت شرق" اتحادیه اروپا در سال ۲۰۰۹، باوجود مشکلات و موانع موجود، یکی از اصلی‌ترین محرک‌های انجمن "جامعه مدنی همکاری و مشارکت شرق" و "عرصه ملی بلاروس" (که بر اساس آن ایجاد شده است)، بوده و خواهد ماند.[۱]
منابع
[۱] https://www.sb.by/articles/slovo-pronikayushchee-v-umy-i-serdtsa.html
[۱] https://minsknews.by/nemoe-kino-i-zhivaya-muzyka-v-minske-otkroetsya-festival-kinemo/
[۱] http://oobsg.by/%d۰%be-%d۰%bd%d۰%b۰%d۱%۸۱
[۱] https://ncip.by/
http://mfa.gov.by/mulateral/organization/list/b۱۷۴a۸۳۶۹۱۴۳۱۰e۵.html
[۱] https://eurobelarus.info/consortium/
http://methodology.by/?page_id=۲۰
نظر شما