روز ۱۴ فوریه (۲۵ بهمن ماه) در بسیاری از نقاط جهان با عنوان «روز عشاق» یا همان سن والنتین شناخته می شود. روزی که در آن عشاق یا دوستان نزدیک به یکدیگر هدیه می دهند و زمانی را با هم و برای هم می گذرانند.

چرا این روز به نام سن والنتین نام گذاری شده است؟

اگرچه به عقیده عده ای روز ولنتین (یا در ضبط انگلیسی آن ولنتاین) اختراعی قرن بیستمی برای کاسبی در جهان سرمایه سالار است، اما جستجو در تاریخ و گزارش های شفاهی و مکتوب نشان می دهند که این روز سابقه ای طولانی دارد. در اسپانیا مشهورترین افسانه مربوط به این روز، مربوط است به کشیشی به نام سن ولنتین که واسطه خیر می شده و عشاق جوان را به عقد یکدیگر در می‌اورده و کلیسایش از این نظر بسیار پررونق بوده است. اما از افسانه که بگذریم، یکی از مهمترین ثبت های تاریخی از این روز، به قرن چهاردهم و به سال ۱۳۸۲ بازمی گردد. جفری چاسر، شاعر کلاسیک ادبیات انگلیسی در یکی از شعرهایش از این روز یعنی ۱۴ فوریه به عنوان روزی نام می برد که در آن مرغان (پرندگان) گرد هم می آیند و به دنبال زوج می گردند و البته این را به عنوان استعاره ای در شعر او از انسان ها نیز تعبیر و تفسیر کرده اند.

یکی دیگر از ریشه های تاریخی این مناسبت را در آیینی پگانی دانسته اند که هزاران سال قدمت دارد. در این آیین که برای بزرگداشت ماه و باروری بوده است، زنان را برای داشتن فیزیک بدنی بهتر و مناسب تر شکنجه می کردند. بعدها این آیین در مسیحیت که مورد تاییدش نبود، تبدیل به روزی برای «محبت» شد. کلیسای مسیحی در سال ۴۹۲ این روز یعنی ۱۴ فوریه را رسما به این نام اعلام کرد. تصادفا این روز مصادف شد با سال روز شهادت یک قدیس مسیحی در سال ۲۴۰ بعد از میلاد. نام این قدیس سن والنتین بوده است.

روز عشق در اسپانیا

افسانه ها و داستان های بسیاری مثل چند روایت بالا درباره این روز خاص و نامش وجود دارد. اما باید دانست که در اسپانیا، روز عشاق را در این تاریخ جشن نمی گرفته اند. سنت روز ولنتین بیشتر یک سنت انگلوساکسون است و اگرچه در اسپانیا نیز تا حدودی نفوذ کرده، اما اسپانیایی ها در مناطق مختلف این کشور سنت های مخصوص به خود را داشته و دارند.

در مناطق شرقی اسپانیا و در حاشیه دریای مدیترانه، جایی که بیشتر آن در استان والنسیا قرار دارد، روز عشاق را با نام روز سن دیونیس ( San Dionis) می شناسند و آن را در روز ۹ اکتبر جشن می گیرند. در سنت اسپانیایی، در روز عشق، مردان به زنانی که دوست می دارند دستمال گردن و دسری بسیار مطبوع و خوش طعم از میوه هدیه می دهند. این دسر ریشه در تاریخ دارد. وقتی شاه ژائومه اول در سال ۱۱۴۱ توانست والنسیا را فتح کند  بر مسلمانانی که در آنجا حاکم بودند غلبه کند، مردم شهر این هدیه را که شیرین و به شکل میوه های مختلف است به رسم قدردانی به شاه دادند.

در استان کاتالونیا و نیز در آراگون، این روز را با نام سن جورج یا سن جوردی می شناسند و جشن را در ماه آوریل برگزار می کنند. اگر در روز جشن سن جوردی در بارسلونا باشید، گستردگی و رونق آن را در سرتاسر شهر خواهید دید. در این روز، زنان به مردانی که دوستشان دارند یک کتاب هدیه می دهند و مردان به زنان شاخه ای گل. از همین رو در سرتاسر شهرهای استان، نمایشگاه ها و دکه های فروش کتاب و گل دیده می شود و مردم به بیرون از خانه می آیند و در شهر و جشن بزرگ آن سیاحت می کنند و به یکدیگر و به دوستانشان هدیه می دهند.

نکته کاربردی:

در روز عید سن جوردی در روز ۲۳ آوریل،شهر بارسلونا عملا به یک نمایشگاه بزرگ کتاب تبدیل می شود. برنامه های ویژه ای در بیشتر کتابفروشی های شهر تدارک دیده می شود که مهمترین بخش آن دیدار نویسندگان کتاب ها با خوانندگان و خریدن کتاب با امضای آنهااست. نویسندگان سرشناس و قابل توجهی امروز در بارسلونا زندگی می کنند که در ادبیات امروز اسپانیا چهره های سرشناسی محسوب می شوند." انریکه ویلاماتاس" و "کارلوس روئیس سافون" از این جمله اند. طبق سنت معمول این روز، سال هاست که ناشران غرفه هایی را در میدان های بزرگ (مثل میدان کاتالونیا در مرکزی ترین نقطه شهر بارسلونا) برپا می کنند و از نویسندگان می خواهند تا در این غرفه ها حضور یابند. در فروشگاه های زنجیره ای Fnac و نیز Casa de libro این برنامه به صورت مرتب و سازماندهی شده برگزار می شود.

به نظر می رسد از این فرصت ارائه کتاب ها  و نمایشگاه بزرگی که در سطح شهر برگزار می گردد، می توان برای حضور فرهنگی متناسب با این روز بهره برد. حضور نویسندگان ایرانی که کتاب هایشان به اسپانیایی ترجمه شده است و یا در حال ترجمه است، ناشران ادبیات کودک و نوجوان، و فعالان شناخته شده حوزه ادبیات و کتاب می توانند از یک طرف باعث مشارکت بیشتر ایرانیان ساکن در شهر بارسلونا (که در دو سال اخیر افزایش چشمگیری داشته اند) در این جشن محلی شوند و از آن مهمتر بازدیدکنندگان اسپانیایی و کاتالان را با ایران و فرهنگ ایرانی و زبان فارسی آشنا کند. به جز این ها، "روز عشق در اسپانیا" فرصتی به منظورمعرفی فرهنگ ایرانی در قالب جزوه های کوچک، نرم افزارهای موبایل و ... به هزاران گردشگر که از نقاط و فرهنگ های مختلف جهان به بارسلونا می آیند، فراهم آورده است می توان از آن بهره برد.

منابع:

https://elpais.com/elpais/2019/02/14/actualidad/1550128159_034107.html

https://sobrehistoria.com/san-valentin-la-tradicion/

https://www.ue2002.es/asi-celebran-los-espanoles-dia-san-valentin/