چکیده :هدف از این مقاله، توصیف فعالیت های طریقه های صوفیه (مناسک فرقه های اسلامی که ذگر گوئی را انجام می دهند و آن یعنی خواندن نام خدا به صورت مکرر است.) و نشان دادن اهمیت شیوه های تاثیر گذاری آنها در فرهنگ بومی در زنگباراست. ازاواخر نیمه دوم قرن نوزدهم، گسترش طریقهها همانند طریقه قادریه از سمت جنوب سومالی توسط اویس بن محمد البراوی و طریقه شاذلیه از سمت کومور توسط محمد معروف بن احمد بن ابوبکر، به اسلام گرایی مناطق سواحیلی تاثیر گذاشته است. زنگبار به عنوان یکی از مراکز اولیه مطالعات اسلامی در شرق آفریقا به وجود آمد که در آنجا طریقه ها عقاید اسلامی و مراسم مذهبی مربوط به آن فرقه را ترویج و اشاعه می دادند. امروزه طریقه ها صوفی در سراسر زنگبار برنامه هایی چون مراسم سالگرد ولادت پیامبر اسلام(ص)،(مولودی) ،اعیاد اسلامی (عید فطر و عید قربان)، زیارت قبور اولیای مقدس، جشن های عروسی و مراسم عزاداری در چهلم اموات و سائر مناسبت ها را برگزار می کنند. این مقاله نشان می دهد که چگونه طریقه ها نقش مهمی در زندگی روزمره مردم زنگباری ایفا می کنند، اگر چه مسلمانان بومی از منشاء برخی از فعالیت های طریقه آگاه نیستند.
مقدمه:
این مقاله فعالیت های طریقه ها را در زنگبار شرح داده و روشن می سازد ،چگونه مناسک عبادی طریقهها در زندگی مناطق سواحیلی عمیقا ریشه دارد. طریقه یک فرقه عبادی اسلامی است که به " ذکر" میپردازند و ریشه این کلمه در زبان عربی است. به طور کلی ذکر، خواندن نام خدا به طور مکرر است. جزیزه زنگبار در ۳۵ کیلومتری شمال غربی سرزمین اصلی تانزانیا واقع شده است و شامل پمبا و انگوجا و سائر جزایر کوچک با مساحت ۲۴۶۰ کیلومتر مربع است. تقریبا ۹۹٪ از جمعیت ۹۸۴۶۰۰، نفری (سرشماری سال ۲۰۰۲) مسلمان هستند. در مناطق سواحیلی، مردم در طول قرن ها فعالانه در فعالیتهای تجارت مشارکت داشته اند. تجارت بر تعامل اجتماعی همیشگی میان مردم با زمینه های فرهنگی متفاوت تاثیر گذار بوده است. در قرن نوزدهم، زنگبار تبدیل به پایتخت سلسله بوسعیدی (عمان) شد که در سراسر اقیانوس هند قدرتمند بود. در آن زمان زنگبار همچنین بعنوان مرکز تجاری نقش مهمی در منطقه داشت. در نتیجه، زنگبار به عنوان یکی از مراکز مطالعات اسلامی در شرق آفریقا تحول و توسعه یافت و بسیاری از اعضای طریقههایی مانند قادریه و شاذلیه به منطقه سفر کردند و موجب گسترش اسلام در منطقه ساحلی و جوامع اطراف مسیرهای تجاری منطقه شدند.
(Lodhi & Westerlund, ۱۹۹۹: ۹۹; Nimtz, ۱۹۸۰: ۶۲–۷۱)
آموزه های آنها پذیرفته شد ،زیرا آموزه های طریقه ها نسبت به آداب و رسوم بومی تساهل آمیز بودند و طریقه ها در مقایسه با روحانیت اسلام ،به عنوان افرادی مساوات طلب تر تلقی می شدند؛ زیرا شأن و منزلت اجتماعی آنها بیشتر نه بر اساس اموزش و یادگیری بلکه بر اساس تقوا و پرهیزگاری بود. (Nimtz ۱۹۸۰:۵۶ ). برآورد شده است که بیش از یک سوم جمعیت تانزانیا مسلمان است و ۷۰٪ مسلمانان به طریقه ها وابسته هستند. (Nimtz,۱۹۹۵:۱۸۲-۱۸۳ )
نه تنها طریقه ها در بین مردم به شدت محبوب و معروف هستند ، بلکه شیوه آنها سائر زمینه های زندگی روزمره مردم مانند مراسم زیارت مقبره اولیای مقدس، جشن های عروسی، مراسم عزاداری چهلمین روز پس از تشییع و تدفین اموات (اربعین) . آموزش اسلامی در مدارس قرآنی و سائر مناسبت ها را تحت تاثیر قرارداده است. علی رغم نقش مهم آنها در اسلام گرائی مناطق شرق آفریقا، تحقیقات کمی درباره وضعیت فعلی طریقه ها انجام شده است
J.S.Trimingham یکی از اولین محققان مطالعات اسلامی در مورد شرق آفریقا اظهار داشته است: " ارزیابی و اظهار نظر در باره نفوذ فرقه ها در میان مردم سواحیلی دشوار است." (Trimingham,۱۹۶۴:۹۷)
شاید این مشکل سبب شده تا پژوهشگران معاصر نسبت به بررسی این موضوع منصرف شوند.
A.H Nimtz و B.G. Martin جزئیات مربوط به فعالیت های سیاسی رهبران طریقه ها ،در ارتباط با توسعه تانگانیکا (تانزانیا کنونی) را در دسترس قرار داده است. (Martin, 1995 ;Nimtz, 1969,1976 )
آثار آنها می تواند با بررسی وتجزیه و تحلیل فعالیت های اعضای طریقه ها کامل گردیده تا ویژگی های کلی تری از خود طریقه ها را معلوم و مشخص کند.
بر خلاف تحقیقاتی که بر جنبه های سیاسی طریقه ها معطوف است، مطالعه و بررسی (Bang (۲۰۰۳ به وجود شبکه های خانوادگی طریقه علویه در شرق آفریقا اشاره می کند. او درباره تاثیر طریقه بر جشن میلاد النبی و آموزش اسلامی بحث کرده است. (Bang,۲۰۰۳:۱۴۸-۱۵۰,۱۷۳-۱۸۷ ۲۰۰۳)
پژوهش حاضر از تحقیقات تاریخی Bang بهره مند است که به هر کس این امکان را می دهد تا به تاثیرات طریقه ها در بسیاری از مناسبت ها و نیز در زندگی روزمره زنگبار کنونی پی ببرد.
علاوه بر این مطالعه و بررسی (Loimeier(۲۰۰۹ در مورد آموزش اسلامی در زنگبار نیز ارزشمند است تا از وضعیت امروز آموزش اسلامی در زنگبار آگاه شویم.
اما درباره طریقه ها او عمدتاً به قادریه و علویه اشاره داشته ونظر خویش را بر نقش مهم دانشمندان اسلامی طریقه ها در جهت بنیان گذاری اسلام امروزی در زنگبار به لحاظ سیاسی و فرهنگی معطوف می دارد. (Loimeier, ۲۰۰۹: ۷۴–۱۰۹)
در حالی که تحقیقات گذشته بیشتر بر محققان اسلامی و فعالیت های سیاسی طریقه ها تمرکز می کنند، این مقاله در نظر دارد تا ویژگی های طریقه ها و نقش مهم آنها در زندگی روزمره مردم زنگباری را نشان دهد.
طریقه ها در زنگبار
تنوع طریقه ها :
این بخش انواع طریقه ها را که در زنگبار رایج هستند مورد بررسی قرار می دهد. کلمه "طریقه" عموماً به معنی فرقه عرفانی اسلامی است که متشکل از سه رکن و ویژگی است: پیروی از تعالیم شیخ، نسب شناسی معنوی و روحانی که منشأ آن به پیامبر (ص) بر می گردد(سلسله) و مراسم "ذکر" گوئی. (Hamada ۱۹۹۴:۲۱۶,Horikawa, ۲۰۰۵:۱۶۱)
اگرچه تمام طریقه ها در زنگبار این ارکان و ویژگی ها را به حساب نمی آورند ، یعنی، پیروی از تعالیم شیخ و سلسله ،اما همه فرقه های زنگباری مناسک ذگر گوئی را حفظ کرده و نگه داشته اند.
من با بسیاری از طریقه ها در زنگبار همانند : قادریه ، شاذلیه، علویه، مولودیه ، هومو، کریمه، کیگومی، کیجیتی، هوچی، حمزییه و دوفو مواجه شده و متوجه شدم که بیش از ۱۳۰ زاویه در زنگبار وجود دارد که مناسک عبادی "ذکر" در آنجا انجام می شود.(,۲۰۰۷:۱۳۸-۱۳۹ Fujii )
ما بطور کلی می توانیم طریقه های در زنگبار رابه سه دسته تقسیم کنیم. طبقه اول شامل قادریه و شاذلیه است که در بقیه جهان اسلام نیز شایع و رایج هستند.
آنها تعالیم و آموزه های شیخ ، سلسله و مناسک عبادی "ذکر" را نگه داشته وحفظ می کنند.
شاخه اصلی قادریه که نام این فرقه از نام او گرفته شده یعنی محی الدین ابو محمد، عبد القادر بن ابو صالح الجیلانی توسط اویس بن محمد البراوی(۱۹۰۹-۱۸۴۷) از جنوب سومالی تا زنگبار در سال ۱۸۸۴ به مردم معرفی شده است . (Nimtz,۱۹۸۰:۵۷)
امروزه، فرقه قادریه بیش از ۱۰۰ زاویه در سراسر زنگبار دارد . این فرقه انجمن قادریه تانزانیا را تشکیل می دهد که دفتر مرکزی آن در آروشا قرار دارد. این انجمن همچنین شعباتی در سایر کشورها مانند کنیا، کنگو، بوروندی و شهر دبی دارد.
فرقه شاذلیه توسط علی نورالدین بن محمد بن نور الدین احمد المغربی الیشروطی الشاذلی الترشیحی (حدود سال های ۱۸۰۴- ۱۸۹۱) در عکا، فلسطین در سال ۱۸۶۲/۱۸۶۳ بنیاد نهاده شد. (Martin,۱۹۷۶:۱۵۴)
در حال حاضر فقط پنج زاویه در جنوب زنگبار وجود دارد, (۲۰۰۷) Fujii
سلسله فرقه شاذلیه از پیامبرتا محمد معروف ثبت شده است.
طبقه دوم فقط فرقه علویه را شامل می شود. این طریقه توسط محمد بن علوی (درگذشته در سال ۱۲۵۵)که بانام الفقیه المقدم معروف است در حضرموت بنیان گذاری شد.
او نبیره علوی است ، نام بنیان گذار طایفه و جماعت علوی از نام او گرفته شده است. (Bang,۲۰۰۳ :۱۳ )این فرقه آموزه ها و تعالیم شیخ، سلسله و اعمال مناسک عبادی ذکر را به پیروان خویش منتقل کرده اند.(Bang,۲۰۰۳:۱۵-۱۶ ) ویژگی این فرقه برخورداری از عضویت کم و محدود است؛
اعضای آن محدود به افرادی هستند که می توانند ادعا کنند که فرزندان خاندان پیامبر در حضرموت هستند. (Bang,۲۰۰۳:۱۳; Loimeier,۲۰۰۹:۹۳, Nimtz, ۱۹۸۰:۶۲ )
رده سوم شامل مولودیه هومو، “کرامه” ، کیگومی، کیجیتی، هوچی، حمزییه و دوفو است. مولودیه هومو همانند طریقه رفاعیه است که یکی از قدیمی ترین فرقه ها در شرق آفریقا است و به نظر می رسد که از طریق عدن ابتدا به زنگبار وارد شده است. ( Nimtz, ۱۹۸۰:۶۲ )
با این حال، این روزها تعداد کمی از مردم از نام رفاعیه آگاه هستند. مولودیه هومو به معنی متولد شده در موسم بارندگی است.
طبق گفته معلم مجید سعید منصور (۱۹۳۰--)، رهبر مولودیه هومو ، "ذکر" آنها حرکت بادبان کشتی را بیان می کند. در حال حاضر، آنها فقط مناسک ذکر را داشته و از تعالیم شیخ و سلسله برخوردار نیستند.
معلم مجید همچنین اظهار داشته است، مکان و سالی که طریقه تاسیس شده ، ناشناخته است و مردم زنگبار که پس از انقلاب زنگبار در سال ۱۹۶۴با ظلم و ستم مواجه و روبرو شدند سلسله را از دست دادند.
"“کرامه” در دونگه ، شمال زنگبار تأسیس شده و آنها مراسم ذکر خود را بعد از نماز عشاء (پنجمین نماز از نمازهای پنجگانه روزانه) درهر پنج شنبه برگزار می کنند. شوری بن حاجی مشیرازی( متوفای ۱۹۱۳) که در تامپاتو، جزیره شمالی زنگبار، متولد شد، پس از دریافت اجازه (مجوز و اختیار تدریس)از اویس بن محمد ،رهبر قادریه ، این فرقه را تأسیس کرد. بنابراین بسیاری از محققان “کرامه” را به عنوان یکی از شعب قادریه تلقی می کنند. (۱۹۶۴:۱۰۰,Loimeier, ۲۰۰۹:۷۷;Nimtz,۱۹۸۰:۵۸;Pouwels,۱۹۸۷:۱۹۸۷:۱۵۹;Trimingham)
امام عبدالصمد شاذیلی و خوداعضا، "کرامه"را به عنوان شعبه ای از قادریه قبول نکردند بلکه بعنوان اصل طریقه خود به حساب آوردند و دفتر مرکزی آن در پانگامو دونگه قرار دارد.
آنها اظهار کرده اند با شاذلیه ارتباط دارند تا با قادریه، زیرا به نام رهبر و امام خود نام شاذلی را اضافه کرده اند.عبدالصمد شاذیلی شرح داده است که “کرامه” نام "ذکر" آنها است.
امروزه آنها در زنگبار از جمله در جزیره پمبا ،شش زاویه دارند . (۲۰۰۷ ,Fujii)
سائر فرقه ها کیگومی، کیجیتی، هوچی، حمزییه و دوفو - به گفته رهبران خود فرقه ها بین ۵۰ تا ۱۰۰ سال گذشته تشکیل شده اند.
در بسیاری از موارد، آنها نه سلسله ها را از پیامبر و نه آموزه ها و تعالیم شیخ را حفظ و نگهداری نکرده ولی مراسم ذکر گوئی را برگزار می کنند.
محمد ادریس محمد صالح (۱۹۳۴--)، یکی از محققان زنگباری اصالتاً اهل کومور ومتخصص در پژوهش های اسلامی در ساحل شرقی آفریقا، سومین طبقه از طریقه ها را بعنوان انشعابات طریقه قادریه و علویه طبقه بندی کرده است . ( Fujii,۲۰۰۸b:۲۸)
به هر حال ،اعضای خود این طریقه ها با این ادعا موافق نیستند و اصرار دارند که آنها اصل طریقه هستند. رهبران اظهار می کنند که نام این طریقه ها نه از نام هائی همانند قادریه یا شاذلیه بلکه از نام مناسک عبادی ذکر مربوط به فرقه گرفته شده است. (Fujii,۲۰۰۸)
اگرچه آنها اموزه ها و تعالیم شیخ و سلسله را حفظ نکرده اند ، اما مرا سم مناسک عبادی "ذکر" را انجام می دهند. طریقه های مربوط به سومین طبقه بندی، به نظر می رسد کاملا ویژگی و مشخصه زنگبار است.
انواع مناسک عبادی "ذکر"
به طور کلی مردم مناسک عبادی "ذکر" را انجام می دهند تا با شیوه های عرفانی اسلامی در جامعه خود به خداوند متصل شده و متحد شوند. اگرچه هر طبقه ای از لحاظ سبک های آواسازی و حالت فیزیکی و جسمانی دارای شیوه خاص مناسک ذکر خویش است، ولی آنها چندین شباهت با هم دارند.
مردان و زنان همیشه در مناطق جداگانه به عمل ذکر گوئی می پردازند. در صورت عدم وجود ساختمان دائمی (برای مردان و زنان) ، در طول مراسم ذکر گوئی پرده ای که از برگ های نخل ساخته شده ، برای جدا کردن مردان از زنان مورد استفاده قرار می گیرد.
علاوه بر این، آنها در تاریکی به ذکر گوئی می پردازند تا بر روی "ذکر" خود تمرکز داشته باشند.
هر گروه مرد و زن به صورت جداگانه یک دایره ای که رهبر آنها در وسط قرار دارد ، تشکیل داده و مراسم "ذکر گوئی "خود را به طور مداوم و بدون وقفه برای ساعت ها، اغلب از نیمه شب تا سحر انجام می دهند.
تدارکات و ترتیبات تشکیلاتی مختلفی در میان گروه ها در هنگام انجام مناسک"ذکر" وجود دارد.به عنوان مثال، طریقه قادریه مناسک ذکر گوئی خود را در اطراف پرچم اصلی گروه که در وسط دایره گروه قرار دارد ،اجرا می کنند.
در روی پرچم ، کلمه شهادتین یعنی لا اله الا الله و محمد رسول الله نوشته شده که با پارچه سفید، قرمز و سبز رنگ دوخته شده است.
در طول مراسم "ذکر گوئی" در حالی که نیمه تنه خود را به پائین و بالا به حرکت در می آورند با دمیدن نفس های خود می گویند "آ" یعنی الله و برخی از کلمات خاص برای ستایش خدا را تکرار می کنند.
برخلاف سائر طریقه ها، " فرقه دوفو " دایره زنگی که "دوفو" نامیده می شود را می نوازند. آنها با حرکت نمایشی ،خود را تکان می دهند،گوئی که می رقصند و کلماتی درباره ستایش خدا را همراه با ریتم دایره زنگی می خوانند
مناسک عبادی طریقه ها
۱.مولودی
در بسیاری از مناسبت ها، طریقه ها مناسک عبادی ذکر گوئی را برگزار می کنند.
یکی از مهم ترین رویدادها در جهان اسلام و برای طریقه ها "ولادت پیامبر" است که در روز دوازدهم ربیع الاول طبق تقویم اسلامی برگزار می شود . معمولا در عربی "مولود" و در سواحیلی "مولودی" نامیده می شود. کلمه مولود در اصل به معنای زمان و مکان تولداست و اکنون نیز ، برای اشاره به جشن ولادت پیامبر (میلاد النبی) به کار می رود.علاوه بر این، به روز تولد بزرگان اسلامی و متونی که پیامبر را ستایش می کنند. ، اشاره دارد.
جشن ولادت پیامبر در قرن سیزدهم در مصر آغاز شد در ابتدا، فقط مقامات دولتی و رهبران مذهبی در این مراسم مذهبی شرکت داشتند.طریقه ها که درست بین قرن دوازدهم و سیزدهم تاسیس شدند، به تدریج نقش مهمی ایفا کردند و آهسته و پیوسته جشن به تمام جهان اسلام گسترش یافت. (Von Grunebaum، ۲۰۰۲ (۱۹۵۱): ۱۰۱-۱۰۳؛ Otsuka ۱۹۹۰: ۸۷)
در حال حاضر، تقریبا تمام طریقه ها مناسک عبادی "ذکر را فعالانه برگزار می کنند.
"علویه ها "جشن ولادت پیامبر را از حضرموت به سواحل شرق آفریقا به ارمغان آوردند(Bang، ۲۰۰۳: ۱۴۸ ) تعداد زیادی از اهالی حضرموت که از اعضای علوی بودند نیز به علت تغییرات اقلیمی چشمگیر و درگیری های قبیله ای در حضرموت، به مناطق اطراف اقیانوس هند مهاجرت کردند. تحرک و شبکه اجتماعی آنها به طور قابل توجهی به گسترش اسلام و فرهنگ آنها موثر بود. (Arai ,۲۰۰۰: ۱۷۹)
در ابتدا سالگرد ولادت پیامبر فقط توسط بخشی از نخبگان جشن گرفته می شد.به هر حال ، از سال ۱۹۰۲ - هنگامی که جشن دوباره سازماندهی و درمکان های عمومی برگزار شد، به تدریج در میان مردم شناسانده و معرفی گردید. ( Bang, ۲۰۰۳:۱۴۸-۱۵۰)
در جهان اسلام، این رویداد عموما در یک روز از غروب تا صبح روز بعد برگزار می شود.
از طرف دیگر در زنگبار جشن ولادت پیامبر در بسیاری از نقاط به مدت سه هفته از روز ولادت پیامبر برگزار می گردد. در حقیقت، ماهی که ولادت پیامبر (ص) در آن واقع می شود ، برای مردم زنگبار بسیار مهم است.
جشنها اساسا متشکل از دو قسمت تشکیل شده است-: مراسم مولودی و برنامه های ذکر.
در مراسم مولودی، یک معلم اسلامی، متن مولودی از" بارزنجی " - داستان زندگی پیامبر (ص) را می خواند و پسران قصیده یا (شعری) برای گرامی داشت پیامبر روی صحنه می خوانند. در هر گروه تقریبا ۱۰ تا ۲۰ پسرحضور دارد که همه لباس های اسلامی شبیه به هم می پوشند. خواندن متن مولودی از کتاب" بارزنجی" در بسیاری از موارد به مدت سه ساعت به صورت متناوب انجام می شود، پس از مراسم مولودی اعضای طریقه ها مراسم ذکر گوئی را در اطراف صحنه برگزاری مراسم شروع کرده و بسیاری از مردم نیز در اجرای مراسم ذکر گوئی به آنها ملحق می شوند.( ۲۰۰۸a, Fujii)
طریقه ها همچنین سائر جشن های اسلامی همانند عید فطر در پایان ماه رمضان و عید قربان را در انظار عمومی برگزار می کنند.آنها مراسم مولودی و برنامه ذکر گوئی خویش را در مقابل خانه ها و مغازه ها اجرا می کنند تا بدین وسیله همه مردم را در خوشحالی، امید و خوشبختی سهیم و شریک کنند.
در این جشنواره ها، فعالیت های آنها نه فقط برای اعضای طریقه ها بلکه برای مردم در جزیره لازم و ضروری است.
۲- سایر مناسک عبادی
درطول سائر جشن ها همانند مراسم عروسی اسلامی، کودکان از مدارس قرآنی متون مولودی را می خوانند و با ریتم و آهنگ دایره زنگی می رقصند. بدین ترتیب این جشن ها نیز در سائر مناسبت ها مولودی نامیده می شود.
با حمد و ستایش پیامبر ، مردم همچنین امیدوارند تا از رحمت خداوند(برکت) به واسطه پیامبر بهره مند شوند.اعضای طریقه ها همچنین مراسم ذکر گوئی را در زمانی که به عنوان مثال، مقبره اولیای مقدس را زیارت می کنند ، برگزار می کنند.
علاوه بر این، مناسک ذکر گوئی گاهی اوقات بعد از چهلمین روز تشییع و تدفین اموات اربعین) برگزار می شود. آنها در این مناسبت ها در طول شب به طور مکرر مراسم ذکر را انجام می دهند.
۳- فعالیت های آموزشی در مدارس قرآنی
همانطور که در بالا ذکر شد، مناسبت های بسیاری وجود دارد که در آن متون مولودی ومراسم ذکرگوئی در زنگبار خوانده و اجرا می شوند. این متون مولودی در مدارس قرآنی تدریس می شود. در زنگبار، کودکان ۵ تا ۸ ساله در مدارس قرآنی برای کسب دانش مقدماتی اسلام حضور پیدا می کنند.در اکثر مدارس قرآنی، دایره زنگی در جهت همنوائی با خواندن مولودی نواخته می شود.
من با یک معلم مصاحبه کردم و وی اظهار داشت که اگر آنها دایره زنگی ننوازند ، بچه ها خسته شده و تمایلی به یادگیری نخواهند داشت . بنابراین، در میان کودکان در مدارس قرآنی زنگبار مرسوم است تا برای یادگیری متن های اسلامی در حین اجرا و تمرین خواندن متن ها از دایره زنگی استفاده شود.اگر معلم ، امام و رهبر طریقه ای باشد، او (مرد ویا زن)همچنین به کودکان مناسک ذکر گوئی را آموزش خواهد داد.
نتیجه گیری
این مقاله فعالیت های طریقه ها در زنگبار را شرح داده و اهمیت شیوه های آنها را درسائرمناسبت ها در زندگی روزمره مردم سواحیلی نشان داده تا به این پرسش که چگونه خصوصیات طریقه ها در فرهنگ زنگبارها عمیقاً ریشه داشته ؟ پاسخ دهد
برای بیش از یک قرن طریقه ها در سراسر زنگبار گسترش یافته اند و مردم همچنان در برنامه های مختلف سالانه مناسک عبادی ذکرگوئی را برگزار می کنند.همچنین درباره اینکه چگونه مراسم طریقه ها نقش مهمی در زندگی زنگبار ایفاء کرده من بحث و بررسی کرده ام. این مسئله به ویژه در جشنواره های اصلی اسلامی، در مراسم عروسی و در آموزش مدارس قرآنی قابل مشاهده است.
مراسم مولودی عمیقاً به "علوییه" ارتباط دارد ، اگرچه همه نمی دانند که مولودی از طریقه ها سرچشمه و به وجود آمده است.مناسک عبادی وسیله و ابزار مهمی برای مردم بوده تا اعتقاد خویش به خداوند را به شیوه درستی تأیید کنند.
از آنجایی که زنگبار هدف اصلی و مهمی در امتداد مسیرساحل شرق آفریقا بود، و نیز به علت اشاعه رسوم فرهنگی ، لذا فرهنگ های مشابه در سایر نقاط شرق آفریقا نیز قابل مشاهده است.
اما درباره مطالعه و بررسی بیشتر، ارزش این را دارد تا بر روی طریقه های بومی زنگبار که در بخش سوم در بالا ذکر شد ،نظر خویش را معطوف نمائیم ، زیرا درک ویژگی ها و فعالیت ها ی بومی برای شناختن اسلام در زنگبار مهم هستند.
همچنین مهم است که نظر خویش را روی اعضای فرقه علویه که در مناطق اطراف اقیانوس هند از شرق آفریقا تا جنوب شرقی آسیا ساکن شده اند معطوف داریم.
از آنجا که اعضای فرقه علویه نقش مهمی در به وجود آوردن فرهنگ اسلامی این نواحی داشته اند ، لذا احتمالاً شباهت هایی وجود دارد که که روابط و ارتباط اسلامی را از طریق اقیانوس هند نشان می دهد.
چیاکی فوجی
فارغ التحصیل دانشکده مطالعات آفریقائی و آسیائی دانشگاه کیتو
نظر شما