برگزاری نماز در مسجد شهر آلمریا

به عبارتی برای آنکه بدانیم مسلمانان در اسپانیا چگونه فکر می کنند و چه اعتقاداتی دارند باید ببینیم کدام امام ها و با چه تفکراتی در مساجد به ترویج دین مشغول اند. این گزارش با مرور شماری از مهمترین ایدئولوژی ها و جنبش های اسلامی حال حاضر در اسپانیا، تصویر قابل توجهی از تفکرات اسلامی در میان جمعیت مسلمان اسپانیا به خواننده خود می دهد.   

مسلمانان در اسپانیا جامعه ای عمدتاً فقیر و کارگری را تشکیل می دهند که تحصیلات کمی دارند. ازمیان حدود 1500 مسجدی که در نقاط مختلف اسپانیا فعال است، تنها حدود بیست مسجد دارای یک معماری مذهبی با مناره یا صحن هستند. بقیه در گاراژها، مغازه های محله، خانه های بلااستفاده و انبارهای قدیمی شکل گرفته اند. اگرچه بسیاری از این مساجد زیر چتر فدراسیون جوامع اسلامی گروه‌بندی شده‌اند، اما برخی دیگر به‌طور مستقل کار می‌کنند و نمی‌خواهند توسط کسی مدیریت شوند. با این حال، برخی از دولت‌های خارجی و جنبش‌های مذهبی برای کنترل مساجد اسلامی اسپانیایی رقابت می‌کنند تا به انبوه مؤمنانی که در آنها نماز می‌خوانند دست یابند.

خطر اصلی اعتقادی در اسلام، برای اکثر کارشناسان، امروز در وهابیت است. وهابی ها با سرمایه هایی که از نفت منطقه زادگاه خود به دست می آورند، و با تفسیر خاص و آهنین از اسلام، نفوذ خود را در سراسر جهان گسترش می دهند. مساجدی مانند مسجد M-30، مسجد ماربیا یا فوئنخیرولا (همچنین در جبل الطارق) ساخته شده اند و با پول عربستان سعودی تأمین مالی می شوند، عربستان سعودی بسیار مراقب است که آنچه در آنها موعظه و تدریس می شود مطابق با تعلیمات وهابی باشد. دکترین وهابی با اصول سختگیرانه، امامان پیرو «محمد بن عبدالوهاب» در نمازهای جمعه خود مخالفت کامل خود را با همجنس‌گرایی، زنانی که موهای خود را نمی‌پوشانند و آرایش می‌کنند، و حتی موافقت با ختنه زنان اعلام می دارند. از سوی دیگر مجازات بدنی یا اعدام با سنگسار مجازاتی نیست که وهابی ها به صراحت آن را رد کنند، همانطور که می توان از برخی از انتشارات آنها به زبان اسپانیایی در اینترنت استنباط کرد.

نمایی از داخل مسجد شهر الخسیراس (الخضراء)

80 درصد از دویست هزار مؤمنی که در نمازهای جمعه مساجد اسپانیایی شرکت می کنند، ملیت یا اصالت مراکشی دارند. امامان دو شهر اسپانیایی سئوتا و ملیله، که مراکش آن ها را متعلق به خود می داند و جمعیت مسلمانان در آنها حدود 50 درصد است، پاسخگوی رباط پایتخت مراکش برای موعظه خود هستند. اگرچه، در زمانی ، مراکش از یکی از دو فدراسیون بزرگ اسلامی، یعنی فدراسیون نهادهای دینی اسلامی اسپانیا (Feeri) استفاده می کرد تا قدرت تصمیم گیری در کمیسیون اسلامی اسپانیا و تعیین محتوای خطبه های نماز را در فدراسیون خود داشته باشد. این ساختار امروز دیگر از اعتماد پادشاهی مراکش برخوردار نیست.

هزینه‌های نگهداری مساجد محله خیلی بالا نیست، چرا که آنها معمولاً در ملک های بلااستفاده یا مناطق حاشیه‌ای قرار دارند که ارزش زمین در آنها پایین تر است و همچنین از مالیات (IBI) نیز معاف هستند (مانند همه مراکز مذهبی فرقه‌های ریشه‌دار، سازمان‌های غیردولتی، اکثر سندیکاهای کارگری، و غیره.). علاوه بر نگهداری روزمره محل (تجهیزات و نظافت)، هزینه اصلی برای مسجد و نمازگزاران حقوق امام است که بین هزار تا هزار و پانصد یورو در ماه می باشد. آنها همچنین هزینه کلاس‌های اسلامی و عبادات عربی را که فرزندانشان در مدارس این مساجد می‌گذرانند، پرداخت می‌کنند: به‌طور متوسط ​​30 یورو در ماه برای هر کودک. با این حال، در حال حاضر، نه این ائمه و نه معلمان دینی از سوی هیچ فرد یا مرکزی ملزم به داشتن مدرک و عنوان حرفه ای نیستند. بنابراین، بسیار شایع است که برخی از جنبش‌های فراملی اسلامی ( و نه همیشه شفاف) امامان و معلمان هم مسلک خود را به مساجد پیشنهاد می‌کنند تا به مؤمنان و دانش‌آموزان ایدئولوژی دینی خود «تلقین» کنند.

«تبلیغ» یکی از آن جنبش هایی است که به سرعت در غرب گسترش یافته است. این جنبش که در ترویج و تبلیغ دین اسلام بسیار فعال است از نظر بسیاری به عنوان نوعی «شاهد یهوه» اسلامی دیده می شوند (شاهد یهوه یکی از شعبه های مسیحیت است که تبلیغ کنندگان آن در همه جا خانه به خانه آموزه ها را تبلیغ کرده و در خیابان ها حضور دارند). آنها قصد دارند مسلمانان را احیا کرده و تحت یک سبک زندگی که ظاهراً مبتنی بر آموزه های حضرت محمد است متحد کنند. آنها خانه به خانه موعظه می کنند، و در حالی که مالک مساجد نیستند، یک شبکه اروپایی متشکل از هزاران انجمن همفکر ایجاد کرده اند. تخمین زده می شود که بین 300 تا 500 مسجد اسپانیایی (که رو به افزایش است) به مبلغان جنبش تبلیغ (بیش از همه اهل پاکستان و کشورهای شبه جزیره عرب) به عنوان پایگاه فعالیت های آنها خدمت می کنند. آنها یک آخر هفته در ماه سفرهای اطلاع رسانی مذهبی انجام می دهند، در مساجد سخنرانی می کنند، از بیماران در خانه هایشان عیادت می کنند و به مسلمانانی که (طبق تفسیر آنها) دستورات قرآن را رعایت نمی کنند در خیابان نزدیک می شوند. آنها در مساجد شبکه خود به خوبی پذیرفته می شوند، اسکان داده می شوند و اطعام می شوند. آنها از ثروتمندترین ها کمک می خواهند تا کمبودهای فقیرترین ها را کاهش دهند. و در این کار، آنها اغلب به کمک کنندگان کشورهای حاشیه خلیج فارس متوسل می شوند که از ارسال مبالغ هنگفت برای کمک به گسترش دکترین تبلیغ در غرب دریغ نمی کنند.

در این پازل غول پیکر و آشفته، صوفیان نیز جای خود را دارند. از میان تمامی اخوت های صوفی که در اسپانیا حضور دارند، شاید قوی‌ترین آنها طریقت «مرابطون» سابق باشد که اکنون «جامعه شیخ عبدالقادر» نامیده می‌شود. آنها عموما در اطراف مسجد البیاضین، در گرانادا، و مسجد سویا زندگی می کنند. اکثر اعضای آن اسپانیایی یا شهروندانی هستند که از سایر کشورهای غربی به اسلام گرویده اند. رهبر این اخوت صوفی، عبدالقادر الصوفی، با نام مسیحی «ایان دالاس»، اسکاتلندی است: او مدیر گروه بیتلز بود، در سال 1965 به اسلام گروید و امروز جنبش جهانی خود را از کیپ تاون هدایت می کند.

برگزاری نماز در مسجد شهر فوئنخیرولا در استان مالاگا

جنبش «عدالت و نیکوکاری» نوعی نسخه عرضه شده از اخوان المسلمین است که به طور ویژه برای انطباق با ویژگی های اسلام مراکشی ساخته شده است. این جنبش پیروان قابل توجه (که دانستن تعداد دقیق آنها غیرممکن است) در اسپانیا دارد که به لطف کارهای اجتماعی به دست آورده اند. اگرچه فعالیت این جنبش توسط رباط تحمل می شود، اما در خود مراکش این جنبش غیرقانونی است. آنها محمد ششم را به عنوان امیر مؤمنان به رسمیت نمی شناسند. در اسپانیا این جنبش از طریق سازمان غیر دولتی «اوندا» (Onda) کار می کنند. اوندا یک سازمان  غیر دولتی با محوریت جوانان است که اردوها و گشت و گذارهایی را سازماندهی می کند و در آنها دوره های جهت گیری شغلی و کلاس های عربی ارائه می دهد. مساجد متعدد، به ویژه در میان اقلیت سوری ساکن در اسپانیا، میزبان فعالیت های اوندا هستند. اگر اکثریت اعضای «عدالت و نیکوکاری» امروز زیر چتر فدراسیون نهادهای دینی اسلامی اسپانیا (Feeri)جمع شده اند، مساجد مربوط به سازمان اسلامگرای اخوان المسلمین، زیر نظر اتحادیه جوامع اسلامی اسپانیا (Ucide) هستند.

گروه نه چندان بزرگی از مسلمانان به دلیل پیشینه علمی اعضای خود و تفسیر عقلانی که از سنت اسلامی می کنند در میان همه جریان های اسلامی حاضر در اسپاینا برجسته است: «شورای اسلامی اسپانیا». این شورا توسط روانپزشک اسپانیایی به نام منصور اسکودرو که به اسلام گرویده بود تأسیس شد. شورای اسلامی اسپانیا دیدگاهی فراگیر، برابری طلبانه، فمینیستی و دموکراتیک از اسلام را پیشنهاد می کند. این مرکز که طرفدار گفتگوی بین ادیان است، به مساجد به عنوان ابزار کنترل جامعه مسلمانان علاقه مند نیست، بلکه طرفدار توسعه حقوق شهروندان مسلمان است. منوهای غذای حلال در بیمارستان ها، مدارس و زندان ها، آموزش با کیفیت اسلامی در مدارس دولتی؛ آموزش و تربیت امام های مساجد؛ گورستان های مطابق با سنت اسلامی و ... از جمله برنامه هایی است که از طریق این شورا دنبال می شود. ریاست آن را امروز یک زن اسپانیایی (ایزابل رومرو) برعهده دارد که از بازسازی یک اسلام اسپانیایی عاری از مداخله کشورهای دیگر که دموکراسی و همزیستی را ترویج می کند، دفاع می کند.