طبق آمار رصدخانه اندلس، در حال حاضر در اسپانیا حدود 2،400،000 مسلمان وجود دارد، یعنی 4.9٪ از جمعیت، اگرچه منابع دیگر این رقم را به 3.9٪ کاهش می دهند. از کل مسلمانان، 27 درصد در کاتالونیا (660392) زندگی می کنند و پس از آن اندلس (395913)، مادرید (320019)، جامعه والنسیا (256819) و مورسیا (140924) قرار دارند. و استانهایی که کمترین جمعیت مسلمان را دارند، کانتابریا (6580) و آستوریاس (9771) هستند. بیش از 1100000 نفر، یعنی 45 درصد از این جمعیت، به دلیل اخذ تابعیت توسط بسیاری از مهاجران (حدود 570000 نفر)، تولد فرزندانی که قبلا ملیت اسپانیایی دارند (حدود 560،000) یا نوکیشان اسپانیایی که اسلام را پذیرفته اند، دارای ملیت اسپانیایی هستند. (حدود 30000). بقیه خارجی ها عمدتاً از مراکش (879943)، پاکستان (100496)  و سنگال (83260) و سایر ملیت ها هستند.

باید در نظر داشت که تعداد ملیت های دیگر که در سایر نقاط اروپا زیاد هستند، مانند ترک ها، الجزایری ها، تونسی ها، در اسپانیا به دلیل مسائلی مانند حقوق پایین تر، مزایای اجتماعی پایینتر و دشواری دسترسی به شغل یا مسکن نسبت به سایر کشورهای اروپایی بسیار کمتر هستند.

نماینده رسمی دولت اسپانیا، کمیسیون اسلامی اسپانیا (CIE) است که دارای دو نهاد است: کمیسیون دائم و هیئت مدیره.

هیئت مدیره توسط رئیس CIE انتخاب می شود که به نوبه خود توسط کمیسیون دائمی انتخاب می شود.

کمیسیون دائمی متشکل از فدراسیون هایی است که تعداد جامعه کافی برای حضور در بدنه مذکور را دارند. بزرگترین فدراسیون اتحادیه جوامع اسلامی اسپانیا (UCIDE) و پس از آن فدراسیون نهادهای اسلامی اسپانیا (FEERI) و فدراسیون مسلمانان اسپانیا (FEME) هستند. رییس (UCIDE) به این گروه تعلق دارد.

UCIDE توسط سوری هایی هدایت می شود که در دهه های 1970 و 1980 وارد اسپانیا شدند. آنها در یک پرونده تامین مالی تروریسم در سوریه مشکل داشته اند و عدلبی، رییس (UCIDE) توسط دولت تحریم شده است.

FEERI بیش از همه توسط اعضای جنبش مخالف مراکش به نام عدالت و خیریه رهبری می شود. رئیس آن منیر بنجلون مراکشی است.

FEME متشکل از نوکیشان پاکستانی، مراکشی و اسپانیایی است. رئیس FEME میرزا محمد کلیم پاکستانی است (که تابعیت اسپانیایی دارد) و من – یوسف فرنادث- دبیر او هستم.

فدراسیون های منطقه ای دیگری نیز وجود دارند که برخی از آنها در کمیسیون دائمی CIE هستند.

لازم به ذکر است که هدف CIE رهبری اسلام در اسپانیا نیست، بلکه مدیریت قرارداد همکاری در سال 1992 است که با دولت امضا شده و قانون است. این قرارداد شامل جنبه هایی از قبیل آموزش اسلام در مراکز آموزشی عمومی، امام جماعت مساجد، قبرستان ها، کمک های مذهبی در بیمارستان ها، ندامتگاه ها و مراکز نظامی و غیره است.

پیشرفت هایی در توسعه این توافق حاصل شده است. استخدام معلمان دین اسلام افزایش یافته است که از 144 نفر در سال تحصیلی 2022-2023 به 243 نفر در سال تحصیلی 2023-2024 رسیده است.

در مادرید مشکلی در قبرستان اسلامی وجود دارد، زیرا تنها یک قبرستان به نام Griñón وجود دارد، که در حال حاضر پر است. شهرداری مادرید به ابتکار حزب سوسیالیست PSOE، اهدای زمینی برای 2000 قبر مسلمانان در قبرستان کارابانچل را تصویب کرد، اما این امر هنوز اجرایی نشده است.

از نقطه نظر سیاسی، اکثریت قریب به اتفاق مسلمانان به PSOE یا ائتلاف چپ سومار رأی می‌دهند، زیرا نگرش مطلوب‌تری نسبت به مسلمانان و حقوق آنها دارند و به دلیل نزدیک‌تر بودن به امر فلسطین (بیشتر در مورد ائتلاف سومار).

PP نگرش دورتری دارد، اما بدترین چیز از نظر مسلمانان این است که در شهرداری ها و استانداری ها-دولت های منطقه ای- با Vox، که یک حزب راست افراطی اسلام هراس و طرفدار صهیونیست ها است، ائتلاف کنند.

محقق: یوسف فرناندث