طالبان در بیش از سه سال گذشته، علاوه بر محرومیت دختران و زنان از تمام عرصه‌های زندگی جمعی، آموزشی و تحصیلی، ممنوعیت‌های زیادی بر مردان در کشور نیز اعمال کرده‌اند. این گروه مانع سفر صدها دانشجو به روسیه شده و ادعا کرده که دانشجویان «مسلمان می‌روند و کمونیست برمی‌گردند.» وزارت تحصیلات عالی طالبان به‌تازگی بار دیگر مانع سفر ۵۰۰ دانشجو به روسیه شده و گفته‌ که عقیده آنان خراب می‌شود. شماری از دانشجویان با نگرانی شدید از آینده مبهم خود، از طالبان می‌پرسند که چگونه رفاقت و دریافت پول از کمونیست‌ها را توجیه می‌کنند، در حالی که تحصیل و دانش‌اندوزی را باعث خراب شدن عقیده و سستی ایمان می‌دانند. این در حالی است که خود این گروه روابط نزدیکی با مسکو دارد و براساس گزارش‌ها، در دو دهه گذشته در جنگ با نیروهای خارجی در افغانستان، در ازای قتل هر سرباز آمریکایی از روسیه پول دریافت کرده است.

متقاضیان بورسیه‌های تحصیلی روسیه می‌گویند که وزارت تحصیلات عالی طالبان مانع سفر حدود ۵۰۰ دانشجو به روسیه شده است. این دانشجویان می‌گویند که در سال ۲۰۲۳ برای بورسیه ثبت ‌نام کرده و پس از موفقیت در آزمون‌های سال ۲۰۲۴، تمام مراحل اداری را تکمیل کرده‌اند، اما اکنون طالبان مانع صدور مجوز سفر به روسیه شده‌اند. به گفته آنان، به‌رغم فقر و بیکاری گسترده، هر دانشجو بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ دلار آمریکایی هزینه سفر به شهرهای بزرگ و انجام آزمایش‌های بهداشتی را پرداخت کرده است. این دانشجویان می‌افزایند که پس از چندین ماه انتظار و برگزاری جلسات متعدد، در نشست اخیر با سفیر و رئیس خانه علم و فرهنگ روسیه در کابل، به آنان گفته شده که مشکل از طرف روسیه نیست. براساس گفته‌های مسئولین سفارت روسیه، وزارت تحصیلات عالی طالبان از اعطای این بورسیه‌ها جلوگیری کرده و دستور داده است که هیچ دانشجویی به این بورسیه‌ها دسترسی نداشته باشد.

متقاضیان بورسیه‌های تحصیلی روسیه تأکید می‌کنند که این اقدام طالبان به معنای محروم کردن جوانان از حق مسلم آنها برای دستیابی به آینده روشن و تحصیلات عالی است. به گفته آنان، کسانی که سال‌ها برای این فرصت تلاش کرده‌اند، اکنون با ناامیدی روبه‌رو هستند. این دانشجویان تأکید می‌کنند که طالبان با این اقدام خود نشان داده‌اند که مخالف علم، پیشرفت و رشد نسل جوان هستند. بسیاری از این دانشجویان به این باورند که طالبان یک «گروه ضد علم و دانش» است. آنان با اشاره به بسته بودن مدارس به روی دختران بالاتر از کلاس ششم و محرومیت زنان از تحصیل در دانشگاه‌ها، تصریح می‌کنند که این گروه تنها به دنبال تأسیس مدرسه‌های دینی در دانشگاه‌های کشور است.

این دانشجویان از جامعه جهانی، نهادهای حقوق بشری و رسانه‌ها می‌خواهند که صدای محرومیت آنان را به گوش طالبان برسانند و اجازه ندهند که این حجم عظیم از جوانانی که عطش پایان‌ناپذیری برای اندوختن و یادگیری علوم معاصر دارند، از تحصیل محروم شوند. به گفته آنان، صدای نسلی که تنها آرزوی آنها تحصیل و تلاش برای ساختن آینده بهتر برای کشورشان است، نباید سرکوب یا خاموش شود. آنان تأکید می‌کنند که باید به جوانان افغانستان فرصت‌های تحصیلی داده شود و از به گروگان گرفته شدن آینده آنان جلوگیری شود. این دانشجویان از دولت روسیه نیز خواسته‌اند که برای حل این مشکل با مقام‌های طالبان وارد گفت‌وگو شود و اجازه ندهد که این فرصت تحصیلی از جوانان افغانستان گرفته شود. به گفته آنان، طالبان در سال‌های گذشته نیز مانع تحصیل جوانان در روسیه شده بودند، اما این کشور به دانشجویان کمک کرد تا از طریق ایران ویزای تحصیلی خود را دریافت کرده و در دانشگاه‌های مربوطه پذیرفته شوند. این دانشجویان تأکید می‌کنند که در صورتی که طالبان به آنان اجازه ندهند، سفارت‌های روسیه در کشورهای همسایه باید همکاری کنند تا آنان بتوانند ویزای تحصیلی دریافت کرده و به تحصیلات خود در روسیه ادامه دهند.

احمد (نام مستعار)، یکی از این دانشجویان، می‌گوید که پس از گذراندن امتحان رقابتی، تمام اسناد خود را در سفارت روسیه به مراحل اداری سپرده بود و در مرحله‌ای قرار داشت که باید دانشگاه‌ها مشخص می‌شد و دعوت‌نامه برایش ارسال می‌گردید تا ویزا دریافت می‌کرد. او تصریح می‌کند که براساس برنامه از قبل تعریف شده، دانشجویان باید در ماه سپتامبر سال گذشته به روسیه می‌رفتند، اما روند تکمیل مراحل اسنادشان متوقف شد و اکنون مشخص شده که طالبان مانع این اقدام شده‌اند. به گفته او، به دانشجویان اعلام شده بود که این مشکل فنی است و به زودی حل می‌شود؛ اما پس از گذشت سه ماه، در ۱۶ سپتامبر سال گذشته، رئیس خانه علم و فرهنگ روسیه اعلام کرد که مشکل حل نشده است. احمد می‌افزاید که دانشجویان هفته گذشته بار دیگر با مسئولین سفارت روسیه و خانه علم و فرهنگ این کشور گفت‌وگو کردند. به گفته او، مقام‌های سفارت روسیه به دانشجویان گفته‌اند که مشکل از طرف روسیه نیست و این مشکل از سوی طالبان ایجاد شده است. او می‌گوید که خانه علم و فرهنگ روسیه تأکید کرده که وزارت تحصیلات عالی طالبان مانع تکمیل مراحل اسناد این دانشجویان شده و هر زمان که طالبان اجازه دهند، آنان روند تکمیل مراحل سفر دانشجویان را ادامه خواهند داد. یکی دیگر از دانشجویان می‌گوید که مقام‌های وزارت تحصیلات عالی طالبان گفته‌اند که «عقیده» این دانشجویان در روسیه خراب می‌شود و به همین دلیل به آن‌ها اجازه سفر و تحصیل در این کشور داده نشده است.

محب (نام مستعار)، یکی دیگر از دانشجویان، می‌گوید که در سپتامبر سال ۲۰۲۳ برای این بورسیه ثبت‌ نام کرده بود و در ماه آپریل ۲۰۲۴ این بورسیه اعلام شد. او می‌افزاید که با خوشحالی مدرک خود را ترجمه کرده و معاینات بهداشتی را سپری کرده است. به گفته او، در ماه جون سال گذشته میلادی، خانه علم و فرهنگ روسیه برایشان گروهی در واتساپ ایجاد و اعلام کرد که مشکلات فنی را حل می‌کند و دانشجویان باید صبور باشند.

این دانشجو می‌گوید که بارها به خانه علم و فرهنگ روسیه در کابل مراجعه کرده، اما آن‌ها می‌گفتند که مشکل فنی است و حل خواهد شد. اما در تاریخ ۱۶ ژانویه سال جاری میلادی به آنان گفته شد که مشکل از سوی طالبان ایجاد شده و با وجود گفت‌وگوهای مکرر، نتوانسته‌اند این گروه را قانع کنند.

حسین (نام مستعار)، یکی از دانشجویان پذیرفته شده در بورسیه روسیه، می‌گوید که پس از سفر وزیر تحصیلات عالی طالبان به کازان روسیه، درخواست لغو این بورسیه‌ها مطرح شده است. به گفته او، مقام‌های طالبان هفته گذشته در سفارت روسیه در کابل به نمایندگان دانشجویان خبر لغو این بورسیه‌ها را ابلاغ و اعلام کردند که در این زمینه نمی‌توانند همکاری کنند. در همین حال، برخی از این دانشجویان که نمی‌خواهند نامشان در گزارش ذکر شود، می‌گویند که طالبان روابط نزدیکی با مسکو دارند و مقام‌های این گروه از سفر به روسیه لذت می‌برند. آنان به نقل از رسانه‌ها می‌گویند که طالبان در دو دهه گذشته در جنگ با نیروهای خارجی در افغانستان، در ازای قتل هر سرباز آمریکایی از روسیه پول می‌گرفتند. پیش از این، نشریه آمریکایی «انسایدر» در گزارشی نوشته است که آژانس اطلاعات نظامی روسیه در زمان حضور نیروهای خارجی در افغانستان از طالبان حمایت کرده و همواره به این گروه پول ارسال می‌کرد. براساس این گزارش، روسیه به‌طور متوسط در ازای کشتن هر سرباز آمریکایی یا نیروهای ائتلاف ۲۰۰ هزار دلار به طالبان پرداخت کرده است.

وزارت تحصیلات عالی طالبان در سال ۱۴۰۲ نیز مانع سفر حدود ۵۰۰ دانشجوی پسر به روسیه شده بود. ندامحمد ندیم، وزیر تحصیلات عالی طالبان، به آنان گفته بود که «مسلمان می‌روید و کمونیست برمی‌گردید.» او همچنین به این دانشجویان گفته بود که «به روس‌ها نمی‌توانید بگویید دین شما باطل است.»

منبع: روزنامه هشت صبح

لینک:   https://8am.media/fa/halal-friendship-and-forbidden-lessons-taliban-again-prevent-500-students-from-traveling-to-russia