با تسلط طالبان بر افغانستان، میزان علاقمندی دانشجویان به ادامه تحصیل، تحت حاکمیت این گروه به‌شدت کاهش یافته است. منابع در دانشگاه‌های دولتی تأیید می‌کنند که حدود ۵۰ درصد دانشجویان ترک تحصیل کرده‌اند. به گفته منابع، حتی رشته‌های علوم تکنولوژی نیز با بیش از ۵۰ درصد ترک تحصیل مواجه شده‌اند. یک منبع آگاه می‌گوید که در یکی از دانشگاه‌ها تعداد دانشجویان رشته‌های ریاضی و فیزیک در یک کلاس به پنج نفر کاهش یافته است. هم زمان، منابع تأیید می‌کنند که در حال حاضر، تناسب میان جذب دانشجو و نیروی انسانی و کادر تخصصی در دانشگاه‌ها وجود ندارد و اگر وضعیت به همین شکل ادامه یابد، دانشگاه‌ها به زودی خالی از دانشجو خواهند شد و تنها ملاهای وابسته به طالبان در این نهادها درس خواهند خواند. دانشجویان دلیل ترک تحصیل خود را، به آینده مبهم، نداشتن هزینه، نگرانی از عدم فرصت‌های شغلی، حمایت گسترده طالبان از ملاهای مدرسه‌های دینی و بی‌باوری این گروه به دانش نوین و تخصص‌گرایی نسبت داده‌اند. برخی از دانشجویان نیز به دلیل تهدیدها و انتقام‌جویی‌های طالبان از خود و اعضای خانواده‌شان، تحصیل را ترک و اقدام به مهاجرت کرده‌اند.

با تسلط طالبان و سیطره ایدئولوژی این گروه بر نهادهای تحصیلی، فضای ناامیدی در میان دانشجویان و استادان در دانشگاه‌های دولتی و خصوصی کشور افزایش یافته است. وزارت تحصیلات عالی طالبان، در بیش از سه سال گذشته به نهادهای تحصیلی با دیده شک نگریسته و تعدادی از استادان دانشگاه‌ها را برکنار و به‌جای آن‌ها ملاهای وابسته به خود را استخدام کرده است. هم زمان؛ این گروه صدها استاد زن در دانشگاه‌ها را خانه‌نشین کرده که این وضعیت تاثیرات منفی زیادی بر سیستم آموزشی در نهادهای تحصیلی کشور وارد کرده است. بسیاری از دانشجویان می‌گویند که فضای دانشگاه‌ها به‌شدت به سمت طالبانیزه‌شدن پیش می‌رود و دیگر انگیزه‌ای برای ادامه تحصیل و ماندن در افغانستان تحت حاکمیت طالبان باقی نمانده است.

در همین حال، یک منبع معتبر در دانشگاه تعلیم و تربیت کابل می‌گوید که دانشجویان زیادی به دلیل سرخوردگی از وضعیت موجود و فشارهای طالبان، ترک تحصیل کرده‌اند. به گفته این منبع، ترک تحصیل در رشته‌های مختلف متفاوت است. این منبع می‌افزاید: "در رشته‌های غیر از علوم، تقریباً ۵۰ درصد دانشجویان ترک تحصیل کرده‌اند."

یک منبع دیگر در شمال کشور می‌گوید که بسیاری از رشته‌ها در دانشگاهی که او کار می‌کرد، در سال جاری کمتر از ۵ دانشجو جذب کرده‌اند. او می‌افزاید که دانشجویان دیارتمان‌های فیزیک و ریاضی آن دانشگاه به‌طور مشترک در یک کلاس تنها ۵ نفر هستند. به گفته او، در گذشته تعداد استاد و دانشجو در دانشگاه‌ها تناسب داشت، اما در حال حاضر هزینه‌های کلی به مراتب بیشتر از منافع تعریف‌ شده است.

با این حال، یکی از دانشجویان؛ ترس و هشدار طالبان را دلیل ترک تحصیل می‌داند. او می‌گوید که از سوی فردی تهدید شده که قبلاً او را می‌شناخته است. به گفته او، این عضو طالبان که از نیروهای مخفی این گروه در زمان حکومت پیشین بوده، اکنون برایش هشدار داده که در صورت مخالفت با رژیم طالبان، او را بازداشت خواهد کرد.

فضل (نام مستعار)، دانشجوی سال چهارم، ترم هفتم دانشکده اقتصاد دانشگاه بدخشان بود که ترک تحصیل کرد. او حتی تنها یک ترم تا پایان دوران تحصیلی مقطع کارشناسی فاصله داشت، اما به دلیل دلسردی و نبود انگیزه، تصمیم به ادامه تحصیل نگرفته است. دلسردی از وضعیت حاکم و فشارهای طالبان باعث شده که این دانشجو حتی زحمات چهار ساله‌اش را نادیده بگیرد و در پایان دوره تحصیلی، دانشگاه را ترک کند.

هدایت‌الله تا ترم پنجم دانشگاه درس خوانده است. او می‌گوید که به دلیل مشکلات اقتصادی و روانی نتوانسته به درس‌هایش ادامه دهد. با تسلط طالبان در افغانستان، مشکلات اقتصادی مردم تشدید شده و اکثر مردم زمینه‌های کاری خود را از دست داده‌اند. این امر باعث مشکلات روانی برای بسیاری از شهروندان شده است و همه فکر می‌کنند که ادامه درس و تحصیل در زیر سلطه طالبان مفهومی ندارد. زیرا این گروه تمرکز زیادی بر رشد مدرسه‌های جهادی و دینی داشته و وظایف دولتی را به فارغ التحصیلان این مدارس داده‌ است.

نجم‌الدین، دانشجوی ترم چهارم دانشکده شرعیات در یکی از دانشگاه‌های کشور بود. او نیز به دلیل دلسردی از وضعیت حاکم در دانشگاه و برخورد استادان، تحصیلات خود را نیمه‌تمام رها کرده است. هم زمان با او، بسیاری از دانشجویانی که ترک تحصیل کرده‌اند، به دلیل سلطه طالبان و فضای موجود، دیگر تمایلی به ادامه تحصیل در دانشگاه‌ها نداشته و مشغول انجام کارهای روزمره و تأمین هزینه‌های زندگی خود و خانواده‌هایشان شده‌اند.

یکی از دانشجویانی که ترک تحصیل کرده است، می‌گوید که برادرش نیز به دلیل نداشتن هزینه تحصیل، دانشگاه را ترک کرده است. به گفته او، از دست‌دادن فرصت‌های شغلی، بی‌باوری به آینده و رشته تحصیلی، و فضای ناامیدی که بر کشور حاکم شده، باعث شده که بسیاری مانند او و برادرش تحصیلات خود را نیمه‌تمام بگذارند.

با این حال، یکی دیگر از شهروندان کشور، که پیش از سلطه طالبان حامی مالی چند دانشجو بوده، می‌گوید که حدود ۲۰ درصد از دانشجویانی که مشکل اقتصادی داشتند، با سقوط حکومت سابق از ادامه تحصیل بازمانده‌اند. او توضیح می‌دهد که پس از سقوط حکومت جمهوریت و بیکاری خود، دیگر قادر به حمایت مالی از دوستانش نبود و این دانشجویان مجبور شدند دانشگاه را ترک کنند. به گفته او، اکنون دو نفر از دوستانش دانشگاه را ترک کرده و در کشور ایران به کارگری مشغول شده‌اند.

احمد (نام مستعار) می‌گوید که دانشجوی رشته جامعه‌شناسی دانشگاه تعلیم و تربیت کابل بوده است. او می‌افزاید که برای مدتی درس خوانده است. اما به دلیل مشکلات اقتصادی و عدم توانایی پرداخت کرایه ماشین، نتوانسته به تحصیلات خود ادامه دهد. این در حالی است که روزنامه ۸صبح به‌تازگی در یک گزارش تحقیقی دریافته است که طالبان روند جابه‌جایی ملاهای مدرسه‌های دینی را به‌جای استادان دانشگاه‌های دولتی، به‌ویژه در کابل، آغاز کرده‌اند.

براساس یافته‌های گزارش، طالبان تنها در چهار دانشگاه دولتی در کابل، در چند روز گذشته، ۲۶ نفر از استادان دانشکده‌های شرعیات را برکنار کرده و به‌جای آنان ملاهای وابسته به خود را استخدام کرده‌اند. بسیاری از استادان این دانشگاه‌ها می‌گویند که روند انفکاک استادان در سایر رشته‌ها نیز ادامه دارد و این گروه تلاش می‌کند تا ایدئولوژی خود را به‌طور کامل در دانشگاه‌ها تعمیم داده و از این نهادهای تحصیلی و دانشگاهی به‌عنوان مدرسه‌های بزرگ دینی و جهادی برای جذب سرباز و تقویت پایه‌های رژیم طالبان استفاده کنند.

منبع: روز نامه هشت صبح

تاریخ:9/11/1403

لینک:

 https://8am.media/fa/talibanism-dominates-universities-about-50-percent-of-students-have-dropped-out/