بیان مسئله

مهاجرت؛ پدیده‌ای که همواره هم‌آغوش و همدم آدم‌ها بوده است و از سپیده‌دم تاریخ بشری تا به امروز، به شیوه‌ها و چهره‌های گوناگون جریان داشته و به تداوم خود ادامه داده است. علت مهاجرت برای افراد با ویژگی‌های مختلف شخصیتی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی، می‌تواند متفاوت باشد و مشخص است که نتایج و پیامدهای متفاوتی با خود به‌ همراه خواهد داشت. سطح مهاجرت و آمار جوانان مهاجر در یک جامعه که از ناامیدی و مشکلات اقتصادی رنج می‌برد، نشان‌دهنده‌ی عقب‌ماندگی در آن جامعه تلقی می‌شود؛ به همین دلیل، مسئله‌ی اساسی در این تحقیق میدانی این است که در میان خانواده‌هایی که در این تحقیق به‌ عنوان نمونه‌ی آماری در نظر گرفته شده است، از هر خانواده چه تعداد مهاجرت کرده اند و بیشترین آمار مهاجرت در خانواده‌ ها چه زمانی بوده است. همچنین پرداختن به دلیل‌های مهاجرت جوانان، دیگر مسئله‌ای است که در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفته است.

پیشینه‌ی پژوهش

با این که در باره‌ی مهاجرت و فرار جوانان از کشور به دلیل بی‌کاری، مهاجرت غیرقانونی جوانان و پیامد آن، وضعیت جوانان مهاجر و همچنین بازگشت‌کنندگان گزارش‌هایی ارائه شده است؛ اما این که از هر خانواده چند نفر اقدام به مهاجرت کرده اند؛ بیشترین آمار مهاجرت میان خانواده‌ها چه زمانی صورت گرفته است و چه تعداد از خانواده‌ها یا شهروندان خواهان مهاجرت هستند و تصمیم ترک کشور را دارند، تاکنون تحقیقی درست و همه‌جانبه‌ صورت نگرفته است. به همین دلیل، در این تحقیق تلاش می‌شود با توجه به نمونه‌های انتخاب‌شده، آماری از خانواده‌ها ارائه شود و سپس، میزان مهاجرت در مقطع زمانی و علاقمندی مردم به فرار از کشور مورد بررسی قرار گیرد و در نهایت، به خانواده‌هایی پرداخته می‌شود که به دلیل‌های مختلف اعضای خانواده‌هایشان ترک کشور کرده اند؛ چیزی‌ که تازگی و در عین حال، برجستگی این گزارش تحقیقی را نشان می‌دهد.

پرسش‌های پژوهش

1. آیا از خانواده‌ی شما کسی مهاجرت کرده است؟
2. چند تن از خانواده‌ی شما مهاجرت کرده است؟
3. بیشترین رقم مهاجرت‌ها در میان خانواده‌ی شما چه زمان اتفاق افتاده است؟
4. دلیل یا دلیل‌های مهاجرت اعضای خانواده‌ی شما کدام‌ها است؟
5. اگر زمینه‌ی مهاجرت به شما فراهم شود، مهاجرت می‌کنید؟

اهداف پژوهش

1. بررسی میزان مهاجرت جوانان میان خانواده‌ها؛
2. ارائه‌ی آمار از افرادی که خواهان ترک کشور هستند؛
3. دست‌یافتن به دلیل‌های مهاجرت جوانان از کشور؛
4. دست‌یافتن به بیشترین افزایش مهاجرت در مقطع زمانی مشخص؛
5. پیامد ترک کشور از سوی جوانان در جامعه؛

زمان پژوهش

تهیه‌ی این گزارش به لحاظ زمانی از ۱ مارس ۲۰۲۴ آغاز شده و در ۱۶ اوریل به پایان رسیده است.

روش پژوهش

با توجه به سوژه ی گزارش و جمع‌آوری آمار، این پژوهش به شکل میدانی (توزیع پرسش‌نامه) صورت گرفته و با استفاده از برنامه‌ی SPSS، تحلیل و تبیین شده است.

چالش‌های پژوهش

از آن جایی که انجام پژوهش‌ها در افغانستان به‌ دور از چالش نیست، در انجام این پژوهش نیز با چالش‌های زیر روبه‌رو بودیم:

1. کم‌کاری جامعه‌ی آماری برای انجام پژوهش؛
2. محدودبودن امکانات پژوهش؛
3. کمبود نیروی انسانی برای انجام پژوهش؛

متغییرهای پژوهش

سن، درجه‌ی تحصیل، مهاجرت، جوانان، خانواده و پیامد.

خلاصه‌­ی گزارش

بررسی میزان مهاجرت جوانان میان خانواده‌ها و پیامدهای آن، ۳۱۲ خانواده را در کابل، نمونه‌ی آماری گرفته است. این پاسخ‌دهندگان در سن‌های مختلف قرار دارند که ۳۶.۵ درصد آنان در رده‌ی سنی میان ۱۸ تا ۲۴ قرار داشته، ۳۶.۹ درصد آنان در رده‌ی سنی ۲۵ تا ۳۰ بوده، ۱۶.۳ درصد پاسخ‌دهندگان در رده‌ی سنی ۳۱ تا ۴۰ و همچنین ۱۰.۳ درصد آنان در رده‌ی سنی از ۴۰ به بالا قرار دارند.

این بررسی که به گونه‌ی میدانی (توزیع پرسش‌نامه) انجام شده، در نتیجه‌ی این بررسی به دست آمده است که از میان این ۳۱۲ خانواده، ۷۶.۵ درصد آنان گفته اند که اعضای خانواده‌های شان مهاجرت کرده اند.

از میان ۳۱۲ خانواده، ۲۳۸ خانواده که عضو خانواده‌های آنها مهاجرت کرده اند، ۴۹.۹ درصد گفته اند که یک عضو خانواده‌یشان مهاجرت کرده است، ۲۷ درصد آنان بیش از دو عضو خانواده‌ی آنها مهاجرت کرده است و هم‌چنین ۲۶ درصد پاسخ‌دهندگان گفته اند که دو نفر از اعضای خانواده‌یشان مهاجر شده اند.

۲۳۸ خانواده که عضو خانواده‌یشان مهاجرت کرده است، ۶۱ درصد آنان در این تحقیق گفته اند که برادر جوانشان به بیرون از کشور مهاجر شده است، ۱۵ درصد از پاسخ‌دهندگان گفته اند که خواهرشان مهاجر شده است، پنج درصد از پاسخ‌دهندگان گزینه‌ی شوهر را انتخاب کرده اند. هم‌چنین، هشت درصد پاسخ‌دهندگان گفته اند که فرزندشان مهاجر شده است. هفت درصد از این خانواده‌ها گفته اند که دختر و پسرشان مهاجر شده است. پنج درصد گزینه‌ی پدر را انتخاب کرده اند.

در این پرسش‌نامه از پاسخ‌دهندگان پرسیده شده است که اگر زمینه‌ی مهاجرت به شما فراهم شود، مهاجرت می‌کنید؟ 83 درصد از پاسخ‌دهندگان پاسخ «بلی» را انتخاب کرده و گفته اند که برای ساختن زندگی بهتر و فرار از مشکلات موجود در افغانستان، می‌خواهند کشور را ترک کنند. ۱۷ درصد از پاسخ‌دهندگان گفته اند که ترک کشور نمی‌کنند و می‌مانند تا کشور را بسازند.

گزارش کلی

برای بررسی میزان مهاجرت جوانان میان خانواده‌ها و پیامدهای آن، دلیل مهاجرت آنان، مشخص‌کردن اینکه از هر خانواده چند نفر از جوانان مهاجرت کرده اند، نوع مهاجرت و علاقه‌مندی جوانان برای ترک کشور، نظر سنجی‌ در کابل انجام شده است که در آن از ۳۱۲ خانواده پاسخ گرفته شده است. در این نظرسنجی، از میان ۳۱۲ تن از پاسخ‌دهندگان،  ۳۶.۵ درصد آنان در رده‌ی سنی میان ۱۸ تا ۲۴ قرار داشته، ۳۶.۹ درصد آنان در رده‌ی سنی ۲۵ تا ۳۰ بوده، ۱۶.۳ درصد پاسخ‌دهندگان در رده‌ی سنی ۳۱ تا ۴۰ و هم‌چنین ۱۰.۳ درصد آنان در رده‌ی سنی از ۴۰ به بالا قرار دارند.

۱۰۴ نفر که ۳۳.۳ درصد این آمار را تشکیل می‌دهد، شمار اعضای خانواده‌یشان میان ۷ تا ۱۰ نفر بوده است. ۸۰ نفر از پاسخ‌دهندگان گفته اند که شمار اعضای خانواده‌ی آنان میان ۵ تا ۷ نفر بوده و ۵۳ تن از پاسخ‌دهندگان که ۱۷ درصد را تشکیل می‌دهد، شمار اعضای خانواده‌ی خود را ۳ تا ۵ نفر انتخاب کرده است. ۷۵ مفر که نشان‌دهنده‌ی ۲۴ درصد است، شمار خانواده‌های خود را بیش از ۱۰ تن گفته است.

از میان ۳۱۲ خانواده، ۲۳۸ خانواده که از لحاظ درصدی ۷۶.۵ درصد را تشکیل می‌دهد؛ گفته اند که اعضای خانواده‌یشان مهاجرت کرده است. از میان ۲۳۸ نفر، ۱۴۶ خانواده که ۴۷ درصد را نشان می‌دهد، گفته اند یک نفر از اعضای خانواده‌یشان مهاجرت کرده است، ۲۷ درصد آنان گفته اند که بیش از دو تن و هم‌چنین ۲۶ درصد پاسخ‌دهندگان گفته اند که دو عضو خانواده‌یشان مهاجر است.

۲۳۸ خانواده که اعضای خانواده‌یشان مهاجرت کرده اند، در پاسخ به اینکه کدام عضو خانواده‌ی شما مهاجر شده است، درصد بیشتر آنان گزینه‌ی برادر را انتخاب کرده اند که ۶۱ درصد را نشان می‌دهد. پس از برادر، گزینه‌ی خواهر بیشترین درصد را داشته که ۱۵ درصد از پاسخ‌دهندگان گفته اند خواهرشان مهاجرت کرده است. پنج درصد از پاسخ‌دهندگان گزینه‌ی شوهر را انتخاب کرده اند. هم‌چنین، هشت درصد پاسخ‌دهندگان گفته اند که فرزندشان مهاجر شده است. هفت درصد از این خانواده‌ها گفته اند که دختر و پسرشان مهاجر شده است. چهار درصد گزینه‌ی پدر را انتخاب کرده اند.

از میان ۲۳۸ خانواده، ۱۶۰ نفر از پاسخ‌دهندگان که ۶۷ درصد را نشان می‌دهد، گفته اند که نخستین عضو خانواده‌یشان در دو سال‌ونیم گذشته مهاجرت کرده است. هم‌چنین ۷۸ نفر از آنان که نشان‌دهنده‌ی ۳۳ درصد از پاسخ‌دهندگان است، گفته اند که نخستین عضو خانواده‌یشان بیش از سه سال می‌شود که مهاجر شده است.

۷۷ درصد از خانواده‌هایی که عضو خانواده‌یشان مهاجر است، به ما پاسخ داده اند که بیشترین رقم مهاجرت میان اعضای خانواده‌هایشان در سه سال آخر و پس از تحولات سیاسی در افغانستان صورت گرفته است. هم‌چنین ۲۳ درصد از خانواده‌ها در پاسخ به این پرسش گفته اند که بیشترین رقم مهاجرت میان اعضای خانواده‌هایشان بیش از سه سال بوده است.

از خانواده‌هایی که مورد نمونه‌ی آماری ما قرار گرفته اند، پرسیده شده، دلیل یا دلیل‌های مهاجرت اعضای خانواده‌ی شما کدام‌ها است؟ ۷۷ نفر آنان که ۳۱.۸ درصد را نشان می‌دهد، مشکلات اقتصادی، امنیتی و ناامیدی به آینده را از دلیل‌های مهاجرت اعضای خانواده‌هایشان عنوان می‌کنند. ۳۰.۶ درصد آنان تنها مشکلات اقتصادی را پاسخ گفته اند. به همین ترتیب، ۲۶ درصد آنان گزینه‌ی ناامیدی به آینده را انتخاب کرده اند و هم‌چنین ۱۱.۶ درصد آنان مشکلات امنیتی و تهدیدها را پاسخ گفته اند.

در این بررسی، نوعیت مهاجرت اعضای خانواده‌یشان نیز پرسیده شده است که ۱۲۰ نفر از پاسخ‌دهندگان که ۵۱ درصد خانواده‌ها را نشان می‌دهد، پاسخ داده اند که اعضای خانواده‌ی شان مهاجرت قانونی کرده اند. هم‌چنین ۴۹ درصد آنان در پاسخ به پرسش ما گفته اند که مهاجرت غیرقانونی کرده اند.

در این بررسی که در کابل انجام شده بود، از نمونه‌ی آماری که شمار آنان به ۳۱۲ خانواده می‌رسید، پرسیده شده است که اگر زمینه‌ی مهاجرت به شما فراهم شود، مهاجرت می‌کنید؟ از میان ۳۱۲ نفر، ۲۵۸ نفر آنان که ۸۳ درصد را تشکیل می‌دهد، گزینه‌ی «بلی» را انتخاب کرده و گفته اند که برای ساختن زندگی بهتر و فرار از مشکلات موجود در افغانستان، می‌خواهند کشور را ترک کنند. ۱۷ درصد از پاسخ‌دهندگان گفته اند که ترک کشور نمی‌کنند و می‌مانند تا کشور را بسازند.

پیشنهادها

با درنظرداشت نتایج به‌دست‌آمده از این پژوهش، پیشنهادهای زیر ارائه می‌شود:

1. فرصت‌های شغلی برای جوانان به منظور کاهش مهاجرت آنان ایجاد شود.
2. انگیزه و امید به آینده برای جوانان ایجاد شود.
3. در باره‌ی پیامدهای مهاجرت‌های غیرقانونی، باید آگاهی‌دهی شود.

منبع: سلام وطن‌دار

لینک:

 https://swn.af/121investigating-the-amount-of-youth-migration-between-families-and-its-consequences/