مسابقات قرآنی در کشورهای اسلامی همواره مورد توجه مقامات مذهبی و دولتی بوده است؛ چرا که این مسابقات جوانان مسلمان را به حفظ و تلاوت دقیق قرآن تشویق می‌کنند و بستری مناسب برای تعمیق درک آموزه‌های اسلامی فراهم می‌کنند، ضمن اینکه بسیار از شرکت کنندگان با دیگر افراد فعال در حوزه ی قرآنی آشنا میشوند و به این طریق فرصت‌ها و بورسیه‌های آموزشی و تحصیلی بیشتری نیز برای آنها فراهم می شود.
امروزه این مسابقات در عرصه های بین المللی نیز نقش فرونتری یافته است. مقامات مذهبی و دولتی کشورهای اسلامی مخاطبان گسترده تری را نسبت به فعالیتهای اسلامی خود جذب می کنند و به این طریق حس همبستگی دیگر مسلمانان را با مسلمانان کشور خود تقویت کرده و جایگاه خود را در بین مسلمانان دیگر کشورها تقویت می کنند.
مسابقات قرآنی تانزانیا نیز یکی از همین مسابقات است که هر سال پرشورتر از سال قبل توسط نهادها و مقامات مذهبی به طور گسترده برگزار می شود. این مسابقات به خصوص در ماه مبارک رمضان در تانزانیا در مخاطبان بسیار گسترده و باحضور مقامات عالی مذهبی و دولتی برگزار می شود. در بسیاری از این مسابقات از دهها کشور دیگر نیز حضور می یابند و جوائز بسیار نفیسی مثل منزل، خودرو و یا چند هزار دلار به برندگان اهداء می شود.
یکی از ابتکارات اخیر این مسابقات قرآنی در تانزانیا، برگزاری این مسابقات در استادیوم های فوتبال به دلیل استقبال بی نظیر تماشاچیان است. این ابتکار در سال 2016 توسط موسسه ی الحکمه (به مدیریت شیخ نورالدین کشکی، از روحانیون فعال اهل سنت تانزانیا) انجام شد و علیرغم اینکه در ابتدا با انتقاداتی مواجه شد که چرا با مسابقات قرآن کریم مثل مسابقات ورزشی تعامل شده است، ولی به لحاظ اینکه دهها هزار نفر با شوق در یک مکان مسابقات قرآنی را دنبال می کنند، بسیار مورد توجه قرار گرفت. با گسترش وسایل ارتباط جمعی و به اشتراک گذاشتن تصاویر این مسابقات قرآنی، بسیاری از مسلمانان از شور مردم تانزانیا در مسابقات قرآنی شگفت زده شدند. برگزاری این رویدادها در مقیاس وسیع، گاهی در استادیوم‌های فوتبال، توجه مخاطبان بین‌المللی را جلب و تانزانیا را به‌عنوان یک مرکز مهم فعالیتهای قرآنی در آفریقا مطرح کرد.
افزایش محبوبیت این مسابقات باعث شد کشوری مثل عربستان سعودی که به دنبال جلب قلوب مسلمانان به سمت خود است، به این مسابقات علاقه‌مند شود و تلاش کند از آن به‌عنوان ابزاری برای دیپلماسی دینی خود استفاده کند. به این منظور وزارت امور اسلامی عربستان سعودی در چند نوبت از مفتی بزرگ تانزانیا شیخ ابوبکر بن زبیر دعوت کرد و در اردیبهشت سال جاری (1403) شیخ عبداللطیف بن عبدالعزیز آل الشیخ، وزیر امور اسلامی عربستان سعودی با مفتی توافق کردند که این مسابقات را در استادیوم ورزشی تانزانیا با حضور مقامات ارشد دولتی و توسط شورای عالی مسلمانان تانزانیا (BAKWATA) با مدیریت شخص مفتی برگزار کنند. بعد از مذاکرات انجام شده قرار شد این مسابقات در سال جاری به صورت مشترک تانزانیا و عربستان (اعلام شده در فراخوان ها) در دو نوبت به صورت زیر برگزار شود:
- مسابقات بین المللی قرآن تانزانیا – بانوان؛
- مسابقات بین المللی قرآنی تانزانیا – آقایان.
مسابقات بانوان در روز دهم شهریور سال جاری با حضور رئیس جمهور تانزانیا خانم سامیه سولهو حسن و حضور متسابقانی از 11 کشور و با مشارکت گسترده ی مسلمانان در استادیوم فوتبال بنجامین مکپا دارالسلام برگزار شد. رئیس‌جمهور سامیه در سخنان خود از مفتی برای ایفای نقش مهمش در گسترش تعاملات بین‌المللی تانزانیا در فعالیتهای دینی تقدیر و تأکید کرد که این‌گونه مشارکت‌ها، جایگاه تانزانیا را به‌عنوان مرکز همکاری‌های بین‌الادیانی و همزیستی مسالمت‌آمیز تقویت می‌کند. شیخ محمد العیسی رئیس سازمان همبستگی مسلمانان از عربستان سعودی نیز مهمان این مسابقات بود و بعد از مسابقات در جلسه ای با رئیس جمهور، وزیر امور خارجه و مفتی تانزانیا درباره ی تقویت این نوع دیپلماسی بر محور قرآن مذاکره کردند.
مسابقات آقایان نیز در روز یکشنبه ۵ اسفندماه در همان استادیوم ورزشی دارالسلام با حضور دهها هزار نفر از علاقه‌مندان به قرآن کریم و متسابقانی از ۲۵ کشور برگزار شد. این بار اگر چه آقای قاسم مجالیوا، نخست‌وزیر تانزانیا مهمان ویژه ی مراسم بود و رئیس جمهور سامیه عازم یک برنامه ی دیگری بود، ولی رئیس جمهور سامیه برای اینکه نشان دهد برای این رویداد مهم مذهبی و فرهنگی اهمیت ویژه ای قائل است، دقایقی در برنامه شرکت کرد و نیز با شیخ سلیمان الرحیلی امام مسجد النبی ص که از عربستان برای این مسابقات آمده بود، دیدار و درباره ی تقویت همکاری‌های قرآنی دو کشور عربستان و تانزانیا گفتگو کرد.
نخست وزیر مجالیوا مسابقات قرآنی تانزانیا را با این شکل گسترده یک پدیده مهم و نوظهور در عرصه ی دیپلماسی اسلامی معرفی کرد که می‌تواند مسلمانان را در سراسر جهان به فرهنگ خواندن و حفظ قرآن کریم و متقابلاً به توسعه فرهنگ احترام به دین، حفظ اخلاق حسنه، صلح و تقویت ایمان در جامعه تشویق کند.
به این صورت عربستان سعودی از بزرگ‌ترین رویداد قرآنی آفریقا که سالها برای تقویت جایگاه قرآن در بین مسلمانان و جوانان تانزانیا توسط موسسات دینی تانزانیا و با مشارکت گسترده ی بخش خصوصی کشور تدارک دیده شده بود، به عنوان ابزاری آماده برای دیپلماسی دینی خود استفاده کرد تا وجهه ی خودش را در قاره ی آفریقا به عنوان مهمترین حامی فرهنگ اسلامی و قرآنی بهبود بخشد. مقامات تانزانیا نیز از اینکه بدون بار مالی اضافی بر دولت، تانزانیا را به عنوان مرکزی برای همکاری‌های اسلامی و قرآنی و همزیستی مسالمت‌آمیز مطرح می کند، استقبال کردند؛ اگرچه این مسابقات با آنچه صرفا با هدف ترویج فرهنگ و ارزش‌های والای قرآنی جوانان با مشارکت حدود 40 مرکز خصوصی تانزانیا برای تأمین جوائز آن برگزار میشد، متفاوت است و ورود عربستان سعودی به عنوان حامی مالی خارجی آن کارکرد دیگری به آن داده است.
نظر شما