شهر خُلم ( تاشقرغان) که به نام شهر بازارهای سرپوشیده شهرت دارد، یکی از مکان‌های باستانی افغانستان محسوب می‌شود. این بازار سرپوشیده در ۶۰ کیلومتری جنوب شهر مزار شریف ولایت بلخ، در محله ابریشم واقع شده است.

بازار سرپوشیده خلم یا تیم[راسته بازار] کلاه فروشی از آثار تاریخی‌ محسوب می شود که در زمان حاکمیت اشترخانی‌ها آخرین دوره تیموری ۱۵۹۹ – ۱۷۸۵ میلادی، هم زمان با بناهای دیگری مانند «بالاحصار» و «مسجد جوار تیم» ساخته شده است.

تیم[راسته بازار] کلاه فروشی خلم که به صورت یک قلعه‌ی مستحکم در وسط بازار شهر ساخته شده، به سبب مرکزیت و استحکام و شیوه معماری خود اهمیت خاصی داشت. این مکان حکایت از بازار کهنه‌ی خلم می‌کند؛ بازاری که در زمان خود، توجه همه را به خود جلب می‌کرد، اما حالا به دلیل آسیب های دوره جنگ در کشور و نیز بی‌توجهی مردم و مسئولین، حدود ۹۰ درصد آن از بین رفته و حالا فقط ستون های آن با چند تکه سنگ و تلی از خاک باقی مانده است.

معماری بازار سرپوشیده خُلم

قسمت داخلی تیم از دو سرک متحدالمرکز دایره شکل تشکیل گردیده که یکی از آنها ایوان مرکزی و دیگری با تشکیل یک دایره وسیع‌تر گنبد مرکزی را احاطه نموده است. این دو سرک توسط دو جاده قطع گردیده است که تیم را به چهار قسمت مساوی تقسیم نموده است.

دورادور ایوان مرکزی و دایره وسیع‌تر گنبد مرکزی مغازه‌های متعددی ساخته شده است. تمام این راسته‌ی مغازه‌ها مسقف بوده و گنبدهای محکم بالای آنها ساخته شده است. گنبد وسطی تیم، یک گنبد بزرگ و بسیار مجلل بوده که از نقاشی‌ها و اسلوب معماری دوره تیموری حکایت می‌کند.

این محل در فصل تابستان بسیار  خنک بوده و در موسم سرما نیز از گرمای خوبی برخوردار است. بازار سرپوشیده خلم نسبت شهرت تاریخی و شکل ویژه معماری خود، یکی از بهترین مکان‌های توریستی منطقه محسوب می‌شود.

منبع: سیستم معلوماتی و گردشگری افغانستان

لینک:

http://atis.af/kholm-bazar/