پیش درآمد:

فدراسیون صنفی ناشران اسپانیا [۱](FGEE) با همکاری اداره کل کتاب، آرشیو و کتابخانه های وزارت فرهنگ، بین سالهای ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۲ «عادت خواندن و خرید کتاب در اسپانیا» را مورد مطالعه قرار داد. این مطالعه امکان نظارت درست بر وضعیت کتاب خواندن و خرید آن در کشور اسپانیا را فراهم آورده است. نظارت مداوم بر شاخص های مختلف به عنوان تعداد خوانندگان مکرر و گاه به گاه، تعداد کتابهای خریداری شده و خوانده شده، ساعتهای اختصاص یافته به خواندن، اتخاذ عادات جدید خواندنِ کتاب های دیجیتالی یا موارد دیگر، میزان خواندن در بین جمعیت کودک و نوجوان از شاخص هایی هستند که در این مطالعه به آنها پرداخته شده است.

از سال ۲۰۱۲ که این مطالعه صورت گرفت، وزارت آموزش، فرهنگ و ورزش ( MECD )[۲] تنها منبع مرجع برای نظارت بر مطالعه خواندن، بررسی عادات و شیوه های فرهنگی بودکه تقریباً هر ۴ سال انجام می شد. آخرین نسخه این مطالعه مربوط به سالهای ۲۰۱۵-۲۰۱۴ است.

در زمانه ای که ورود فن آوری های جدید، تغییرات بزرگی را در شیوه خریدکتاب و کتاب خواندن ایجاد کرده است، دانستن تحول این عمل فرهنگی از هر زمان دیگری ضروری تر می شود. به همین دلیل، فدراسیون صنفی ناشران اسپانیا در سال ۲۰۱۷ مطالعه "عادت های خواندن و خرید کتاب در اسپانیا" را از سر گرفت با این هدف که ارزیابی مستمر این اطلاعات، به تعمیق نقش کتابخوانی در جامعه اسپانیا و تکامل آن کمک می کند.

اهداف اصلی این پژوهش:

با دانستن رفتار مربوط به خوانش اسپانیایی ها در حال حاضر( آمار خواندن، عادات خواندن در وقت آزاد، نگرش به خواندن، عادات خرید کتاب، فعالیت در کتابخانه ها، خواندن کودکان و نوجوانان) اطلاعاتی بدست می آید که تدوین و ارزیابی سیاست ها و برنامه های خواندن را تسهیل می کند.

هنگامی که اولین نسخه های این مطالعه انجام شد، خواندن در چارچوب تفریح و اوقات فراغت بود. در این مطالعه خواندن اختیاری مورد نظر بود و از خواندن اجباری اعم از تحمیلی به دانش آموزان توسط نظام آموزشی، و هم به کارگران به دلیل نیازهای کاری، صرف نظر شد. بنابراین بخش اساسی این پژوهش ، توسعه کتاب خواندن در وقت آزاد است.

روش شناسی : چگونه این کار را انجام شد؟

افرادی که بیش از ۱۰ سال در سرزمین اصلی اسپانیا ، جزایر بالئاریک و جزایر قناری ساکن هستند.

مصاحبه با افراد زیر سن قانونی با اجازه قبلی والدین یا سرپرستان انجام می شود.

اطلاعات در مورد خواندن کودکان کمتر از ۱۰ سال، مربوط به داده های ارائه شده توسط والدین کودک یا سرپرستان است.

دامنه پژوهش : ملی با ملاحظه تمام مناطق و افراد مسکونی.

شیوه پژوهش : مصاحبه تلفنی به کمک رایانه (CATI) ، با نمونه مختلط تلفن ثابت و همراه.

مطابق با داده های I.N.E.  (بررسی تجهیزات و استفاده از فناوری های اطلاعات و ارتباطات در منازل) ۷۷.۶ %  از خانه های اصلی دارای خط تلفن ثابت و ۲۲.۴% خانه ها فقط دارای تلفن همراه هستند. بنابراین، ۲۲ %  از مصاحبه ها با افرادی انجام شده است که در خانه خود تلفن ثابت نداشتند. این مصاحبه های تلفن همراه از طریق استخراج شماره تلفن بصورت تصادفی انجام شده است. مصاحبه ها هم صبح و هم بعد از ظهر انجام شده است تا مصاحبه با همه افراد بدون توجه به ارتباط آنها با فعالیت اقتصادی انجام شود.

میزان نمونه گیری : در کل ۵ هزار و ۴۰۰ مصاحبه انجام شده است. تعداد نظرسنجی در ایالت های خودمختار کوچکتر، بالاتر از ایالتهای خودمختار بزرگتر اختصاص یافت. به این ترتیب، هیچ ایالت نمونه خودمختار کمتر از ۱۹۰ نظرسنجی را نداشت، و این سبب گردید تا درصد خطا برای ایالتهای خودمختار کوچکتر، از ۷.۳ ±  با سطح اطمینان ۵/۹۵٪ کار کند. تناسب استان و تعداد سکنه در هر ایالتی رعایت شده است.

• برای جوامع خودمختار ، این خطا از ۴.۱ ± در اندلس به ۷.۳ ± در Rioja La است.

ایالتهای خودمختار	نمونه گرفته شده	درصدخطا در ایالت خودمختار	نمونه متعادل	%
کل	۵۴۰۰	۱.۴	۵۴۰۰	۱۰۰
اندالوسیا	۲۹۶	۴.۱	۸۷۹	۱۷.۶
آراگون	۲۲۷	۶.۶	۱۴۴	۲.۹
آستوریاس	۲۲۰	۶.۷	۱۱۲	۲.۲
بالئارس	۲۶۰	۶.۲	۱۳۲	۲.۶
کاناریاس	۲۴۶	۶.۴	۲۳۲	۴.۶
کانتابریا	۲۰۰	۷.۱	۶۹	۱.۴
کاستیا و لئون	۲۲۷	۶.۶	۲۶۲	۵.۳
کاستیا- لامانچا	۲۲۰	۶.۷	۲۲۲	۴.۴
کاتالونیا	۵۳۶	۴.۳	۸۰۳	۱۶.۰
اکسترا مادورا	۲۲۲	۶.۷	۱۲۳	۲.۵
گالیسیا	۲۷۸	۶.۰	۲۹۳	۵.۹
مادرید	۴۶۵	۴.۶	۶۹۳	۱۳.۸
مورسیا	۲۳۹	۶.۵	۱۶۰	۳.۲
ناوارا	۲۰۲	۷.۰	۷۶	۱.۵
والنسیا	۴۲۲	۴.۹	۵۲۵	۱۰.۵
پائیس واسکو	۲۵۴	۶.۳	۲۳۵	۴.۷
لاریوخا	۱۹۰	۷.۳	۴۴	۰.۹

پرسشنامه: سوالات بسته از پیش کد شده و سؤالات باز ، با حداکثر مدت زمان ۲۰ دقیقه.

پرسشنامه از ساختار زیر پیروی کرده است:

۱- غربالگری و مجوز برای والدین خردسالان

۲- فهرست خواندن: کتاب خواندن و انتشارات دیگر در قالب های مختلف و دلایل عدم مطالعه

۳- آخرین کتاب خوانده شده: عنوان ، نویسنده ، دلیل مطالعه ، موضوع ، زبان ، قالب ، روش بدست آوردن

۴-  سایر عادات خواندن: زبانها و مکانهای خواندن ، کتاب در خانه و خواندن تعطیلات

۵ - نگرش به خواندن

۶- خرید کتابهای غیر متنی ، به صورت کاغذی و الکترونیکی

۷- آخرین کتاب خریداری شده : زمان ، عنوان ، نویسنده ، موضوع ، زبان ، قالب ، دلیل و مکان خرید

۸. خرید کتابهای درسی

۹- فعالیت در کتابخانه ها: بازدید ، فعالیت ، امانت ، نوع مرکز و ارزش گذاری

۱۰- خواندن افراد زیر سن قانونی

طبقه بندی خوانندگان: برای درک صحیح از داده های خواندن که در گزارش آمده است ، مفاهیم موجود در هر یک از دسته بندی خواندن به تفصیل بیان شده است.

چند بار می خوانید؟

۱- همیشه یا تقریباً هر روز

۲- هفته ای یک یا دو بار

۳- حداقل یکبار در ماه

۴- حداقل هر سه ماه یک بار

۵- تقریباً هرگز

۶- هرگز

خواننده مدنظر:

خواننده های مکرر: افرادی هستند که حداقل یک بار در هفته کتاب می خوانند .(شامل مفاهیم ۱و ۲)

خواننده های منظم: اگر خوانندگان مکرر (هفتگی) به افرادی که حداقل یک بار در ماه می خوانند اضافه شود، خواننده های منظم خواهیم داشت. (شامل مفاهیم ۱ ، ۲ و ۳)

خواننده های گاه به گاه: همه کسانی که کمتر از هفتگی کتاب می خوانند، اما بعضی مواقع ماه یا بیش از دو ماه می خوانند. (شامل مفاهیم ۳ و ۴)

• غیر خواننده: کسانی که هرگز یا تقریباً هرگز کتاب نمی خوانند. (شامل مفاهیم ۵ و ۶)

مشخصات مصاحبه شوندگان : جنس، سن، ملیت، سطح مطالعات نهایی

تاریخ پژوهش : این کار در ماه های اکتبر و نوامبر ۲۰۱۸ انجام شد.

مطالعه و پژوهش « عادت خواندن و خرید کتاب» توسط فدراسیون انجمن صنفی ناشران اسپانیا انجام شده است. این نظرسنجی که دارای دوره ای سالانه است، پدیده خواندن کتاب در اسپانیا را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده  است. این رصد و پایش جدیدترین نتایج نظر سنجی در خصوص خوانش در اسپانیا است. بر اساس این پژوهش اسپانیایی هایی که هیچ علاقه ای به خواندن ندارند ۳۲٪ افراد جامعه هستند یعنی از هر سه اسپانیایی یکی کتاب نمی خواند یا کمتر از یک کتاب در هر سه ماه می خواند. زنان بیشتر از مردان با ۱۱% اختلاف کتاب می خوانند. کتابخوانی در ایالتهای جنوب اسپانیا کمتر از ایالتهای شمال رایج است. با این حال، این مطالعه اظهار می دارد که همچنان در سالهای اخیر افزایش مداوم خوانندگان وجود دارد. شاخص ها نشان می دهد که اسپانیا  از این حیث در حال پیشرفت است، اگرچه هنوز برای کشوری با سطح توسعه اسپانیا، پایین تر از حد طبیعی به نظر می رسد.

چکیده نتایج استخراج شده

· خوانندگان کتاب در وقت آزاد به ۶۱.۸ % می رسد، در حالی که ۲/۳۸٪ اسپانیایی ها هرگز یا تقریبا هرگز، کتاب نخوانده اند.

· براساس این مطالعه، تعداد خوانندگان بالای ۱۴ سال در اسپانیا به ۶۷.۲ % رسیده که ۱.۴ % بیشتر از سال گذشته را نشان می دهد.

· میانگین داده های خواندن سالانه ۱۰ کتاب است و وقت آن تقریباً ۸.۵ ساعت در هفته است.

· اگرچه مردان بیشتر به دلیل خواندن روزنامه ها، بیشتر می خوانند اما پرتره کتابخوان در اسپانیا زنانه است ( ۷۰.۷ ٪ زنان نسبت به ۶۳.۷٪ مردان).

· روند صعودی خوانندگان بیش از ۴۵ سال ادامه دارد. بین سطح تحصیلات تکمیلی و نسبت خوانندگان رابطه مستقیمی وجود دارد.

·  ۴۹.۳٪ افراد دلیل اصلی خود را برای کتاب نخواندن ، کمبود وقت دانسته اند. ۳۲.۲% افراد اظهار داشته اند: دوست ندارند یا علاقه مند نیستند (در گروه سنی ۱۴ تا ۲۴ سال این آمار از ۵۰٪ بیشتر است).

· تقریباً همه ایالتهای خودمختار در اسپانیا میزان خواندن خود را بهبود بخشیده اند. فقط اکسترامادورا و باسک یک عقب نشینی را ثبت کرده و لاریوخا و کانتابریا تصویر کتابخوانی خود را حفظ می کنند.

· ۴۴.۵٪ از خوانندگان به طور مرتب یا گهگاه به دو یا چند زبان می خوانند (۲۱.۳٪ معمولاً به انگلیسی، ۲۰.۳٪ به زبان کاتالونیا / والنسی و ۴.۲٪ به زبان فرانسوی). ۴/۹۲٪ از مردم زبان اسپانیایی را به عنوان زبان معمول خواندن خود دارند.

· آمارخوانندگان کتاب در رسانه های دیجیتال رشدِ ۲۳.۲٪ (۶٪ فقط در قالب دیجیتال و ۱۷.۲٪ در هر دو قالب) را نشان می دهد. مشخصات خواننده دیجیتال کمی جوانتر از خواننده مقاله است.

· خواننده دیجیتالی خواننده ای پرتحرک است و به طور متوسط ​​سالانه ۱۳.۲ کتاب می خواند، در حالی که خواننده کتاب فقط روی کاغذ ۱۱.۲ کتاب می خواند. به طور متوسط ۲۶۹ نسخه کتاب در خانه خواننده دیجیتالی است و حال آنکه خواننده ای که فقط روی کاغذ می خواند، به طور متوسط ۲۳۰ کتاب در خانه دارد.

· ۷۹٪ کتابهای دیجیتالی که خوانده شده، بدون پرداخت هزینه بدست آمده است. تنها ۲۱٪ از پاسخ دهندگان اظهار داشتند که کتابهای دیجیتالی را با پرداخت هزینه دریافت کرده اند.

· در حال حاضر ، تنها ۲.۵٪ از جمعیت ۱۴ سال به بالا حداقل به صورت سه ماهه به کتابهای صوتی گوش می دهند. ۱.۱٪ این کار را مکرر، حداقل یک بار در هفته انجام می دهند.

· خواندن در کودکان بسیار گسترده است. ۸۵.۲٪ از جوانان ۶ تا ۹ ساله کتاب های تصویری و غیر متنی را مطالعه می کنند. با این حال، پس از ۱۴ سالگی با ورود آنان به دنیای موبایل کتابخوانی کاهش می یابد.

· بر اساس این نظر سنجی کودکان بزرگترین ناجی کتاب در اسپانیا هستند. عادت به خواندن کودکان اسپانیایی تا سن ۱۴ سالگی بسیار زیاد است. ۲/۸۵٪ از کودکان شش تا نه ساله در وقت آزاد (سه ساعت و هفت دقیقه در هفته) می خوانند. ۷۰.۸٪ نوجوانان بین ۱۰ تا ۱۴ سال از عرف مشابهی برخوردار هستند ، اما خواننده کتاب  در نوجوانان بین ۱۵ تا ۱۸ سال به ۴۴.۷٪  کاهش پیدا می کند.

· کتابخوانی در این نظر سنجی به عنوان فعالیتی قلمداد گردید که « به یک نگرش بازتر و تحمل پذیرتر کمک می کند یا یک فعالیت هیجان انگیز و یا به درک جهان پیرامون ما کمک می کند ».

· خوانندگان در این نظر سنجی معتقدند که علاقه آنان به خواندن از ۱۵ سالگی آغاز شده است.

· نسبت خریداران کتاب (۶۲.۴٪ در مقایسه با ۶۱٪ قبلی) و هم تعداد کتابهای خریداری شده (۱۰.۳ در مقابل ۹.۴) اندکی افزایش را نشان می دهد.

· خرید شخصی یا هدیه (۶۰.۸ ٪ ) راه اصلی دستیابی به کتاب است. جای تعجب آور است که فقط ۳٪ از کتابهای خوانده شده بصورت آنلاین خریداری شده اند. ۲/۲۳٪ از کتاب های خوانده شده از طریق امانت بوده است که آمار امانت شخصی بسیار بالاتر از امانت کتابخانه است.

· خدمات کتابخانه های عمومی از رتبه بسیار خوبی برخوردار است (علامت ۸.۱٪) ، اما استفاده از خدمات امانت همچنان کاهش می یابد. همچنین از کتابخانه به عنوان یک مکان مطالعه کمتر استفاده شده است.

· واقعیت دیگری که در این مطالعه وجود دارد تعداد کتابهایی است که در خانه وجود دارد. میانگین تعداد کتابها ۲۳۳ کتاب در هر خانوار است، اگرچه ۶۲.۶٪ خانه ها از ۱۰۰ کتاب تجاوز نمی کند.

فدراسیون صنفی ناشران اسپانیا