منطقه ی نیمه خودمختار زنگبار از دیرباز به عنوان پایگاه مسلمانان تانزانیا شناخته می شود و بسیاری از روحانیون و مسلمانان با نفوذ تانزانیا تا به امروز از خانواده های زنگباری هستند. مقامات زنگبار بعد از تشکیل کشور جدید تانزانیا (که با ادغام سرزمین تانگانیکا و زنگبار در سال 1964 به وجود آمد) همواره طی سالها تأکید کرده اند که اگر چه قانون رسمی به تبعیت از کشور یکپارچه ی تانزانیا عرفی و سکولار است، ولی دولت تمام تلاش خود را خواهد کرد که مظاهر اسلامی و عقاید مردم را محترم بشمارد و دادگاه های خانواده را بر اساس احکام اسلامی تشکیل بدهد که تا امروز نیز به همین روال عمل کرده است. در ماه مبارک رمضان اغذیه فروشی ها بسته است و هیچ کس در جلو رستوران ها، تظاهر به روزه خواری نمی کند. در توصیه هایی که به گردشگران خارجی زنگبار میشود، تقریبا بدون استثناء ذکر می شود که باید قوانین اسلامی از جمله نخوردن غذا در ملاء عام در ماه مبارک رمضان را رعایت کنند.
در اوائل ماه مبارک رمضان امسال ( 10 فروردین 1403 شمسی) خبری در رسانه های تانزانیا فراگیر شد که پلیس زنگبار 12 نفر را به خاطر روزه خواری در ملاء عام دستگیر کرده است. سرپرست فرمانده ی پلیس زنگبار آقای ابوبکر خمیس الی، تأکید کرد که غذا خوردن در ملاء عام در ساعات روزهای ماه مبارک رمضان تخلف است و فیلمی در شبکه های اجتماعی پخش شده است که از چند نفر در ساعات روشنایی روز اقدام به روزه خواری کرده اند. لذا پلیس آنها را دستگیر و به مقامات قضایی برای صدور رأی تحویل داده است. پلیس تأکید کرد روزه خواری در ملأ عام باعث ناراحتی دیگر مردم مسلمان زنگبار می شود و پلیس اجازه ی این کار را نمی دهد. در اطلاعیه ی پلیس برای محکم کاری حتی نام برخی از کسانی که روزه خواری کرده بودند به همراه سن آنها در اطلاعیه ذکر شد!
با توجه به اینکه برخی روزه خواری ها توسط گردشگران خارجی اتفاق افتاده بود، کمیسیون گردشگری زنگبار در بیانه ای اعلام کرد که شرکت گردشگری ارگانیزیچر فرانکوفون زنگبار را به خاطر اینکه اجازه داده است گردشگرانش در ملاء عام اقدام به روزه خواری کنند، نه تنها 500 دلار جریمه کرده است، بلکه فعالیت راهنمای تور شرکت را به مدت سه ماه تعلیق کرده است. کمسیون گردشگری زنگبار تأکید کرد ما همواره به رعایت هنجارهای اسلامی زنگبار به خصوص در ماه مبارک رمضان تأکید کرده و می کنیم. [1]
این خبر به سرعت در تانزانیا فراگیر شد و مورد مناقشات زیادی در شبکه های اجتماعی قرار گرفت. فردای آن روز (شنبه، 11 فروردین ) سخنگوی دولت زنگبار، این کار پلیس را سرزنش کرد و گفت زنگبار منطقه ای با سابقه ی طولانی مدارای مذهبی به خصوص بین مسلمانان و مسیحیان است و دولت هر گونه اعمال آزار و اذیتی را که برخلاف تساهل مذهبی باشد، محکوم می کند و آنرا نقض صلح می داند. همچنین از شهروندان خواست که نسبت به این مسأله تساهل بیشتری از خود نشان دهند و از دخالت در آزادی افراد خودداری کنند.[2]
سه روز بعد از این بیانیه، در روز سه شنبه 14 فروردین پلیس زنگبار در چرخشی 180 درجه ای بیان کرد آنچه در واقع رخ داده است، داستانی متفاوت از واقعیت بوده است. اساسا در زنگبار قانونی که در ماه مباره رمضان خوردن در ملاء عام را منع کند، وجود ندارد و پلیس صرفا دستور داده است کسانی که در فیلم در حال مصرف ماری جوانا هستند که طبق قانون جرم است، دستگیر شوند اگرچه گویا کسان دیگری نیز که فقط در ملاء عام غذا میخوردند، به اشتباه دستگیر شده اند[3].
به این صورت مقامات زنگبار نشان دادند آشکارا و برخلاف سنتهای دیرین اسلامی در منطقه، گامی دیگر به سمت تساهل مذهبی برداشته اند و مسیر را برای عرفی سازی روزه خواری در سالهای بعدی هموار کردند.
[1] The Citizen; 12 arrested in Zanzibar for eating in public during Ramadhan; Friday, March 29, 2024
[2] The Citizen; Zanzibar government condemns ongoing harassment during Ramadhan; Saturday, March 30, 2024
[3] The Citizen; Zanzibar police says it ordered arrest of marijuana smokers, not those eating in public during Ramadhan; Tuesday, April 02, 2024
نظر شما