طالبان در سه ‌و نیم سال گذشته؛ فشارهای گسترده‌ای علیه اقلیت‌های مذهبی در افغانستان اعمال کرده‌اند. این گروه به‌طور اجباری اقدام به تغییر مذهب شماری از پیروان مذهب اسماعیلیه و شیعه دوازده امام در بدخشان کرده است. به‌تازگی این گروه دست‌کم ۸۰ تن از ساکنان بدخشان را مجبور به تغییر مذهب کرده است. ویدئوهایی که در اختیار روزنامه هشت صبح قرار گرفته، نشان می‌دهد که طالبان بر سر کسانی که تغییر مذهب می‌دهند، کلمه شهادتین می‌خوانند؛ اقدامی که براساس اصول اسلامی برای کسانی که از ادیان دیگر به اسلام می‌گرایند، انجام می‌شود. همچنین منابع می‌گویند که طالبان این اقدام را از نخستین روزهای سلطه‌شان بر افغانستان آغاز کرده بودند و در این روزها برای تغییر مسیر افکار عمومی از تنش‌های میان‌گروهی خود اقدام به رسانه‌ای کردن آن کرده‌اند. تغییر مذهب در افغانستان باعث ایجاد شکاف عمیقی میان اقلیت‌های مذهبی و حکومت طالبان شده و از سوی دیگر، فشارهای روانی و اجتماعی زیادی را بر اعضای این جامعه مذهبی وارد می‌کند. بسیاری از اسماعیلیان نگرانند که چنین اقداماتی به یک روند سیستماتیک تبدیل شود و تهدیدات جدی برای باورها و هویت مذهبی آن‌ها ایجاد کند.

منابع محلی در بدخشان می‌گویند که به‌تازگی جمعه‌خان فاتح، فرماندار طالبان در نسی درواز، دست‌کم ۵۰ نفر از مردان اسماعیلیه و شیعه دوازده امامی را در بدخشان مجبور به تغییر مذهب کرده است. طالبان در بدخشان اعلام کرده‌اند که آنان را به «دین اسلام» مشرّف کرده‌اند. این در حالی است که چند روز پیش ۲۵ نفر دیگر نیز مجبور به تغییر مذهب شده‌اند. منابع به روزنامه هشت صبح گفته‌اند که این فرمانده طالبان، اسماعیلیان شهرستان‌های شغنان، اشکاشم، یمگان و زبیاک را «کافر» خوانده و تهدید کرده است که باید هرچه زودتر مذهب خود را تغییر دهند. به گفته منابع، تاکنون دست‌کم ۸۰ نفر از ساکنان پیرو مذهب اسماعیلیه، از جمله زنان و کودکان، تحت فشار افراد وابسته به جمعه‌خان فاتح مجبور به تغییر مذهب شده‌اند.

در ویدئویی که در اختیار روزنامه هشت صبح قرار گرفته، طالبان و افرادی که تغییر مذهب داده‌اند مشاهده می‌شوند که عبارت «لا اله الا الله محمد رسول الله(ص)» را بر زبان آنان جاری می‌کنند.

همچنین یک منبع می‌گوید که جمعه‌خان فاتح، فرمانده طالبان در دروازهای بدخشان، از مدتی قبل بدین‌سو، شبانه در روستاها گشت‌وگذار می‌کند با همراهانش و در تلاشند تا به گفته خودشان بیعت بگیرند و شهادتین را برای شیعه‌مذهب‌ها، از جمله اسماعیلیان و شیعه‌های دوازده امامی، بخوانند. به گفته این منبع،   جمعه‌خان فاتح، به میهمانی برخی از کسانی که تغییر مذهب داده اند، می رود. همچنین؛ این فرمانده طالبان به منطقه «راوند» رفته و در چند مسجد به دعوت و تبلیغ پرداخته است.

همزمان شماری از جنگ‌جویان طالبان در شهرستان نسی درواز با نشر تصاویری از افرادی که به‌طور اجباری تغییر مذهب داده‌اند، پیروان مذهب شیعه به‌ویژه اسماعیلیان را «مشرک» خطاب کرده‌اند. آنان ابراز خوشحالی کرده‌اند که توانسته‌اند پیروان اسماعیلیه و شیعه دوازده امامی را به تغییر مذهب وادار کنند. در متنی که از سوی طالبان منتشر شده آمده است: «الحمدالله، مجاهدان سرافراز درواز با کمک الله و مجاهدت و تلاش جمعه‌خان فاتح، آمرشان [فرمانده]، مردم را به سوی توحید و یکتاپرستی دعوت کرده‌اند، که در نتیجه تقریباً ۵۰ نفر از پیروان مذهب تشیّع اسماعیلیه و دوازده امامی به دین مقدس توحید مشرف شده و شرک در عبادت الله را ترک کرده‌اند. این سلسله همچنان ادامه خواهد داشت تا سرزمین الله از شرک پاک شود.»

با این حال، یک منبع آگاه که خواست نامش در گزارش ذکر نشود، می‌گوید که روند تغییر مذهب و تبلیغاتی که طالبان در شهرستان‌های مرزی بدخشان انجام می‌دهند، از نخستین روزهای سلطه طالبان آغاز شده است. به گفته او، این گروه تحت نام‌هایی مانند «یکتاپرستی» و «دعوت به توحید» به تبلیغ پرداخته است. او می‌افزاید که مبلغان طالبان با سفر به شهرستان‌های شغنان، اشکاشم، واخان و برخی مناطق درواز، با زور پیروان اسماعیلیه و دوازده امامی را به تغییر مذهب واداشته‌اند. منبع تأکید می‌کند که این روند همچنان با شدت ادامه دارد؛ اما طالبان در شرایط آشفته و تشدید تنش‌های درونی، به‌طور هدفمند این موضوع را علنی کرده‌اند تا مسیر افکار عمومی و رسانه‌ها را تغییر دهند.

این منبع تصریح می‌کند که طالبان تعدادی از پیروان مذهب اسماعیلیه را با پرداخت پول و برخی دیگر را با گذاشتن تفنگ در بیخ گوششان مجبور به تغییر مذهب کرده‌اند تا براساس ادعای طالبان، «مسلمان» شوند. به گفته او، تقریباً ۵۰ تن از شیعیان اسماعیلیه و دوازده امامی در شهرستان نسی درواز، تحت فشار جمعه‌خان فاتح، یکی از محلی‌خوانان پیشین و از فرماندهان کنونی طالبان، تغییر مذهب داده‌اند.

همچنین، فیاض‌الدین غیاثی، یکی از دیپلمات‌های پیشین و از ساکنان درواز، در صفحه فیسبوک خود نوشته است که طالبان در چارچوب تبلیغات تغییر مذهب در بدخشان، یک کمپین تبلیغاتی به راه انداخته‌اند تا با تغییر جهت بحث‌های رسانه‌ای، از مخالفت‌های درونی گروه خود کاسته و مسیر رسانه‌ها را تغییر دهند.

پیش از این منابع تأیید کرده بودند که طالبان به‌ منظور تغییر مذهب پیروان اسماعیلیه در بدخشان، ده‌ها مدرسه مذهبی اهل سنت ایجاد کرده و به شهروندان محل هشدار داده‌اند که کودکان خود را برای تغییر مذهب به این مدرسه‌ها بفرستند.

شماری از پیروان مذهب اسماعیلیه می‌گویند که طالبان با نگاه تحقیرآمیز به این گروه مذهبی نگاه می‌کنند و پیوسته اعتقادات آنان را مورد تمسخر و بی‌احترامی قرار می‌دهند. به گفته آنان، این موضوع علاوه بر تحقیر جمعی و سرکوب مذهبی، باعث ایجاد شکاف‌های عمیق مذهبی میان پیروان مذهب‌های مختلف می‌شود. آنان همچنین تأکید می‌کنند که این رفتار باعث وارد آمدن فشارهای روانی و اجتماعی زیادی بر اعضای جامعه اسماعیلیه می‌شود.

فردوس (نام مستعار)، یکی از پیروان مذهب اسماعیلیه، می‌گوید که بسیاری از اسماعیلیان نسبت به از دست دادن هویت مذهبی خود نگرانند و در شرایط دشواری قرار گرفته‌اند. به گفته او، افزون بر تغییر مذهب اجباری، این اقدام باعث می‌شود که بسیاری از اسماعیلیان احساس بی‌پناهی و بی‌اعتمادی نسبت به حضورشان در وطن خود داشته باشند.

پیش از این، وزارت خارجه امریکا در گزارش سالانه خود درباره «آزادی‌های مذهبی در جهان» گفته است که آزادی‌های مذهبی در افغانستان با حملات خشونت‌آمیز و تبعیض گسترده مواجه است. براساس این گزارش، طالبان در یک‌ سال گذشته از عبادت‌گاه‌های اقلیت‌های مذهبی محافظت نکرده‌اند.

منبع: روزنامه هشت صبح

لینک:

 https://8am.media/fa/imposing-the-taliban-religion-on-the-shiites-of-badakhshan-religious-repression-and-changing-the-direction-of-media-activity/