تراکیه  یکی از مناطق چالش­ برانگیز جنوب شبه جزیره بالکان است. این منطقه شامل تراکیه شمالی در کشور بلغارستان، تراکیه غربی در یونان و تراکیه شرقی در ترکیه است.  تراکیه غربی در  یونان  شامل استان­های رودوپی، اکثانتی و اوره است که جمعیتی بالغ بر۳۵۰ هزار نفر دارد. ترکیب جمعیتی این منطقه در سال ۱۹۲۳ و بر اساس معاهده لوزان، ۱۹۰ هزار نفر بوده است که ۵۵ درصد آن را مسلمانان (یعنی اکثریت) تشکیل می دادند. بعد از تبادل جمعیت بین یونان و ترکیه بر اساس توافق شکل گرفته در لوزان، ترکیب جمعیتی این منطقه به صورت ۱۹۰ هزار نفر مسیحی یونانی (یعنی اکثریت با مسیحیان) و ۹۰ هزار نفر مسلمان تغییر یافت. مسلمانان این منطقه شامل پوماک­ها (اسلاوی زبان)، روما ها و ترک زبان است که ترک زبان­ها اکثریت این اقلیت مسلمان این منطقه را تشکیل می­ دهند.

وضعیت جمعیتی استان­های این منطقه در حال حاضر بدین ترتیب است که در استان اکثانتی ، یکصد هزار نفر سکونت دارند که ۴۲ هزار نفر آنان مسلمان (۱۱ هزار ترک­ تبار، ۲۵ هزار نفر پوماک و ۶ هزار روما (کولی) هستند. جمعیت استان رودوپی ۱۱۰ هزار نفر است که از این مجموع ۶۵ هزار نفر مسلمان (۴۵ هزار نفر ترک­تبار، ۱۱ هزار نفر پوماک و ۹ هزار نفر روما) هستند. جمعیت استان اورو در حال حاضر ۱۴۰ هزار نفر است که ۱۲ هزار نفر از آنان مسلمان (تعداد ۲ هزار نفر ترک­تبار، ۲ هزار نفر پو ماک و ۸ هزار نفر رو ما ) هستند. همانطور که  از این آمار بر می ­آید، حدود ۶۰ هزار نفر از ۹۰ هزار مسلمان ساکن در این منطقه ترک­تبار هستند که بالقوه زمینه نفوذ ترکیه را فراهم می­ کند. البته آمار مذکور با توجه به اینکه مدت ها است دین و مذهب در سرشماری ها لحاظ نمی ­شود دقیق نیست و به صورت تخمینی بر اساس گفته مقامات محلی برآورد شده است. به لحاظ معیشتی هم، براساس گزارش اداره آمار یونان، درآمد سالانه شهروندان این منطقه ۱۱ هزار یورو است، درحالی که میانگین درآمد سرانه یونانیان ۱۶ هزار یورو است. زندگی پایین­تر از سطح متوسط نیز می­تواند زمینه ساز دخالت خارجی باشد.

یکی از اختلافات بین ترکیه و یونان مسئله اقلیت مسلمان در این منطقه است. اگرچه در معاهده لوزان به وضوح از اقلیت مسلمان صحبت به عمل آمده اما ترکیه بر ترک بودن این اقلیت اصرار می­ ورزد. از سوی دیگر، موضع رسمی یونان از نیمه دوم قرن بیستم این است که در این منطقه تنها اقلیت به رسمیت شناخته شده، اقلیت مسلمان است و در واقع دولت یونان اقلیت ترک در این منطقه را به رسمیت نمی­ شناسد.

با این حال، کنسولگری ترکیه سعی دارد تا نفوذ خود را در این منطقه گسترش داده و نقش موثری ایفا نماید. شاید بتوان ادعا کرد که نفوذ ترکیه به مثابه دولتی موازی با دولت رسمی  یونان، در این منطقه است. منطقه تراکیه بیشترین میزان اقلیت به رسمیت شناخته شده مسلمان را بر پایه تعهدات معاهده لوزان در خود جای داده است. با این وجود، بیشتر اقلیت مسلمانان این منطقه تحت فشار دو جانبه دولت یونان و کنسولگری ترکیه قرار دارند. کسانی که از روند اوضاع و مسائل این منطقه خبر دارند و به این منطقه سفرهایی داشته ­اند، به خوبی می­دانند که اکثر مسلمانان این منطقه توامان تحت فشار های دولت یونان و کنسولگری ترکیه قرار دارند و هر دو طرف تلاش می کنند که در زندگی روزمره آنان دخالت های مستقیم و غیر مستقیم داشته باشند.

اطلاعاتی وجود دارد که کنسولگری ترکیه به هر دختر مسلمانی که به سن ۱۵ سالگی می رسد، مبلغ ۵۰۰ یورو پرداخت می­ کند تا روسری به سر کند و به اصطلاح حجاب اختیار کند. در همین حال فرزندان مسلمانان که دبیرستان را به پایان رسانده ­اند، می­توانند به صورت رایگان در دانشگاه های ترکیه به تحصیل بپردازند. این کنسولگری همچنین تسهیلاتی را برای درمان اقلیت مسلمان طرفدار ترکیه فراهم کرده و به صورت رایگان و یا  با هزینه های بسیار کم  آن ها را در ترکیه درمان می ­کند.

کسانی که در این منطقه زندگی می ­کنند، به خوبی متوجه می­ شوند که اگر دولتمردان یونان و کنسولگری ترکیه در امور روزمره ساکنان این منطقه دخالت  نمی­ کردند، مسیحیان و مسلمانان زندگی مسالمت­ آمیزتری می­داشتند. بدون شک هر دو طرف در این رقابت برای نفوذ دارای جاسوسها و مزدورانی هستند که در راستای اهداف آنان فعالیت کرده و برای ساکنان این منطقه مشکلاتی را ایجاد می­ کنند. با این حال، عمده مردم تلاش می ­کنند که تحت تاثیر دو طرف قرار نگیرند  و به زندگی آرام و معمولی خود ادامه دهند و به همین دلیل هم در آخرین سفری که رئیس جمهور ترکیه به شمال یونان داشت، به رغم تلاش های فراوانی که توسط کنسولگری این کشور در این منطقه صورت گرفته بود، استقبال گرمی توسط مسلمانان از وی به عمل نیامد. 

ژنرال یونانی آقای لامبروس جومیس در این خصوص می­ گوید: با بی تفاوتی و همراهی سیستم سیاسی کشور، کنسولگری ترکیه در منطقه شمال هرکاری می خواهد را انجام می دهد. در این اواخر در مراسم افطاری کنسولگری ترکیه مفتی های غیر قانونی، پرچم ترکیه را بدست گرفته بودند. کنسولگری ترکیه در تراکیه مرکز ایجاد دردسر برای یونان و به خصوص منطقه شمال یونان است. این مرکز می­ بایست سال ها پیش بسته می­شد. در این مراسم نماینده حزب سوسیالیست پاسوک، مفتی قلابی کموتینی و شهر اکسانتی ابراهیم شریف و احمد مته و کنسول ترکیه حضور داشتند. (توضیح مترجم: لازم به ذکر است در این منطقه دولت یونان برای سه مفتی حکم رسمی صادر کرده و صرفا آن ها را به رسمیت می­شناسد اما دولت ترکیه از دو مفتی دیگر به نام های ابراهیم شریف و احمد مته پشتیبانی کرده که اقبال عمومی هم دارند ولی دولت یونان آن ها را به رسمیت نمی­ شناسد)

          وی همچنین اظهار داشت: کنسولگری ترکیه در این منطقه ابتدا زیر نظر کنسولگری ترکیه در شهر تسالونیکی دومین شهر بزرگ یونان فعالیت می­ کرد، اما رفته رفته به فعالیت های خود افزود و اکنون می­توان ادعا کرد که به صورت دولتی به موازات دولت یونان عمل می­کند. این کنسولگری با اعطای پول به عنوان کمک به مسلمانان منطقه، دخالت در آموزش فرزندان آنان، راهنمایی و هدایت شهروندان این منطقه و ایجاد ترس و ارعاب در میان شهروندان، دخالت در مساله انتخاب مفتی ها به فعالیت های ضد یونانی خود ادامه می دهد و می­ بایست هرچه سریعتر تعطیل گردد.

          لازم به ذکر است، اختلافات ترکیه و یونان ریشه های عمیق تاریخی دارد اما خیز مجدد ترکیه و نگاه به سیاست نوعثمانی گرایی و اختلافات ژئوپلتیک با یونان موجب می­شود تا هر از گاهی فضای رسانه ای نسبت به اقلیت مسلمان ساکن شمال یونان تیره شود. اقلیت مسلمان منطقه تراکیه تنها اقلیت به رسمیت شناخته شده یونان است و بر اساس معاهده لوزان از حقوق قانونی مانند حق تحصیل، قضاوت و دفن بر اساس شریعت خود، برخوردارند. اما تیرگی روابط با ترکیه و مسئله نفوذ ترکیه در این منطقه، موجی از اسلام هراسی و یا به عبارت دیگر ترک هراسی را در این بوجود می­آورد.

منبع:

www.protothema.gr