یک عضو بلند پایه کلیسای ارتدکس گرجستان مقامات دولتی از جمله گئورگی گاخاریا نخست وزیر این کشور را به تلاش برای برکناری پاتریارک ایلیا دوم رهبر این کلیسا متهم کرد.اسقف اعظم یعقوب یعقوبیشویلی در مصاحبه‌ای در تاریخ ۲۶ اکتبر(۴ آبان ماه ۱۳۹۸) ادعا کرد که مقامات این کشور برای برکناری پاتریارک ایلیا دوم و جایگزینی شیو موجیزی از وی کمک خواسته اند. این صحبت های حساس، رسوایی جدیدی را ایجاد کرد که به صدر موضوعات مورد توجه رسانه های گرجستان تبدیل شد. ایلیای دوم اسقف اعظم کلیسای ارتدوکس گرجستان در تاریخ ۲۳ نوامبر ۲۰۱۷ (روز سنت جورج) و در یک مراسم عبادی در کلیسای کاشوئتی در تفلیس جانشین خودش را معرفی کرد. ایلیای دوم، "شیو موژیری" را به عنوان جانشین موقت یا محافظ تخت کلیسا معرفی کرد. شیو موژیری (متولد ۱ فوریه ۱۹۶۹) در سال ۲۰۰۳ به عنوان اسقف شهرهای سناکی و چخوروتسکو انتخاب شده بود. جانشین موقت پس از مرگ اسقف اعظم به مدت ۴۰ روز و تا زمانی که رهبر آینده کلیسای ارتدوکس گرجستان از سوی شورای مقدس که از ۴۷ اسقف بلند مرتبه تشکیل شده است انتخاب گردد، ریاست این کلیسا را بر عهده خواهد داشت. ایلیای دوم که از سال ۱۹۷۷ به ریاست کلیسای ارتدوکس گرجستان رسیده است، قدرت و نفوذ فوق العاده ای بر شورای مقدس دارد. از این رو اعضای این شورا مطمئن هستند که در زمان انتخاب رهبر بعدی این کلیسا، باید شخص مدنظر وی را حتما در نظر بگیرند.  شیو موژیری در ۱ فوریه ۱۹۶۹ در تفلیس متولد شد. وی در سال ۱۹۹۱ به عنوان نوازنده ویولن سل از کنسرواتوار دولتی تفلیس فازغ التحصیل شد. او در سال ۱۹۹۳ به عنوان راهب وارد کلیسای ارتدوکس شد. تحصیلات دینی خود را در باتومی گرجستان و سپس در آکادمی دینی مسکو ادامه داد و در سال ۲۰۱۵ از دانشگاه ارتدوکس سنت تیخون روسیه با مدرک دکترای الهیات فارغ التحصیل شد؛ از این رو از سوی برخی از تحلیل گران به عنوان طرفدار پیوندهای نزدیک با کلیسای روسیه دیده می شود.

اسقف اعظم یعقوب یعقوبیشویلی چه گفت؟

این رسوایی از جایی آغاز شد که اسقف اعظم یعقوب یعقوبیشویلی به صورت شخصی با تلویزیون خصوصی پیرولی نزدیک به اپوزیسیون گرجستان تماس گرفت و مدعی شد که مقامات ارشد دولت از جمله نخست وزیر در تلاش هستند تا پاتریارک ایلیا دوم رهبر کلیسای ارتدکس گرجستان را حذف کنند. به گفته این روحانی ارشد، برنامه مشخصی به این منظور طراحی شده است که از سوی بیدزینا ایوانیشویلی رهبر حزب حاکم رویای گرجستان حمایت می شود.اسقف یعقوب اظهار داشت وی شخصا در سال ۲۰۱۶ در جلسه ای شرکت کرده بود که در آن مقامات دولتی تصمیم داشتند تا رهبر کلیسای ارتدکس را برکنار کنند. به گفته وی، این جلسه در دفتر نخست وزیر وقت این کشور گئورگی کویریکاشویلی برگزار گردید و افرادی هم چون واختانگ گوملائوری رئیس سرویس امنیتی (وزیر کشور فعلی)، گئورگی گاخاریا وزیر کشور وقت و وانو چخارتیشویلی از بازرگانان مطرح این کشور حضور داشتند.اسقف یعقوب خاطر نشان کرد که در این جلسه وانو چخارتیشویلی مسئول این پروژه شد. وی اظهار داشت که قرار شد فردی از اعضای کلیسای ارتدکس مسئول قتل پاتریارک ایلیا دوم باشد با این حال وی مشخص نکرد که کدام مقام دولتی به طور مشخص مسئولیت طراحی قتل را برعهده داشت. اسقف یعقوب گفت که در این جلسه تاکید شد که رهبر آینده کلیسای ارتدکس گرجستان اسقف اعظم شیو موژیری خواهد بود. از نظر وی علت این انتخاب، نزدیکی شیو موژیری به کلیسای ارتدکس روسیه و روابط وی با روسیه است. این روحانی رهبر حزب حاکم را متهم کرد که در پشت پرده دستور قتل پاتریارک ایلیا دوم قرار دارد .اسقف اعظم یعقوب یعقوبیشویلی یکی از چهره های جنجالی کلیسای ارتدکس گرجستان است. وی رئیس شورای اقتصادی و مالی کلیسای ارتدکس گرجستان بود که یک روز پس از مصاحبه جنجالی اش از این مقام استعفا داد. پس از استعفا، وی تاکید کرد که با تصمیم خودش این کار را انجام داده است  با این حال وی هنوز به عنوان یک اسقف اعظم و عضو شورای مقدس کلیسای ارتدکس گرجستان ادامه کار خواهد داد. یک روز بعد، این روحانی ارشد از ملت و جامعه مسیحیان ارتدکس گرجستان به دلیل اظهارات جنجالی اش عذرخواهی کرد اما تاکید کرد که ادعاهای خود را پس نخواهد گرفت.

واکنش مقامات دولتی

مقامات دولتی گرجستان اتهامات مطرح شده از سوی اسقف اعظم یعقوب یعقوبیشویلی را قویاً رد کردند.گئورگی گاخاریا نخست وزیرگرجستان این ادعاها را مزخرف خواند و گفت که از شنیدن این این ادعاها شوکه شده است. وی به خبرنگاران گفت که بارها تاکید کرده است که کلیسای ارتدکس نیروی وحدت بخش و تقویت کننده حاکمیت این کشور است. واختانگ گوملائوری وزیر کشور و گئورگی کویریکاشویلی نخست وزیر پیشین نیز این ادعاها را تکذیب کردند. وزیر کشور گرجستان گفت که در چنین جلساتی شرکت نکرده و نمی تواند تصور کند که کسی نیز به دنبال قتل رهبر کلیسای ارتدکس باشد. وی تاکید کرد که دفتر دادستانی کل این کشور بیانیه ای را درباره این ادعاها منتشر کرده است.احزاب اپوزیسیون از جمله نمایندگان پارلمان از جنبش اتحاد ملی و حزب گرجستان اروپایی خواستار تحقیقات سازمان های قضایی درباره این ادعاها شدند. این احزاب هم چنین ابراز تمایل کردند که اسقف اعظم یعقوب یعقوبیشویلی برای ارائه جزئیات بیش تر در پارلمان حاضر شود.

برگزاری جلسه شورای مقدس کلیسا ارتدکس

با توجه به اوضاع ایجاد شده، کلیسا تصمیم گرفت که جلسه فوق العاده شورای مقدس را برگزار کند. این جلسه در تاریخ ۳۱ اکتبر (۹ آبان ۱۳۹۸)برگزار خواهد شد.شورای مقدس جلسه ای است که در آن اسقف های ارشد کلیسای ارتدکس درباره مسائل کلیسا تصمیم گیری می کنند. جلسات این شورا به سرپرستی رهبر کلیسا اداره می شود. این شورا دارای ۴۶ عضو می باشد که از نفوذ بسیار بالایی برخوردار هستند. البته این شورا به طور سنتی دو جلسه در طی سال دارد. البته به دلیل اختلافات موجود در داخل کلیسا، جلسات این شورا مدت ها است که تشکیل نشده است. قرار است اسقف اعظم یعقوب یعقوبیشویلی در این جلسه شرکت کند. هم چنین یکی از اسقف های اعظم که از سوی اسقف یعقوب به تلاش برای قتل رهبر کلیسای ارتدکس متهم شده است نیز در این جلسه حاضر خواهد بود. البته بسیاری از ناظران بر این باورند که جلسه شورای مقدس هیچ کمکی به رفع اوضاع نخواهد کرد و اقتدار کلیسا همچنان در حال فروپاشی خواهد بود، زیرا اوضاع از کنترل خارج شده است.

واکنش افکار عمومی چه بود؟

البته خیلی ها نسبت به صحت ادعاهای اسقف یعقوب با دیده تردید می نگرند. با این حال بدون توجه به صحت این ادعاها می توان گفت که کلیسای ارتدکس گرجستان یکی از دراماتیک ترین دوره های تاریخی خود را طی می کند. روحانیون و اعضای شورای مقدس این کلیسا یکدیگر را به سازماندهی قتل، فساد و اقدامات مجرمانه متهم می کنند که این امر نشان دهنده مشکلات جدی در داخل این کلیسا است. در موارد متعددی، از درون این کلیسا که همواره یکی از بسته ترین نهادهای گرجستان بوده است، اطلاعاتی درباره فسادهای درون کلیسا حتی اتهاماتی درباره هم جنس بازی و کودک آزاری منتشر می شود.در واقع این روندی است که آغاز شده و در آینده نیز ادامه خواهد داشت و کلیسا قادر به مهار این جریان نخواهد بود. ناظران معتقد هستند که کلیسای ارتدکس گرجستان در حال ورود به یک مرحله تعیین کننده است. یکی از اصلی ترین بازیگرانی نیز که به دنبال تاثیرگذاری بر این روند می باشد، دولت گرجستان علی الخصوص حزب حاکم است.بخشی از افکار عمومی نیز این روند را مثبت ارزیابی کرده و معتقدند که کلیسای ارتدکس گرجستان مدت ها است که نیازمند به شفافیت بیش تری است.

رسوایی اخلاقی و جنسی در کلیسای ارتدکس گرجستان

یک عضو عالی رتبه کلیسای ارتدکس گرجستان، پاتریارک ایلیای دوم رهبر این کلیسا و دیگر مقامات ارشد کلیسا را به داشتن روابط جنسی با مردان از جمله پسران زیر سن قانونی متهم کرد.اسقف اعظم پتر تساوا از اعضای شورای مقدس کلیسای ارتدکس گرجستان موسوم به سینود مقدس در روز پنجشنبه ۳۱ اکتبر(۹ آبان ۱۳۹۸) و پس از پایان جلسه فوق العاده این شورا این اتهامات را مطرح کرد.پتر تساوا پس از خروج از جلسه سینود مقدس در جمع خبرنگاران اظهار داشت: «ریاست سینود مقدس شخصاً مرا از کلیسا اخراج و از مقام اسقفی اعظم برکنار کرد که به نظر من ناعادلانه است. دلیل این امر افشاگری من درباره وجود گناه لواط در کلیسای گرجستان بود». وی هم چنین افزود: «ملت گرجستان دارای یک رهبر کلیسا مزین به گناه لواط و کودک آزاری است» .پس از پایان جلسه، اسقف اعظم نیکولوز پاچواشویلی یکی دیگر از اعضای سینود مقدس به خبرنگاران گفت این جلسه به قدری پرهیجان و پرتنش بود که برخی از اعضای سینود مقدس مجبور به حفاظت فیزیکی از چاتریارک ایلیای دوم شدند. وی گفت که آن ها مجبور شدند تا اسقف اعظم پتر را با توسلبه زور از جلسه سینود مقدس خارج کنند. اسقف اعظم استپان دیگر عضو سینود مقدس نیز اظهار داشت که اسقف اعظم پتر در طول جلسه فریاد می زد و انگشت خود را به سمت پاتریارک ایلیای دوم گرفته بود.البته اکثریت اعضای سینود مقدس ادعاهای اسقف اعظم پتر تساوا را بی اساس خواندند.سینود مقدس شورایی است که در آن اسقف های ارشد کلیسای ارتدکس درباره مسائل کلیسا تصمیم گیری می کنند. جلسات این شورا به سرپرستی رهبر کلیسا اداره می شود. این شورا دارای ۴۶ عضو می باشد که از نفوذ بسیار بالایی برخوردار هستند. پتر تساوا در همان روز و در گفت و گو با کانال تلویزیونی روستاوی ۲ گفت که قصد داشته تا شاهدانی از جمله قربانیان لواط و کودک آزاری برای اثبات ادعاهایش در جلسه سینود مقدس حاضر کند. وی گفت که برخی از این قربانی ها در حال گذراندن جلسات روان درمانی هستند. البته تساوا جزئیات خاصی درباره این اتهامات ارائه نکرد و حتی درباره این که این اتهامات متوجه پاتریارک ایلیای دوم یا دیگران می شود نیز سخنی مطرح نکرد. وی در مصاحبه ای دیگر نیز این ادعاها را مجددا تکرار کرد و بر موضع خود پافشاری کرد .اظهارات اسقف اعظم پتر تساوا شوک شدیدی به جامعه گرجستان وارد کرد و خصوصا به دلیل وجود ابهام در این ادعاها بحث های بسیاری را در شبکه های اجتماعی برانگیخت. بلافاصله پس از اظهارات اسقف اعظم تساوا درباره مسائل اخلاقی و جنسی کلیسا، یکی از روحانیان ارشد گرجستانی که ریاست صومعه مادران سنت نینو را برعهده دارد با اظهارات جنجالی دیگری، بر آتش این رسوایی دمید. وی در یادداشتی نوشت که پاتریارک ایلیای دوم سرنوشت کلیسای ارتدکس را فدای لواط گری اش کرده است. وی با دفاع از اظهارات پتر تساوا، تاکید کرد که پدر پتر سال ها در تلاش بود که این مساله را در داخل کلیسا حل و فصل کند که متاسفانه به این نتیجه رسید. اسقف اعظم تساوا هم چنین در جریان گفت و گویش با خبرنگاران پس از پایان جلسه سینود مقدس اظهار داشته بود که این شورا تصمیم گرفته است تا به فرمان سالومه زورابیشویلی رئیس جمهور گرجستان مبنی بر عفو گئورگی مامالادزه اعتراض کند. گئورگی مامالادزه از روحانیون ارتدکس متهم به برنامه ریزی برای قتل شورنا تترواشویلی منشی شخصی پاتریارک ایلیای دوم است .

پیامدهای رسوایی سیانید

 پترتساوا از سال ۲۰۰۷ تا کنون اسقف اعظم منطقه چخوندیدی در غرب گرجستان بوده است. تساوا از سال ۲۰۱۷ و پس از رسوایی موسوم به سیانید که بر اساس آن کشیش مامالادزه به ۹ سال حبس محکوم شد، به دلیل گناه های اخلاقی و فساد به یکی از منتقدین صریح رهبری کلیسای ارتدکس گرجستان تبدیل شد .مامالادزه در فوریه ۲۰۱۷ در حالی که عازم کشور آلمان بود دستگیر شد. در این زمان پاتریارک ایلیای دوم در آلمان تحت عمل جراحی قرار داشت. مقامات گرجستانی مدعی شدند که در چمدان مامالادزه سدیم سیانید پیدا کرده اند. مامالادزه در ۱۰ فوریه ۲۰۱۷ دستگیر شد. دادگاه رسیدگی به اتهامات مامالادزه در پشت درب های بسته برگزار شد و بر اساس دستور دادگاه وکلای وی نیز از مصاحبه با رسانه ها منع شده بودند.اسقف اعظم تساوا در آن زمان از ادعاهای مامالادزه درباره بی گناهی اش حمایت کرد. مامالادزه گفت که هرگز قصد کشتن کسی را نداشته و در واقع منشی شخصی پاتریارک اسلیای دوم از وی خواسته بود تا سدیم سیانید بخرد.تساوا در سال های اخیر بارها اظهار داشته که شورنا تترواشویلی منشی شخصی پاتریارک ایلیای دوم با استفاده از موقعیت سالخوردگی رهبر کلیسا، یک دولت سایه تشکیل داده و او را کاردینال خاکستری کلیسای ارتدکس گرجستان نامیده است. مامالادزه ازطریق نامه هایی که از داخل زندان منتشر کرده و تساوا نیز با اظهارات خود بارها به طور علنی اعلام کرده بودند که اگر شورای سینود مقدس به آزادی مامالادزه کمک نکند، آن ها درباره گناه لواط و هم جنس بازی که بنابر ادعای آن ها در میان روحانیون علی رتبه کلیسای ارتدکس گرجستان معمول است افشاگری خواهند کرد.