در ماه دسامبر امسال، دولت پاکستان طی یک دستور جدید به مهاجران در آن کشور، گرفتن نامه جدید را الزامی اعلام کرد. این نامه جواز جدید برای اقامت و یا تردد مهاجران در آن‌ کشور نیست، بلکه این نامه یکی از اساسی‌ترین حقوق انسانی در برابر دولت‌ها را از مهاجران سلب می‌کند: داشتن حق اعتراض مسالمت‌آمیز.

میثاق بین‌المللی حقوق مدنی – سیاسی سازمان ملل متحد در ماده بیست‌ویکم خود تجمعات، تظاهرات و اعتراضات مسالمت‌آمیز را از حقوق اساسی هر گروه انسانی می‌داند. این اعتراض می‌تواند در هر زمان و هر مکان، در مقابل هر عمل یا عکس‌العملی که به موجب آن یکی از سایر حقوق انسانی تهدید شود، صورت گیرد. از این حق بیشتر در مقابل دولت‌ها استفاده می‌شود. ممکن است این اعتراض علیه تصمیم ­های کسانی که وظایف شهروندان را افزایش می‌دهند استفاده شود. اما گاهی هم در صورتی که دولت‌ها امتیازات ساکنان را زیر سئوال می‌برند، مردم عَلَمِ اعتراض بلند می‌کنند.

براساس نظریه تفسیری کمیته حقوق بشر بر این ماده، دولت‌ها فقط مسئول تأمین امنیت معترضان هستند. در بند ۳۷ این نظریه تفسیری، معترضان حتی نیاز به اخذ مجوز برای تجمعات اعتراضی ندارند. زیرا اکثر دولت‌ها به این بهانه تلاش به ممانعت از این اقدامات می‌کنند. اما معترضان معمولاً زمان و مکان اعتراض را مشخص می‌کنند. این عمل کاملاً یک‌طرفه است و بر مبنای مفاد این نظریه، دولت حق رد اعتراض را ندارد.

از زمان سقوط کشور تاکنون، مردم افغانستان حق هر نوع اعتراض را علیه رژیم طالبان از دست داده‌اند. زیرا این گروه خود را بهترین و اسلامی‌ترین حکومت عصر دانسته و مدعی‌ است که منطقی نیست علیه آن اعتراضی صورت گیرد. البته این باور با شدیدترین نوع سرکوب‌های فیزیکی که بشر می‌شناسد، ‌ حمایت می‌شود.

این جزم‌گرایی طالبان و عدم پذیرش گروه‌های مخالف، میلیون‌ها نفر از شهروندان کشور را راهی دیار مهاجرت کرده است. همچنین بیشتر کشورهای دنیا گروه طالبان را همچنان در لیست گروه‌های تروریستی خود دارند و سفارت بیشتر آنها در افغانستان به‌روی شهروندان کشور بسته است. روابط دیپلماتیک و کنسولی رژیم طالبان با کشورهای ذی‌نفع، از طریق کشورهای ثالث برقرار می‌شود.

براساس آمارهای کمیساریای عالی سازمان ملل متحد، در حال حاضر ۳.۷ میلیون شهروند افغانستان در پاکستان حضور دارند که بیشترین میزان مهاجر در یک کشور است. تعداد زیادی از این مهاجران بعد از سقوط جمهوریت و استقرار طالبان به این کشور عزیمت کرده و معمولاً با هدف مهاجرت به کشورهای دیگر از این مسیر استفاده می‌کنند. به هر حال، میانگین اقامت افرادی که با هدف مهاجرت‌کردن به کشورهای دیگر پاکستان را انتخاب کرده‌اند، بین شش ماه تا یک ‌سال است.

کشور پاکستان در ماه‌های اخیر شاهد تظاهرات‌های شدید در بیشتر کلان‌شهرهایش بود که گویا برای آزادی عمران ‌خان برگزار می‌گردید. در چند شهر، این تظاهرات‌ها به خشونت انجامید که طی آن خسارات مالی و جانی فراوانی به شهروندان و دولت وارد شد. در این تجمعات، سلاح‌های سرد و گرم زیادی به دست آمد و نه‌تنها دولت پاکستان عمران ‌خان را آزاد نکرد، بلکه تعداد زیادی از معترضان را نیز روانه زندان کرد. از آنجا که این یک امر داخلی تلقی می‌شد، دولت پاکستان آمار دقیق دست‌گیرشدگان را بیرون نداد؛ اما اعلام کرد که هشتصد معترض از افغانستان هستند.

از پایان این تظاهرات تاکنون، مناطق افغانستانی­نشین پاکستان بارها مورد بررسی قرار گرفته است. ایست‌های بازرسی اختصاصی به منظور بازداشت افغانستانی‌هایی که به‌صورت غیرقانونی در آن‌ کشور زندگی می‌کنند ایجاد شد. بالاخره بعد از اعتراض بسیار؛ افغانستانی‌های مقیم ‌آن ‌کشور، دولت نامه «حق اعتراض ندارید[۱] » را توزیع کرد. مهاجران برای گرفتن این مدرک ساعت‌ها در صف طولانی منتظر ماندند. حال آنکه این تنها بخشی از مشکل است.

شما به مجرد اینکه برای بازدید از هر کشوری در جهان اقدام می‌کنید، مسئولانه تمام قوانین آن‌ کشور را نسبت به خویش لازم  دانسته‌اید که این امر موجب می‌گردد در هر نهاد و اداره آن ‌کشور با شما مانند شهروندان خود آن‌ کشور برخورد صورت گیرد. نیازی به سخت‌گیری بیشتر نیست. اما اکنون اگر شما از اهالی افغانستان هستید و در خاک پاکستان زندگی می‌کنید، حق هیچ نوع اعتراضی را درباره هیچ اقدام پیش‌بینی ناشده فراقانونی از جانب حکومت پاکستان ندارید. زیرا قبلاً زیر نامه NOC  انگشت گذاشته‌اید.

این در حالی است که از هفته گذشته به این‌سو، روابط میان پاکستان و افغانستان تنش‌آلود شده است. بعد از چندین ماه، جنگنده‌های ارتش پاکستان حریم هوایی افغانستان را شکافته و مناطقی را در خاک کشور بمباران کردند که در نتیجه ‌آن نزدیک به شصت نفر کشته و مجروح شدند. ارتش پاکستان اعلام کرد گروه  تی‌تی‌پی که سرگرم تدارک حملاتی علیه آن‌ کشور بود را مورد حمله قرار داده است. گروه طالبان اما این حمله را ناقض تمامیت ارضی افغانستان خوانده و آن را نکوهش کرد.

روز بعد، در مناطقی از وزیرستان، پاسگاه‌های ارتش پاکستان توسط شبه‌نظامیان گروه تی‌تی‌پی مورد تهاجم قرار گرفت که در نتیجه یازده سرباز پاکستانی کشته شدند. سپس جنگی که به ادعای طالبان ده‌ها ساعت دوام داشت در مناطق مرزی رخ داد. این وقایع نیز در کنار سایر مسائل روابط میان دو کشور، بر اوضاع مهاجران مقیم پاکستان تاثیر خواهد گذاشت.

منبع: روزنامه هشت صبح

لینک:  https://۸am.media/fa/afghan-refugees-rights-violated-in-pakistan-this-time-with-noc-license