انتشارات خاور دور شانگهای؛ چاپ اول:2020 ؛ قیمت: 138 یوان.

این کتاب نوشتهٔ استاد لیو شوقانگ، اثری پژوهشی و نظام‌مند است که به بررسی تحول تاریخی نظام مالی در چین، طی سه هزار سال گذشته می‌پردازد و با اتخاذ چشم­انداز مالی به‌عنوان چارچوب تحلیلی، تاریخ چین را از زاویهٔ تأثیر متقابل نهادهای مالی و ساختارهای حکمرانی بازخوانی می‌کند و نشان می‌دهد که چگونه نظام‌های مالی، در شکل‌دهی به سرنوشت دولت‌ها و جهت‌گیری تحولات اجتماعی نقش‌آفرین بوده‌اند.

ساختار کتاب مبتنی بر تقسیم‌بندی‌های تاریخی دقیق است و از دوران دودمان شانگ و جو آغاز می‌شود، زمانی که سیستم مالی، مبتنی بر نظام خراج و پیشکش بود، و تا دوران مدرن که دولت مالیات‌محور شکل گرفت، ادامه می‌یابد. نویسنده با تحلیل عمیق اصلاحات مالی برجسته‌ای چون اصلاحات شانگ‌یانگ، وانگ آن‌شی و ژانگ جوی‌ژنگ، چگونگی استفاده از ابزارهای مالی در تمرکز قدرت، بهبود کارآمدی اداری و تقویت حکومت مرکزی را تبیین می‌نماید. افزون بر این، به تأثیر نظام مالی بر ساختار اجتماعی و توزیع منابع اقتصادی نیز توجه دارد و رابطه‌ای تنگاتنگ میان سیاست‌های مالی و تحرکات طبقاتی و توسعۀ اقتصادی ترسیم می‌کند.

از منظر روش‌شناسی، نویسنده با بهره‌گیری از رهیافت‌های میان‌رشته‌ای، به‌ویژه تلفیق نظریه‌های تاریخ، اقتصاد و علوم سیاسی، توانسته­است تحلیلی جامع و عمیق از تحول نهادی مالی در چین ارائه کند. تحلیل اسناد تاریخی و داده‌های تجربی به نویسنده امکان می‌دهد تا نه تنها روندهای تاریخی را بازسازی کند، بلکه پیامدهای آن را برای دولت‌سازی در دورهٔ مدرن نیز بررسی نماید. به‌ویژه بر این نکته تأکید شده­است که ساختار مالی مبتنی بر منابع خانوادگی، که در گذشته متداول بود، در دوران مدرن ناکارآمد تلقی شده و ضرورت گذار به دولت مالیاتی مورد توجه قرار گرفته­است.

درکل می­توان گفت که این کتاب، اثری است با ارزش علمی فراوان که با تکیه بر تحلیل مالی، به فهمی ژرف‌تر از منطق تاریخی حکمرانی در چین دست می‌یابد و نه‌تنها ادبیات پژوهشی در حوزۀ تاریخ مالی چین را غنا می‌بخشد، بلکه برای سیاست‌گذاری مالی در دوران معاصر نیز الهام‌بخش و راهگشاست.

مترجم: خانم شائو هَن وِن؛ استادیار زبان فارسی دانشگاه گواندونگ.