مقدمه: چین در آستانه تحولات راهبردی
بیستمین پلنوم کمیته مرکزی حزب کمونیست چین (CPC) برگزار شد تا با اتخاذ شیوه ها و راهبردها و اقداماتی در حوزه‌های اقتصادی، فناورانه و ژئوپلیتیک ،پاسخگوی نیاز امروز مردم چین باشد. این نشست، که به‌عنوان چهارمین پلنوم دوره بیستم شناخته می‌شود، نه‌تنها به ارزیابی عملکرد گذشته پرداخت، بلکه نقشه راهی برای تدوین برنامه پنج‌ساله پانزدهم (۲۰۲۶–۲۰۳۰) ترسیم کرد.

تثبیت مسیر نوسازی با ویژگی‌های چینی
«ثبات در عین پیشرفت»؛ شعار محوری پلنوم بیستم
بیانیه نهایی پلنوم تأکید کرد که نوسازی چین باید در چارچوب «رهبری واحد حزب» و با تمرکز بر سه‌گانه «توسعه، ثبات و امنیت» ادامه یابد. در این راستا، ۱۲ بند سیاستی از جمله اصلاح ساختار صنعتی، کنترل بدهی دولت‌های محلی و تنظیم بازار سرمایه به تصویب رسید. این اقدامات نشان‌دهنده تلاش برای حفظ تعادل میان رشد اقتصادی و کنترل ریسک‌های ساختاری است.

نوآوری بومی؛ پیشران توسعه و ضامن امنیت
تشکیل کمیته ملی راهبری نوآوری برای هم‌افزایی دولتی–خصوصی

شی جین‌پینگ در سخنان افتتاحیه خود تأکید کرد: «هیچ امنیت ملی بدون امنیت فناوری معنا ندارد.» در همین راستا، پلنوم با هدف تقویت خوداتکایی فناورانه، تشکیل «کمیته ملی راهبری نوآوری» را تصویب کرد. این نهاد قرار است هماهنگی میان بخش‌های دولتی، خصوصی و دانشگاهی را در حوزه نوآوری تسهیل کند.

رفاه مشترک؛ از شعار تا سیاست‌گذاری بازتوزیع درآمد، اشتغال فراگیر و کنترل بازار مسکن

پلنوم با تأکید بر «پویش ملی رفاه مشترک»، خواستار کاهش شکاف طبقاتی از طریق بازتوزیع درآمد، گسترش بیمه‌های اجتماعی و ایجاد فرصت‌های شغلی شد. همچنین، کنترل بازار مسکن و مقابله با سفته‌بازی در املاک به‌عنوان اولویت‌های اجتماعی مطرح گردید. این سیاست‌ها در راستای تقویت انسجام اجتماعی و کاهش نابرابری‌های اقتصادی ارزیابی می‌شوند.

سیاست خارجی؛ چندجانبه‌گرایی فعال در نظم نوین جهانی
تأکید بر توسعه صلح‌آمیز و اصلاح عادلانه نظم بین‌المللی
در بند ششم بیانیه نهایی آمده است: «چین به مسیر صلح‌آمیز توسعه، همکاری برد–برد و اصلاح نظم بین‌المللی به‌صورت عادلانه ادامه خواهد داد.» این موضع‌گیری، نشان‌دهنده کوشش چین برای ایفای نقش فعال‌تر در بازتعریف نظم جهانی و تقویت جایگاه خود در نهادهای بین‌المللی است.
انضباط حزبی و مبارزه با فساد بررسی بیش از ۱۲۵۰ پرونده سوء‌مدیریت اقتصادی در سال ۲۰۲۵
بخشی از دستور کار پلنوم به «پالایش درون‌سازمانی» اختصاص داشت. لی شی، دبیر کمیسیون مرکزی بازرسی انضباطی، گزارشی از روند مبارزه با فساد ارائه داد. طبق این گزارش، از ابتدای سال جاری، بیش از ۱۲۵۰ پرونده مربوط به سوء‌مدیریت اقتصادی مورد بررسی قرار گرفته است. این آمار، بیانگر تداوم سیاست «تحمل صفر» در برابر فساد و تلاش برای بازسازی مشروعیت نهادی حزب است.

تحلیل نهایی: از نوسازی شعاری تا نهادسازی ساختاری هم‌راستایی توسعه اقتصادی با امنیت ملی و مشروعیت ایدئولوژیک.
بیستمین پلنوم را می‌توان نقطه عطفی در گذار چین از «نوسازی شعاری» به «نوسازی نهادی» دانست. این نشست، حلقه واسطی میان برنامه پنج‌ساله چهاردهم و کنگره بیست‌ویکم حزب در سال ۲۰۲۷ است؛ جایی که انتظار می‌رود نقشه راه بلندمدت چین برای رسیدن به مدرنیزاسیون سوسیالیستی تا سال ۲۰۳۵ نهایی شود.
نکته کلیدی دیگر، هم‌راستایی سیاست‌های اقتصادی با ملاحظات امنیت ملی است؛ به‌گونه‌ای که توسعه اقتصادی بدون پشتوانه فناورانه و انسجام ایدئولوژیک، ناکافی تلقی می‌شود. این رویکرد، بازتابی از نگرانی‌های فزاینده نسبت به رقابت‌های ژئوپلیتیک و تهدیدات سایبری است.

جمع‌بندی: ۱-تمرکزگرایی هماهنگ در مسیر اصلاحات تدریجی ۲- پلنومی برای تثبیت راهبردهای بلندمدت حزب
۳- پلنوم بیستم نشان داد که حزب کمونیست چین همچنان به مدل «تمرکزگرایی هماهنگ» و «اصلاحات تدریجی» وفادار است. در عین حال، با گسترش دامنه موضوعات از اقتصاد تا فرهنگ و امنیت، می‌توان انتظار داشت که برنامه پنج‌ساله پانزدهم، بازتابی از این جامع‌نگری و تلاش برای پاسخ به چالش‌های چندوجهی باشد.


منابع:
1. خبرگزاری شین‌هوا – «بیانیه کامل بیستمین پلنوم کمیته مرکزی حزب کمونیست چین» Xinhua News Agency – Full Communiqué of the 20th CPC Central Committee’s Fifth Plenary Session, 23 October 2025
2. چاینا دیلی – «نکات کلیدی پلنوم بیستم: اولویت‌های اقتصادی، سیاسی و انضباط حزبی» China Daily – Highlights from the 20th CPC Plenum: Economic, Political, and Party Discipline Priorities, 24 October 2025
3. روزنامه مردم (人民日报) – «تحلیل سرمقاله: بیانیه سیاسی برای پیشبرد نوسازی چینی»

People’s Daily (人民日报) – Editorial Analysis: 推进中国式现代化的政治宣言, 24 October 2025
4. سی‌جی‌تی‌ان – «تأکید شی جین‌پینگ بر نوآوری و امنیت ملی در پلنوم بیستم» CGTN – Xi Jinping Emphasizes Innovation and National Security at 20th CPC Plenum, 23 October 2025