۱. مقدمه
موضوع اهمیت زبان یکی از مسائل عمده و بحث برانگیز بوده که همواره مورد توجه بسیاری از دانشمندان قرار داشته است. زبان ابزاری است که در زندگی اجتماعی مختص انسان‌ها می باشد و یا به عبارت دیگر زبان پدیده‌ای اجتماعی و منحصر به فرد است که موجبات پروسه تکامل انسان و جامعه را فراهم می سازد. هر زبانی افقی ای تازه در برابر چشمان بشر می گشاید و می تواند وسیله ی ارتباط فرهنگی، علمی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی گردد. هزاران سال است که دانشمندان به چگونگی یادگیری زبان خارجی توجه کرده‌اند و همیشه موضوع یادگیری زبان خارجی به تدریس آن وابسته بوده است.
یادگیری زبان فارسی، دسترسی به تمدنی کهن و باستانی و ادبیاتی غنی و کم نظیر و آداب و رسومی متفاوت را امکان پذیر می- نماید. آنگاه ضرورت یاد دادن زبان فارسی به غیرفارسی زبانان مشتاق محسوس‌تر می شود که شمارشان در سطح جهان بسیار است و فقط به دنبال یادگرفتن زبان کوچه و بازار نیستند، بلکه به یادگیری عالمانه زبان فارسی نیز توجه ویژه دارند. یادگیری زبان خارجی کار آسانی نیست و با عوامل متعدد، ارتباط اجتناب ناپذیر دارد و بدون برنامه‌ریزی و ارائه الگوهای مناسب آموزشی هیچ زبان خارجی را نمی توان به راحتی آموزش داد.
اهداف آموزش زبان فارسی به سخنگویان غیرفارسی زبان، مستقیما با نقش زبان فارسی برای آنها مرتبط است و به طور کلی دو انگیزه عمده دارد: یکی استفاده از فرهنگ، تمدن و تفکر ایرانی و پیوستن به فرهنگ و جامعه ایرانی که اصطالحا آن را «جذب فرهنگ» می نامند و این انگیزش را، «انگیزش یکی شدن» با جامعه زبان فارسی می شناسند. انگیزش دیگر دربرگیرنده هدف‌های خاص دیگری است که ممکن است بسیار متنوع باشند مانند اهداف شغلی، آموزشی، پژوهشی، فرهنگی، ادبی و غیره که در هرصورت بر نوعی «انگیزش ابزاری» یا وسیله‌ای استوار است.
۲. بخش اول
۲.۱. سابقه آموزش زبان فارسی در تونس
نخستین بار آموزش زبان فارسی از سال ۱۸۷۸ میلادی (سه سال قبل از اشغال تونس توسط فرانسوی ها که در سال ۱۸۸۱ اتفاق افتاد) به عنوان یک واحد درسی در مدرسه صادقیه تونس، تدریس گردیده است (مدرسه صادقیه تونس مهم ترین مدرسه دینی آن دوران در این کشور بوده است که براساس نظام آموزشی کلاسیک ایجاد شده بود. و توأماً دروس علمی و دینی در آنجا تدریس می شده و شخصیت های بزرگ تونسی چون شیخ عبدالعزیز الثعالبی، علامه فاضل بن عاشور، عثمان العکاک، حسن الحسنی عبدالوهاب و....را تربیت نموده است که جزو اساتید و رجال علمی ـ دینی مشهور و برجسته دانشگاه الهیات زیتونه تونس به شمار می روند که آموزش کلاسیک و آکادمیک را به سبک جدید در این دانشگاه نیز بنیان گذاری نمود) و در طول زمان، زبان فارسی جایگاه و علاقمندان خود را در این کشور یافته و به عنوان یکی از مهم ترین ابزارهای ارتباطی و شناخت اندیشمندان و فرهیختگان تونسی با فرهنگ و تمدن ایرانی و اسلام ایرانی به شمار می رود که در جامعه علمی این کشور نیز ریشه یافته است، و از سال ۱۹۶۰ تا ۲۰۱۰ کرسی زبان فارسی در دانشگاه زیتونه تاسیس شد زبان فارسی به عنوان یک واحددرسی به دانشجویان این دانشگاه این فرصت را می داد تا این زبان را به عنوان یک واحد درسی انتخاب کرده و به فراگیری آن بپردازند. اساتید این دانشگاه که با فرهنگ اصیل و تمدن اسلامی ایران آشنا بوده اند، دانشجویان علاقمند و مستعد را به فراگیری و انتخاب واحد زبان فارسی توصیه می کردند و از آنان می خواستند، تا جهت آشنایی با فرهنگ و تمدن اسلامی و عربی به فراگیری زبان فارسی بپردازند، تا از این طریق بتوانند آشنایی بیشتری نسبت به افق های وسیع و بیکران این تمدن اصیل و فرهنگ کهن ایران و اسلامی پیدا کنند.
۲.۲. اهمیت آموزش زبان فارسی در تونس
۲.۲.۱. اهمیت آموزش زبان برای متقاضیان یادگیری زبان فارسی
متقاضیان یادگیری زبان فارسی، افراد غیرفارسی زبان از سایر کشورهای جهان هستند که فرهنگ،آداب، رسوم و زبان مادری متفاوت از زبان فارسی دارند و آنها از طریق یادگیری زبان فارسی میخواهند با ادبیات و فرهنگ ایران آشنا شوند. آنها می خواهند بر چهار مهارت اصلی زبان که شامل: خواندن، نوشتن، صحبت کردن و شنیدن است ، مسلط شوند. علاوه بر این سوالاتی مطرح می شود از قبیل : چند ساعت در روز یا در هفته باید به زبان آموز آموزش داده شود؟ چگونه فرهنگ ایرانی را به زبان آموزان آموزش دهیم؟ یادگیری زبان در محیط زبان دوم بهتر است یا در کلاس‌های ساختگی در محیط زبان اول؟ تفاوتها و شباهت‌های فرهنگی زبان اول و خارجی را چگونه برای زبان آموزان توضیح دهیم؟ تفاوتها و شباهت‌های فرهنگی در روند یادگیری زبان خارجی موثر است؟ فرهنگ کشور مبدا چقدر با فرهنگ ایران مشابه یا متفاوت است؟ پاسخ به این سوالات در واقع درک مختصری درباره اصول یادگیری زبان خارجی را ارئه می کند چراکه داشتن درکی روشن از یادگیری زبان موجب تسهیل این روند خواهد شد.
۲.۲.۲. آموزش زبان فارسی در تونس:
از زمان آغاز به کار رایزنی فرهنگی سفارت ج.ا.ایران در تونس ( از حدود سال ۱۳۸۱) سالانه به‌طور متوسط دویست نفر در محل نمایندگی با زبان فارسی آشنا شده‌اند و افرادی همچون دکتر فرید قطاط در کنار نمایندگان فرهنگی اعزامی و بعضاً همسرانشان به امر تدریس زبان فارسی مشغول بوده‌اند.
اکنون به همت رایزنی فرهنگی و همکاری خوب دانشگاه ها ، زبان فارسی در دانشگاه‌های تونس ،سوسه ، المنار ، منوبة و کارتاژ زبان فارسی توسط دکتر فرید قطاط و دکتر منصف حامدی در دو مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد ، به‌عنوان درس اختیاری تدریس می شود شایان ذکر است در گذشته ،زبان فارسی در دانشگاه زیتونه نیز تدریس می شد که به دلایلی این امر متوقف شده است. همچنین در این راستا ، اساتید اعزامی از ایران دکتر سام خانیانی و دکتر کمالی به تدریس زبان فارسی در برخی از دانشگاه های تونس مشغول بوده اند که به دلیل محدودیت های اعزام اساتید ، چند سالی است که استاد زبان فارسی به تونس اعزام نمی شود.
زبان فارسی علاوه بر دانشگاه ها ، در محل رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران نیز از گذشته‌های دور در سه مرحلة ابتدایی و متوسطه و پیشرفته تدریس می‌شود . در سال جاری به دلیل شیوع ویروس کرونا و عدم امکان برگزاری کلاس های حضوری در محل رایزنی ، با همکاری خوب بنیاد سعدی ، کلاس های آموزش مجازی در دو سطح مقدماتی و متوسطه و با تدریس خانم سندس مرزوقی ، دانش آموخته مقطع کارشناسی ارشد رشته آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان آغاز که با استقبال بسیار خوبی نیز روبه رو شده است.
آموزش زبان فارسی در دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی تونس و همچنین در محل رایزنی فرهنگی و استقبال بسیار خوب فارسی‌آموزان تونسی با هدف معرفی فرهنگ ایرانی اسلامی و نیز آشنا کردن علاقه‌مندان به تمدن ایرانی صورت می گیرد. بی شک زبان فارسی، زبان عشق، هنر، صلح و هم نوع دوستی است و این مفاهیم والا در آثار نثر و شعر بزرگان ادب فارسی همچون حافظ، سعدی، مولانا، خیام و … به فراوان مشاهده می‌شود. و آموزش زبان در تونس با عث آشنایی هر چه بیشتر علاقه مندان تونسی با فرهنگ اصیل ایرانی ، مبتنی بر انسان دوستی و محبت و مهربانی شده است .
چالش تصویر سازی غلط و نقش زبان فارسی در کمرنگ کردن این چالش:
ایران، بر خلاف بسیاری از کشورهای دیگر، با مشکلی به نام تصویرسازی غلط از سوی رسانه ها مواجه است. که البته با واقعیت های موجود در تضاد می باشد. بدیهی است یکی از راه‌های مقابله با این تصویرسازی، آموزش زبان فارسی است، زیرا افراد با یادگیری زبان فارسی، می‌توانند با مراجعه به وبگاه‌ها، روزنامه‌ها و خبرگزاری‌های داخلی، اخبار صحیح را مشاهده کنند. رایزنی فرهنگی ج.ا. ایران در تونس تلاش نموده است با ارائه تصویری صحیح از واقعیت های ایران امروز در زمینه های مختلف و معرفی آن به فارسی آموزان در کلاس های آموزشی ،گام های موثری را در تصحیح تصویرسازی های غلط رسانه ای بردارد به گونه ای که فارسی آموزان با مشاهده فیلم های مستند ایرانی ، پیشرفت های گوناگون علمی و صنعتی ، تولیدات متنوع فرهنگی و هنری و ... به غلط بودن تبلیغات رسانه ای اذعان نموده اند و داوطلب سفر به ایران و بازدید از مراکز و آثار تاریخی ، فرهنگی و هنری ایران شده اند.
تدریس زبان و فرهنگ
یادگیری زبان همیشه با یادگیری ادبیات و فرهنگ آن همراه است. فرهنگ هر ملت نشان دهنده هویت آن کشور می باشد. به گفته‌ی فینوکیارو، فرهنگ ، مجموعه بهم بافته و پیچیده ای است از دانش، اعتقادات، هنر، اخلاق، آداب و هر قابلیت و عادتی که به عنوان یک عضو جامعه کسب می کنیم. فرهنگ مظهر نحوه تطبیق انسان با محیط خود است. باتوجه به شباهت‌هایی که در طبیعت وجود دارد در فرهنگ‌ها نیز اشتراکات فراوانی وجود دارد .( فینوکیارو، ۱۹۷۳ :۵۸.)
در حقیقت می توان با گسترش زبان درکشور های دیگر نزدیکی های فرهنگی را هم بیشتر نمود. این نزدیکی ها باعث پیوندهای مشترک بین کشورها شده و تعاملات آنها را وسعت می بخشد.
۳. بخش دوم
تحقیق " آسیب شناسی گسترش زبان فارسی در کشور تونس "، تحقیق تحلیلی میدانی بوده است و در این تحقیق به تجزیه و تحلیل پرسشنامه های جمع آوری شده پرداخته شده است. این پرسشنامه ها به تعداد ۴۰ عدد در بین زبان آموزان تونسی و اساتید زبان فارسی توزیع گردید و از جانب ایشان پاسخ هایی ارائه شد. همان طور که بیان شد جامعه آماری پژوهش ،زبان آموزان تونسی و استادان متخصص امر بوده اند.
همانگونه که بیان شد ، این پژوهش از نوع تحلیلی میدانی و جامعه آماری آن شامل جامعه کشور تونس بوده که به دلیل شرایط و وضعیت کرونا از روش نمونه‌گیری و اجرای اینترنتی استفاده شده است . روش این کار به این شکل بود که پرسشنامه بصورت آنلاین طراحی و از طریق شبکه‌های اجتماعی (تلگرام و واتس اپ) انتشار یافت.
یافته‌های پژوهش
در این پژوهش پاسخنامه ۴۰ نفر مورد بررسی قرار گرفت که از نظر جنسیت تعداد ۲۷نفر زن و ۱۳ نفر مرد بودند، سن افراد بالاتر از (۲۰ تا ۶۰)،موقعیت اجتماعی ( ۶۱.۹%دانشجو و ۳۸.۱ %شاغل) و مدرک تحصیلی( دکترا ۱۱.۹%و ماجستیر۵۴.۷%و لیسانس %۲۸.۶و دیپلم ۴.۸ %) می باشد.
سوالات :
۱.دوست دارید با چه روش‌های زبان فارسی را یاد بگیرید؟
در این سوال ما در پی آن بودیم تا درک نماییم که جامعه آماری ما با چه روش‌هایی زبان فارسی را یاد میگیرند و زبان آموزان کدام روش را ترجیح می دهند. در پاسخ به این سوال ۷۸% از پاسخ دهندگان دوست دارند در کلاس حضور داشته باشند و ۲۲% کلاس مجازی را دوست دارند. این سوال نشان دهنده این است که آموزش زبان فارسی در تونس می تواند به صورت حضوری و مجازی انجام شود.
۲. چند ساعت در هفته کلاس زبان فارسی دارید؟
بدون شک میزان تایمی که یک زبان آموز برای آموزش زبان می گذارد در یادگیری بهتر او تاثیر مستقیم دارد و اما امکان حضور بیشتر از ساعت نرمال نیز برای دانش آموزان عملی نیست از این رو وجود راه هایی که به زبان آموز این امکان را بدهد تا بیشتر به آموزش زبان بپردازد اهمیت دارد. بر اساس این سوال ، شرکت کنندگان ۵۹.۶% گزینه شش ساعت را، ۳۸.۱% گزینه چهار ساعت را و ۲.۴% گزینه دو ساعت را انتخاب نموده اند. با اینکه بیشتر شرکت کنندگان ، گزینه های بالا را انتخاب کرده اند اما به نظر می رسد تایم درسی برای زبان آموزان کم است بهترین روش برای جبران این تایم استفاده از فضای مجازی می باشد.
۳.تا چه اندازه به زبان فارسی علاقمند هستید؟
در تحلیل نتایج به دست آمده از مجموع۴۰پرسشنامه آمار به این روند بود:۵.۲% کم، ۳۱.۶% گزینه متوسط، ۶۳.۲% گزینه زیاد را انتخاب نموده اند. این به این معنی است که اکثرپاسخ دهندگان علاقه مندبه زبان فارسی هستند.
۴.آیا تعداد جلسه برگزاری کلاس های آموزش زبان فارسی برای شما در یادگیری کافی است؟
نتایج به دست آمده حاکی از آن است که از مجموع اشتراک کنندگان: ۶۰.۵% گزینه بله و ۳۰.۵% گزینه خیر را انتخاب نموده اند. اکثرا پاسخ دهندگان معتقدند تعداد کلاس‌های آموزش زبان فارسی کافی هستند و به همین منظور باید یک استراتژی مشخص برای برگذاری این کلاس ها ایجاد نمود.
۵.دوست دارید در کلاس آنلاین زبان فارسی شرکت کنید؟
نتایج به دست آمده حاکی از آن است که از مجموع اشتراک کنندگان: ۸۵.۷% گزینه بلی و ۱۴.۳% گزینه خیر را انتخاب نموده اند بدون شک حضور در کلاس درس برای آموزش زبان در همه ی شرایط و حالات امکان پذیر نمی باشد. مخصوصا در وضعیت کرونا و شرایط ایجاد شده ، کلاس مجازی جایگزین کلاس حضوری شده است و امروزه استفاده از فضای مجازی به منظور ارائه برنامه های آموزشی امری عادی به حساب می آید.
۶.تاچه اندازه به آموزش زبان فارسی علاقمند هستید؟
در تحلیل نتایج به دست آمده از مجموع۴۰پرسشنامه آمار به این روند بود:۷.۹% کم، ۱۸.۴% گزینه متوسط، ۷۳.۷% گزینه زیاد را انتخاب نموده اند. این به این معنی است که اکثر پاسخ دهندگان علاقمند به یادگیری زبان فارسی هستند.
۷. تاچه اندازه به خط نستعلیق علاقمند هستید؟
در تحلیل نتایج به دست آمده از مجموع۴۰پرسشنامه آمار به این روند بود:۲۱% کم، ۲۳.۷% گزینه متوسط، ۵۵.۳% گزینه زیاد را انتخاب نموده اند. به این مفهوم که اکثر پاسخ دهندگان علاقمند به خط نستعلیق هستند چراکه خط نستعلیق خط ملی ایرانیان و عصاره زیبایی‌شناسی این مردمان است و در همه جا به عنوان سمبل هنر ایران شناخته می‌شود همچنین در میان خطوط اسلامی ایرانی، خط نستعلیق با عنوان عروس خط ها شناخته می شود.
۸. انگیزه شما از آموزش زبان فارسی چیست؟
انگیزه‌های اصلی برای یادگیری زبان فارسی این است که اساسا نتیجه آشنایی با هر زبانی، آشنایی با ادبیات آن کشور است و آشنایی با ادبیات، موجب آشنایی با فرهنگ و ارزش های نهفته در آن می‌شود. می توان گفت تونسی ها علاقه دارند با فرهنگ و ارزش‌های درون‌فرهنگی ایرانی به عنوان کشوری با هفت هزار سال تاریخ، فرهنگ و تمدن ایرانی، چهار دهه فرهنگ و ارزش های انقلابی آشنا شوند و اگر کسانی بخواهند با این فرهنگ و تمدن آشنا شوند قطعاً می‌توانند از طریق زبان و ادبیات به این مهم دست یابند. بنابراین یکی از راه‌های اصلی انتقال این پشتوانه تاریخی و فرهنگی، توسعه زبان فارسی است .
در تحلیل نتایج به دست امده از مجموع۴۰پرسشنامه آمار به این روند بود. در پاسخ های پاسخ دهندگان انگیزه های متفاوت ومتعددی وجود دارد و این باعث می شود که مسئولین گسترش زبان فارسی در ایران توجه ویژه ای به کشور تونس داشته باشند. انگیزه و نگرش مثبت به یادگیری زبان خارجی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. موفقیت در فراگیری و آموزش زبان خارجی تا حدی به میزان انگیزه ی فراگیر و نگرش او به زبان بستگی دارد.
می توان یافته های این پژوهش را به شرح زیر خلاصه نمود :
دانشجویان به طور کلی نگرش مثبتی به آموزش زبان نشان دادند.عمدتا معتقد بودند که یادگیری زبان به گسترش تعاملات و ارتباطات اجتماعی آن ها کمک می کند . رابطه ای قوی میان انگیزه وجود داشت. یکی از مهم‌ترین اقدامات برای نیل به موفقیت در آموزش زبان ایجاد انگیزه در زبان آموزان است.
۹.آموزش زبان در تونس با چه چالش های رو به رو است؟
تحلیل نتایج به دست آمده از مجموع۴۰ پرسشنامه به این روند بود: ( ۵۰% از ۱۰۰%) گزینه چالش های آموزشی ،( ۲۶.۲% از ۱۰۰%) چالش های اجتماعی ، (۳۵.۷% از ۱۰۰%) چالش های فرهنگی و( ۱۶.۷% از ۱۰۰%) چالش های سیاسی و( ۳۴% از ۱۰۰%) مورد دیگر را انتخاب نموده اند. این به این معنی است که پاسخ اکثر آن ها مرتبط با چالش های آموزشی می باشد و می توان گفت که آموزش زبان فارسی در تونس اولویت دارد.
۱۰.آیا کمبود منابع فارسی در مراکز علمی و غیر علمی تونس می تواند دلیل بر عدم آشنایی تونسی ها با زبان فارسی باشند؟
نتایج به دست آمده حاکی از آن است که از مجموع شرکت کنندگان : ۸۸.۱% گزینه بلی و ۱۷.۹% گزینه خیر را انتخاب نموده اند. اکثرا پاسخ دهندگان تاکید کرده اند که کمبود منابع آموزشی تاثیر منفی بر روند آموزش زبان فارسی در تونس دارد.
۱۱. تا چه اندازه نقش مدرسان زبان فارسی در میزان علاقهمندی زبان آموزان اهمیت دارد؟
نتایج به دست آمده حاکی از آن است که از مجموع اشتراک کنندگان:۶۵.۸ % گزینه زیاد ، % ۲۳.۷ گزینه متوسط %۱۰.۶ گزینه کم را انتخاب نموده اند. این به این معنی است که اکثرا پاسخ دهندگان به اهمیت نقش مدرس و ارتباط آن با میزان علاقه مندی زبان آموزان اذعان دارند. چراکه اساتید، ساعت‌های طولانی را در خارج از کلاس جهت آماده سازی ، طراحی دروس ، یادگیری بیشتر (هر دو در مورد موضوع خود به طور خاص و همچنین نحوه تدریس، به‌طور کلی)، شرکت در دوره‌های پیشرفت حرفه‌ای و تفکر در مورد روش‌های تازه و جالب برای رساندن مطلب به دانش آموزان می‌گذرانند.
۱۲.آیا استفاده از شیوه‌های مدرن آموزشی می تواند شما را به آموزش زبان فارسی علاقه مند کند؟
در پاسخ به این سوال ۹۴.۷% از پاسخ دهندگان گزینه بلی را انتخاب نموده اند و و۵.۳% گزینه خیر. که نشان دهنده این است که می توان از شیوه‌های مدرن آموزشی در جهت آموزش زبان استفاده نمود چرا که پاسخ دهندگان، ظرفیت و علاقه یادگیری از طریق روش مدرن را دارا می باشند.
۱۳.اگر فرصت های آموزش زبان یا دانشگاهی برای شما فراهم باشد، علاقه مند به سفر و ادامه تحصیل هستید؟
در تحلیل نتایج به دست آمده از مجموع۴۰ پرسشنامه آمار به این روند بود:۹۴.۴% از اشتراک کنندگان گزینه بله و ۵.۶% گزینه خیر را انتخاب نموده اند به این مفهوم که پاسخ دهندگان از فرصت آموزش و ادامه تحصیل در ایران خصوصا در مقاطع ارشد و دکتری استقبال می نمایند.
۱۴. چه برنامه هایی را به رایزنی فرهنگی سفارت ج.ا.ایران در تونس جهت افزایش علاقه مندی به زبان فارسی پیشنهاد می دهید؟
پیشنهادات ارائه شده به شرح زیر می باشد :
افزایش دوره های آموزش زبان فارسی
انجام فعالیت های فرهنگی از طریق ارائه کلیپ و فیلم هایی با موضوع ادبیات فارسی و تمدن ایرانی
برگزاری کارگاه های دانش افزایی در جهت بهبود خواندن ، نوشتن و تلفظ کلمات و جملات فارسی
برگزاری دوره های آموزشی ۶ ماهه در ایران
برگزاری جلسات مشترک با دانشگاه ها برای جذب زبان آموزان جدید
بخش فیلم های سینمایی ایرانی .چراکه فیلم در یادگیری آموزش زبان و فرهنگ بسیار تاثیر گذار است
ارتباط مستمر با دانش آموختگان زبان و ادبیات فارسی از طریق ایجاد کانون‌های دوستداران زبان فارسی.
بهره گیری از فن آوری های نوین در آموزش زبان و ادبیات فارسی و استفاده از کتب اینترنتی
استفاده از ابزار های مختلف فن آوری های الکترونیکی مانند قلم های الکترونیکی که در آموزش زبان بسیار موثر هستند و هر دانشجو در هر دوره می تواند از آن استفاده کند.
آسیب شناسی گسترش زبان فارسی در تونس
زبان آموزان به محیط فارسی زبان و امکان ارتباط طبیعی و واقعی با ایرانیان دسترسی ندارند
فاقد انگیزه‌های قوی آموزشی هستند.
دسترسی به منابع (کاغذی یا الکترونیکی ) زبان فارسی محدود و مشکل است.
ارتباط علمی مناسب بین ایران و کشور تونس وجود ندارد.
کرسی زبان فارسی و ایران‌شناسی وجود ندارد.
منابع کمک آموزشی، خصوصا نرم افزار و سی دی کتابهای آموزشی ، مانند: آزفا و فرهنگ لغات مختلف مورد نیاز است.
کمبود منابع پژوهشی و دسترسی مشکل به منابع الکترونیک ایران نیز از دیگر مشکلات برای رشد زبان فارسی می باشد.
در اکثر مراکز آموزشی، استاد ایرانی اعزامی حضور ندارد و مراکز آموزشـی از مدرسان غیرایرانی خود بهره مند می شوند. بنابراین، محدودیت اعزام استاد از موانع اصلی رشد زبان فارسی می باشد.
از میـان مدرسـان زبـان فارسـی، تعـداد محـدودی فرصـت شـرکت در دوره هـای دانش افزایی را به دست می آورند.
وجود تفاوت بین آموختن زبان فارسی و دیگر زبان ها . چراکه شناخت دقیق و عمیق از تاریخ و تمدن ایرانی تاثیر بسزایی در فراگیری صحیح زبان فارسی خواهدداشت .
راهکارها
تشویق مردم تونس برای آشنایی با زبان فارسی است از طریق فعالیات فرهنگی و علمی
تشکیل انجمن های علمی مشترک بین تونس و ایران
معرفی تمدن و فرهنگ ایران به منظور خنثی سازی هجمه های تبلیغاتی
عدم تمرکز گرایی در آموزش زبان فارسی در پایتخت و تلاش برای توسعه آن در دیگر شهرهای تونس
نمایش هفتگی فیلم های ایرانی و بهره مندی از فیلم های آموزشی در آموزش زبان فارسی .
، برگزاری برنامه‌های گروهی با تأکید بر زبان و فرهنگ پارسی، حضور در کارگاه‌ها و نمایشگاه‌های فرهنگی و هنری و آشنایی با نظام آموزشی و دانشگاهی ایران.
بهره مندی از مدرسان حرفه ای زبان فارسی در راستای تدریس و آموزش علمی زبان فارسی
تقویت زیرساخت های آموزش جازی زبان فارسی
تلاش برای تاسیس انجمن های علمی و مطالعاتی مشترک ایران و تونس
بهره مندی ازظرفیت فضای مجازی به منظور انجام تبلیغات برای گرایش به زبان فارسی
تشکیل انجمن سفیران دانشجویی: از طریق ارتباط و به کار گیری دانشجویان تونسی مشغول به تحصیل در دانشگاه های ایران می توان زمینه آشنایی دانشجویان تونسی متقاضی تحصیل را با دانشگاه های ایران و امکانات آن فراهم آورد.
برگزاری دوره های دانش افزایی برای فارسی آموزان تونسی در ایران
استفاده از تجربیات دیگر کشورهای آفریقایی خصوصا شمال آفریقا در زمینه آموزش زبان فارسی
نتیجه گیری
با بررسی مطالب بیان شده در این مقاله می توان بیان داشت ، زبان فارسی به عنوان دریچه ای به فرهنگ و تمدن پارسی و با پشتوانه ای کهن از منابع و آثار مکتوب و شخصیت ها و ادیبان متقدم و متأخر پارسی گوی ، همواره مورد اقبال دوست داران فرهنگ ایرانی بوده است . از سویی دیگر آموزش زبان فارسی به عنوان زبانی خارجی در کشورهای مختلف همواره با چالش ها و مشکلاتی روبه رو بوده است که می توان با اتخاذ راهکار های مناسب و بهره گیری از تجربیات ارزنده اساتید و فارسی آموزان مبرز در کشورها ، نسبت به رفع مشکلات و چالش ها و نیز تشویق دیگران برای آموختن زبان اهتمام ورزید. چراکه زبان فارسی علاوه بر زبان فکر ، اندیشه ،تمدن و فرهنگ ، زبان علم و پژوهش و دانایی نیز به شمار می رود. از این رو نقش موسسات و مراکز تخصصی آموزش زبان فارسی و نیز رایزنی فرهنگی سفارت ج.ا.ایران ، بسیار مهم و اثر گذار خواهد بود که می توانند در چارچوب تفاهم نامه های مشترک با وزارت خانه ها و مراکز رسمی متولی امور آموزشی و دانشگاهی ، گام های پیشرونده ای را در جهت توسعه و تقویت آموزش زبان فارسی در تونس بردارند و با همکاری دیگر مراکز داخل کشور زمینه حضور فارسی آموزان برای تقویت آموزه های خویش فراهم نمایند.
بی شک با بهره مندی از تجربیات گذشته و بهره مندی روش های جدید آموزشی مبتنی بر تکنیک های استاندارد می توان افقی روشن و امیدوار کننده را برای آموزش زبان فارسی در تونس ضمن تلاش برای رفع کاستی ها و تبدیل چالش های موجود به فرصت های بالفعل و بالقوه ترسیم نمود.
منابع:
محمد علی نژاد فرخنده .( ۱۳۹۴ ) «آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان » . پژوهش راهنمای بین المللی سازی آموزش عالی در ایران. انتشارات دانشگاه علامه طباطبائی صص ۱۱۰ -۱۲۰
ضیاء، تاجالدین.( ۱۳۸۹ ) « . تحلیل تاریخی و روش شناختی آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانها». متن پژوهی ادبی، شماره .۴۵-۸۶ :صص، ۸۹ پاییز، ۴۵ .
غریبی، افسانه.( ۱۳۹۱ )« واکاوی نیازهای عمومی و زبانی فارسی آموزان». پژوهشنامه ی آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان، سال اول، شماره ۱ ،پاییز ۱۳۹۱ ،صص: ۷۸-۶۱
. فهیم، منصور(۱۳۸۰) « بررسی شیوه های جدید آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان«. نامه پارسی، شماره ۲۲ ،پاایز .۱۲۷-۱۳۸ :صص، ۱۳۸۰
میردهقان، مهینناز ؛ طاهرلو، فرنوش ۱۳۹۰« تاثیر فرهنگ ایرانی در آموزش زبان فارسای باه غیرفارسی زبانان«. ادبیات پارسی معاصر، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال اول، شماره دوم، ۱۳۹۰ ،صص: ۱۳۱-۱۱۵
. وثوقی، حسین، ۱۳۷۶ « گزارش مشکالت آموزش زبان فارسی به خارجیان»، نامه پارسی، پاییز ۱۳۷۶ ،شماره ۶ ،صص: ۲۳۲
تهیه کننده : سندس مرزوقی
آذر۱۳۹۹
نظر شما