قانون اساسی جمهوری آفریقای جنوبی آزادی بیان را به جز موارد استثنایی خاص، مجاز می داند و حمایت از نفرتی که بر اساس نژاد، قومیت، جنسیت یا مذهب بوده و باعث ایجاد آسیب" شود را منع می کند. این استثنا یکی از ملاحظاتی است که در مقدمه لایحه پیشگیری و مبارزه با جرایم مربوط به نفرت و گفتار نفرت انگیز ذکر شده است.

گفتار نفرت انگیز

گفتار نفرت انگیز به عنوان "سخنرانی عمومی که بیانگر نفرت یا مشوق خشونت نسبت به شخص یا گروهی بر اساس مواردی نظیر نژاد، دین، جنسیت یا گرایش جنسی" باشد، تعریف می شود. معمولاً تصور می شود که گفتار نفرت انگیز "شامل ارتباطات خصومت آمیز یا تحقیرآمیز یک فرد یا یک گروه به دلیل ویژگی های گروهی مانند نژاد، رنگ، زادگاه، جنسیت، ناتوانی، مذهب یا گرایش جنسی است".

توهین (جُرم عُرفی)

توهین یک جرم عرفی در آفریقای جنوبی است، که به عنوان "رفتار غیرقانونی، عمدی و علنی به صورت تحقیرآمیز در برابر خدا" تعریف شده است. چندین نویسنده حقوقی اظهار داشتند که غیرقانونی بودن توهین در نتیجه تصویب منشور حقوق در سال ۱۹۹۴، که شامل حق آزادی بیان است، مغایر با قانون اساسی شناخته شده است. همچنین گفته شده است که به این دلیل خلاف قانون اساسی است که این ممنوعیت کیفری تنها به توهین به مسیحیت اعمال می شود و در نتیجه، بر اساس دین، تبعیض قائل می شود.

تعقیب کیفری توهین از ابتدای قرن بیستم نادر بوده است، تا جایی که نویسندگان در اوایل قرن اظهار داشتند که این جرم با کنار گذاشته شدن، از بین رفته است. با این حال، در سال ۱۹۳۴، سردبیر روزنامه ای به جرم توهین به مقدسات به دلیل انتشار داستانی که در آن یک راهبه خواب رابطه جنسی با عیسی مسیح را دیده بود، محکوم شد و این حکم توسط دادگاه استیناف (دادگاه عالی تجدید نظر) تأیید شد. در سال ۱۹۶۲، هارولد روبین[۱] به دلیل نقاشی که مسیح را برهنه بر روی صلیب همراه با وارون سازی سخنان کتاب مقدس نشان می داد، تحت پیگرد قانونی قرار گرفت، اما او تبرئه شد. در سال ۱۹۶۸، سردبیر مجله Varsity به دلیل انتشار گزارشی از یک هم اندیشی با موضوع "آیا خدا مرده است؟"،  که اظهار داشته بود "ما باید کاملاً از خدا قطع امید کنیم"، تحت تعقیب قرار گرفت. او محکوم شد، اما هنگام صدور حکم، فقط با توبیخ و انفصال از خدمت مواجه شد.

قانون برابری مصوب سال ۲۰۰۰ سخنان نفرت انگیز را منع می کند. این سخنان به عنوان "کلمات مبتنی بر یک یا چند زمینه منع شده بر علیه هر شخصی تعریف می شود، که به طور منطقی می تواند برای نشان دادن قصد واضحی برای: الف) آسیب رساندن، ب) مضر یا باعث آسیب رساندن، و ج) ترویج یا اشاعه نفرت، شرح داده شود". "زمینه های منع شده" شامل دین می شود و بنابراین، برخی از سخنان توهین آمیز در محدوده سخنان نفرت انگیز در نظر گرفته می شوند. ممنوعیت سخنان نفرت انگیز منع کیفری ندارد و فقط مجازات های مدنی در پی خواهد داشت.

بر اساس دیکشنری کمبریج، سخنان نفرت انگیز چنین تعریف شده است: "سخنرانی عمومی که بیانگر نفرت باشد یا باعث ترغیب خشونت نسبت به شخص یا گروهی را بر اساس مواردی مانند نژاد، دین، جنسیت یا گرایش جنسی شود". معمولاً تصور می شود که گفتار نفرت انگیز "شامل ارتباطات خصومت آمیز یا تحقیرآمیز یک فرد یا یک گروه به دلیل ویژگی های گروهی مانند نژاد، رنگ، زادگاه، جنسیت، ناتوانی، مذهب یا گرایش جنسی است".

جُرم ابراز نفرت

۳. ۱. جرم ابراز نفرت جرمی است که طبق هر قانونی شناخته شده است، و شخص در نتیجه تعصب یا عدم تحمل نسبت به قربانی جرم مورد نظر، به خاطر یک یا چند مورد از ویژگی های زیر یا ویژگی های شناخته شده قربانی یا عضو خانواده او یا ارتباط قربانی با گروهی از افراد دارای خصوصیات گفته شده یا حمایت از آنها، مرتکب آن می شود:

۱) سن،

۲) زال بودن،

۳) محل تولد،

۴) رنگ،

۵) فرهنگ،

۶) معلولیت،

۷) خاستگاه نژادی یا اجتماعی،

۸) جنسیت یا هویت جنسیتی،

۹) وضعیت HIV،

۱۰)زبان،

۱۱)ملیت، وضعیت مهاجرت یا پناهندگی،

۱۲)شغل یا پیشه،

۱۳)وابستگی سیاسی یا محکومیت،

۱۴)نژاد،

۱۵)مذهب،

۱۶)جنسیت، که شامل بیناجنس نیز می شود، یا

۱۷)گرایش جنسیتی.

۳.۲. هر کسی که مرتکب چنین جرمی شود، مجرم است و همانطور که در بند ۶ (۱) پیش بینی شده است، مشمول محکومیت می شود.

۳.۳. هرگونه صدور حکم تعقیب کیفری در چهارچوب این بند، باید توسط رئیس دادسراهای عمومی صلاحیت دار یا شخصی که از طرف او به عنوان نماینده انتخاب شده، انجام شود.

جرم ایراد سخنان نفرت انگیز

۴.۱. (الف) هر شخصی که بر علیه شخص یا گروهی، به عمد چیزی را منتشر، تبلیغ یا از آن حمایت می کند که هدف از آن یکی از موارد ذکر شده در فهرست زیر باشد، به خاطر ایراد سخنان نفرت انگیز مجرم شناخته می شود:

1. آسیب رساندن یا ترغیب آنها؛ یا
2. ترویج و اشاعه نفرت، بر اساس یک یا چند مورد از ویژگی های زیر:

۱.۲. سن،

۲.۲. زال بودن،

۳.۲. محل تولد،

۴.۲. رنگ پوست،

۵.۲. فرهنگ،

۶.۲. معلولیت،

۷.۲. خاستگاه نژادی یا اجتماعی،

۸.۲. جنسیت یا هویت جنسیتی،

۹.۲. وضعیت HIV،

۱۰.۲. زبان،

۱۱.۲. ملیت، وضعیت مهاجرت یا پناهنگی،

۱۲.۲. مذهب،

۱۳.۲. جنسیت که شامل بیناجنس نیز می شود، یا

۱۴.۲. گرایش جنسی.

(ب) هر شخصی که از طریق سیستم ارتباطی الکترونیکی، که دارای یکی از دو ویژگی ذکر شده در زیر است، به عمد پیامی الکترونیکی را توزیع کرده یا در دسترس قرار می دهد که آن شخص می داند شامل سخنان نفرت انگیزی مربوط به موارد ذکر شده در بند (الف) است، مجرم شناخته می شود:

۱. آن سیستم الکترونیک در دسترس همه عموم باشد، یا

۲. در دسترس شخص خاصی باشد که به عنوان قربانی سخنان نفرت انگیز در نظر گرفته می شود.

(ج) هر شخصی که به عمد، از هر طریقی، مطلبی را به نمایش بگذارد یا مطلبی را که قادر به انتقال است، در دسترس قرار دهد که آن شخص می داند شامل گفتار نفرت انگیز، مانند آن چیزی است که در بند (الف) ذکر شده است، که در دسترس شخص خاصی قرار می گیرد که می تواند قربانی سخنان نفرت انگیز تلقی شود، مجرم شناخته می شود.

(۲) مفاد جزء(۱) در صورتی که با حسن نیت و در یکی از موارد زیر انجام شده باشند، شامل مصادیق مجرمانه نمی شود:

(الف) هرگونه خلاقیت هنری، عملکرد یا اشکال دیگر بیان صادقانه، تا حدی که چنین خلاقیت، عملکرد یا بیانی، بر اساس یک یا چند دلیل ذکر شده در جزء(۱) (الف)، از نفرتی که باعث ترغیب یا  ایجاد آسیب می شود، حمایت نکند؛

(ب) هر گونه تحقیق علمی یا دانشگاهی،

(ج) گزارش یا اظهارنظر منصفانه و دقیق در جهت منافع عمومی یا انتشار هرگونه اطلاعات، گزارش، تبلیغات یا اطلاعیه، مطابق با بند ۱۶ (۱) قانون اساسی جمهوری آفریقای جنوبی، مصوب ۱۹۹۶، یا

(د) تفسیر صادقانه و تبلیغ یا حمایت از هرگونه اصول مذهبی، عقیده، آموزش، آیین یا نوشته ها، تا حدی که چنین تفسیر و تبلیغی بر اساس یک یا چند دلیل ذکر شده در جزء(۱) (الف)، از نفرتی حمایت نکند که باعث تحریک برای آسیب رساندن می شود.

(۳) هرگونه صدور حکم تعقیب کیفری در چهارچوب این بند، باید توسط رئیس دادسراهای عمومی صلاحیت دار یا شخصی که از طرف او به عنوان نماینده انتخاب شده، انجام شود.

بیانیه قربانی

۵. (۱) برای تحقق اهداف این بخش، بیانیه قربانی به معنای ایراد بیانیه سوگند یا تأیید توسط قربانی یا کسی است که توسط قربانی مجاز است که چنین اظهاراتی را از طرف قربانی بیان کند، و حاوی پیامدهای جسمی، روانی، اجتماعی، اقتصادی یا سایر عواقب جرم برای قربانی و اعضای خانواده یا همکاران او است.

(۲) دادستان باید هنگام ارائه شواهد یا خطاب قرار دادن دادگاه در مورد حکم در مورد جرم طبق این قانون، منافع قربانی جرم و تأثیر جرم بر قربانی را در نظر بگیرد و در صورت امکان، بیانیه قربانی را به دادگاه ارائه دهد.

(۳) محتوای بیانیه قربانی به عنوان مدرک قابل قبول است، مگر اینکه دادگاه، بنا به دلایل اثبات شده، تصمیم دیگری بگیرد.

مجازات ها یا احکام

۶. (۱) با توجه به جزء (۲)، هر شخصی که به جرم مندرج در بند ۳ محکوم شود، در صورت محکومیت، مشمول یکی از مجازات های زیر که دادگاه محکوم کننده صلاح می داند و در صلاحیت کیفری آن دادگاه است، محکوم می شود:

(ب) آن چنان که جزء ۲۷۶ قانون آیین دادرسی کیفری پیش می بینی می کند، این مجازات ها شامل زندان، حبس دوره ای، اعلام به عنوان یک بزهکار عادی، تعهد به هر سازمانی که توسط قانون تاسیس شده باشد، جریمه نقدی، نظارت اصلاحی یا حبس که ممکن است تحت نظارت اصلاحی قرار گیرد، می باشد، یا

(ب) آن چنان که در بند ۲۹۷ قانون آیین دادرسی کیفری پیش بینی شده است، به تعویق انداختن یا تعلیق مجازات یا اخطار یا توبیخ.

(۲) اگر شخصی به جرم مندرج در بند ۳ محکوم شود، دادگاه محکوم کننده باید

(الف) اگر بند ۵۱ حکم اصلاح قانون کیفری، مصوب ۱۹۹۷ (حکم شماره ۱۰۵ مصوب ۱۹۹۷)، قابل اجرا نباشد؛ و

(ب) در مورد

۱. آسیب، فقدان، یا از بین رفتن اموال یا تلف شدن پول؛

۲. آسیب های جسمانی و غیره؛ یا

۳. از دست دادن درآمد یا کمک مالی در نتیجه ارتکاب جرم، با در نظر گرفتن این حقیقت که فرد به خاطر ارتکاب جرم به عنوان شرایطی آزاردهنده، مجرم شناخته شده باشد.

(۳) هر شخصی که به جرمی که در بند ۴ به آن اشاره شده محکوم شود، به صورت زیر مجازات می شود:

(الف) محکومیت درجه اول، به جزای نقدی یا حبس برای مدت بیش از سه سال یا به هر دو؛ و

(ب) هرگونه محکومیت بعدی، به جزای نقدی یا حبس برای مدت بیش از پنج سال یا به هر دو.

(لایحه پیشگیری و مبارزه با جرایم مربوط به نفرت و سخنان نفرت انگیز، ۲۹ مارس ۲۰۱۸)

آزادی ادیان، عقیده و نظر

۱۵. (۱) هر کس حق آزادی آگاهی، دین، فکر، عقیده و نظر را دارد.

(۲) مراسم مذهبی ممکن است در موسسات دولتی یا تحت حمایت دولت انجام شود، به شرطی که –

(الف) آن مراسم از قوانینی که توسط مقامات دولتی ذیصلاح وضع شده است، پیروی کنند؛

(ب) آن مراسم بر اساسی عادلانه انجام شوند؛ و

(ج) حضور در آنها داوطلبانه و آزادانه باشد.

(۳) (الف) این بخش مانع تصویب قانونی موارد زیر نمی شود:

(۱) ازدواج هایی که تحت هر سنت، یا نظامی از قوانین مذهبی، شخصی یا خانوادگی منعقد شده است؛ یا

(۲) نظام های قوانین شخصی و خانوادگی وابسته به هر سنت مربوط به افرادی که پیروی دین خاصی هستند.

(ب) تشخیص از نظر بند (الف) باید با این بخش و سایر مقررات قانون اساسی مطابقت داشته باشد.

آزادی بیان

۱۶. (۱) هر کسی حق برخورداری از آزادی بیان دارد که شامل موارد زیر است:

(الف) آزادی نشریات و سایر رسانه ها؛

(ب) آزادی دریافت یا انتقال اطلاعات یا عقاید؛

(ج) آزادی خلاقیت هنری؛ و

(د) آزادی علمی و آزادی تحقیقات علمی.

(۲) حقوق مندرج در جزء (۱) شامل موارد زیر نمی شود:

فصل ۲: منشور حقوق

۸

(الف) تبلیغات برای جنگ؛

(ب) تحریک به خشونت قریب الوقوع؛ یا

(ج) حمایت از نفرتی که بر اساس نژاد، قومیت، جنسیت یا مذهب باشد و باعث ایجاد آسیب شود.