نخبگان دانشگاهی به طور کامل نقش خود را در عرصه خدمت به مسائل جامعه و روشن ساختن راه‌های اندیشه در برابر شهروندان، ایفا می‌کند. در همین رابطه، گفتگویی با آقای دکتر عبداللطیف بوعزیزی انجام دادیم که در نوامبر ۲۰۲۰ به ریاست دانشگاه زیتونه انتخاب شدند که قدیمی‌ترین دانشگاه در جهان عرب است. بوعزیزی پیش از آن مدیر کانون عالی تمدن اسلامی در تونس بوده است و ده‌ها کتاب و پژوهش، به ویژه در حوزه علوم حدیث و سیره را در سابقه خود دارد. وی همچنین از بزرگان دانشگاهی تونس و از متفکران تونسی به شمار می‌آید.

دکتر عبد اللطیف بوعزیزی رئیس دانشگاه زیتونه در گفتگو با پایگاه «المغرب»: 
راه نجات ما، به موفقیت‌مان در ساختن دیدگاه‌های جدید فرهنگی بستگی دارد که از دوره انحطاط و عقب ماندگی کاملا دور باشد.
 
به قلم: منصف الکریمی
نخبگان دانشگاهی به طور کامل نقش خود را در عرصه خدمت به مسائل جامعه و روشن ساختن راه‌های اندیشه در برابر شهروندان، ایفا می‌کند. در همین رابطه، گفتگویی با آقای دکتر عبداللطیف بوعزیزی انجام دادیم که در نوامبر ۲۰۲۰ به ریاست دانشگاه زیتونه انتخاب شدند که قدیمی‌ترین دانشگاه در جهان عرب است. بوعزیزی پیش از آن مدیر کانون عالی تمدن اسلامی در تونس بوده است و ده‌ها کتاب و پژوهش، به ویژه در حوزه علوم حدیث و سیره را در سابقه خود دارد. وی همچنین از بزرگان دانشگاهی تونس و از متفکران تونسی به شمار می‌آید. 
میهمان ما در پاسخ به نخستین سؤال درباره نقش امروز اصحاب دانشگاه در تشکیل یک نگاه فرهنگی انقلابی در تعامل با شرایط جاری، به ما گفت: «امروز، همراهی بین محیط دانشگاهی و محیط اجتماعی، بر یک استاد دانشگاه لازم می‌سازد که یک بار دیگر مسئولیت‌های خود را مورد خوانش قرار دهد و در دانسته‌ها و نگاه فردی خود و همچنین در احساس جمعی خود بازنگری کند تا بتواند رویکردها و اندیشه‌ها و دانش‌هایی را بسازد که برای دانشجوی آزاده‌ای که از او کسب علم می‌کند، مفید باشد، به طوری که یک ادراک انتقادی، نگاه آزاد و گزینه مستقل برای او بسازد. زیرا تشکیل یک نگاه فرهنگی جدید در اصل از طریق رها شدن از تناقض‌های اندیشه‌ای خطرناک و کنار زدن تمامی موانعی انجام می‌شود که از بهره‌برداری از تحولات فناورانه و تحولات زمانه جلوگیری به عمل می‌آورد، چرا که زیرساخت‌های فرهنگی گاهی نشان دهنده مرزهایی هستند که همگان را به سوی امر قدیمی جذب می‌کند و نقش دانشگاهی ما در این میان به تخصص ما به تشکیل یک فرهنگ درخشان و بنا گذاشته شده برای فهم جدید اصول دینی‌مان و ارزش‌های بزرگمان برای برخورداری از یک فهم دینی تمدنی مربوط می‌شود که جدا از سطحی نگری‌ها و تعصب و سخت‌گیری و افراطی‌گری و امور منفی مختلف باشد. 
ایشان در خوانش شرایط کنونی دانشگاهی از نگاه پژوهش علمی و چشم‌اندازها گفت: «پژوهش علمی در تونس شکوفاست و این، امری است که با اشاره به حجم گسترده و ملموس پژوهش‌های نظری و کاربردی، می‌توان بر آن استدلال کرد. اما مشکل بزرگ، در عدم بهره‌برداری نهادهای اقتصادی و ساختارهای حکومتی از نتایج تلاش‌های واحدهای پژوهشی و آزمایشگاه‌های علمی است. به عبارت دیگر، حلقه ضعیف در شرایط دانشگاهی ما، ایجاد ارتباط بین منظومه پژوهشی از یک سو و منظومه تولیدی از سوی دیگر است، امری که تصمیم سازان سیاسی باید برای آن تلاش کنند.
این استاد دانشگاه درباره نقشی که دانشگاه زیتونه در نبرد هویت‌ها در عصر کنونیِ جهانی شده ما ایفا می‌کند، گفت: «به همان اندازه که برای تثبیت خصوصیات شخصیت معتدل و روادار و گشوده تونسی در میان نسل‌های رو به رشد در چارچوب مقابله با جهانی شدن خشنی که به دنبال روشمند کردن فرهنگی ملت‌هاست، تلاش می‌کنیم، به همان اندازه سعی داریم تا همراه با تحولات جهان امروزمان از طریق تلاش برای از بین بردن رسوب‌های عقب‌ماندگی و دلایل انحطاط که در تربیت انسان خلاق تونسی که توان پیشبرد کشورش را داشته باشد، نقش دارد، تعامل را در میان آنها تقویت کنیم». 
دکتر عبداللطیف بوعزیزی درباره رابطه میان هویت و پیشرفت گفت: «هویت، کارتی است که ویژگی‌های هر ملتی در آن ثبت شده است و آن را از دیگران متمایز می‌سازد و برخلاف تصور برخی‌ها، هیچ ارتباطی نیز با توقف پیشرفت ندارد. هویت، به شخصیت در حوزه داخلی شکل می‌دهد و شاید دین و زبان از ارکان اصلی آن باشند، ضمن اینکه بشریت دینی به خود ندیده است که به اندازه اسلام به رشد، خیزش و تلاش برای رسیدن به بزرگی و دعوت به پیشرفت فرا بخواند. اما درباره زبان باید گفت که هیچ مثالی از دیرباز و زمان قدیم از ملت‌هایی وجود ندارد که با رها کردن زبانشان پیشرفت کرده یا متمایز شده باشند، بلکه این عقده حقارت است که باعث شد تا برخی، هویت و پیشرفت را به عنوان دو گزینه متعارض بنگرند که اصرار بر یکی، مستلزم رها کردن دیگری است. هر شکلی از اشکال کنار زدن هویت فرهنگی، به معنی حرکت شتابان به سمت پاک کردن خود است. ملتی که ملی‌گرایی در هویتش ریشه نداشته باشد، به سمت تلاشی و انحلال در ملت‌های قوی که از آن تأثیر می‌پذیرد، حرکت می‌کند، چرا که امروز، هویت، در عرصه واقعیت، هیچ معنایی جز آزادگی و استقلال ندارد... از مهمترین نقش‌هایی که دانشگاه زیتونه در این رابطه ایفا می‌کند، این است که ارزش‌های ملی را بکارد و گسترش دهد و از ویژگی‌های هویت تمدنی و اصول دین حنیف ما در راه مقابله با خطرهای جهانی شدن و ارزش‌های بیگانه منفی دفاع کند، هرچند که ما با بسته بودن فضایمان و ترک استفاده از فواید پیشرفت و مشارکت در ساخت آن، مخالفیم».
میهمان ما در پاسخ به سؤالی راجع به نگاه برخی از شخصیت‌های دانشگاهی درباره خطر افزایش تعداد مساجد در تونس که آن را دلیلی برای گسترش خشونت می‌دانستند و به مقابله با آن از طریق ساختن سالن‌های تئاتر و مدرسه فرا می‌خواندند، گفت: «مساجد، یک عنصر تأثیرگذاری روانی و رفتاری است که نمی‌توان آن را در شکل دادن به شخصیت انسان مسلمان نادیده گرفت. بنابراین، اگر مساجد به جایگاه خود دست یابند و نقش اصلاحی و پیشگامانه خود را به درستی ایفا کنند، رفتارهای مردم نیز درست و احوالشان خوب می‌شود، خیر در همه جا منتشر و رحمت فراگیر می‌شود، امری که شأن دین را بالا می‌برد و عزت وطن را محقق می‌سازد... هیچ عاقلی انکار نمی‌کند که مساجد، همیشه مراکز فرهنگ زنده عربی و اسلامی بودند و الحمدلله از زمان امام سحنون، از نشستن تندروها یا غالیان به تدریس و تربیت و موعظه در مساجد جلوگیری به عمل آمد و این، روشی است که اهالی زیتونه، از دیرباز آن را رعایت می‌کنند. دین اسلامی حنیف ما، هیچ ارتباطی با تروریسم ندارد، بلکه دین صلح و پیشرفت و همزیستی مسالمت آمیز است و دلیلی وجود ندارد که بخواهم برای اثبات این سخنم، به حجم گسترده‌ای از آیات قرآن و روایت‌های مکمل آن، استدلال کنم و نیز در واقع، هیچ ربطی بین ساخت مساجد و مدارس در عصر کنونی ما وجود ندارد... مساجد را اهل خیریه‌ها تحت نظارت حکومت و با مجوز آن و در پاسخ به درخواست متدینان هر منطقه می‌سازند، اما ساخت سالن‌های تئاتر و مدارس، امر موکول به حکومت و از جانب دیگر، سرمایه گذاران خصوصی است... دانشگاه زیتونه نیز از طریق مرکز عالی علوم اسلامی در قیروان، برای احیای مساجد و بازیابی جایگاه و حفظ آنها تلاش می‌کند و ما نیز در تأمین نیازهای آن کوتاهی نمی‌کنیم، زیرا یک منظومه آموزشی پیشرفته برای دانشجویان آن آماده شده است تا بتواند امامان و خطیبان آینده را با سطح بالایی از علم، دانش و تسلط تربیت کند به طوری که بتوانند حاجیان را به خوبی به سمت فهم درست امور دینی و ارزیابی امور دنیایی‌شان هدایت کنند. این امر، به صورت خود به خود، از همه نظر بر خیر و رستگاری جامعه تأثیر می‌گذارد. زیرا آنگاه که مسجد از کارکردهای خود جدا شود، همیشه سلطه گفتمان دینی را حفظ خواهد کرد، به همین دلیل، ما باید یک گفتمان جذاب ارائه کنیم که پیشگامان مساجد را ارتقا دهد و بتواند مشغولیت‌های مردم را تحت الشعاع قرار دهد و با شرایط آنها ارتباط بگیرد. به طوری که مساجد همیشه با تحولات جدید همگام باشند و بتوانند به آنچه که جامعه از آنها توقع دارند، عمل کنند. سالن‌های تئاتر نیز تا زمانی محتوای هدفمند، والا و حامل پیام‌های نیکو داشته باشند که همان رشد دادن ذوق مردم و تهذیب آن و بالا بردن آگاهی و هدایت آن باشد، می‌توانند نقش برجسته و تأثیرگذار فرهنگی خود در عرصه تربیتی، هدایتگری و اصلاحی در جامعه را حفظ ‌کنند... شاید دلیل این موضعی که علیه مساجد وجود دارد، جهل صاحبان آن به نقش واقعی مسجد و کارکرد تربیتی و نقش تمدنی آن علاوه بر کارکرد آن به عنوان عبادتگاه باشد و تاریخ، بهترین گواه بر آن است. 
https://ar.lemaghreb.tn/%D۸%AB%D۹%۸۲%D۸%A۷%D۹%۸۱%D۸%A۹-%D۹%۸۸-%D۹%۸۱%D۹%۸۶%D۹%۸۸%D۹%۸۶/item/۵۰۸۰۸-%D۸%B۱%D۸%A۶%D۹%۸A%D۸%B۳-%D۸%AC%D۸%A۷%D۹%۸۵%D۸%B۹%D۸%A۹-%D۸%A۷%D۹%۸۴%D۸%B۲%D۹%۸A%D۸%AA%D۹%۸۸%D۹%۸۶%D۸%A۹-%D۸%A۷%D۹%۸۴%D۸%AF%D۹%۸۳%D۸%AA%D۹%۸۸%D۸%B۱-%D۸%B۹%D۸%A۸%D۸%AF-%D۸%A۷%D۹%۸۴%D۹%۸۴%D۸%B۷%D۹%۸A%D۹%۸۱-%D۸%A۸%D۹%۸۸%D۸%B۹%D۸%B۲%D۹%۸A%D۸%B۲%D۹%۸A-%D۹%۸۴%D۹%۸۰%C۲%AB%D۸%A۷%D۹%۸۴%D۹%۸۵%D۸%BA%D۸%B۱%D۸%A۸%C۲%BB-%D۸%B۷%D۸%B۱%D۹%۸A%D۹%۸۲-%D۸%AE%D۹%۸۴%D۸%A۷%D۸%B۵%D۹%۸۶%D۸%A۷-%D۹%۸۵%D۸%B۱%D۸%AA%D۸%A۸%D۸%B۷-%D۸%A۸%D۹%۸۶%D۸%AC%D۸%A۷%D۸%AD%D۹%۸۶%D۸%A۷-%D۹%۸۱%D۹%۸A-%D۸%A۸%D۹%۸۶%D۸%A۷%D۸%A۱-%D۸%B۱%D۸%A۴%D۹%۸۹-%D۸%AB%D۹%۸۲%D۸%A۷%D۹%۸۱%D۹%۸A%D۸%A۹-%D۸%AC%D۸%AF%D۹%۸A%D۸%AF%D۸%A۹-%D۸%AA%D۹%۸۲%D۸%B۷%D۸%B۹-%D۹%۸۵%D۸%B۹-%D۸%B۲%D۹%۸۵%D۹%۸۶-%D۸%A۷%D۹%۸۴%D۸%A۷%D۹%۸۶%D۸%AD%D۸%B۷%D۸%A۷%D۸%B۷-%D۹%۸۸%D۸%A۷%D۹%۸۴%D۸%AA%D۸%AE%D۹%۸۴%D۹%۸۱
 

کد خبر 7840

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
5 + 6 =