امروزه، شهروندان مسلمانان یونان ساکن منطقه تراکیه (با جمعیتی کمتر از ۹۰۰۰۰ تن)[۱] تنها اقلیت شناختهشده در یونان هستند. آنها بیشتر ترکزبان هستند و احساسات ملی ترک را بروز میدهند. زبان مادری حدود ۲۰۰۰۰ نفر از آنها پوماک (یک گویش بلغاری) است که تا اندازهای هویت قومی پوماک بههمراه هویت (ملی) ترک را نشان میدهند و حدود ۵۰۰۰ نفر رومانیزبان (تاحدی دارای هویت قومی روما) هستند، اگرچه بیشتر مسلمانان رومانی تنها به زبان ترکی سخن میگویند. نظر به اینکه از سال ۱۹۵۱ پرسش از مذهب و زبان مادری در قالب سرشماری ملی متوقف شد، ارقام یادشده کاملاً تخمینی هستند. اقلیت مسلمان، بهاستثنای ۲۰۰۰ یا ۳۰۰۰ نفر بکتاشی/علوی، همگی سنی مذهب هستند. مسلمانانی از تراکیه نیز که از دهه ۱۹۸۰ به دلایل اقتصادی مهاجرت کردهاند، در آتن (۱۳۰۰۰ نفر) و تسالونیکی (۳۰۰۰ نفر) و در جزایر دودکانس[۲] (رودس[۳] و کوس[۴]) در هر جزیره حدود ۲۰۰۰ تن زندگی میکنند. در جریان منازعات ترکیه و یونان در دهههای ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰، موجی از مسلمانان به دلایل سیاسی و اقتصادی از تراکیه به ترکیه، آلمان و سایر کشورها مهاجرت کردند.
شایان ذکر است که گروه جدیدی از مسلمانان یا اسلام جدید (مسلمانان مهاجر)[۵] در یونان ساکن شدهاند. اسلام جدید، مهاجران مسلمانی را دربرمیگیرد که از دهه ۱۹۸۰ و بهخصوص اوایل دهه ۱۹۹۰ تا کنون به یونان مهاجرت کردهاند. اسلام جدید پناهندگان مسلمان را نیز شامل میشود. از آنجا که آنان از کشورهای مختلف خاورمیانه، آسیا یا آفریقا گریختهاند، درصورتیکه افراد مذهبی باشند، به گروه ها و جوامع غیر رسمی ملی خود در یونان می پیوندند.[۶] هیچ قانون یا مقررات خاصی برای این گروه از مسلمانان مهاجر و یا به تعبیر یونانیان اسلام جدید وجود ندارد. عملاً، قوانین یونان به مهاجران مسلمان بهعنوان یک اقلیت وجاهت قانونی نمیدهد. بهاستثنای موارد فردی اعطای تابعیت، عمده مسلمانان مهاجر دارای تابعیت غیریونانی هستند. پژوهش حاضر تنها به اسلام قدیم میپردازد، زیرا تراکیه قلمرویی است که قوانین اقلیت مسلمان در آن به اجرا درمیآید. هرچه یک مسلمان از تراکیه فراتر برود، از حقوق ویژه کمتری برخوردار میگردد. این قوانین ویژه در خارج از تراکیه قابل اجرا نیست و بهعلاوه دسترسی به هیچ مسجد یا قبرستانی وجود ندارد. در نتیجه آن، هیچ مسلمانی نمیتواند ازدواج خود را ثبت کند. بنابراین، شهروندان مسلمانان یونان و مسلمانان مهاجر درصورتیکه خارج از تراکیه زندگی کنند، همچون سایر شهروندان، از حقوق عمومی برخوردارند، اما از حقوق ویژه و حقوق عمومی مربوطبه آزادی دین رخوردار نیستند. (قبلاً، تا سال ۱۹۷۱ میلادی،[۷] مدارس ویژه و مسجد و قبرستان داشتند و داراییها یا موقوفات جامعه را نگهداری میکردند). اولین و تنها مسجد آتن در اواخر سال ۲۰۲۰[۸] بنا گردید. این تأخیر بهسبب مشکلات فنی بود که چاشنی های سیاسی و اسلامهراسی داشت.[۹] در آتن، تسالونیکی و چند شهر دیگر، حدود ۱۰۰ نمازخانه توسط جامعه مسلمانان مهاجر دایر هستند که بیشتر آنها مجوز رسمی ندارند. عدم دسترسی به قبرستان مسلمانان خارج از تراکیه وجه دیگری را به نظام حقوقی دومنطقهای (درون و بیرون از تراکیه) میافزاید که در یونان راجع به مسلمانان اعمال میشود.[۱۰]
[۱] این رقم مبتنیبر شمار جمعیت دانشآموزان مدارس مسلمان ساکن در تراکیه است که برابر با ۷٬۵۰۰ نفر است.
[۲] Dodecanese
[۳] Rhodes
[۴] Kos
[۵] اسلام جدید به جامعه مسلمانان مهاجر اشاره دارد که بیشتر اعضای آن دارای تابعیت یونان نیستند. اسلام قدیم به اقلیت تاریخی مسلمانانی اشاره دارد که نیاکان آنان تابعیت یونانی داشتند، بهعلاوه تمام ساکنان یک قلمرو که به یونان ضمیمه شده است (مانند تراکیه در سال ۱۹۲۰ میلادی (۱۲۹۹ خورشیدی)).
[۶] آلبانیاییهای مسلمان که اکثریت تأثیرگذار اسلام جدید را تشکیل میدادند، شناخت مختصری از دین دارند و یا هیچ شناختی ندارند. افغانها، مصریها، سوریها، پاکستانیها، بنگالها، سودانی ها، هندیها، نیجریهایها، مراکشیها و دیگران، جوامع مسلمان دارای تعداد غیرمسلّم و متغیر (درمجموع، تقریباً ۲۵۰٬۰۰۰ نفر) را تشکیل میدهند. ن.ک. کوستوپولو Kostopoulou (۲۰۱۶)؛ اورجتی Evergeti، هتزیپروکوپیو Hatziprokopiou و پریوکالیس Prevelakis (۲۰۱۴).
[۷] ۱۳۵۰ خورشیدی
[۸] ۱۳۹۹ خورشیدی
[۹] سکلاریو Sakellariou، ۲۰۱۵
[۱۰] تسیتسیلیکیس Tsitselikis و ساکلاریو Sakellariou، ۲۰۱۹
نظر شما