لباس یکی از جالب ترین نمونه های تنوع قومی و مذهبی گرجستان است. سبک اروپایی و شرقی (ترکی- ایرانی) و محلی (قفقازی) سهم زیادی در توسعه فرهنگ لباس و پوشاک دارند.

در اواخر قرون وسطی، پس از آن که نفوذ سیاسی کشورهای شرقی، به ویژه ایران در گرجستان افزایش چشمگیری یافت، تأثیرات فرهنگ ایرانی نیز در این کشور شدت گرفت که در سبک لباس پوشیدن نیز نمود پیدا کرد. لباس‌های محلی به تدریج با لباس‌های ایرانی یا ایرانی‌مانند جایگزین  شد و چنان که یادداشت های نویسندگان اروپایی متعددی گواه آن هستند. تأثیرات ایرانی بر پوشش مردم گرجستان، به ویژه پوشش اشرافان، در یادداشت های منحصربفرد مسافران اروپایی بینش ارزشمندی در مورد لباس محلی آن زمان ارائه می دهد. در بسیاری از موارد، در نشریه های مولفان اروپایی، برای مصور کردن گرجستان،  شخصیت هایی با لباس ایرانی به تن به تصویر کشیده شده اند. به عنوان مثال، نقاشی هنرمند فرانسوی "لیو لاسال" مورخه ۱۸۴۰م.، که صحنه‌ای از یکی از مجلل‌ترین خانه‌های گرجستان که در آن زنانی با لباس سبک ایرانی- شرقی حضور دارند (تصویر ۱) به تصویر می‌کشد. تأثیر ایرانی در گراور دیگر هنرمند فرانسوی "آندره لئون لارو" ، منتشر شده در سال ۱۸۳۰م.، که زنی را در باغ رز تفلیس می‌بینیم، آشکارتر است (تصویر ۲).

نفوذ شرقی هم در لباس گرجی های مقیم گرجستان و هم در لباس نمایندگان گروه های قومی یا مذهبی مختلف مشاهده می شد. در این میان به ویژه باید به جامعه مسلمانان تفلیس اشاره کرد که فرهنگ آنها تاثیر بسزایی در توسعه فرهنگ شهری تفلیس داشته است. پوشش سنتی زنان مسلمان در تفلیس زمینه مورد توجه هنرمندان اروپایی بود. در میان آنها، گراورهای هنرمند آلمانی آرتور وانیورا جالب توجه است. در یکی از گراورها زنان نجیب مسلمان تفلیس را با لباس های خانگی و بیرونی و در دیگری اتاق نشیمن خانه مسلمانان تفلیس  که در آن یک زن مسلمان نجیب لباس سنتی بر تن کرده است، به تصویر می کشد (تصویرهای ۳ و ۴). توسعه فرهنگ گرجستان کمتر تحت تأثیر ارامنه ساکن گرجستان نبود که سبک لباس خاص و ویژه خود را در قرن نوزدهم گرجستان متمایز بودند. سبک لباس پوشیدن و زینت ارامنه های این دوره در نقاشی هنرمندروس"ایلاریون پریانیشنیکوف" که به فصل مربوط به قفقاز کتاب "جغرافیای جهانی" (سال ۱۸۸۱م.) جغرافیدان مشهور فرانسوی الیزرکلیو پیوست شده است، به بهترین وجه نشان داده شده است (تصویر ۵).

برای اواخر قرن نوزدهم سبک پوشش که در گرجستان گسترش یافت، ترکیبی از سبک های محلی، اروپایی و آسیایی بود. مسافر بریتانیای "گربرت کوکسون"، دربراه ساکن گرجستان چنین توضیح می دهد و می نویسد:

"چه کسی را در اینجا نخواهید یافت - گرجی ها، مگرل ها، ایمرلی ها، گورولی ها، چرکس ها، آبخازها، کاباردین ها، لزگی ها، داغستانی ها و سایر قبایل ترک- تاتارها. لباس ملی آنها شبیه هم است و چوخا می‌نامیدند. کمربند چرمی- نقره ای به کمر می بندند و خنجر، یا طپانچه یا ظرف چرمی برای نوشیدن به آن وصل و حمایل فشنگ هایی بر دوش اویخته میکنند".

دیگر مسافران اروپایی، هنری نورمن، تفلیس و سبک لباس پوشیدن مردم آن را اینگونه توصیف می کند:

"شهر تفلیس که بین اروپا و آسیا واقع شده است، شما را  نه تنها با تنوع قومی و بسیاری از زبان های شگفت انگیز مجذوب خواهد کرد، بلکه با ظاهر خاص خود، خطوط چهره غیر معمول صورت مردم و لباس سنتی نیز متمایز می شوند. تاتارها را با کلاه‌های مخروطی‌ شکل شان بی‌شک می‌توان تشخیص داد، لزگی‌های دارای خطوط چهره عقابی، ایرانی‌های گندم گون با کلاه‌های پَر دار، ارمنی‌ها با کلاه‌های پهن، عثمانی‌ها با کلاه‌های پشمی و گرجی ها با کلاه های پوستی پاپاخ،  و زره بر سینه بسته. نجیب زاده محلی، که از سبک لباس پوشیدنش مشخص ااست که نظامی عالی رتبه باشد  با سابقه طولانی نظامی و جنگ دیده، با قدم بلند وارد رستوران هتل می شود. ظاهر و لباس این مرد تاثیر زیادی روی من گذاشت و چشم مان به او خیره شد. هرگز در زندگی ام ندیده بودم این همه افراد متفاوت و با ظاهری چشمگیر گرد هم آمده باشند. از طرز راه رفتن و فروتنی غرورآمیز آنها، حتی مورد رشک شاهزادگان، سفرا و حتی جامعه عالی اروپا نیز شود. شنل‌های پشمی با شلوارهای حریر قرمز، پیراهن‌های کرمی رنگ و کمربند آهنی خوش‌ساخت با خنجرنقره ای، شمشیر و تپانچه روی آن آویزن شده و بسیاری چیزهای عجیب و غریب دیگر. لباس این مرد با ظاهری فوق العاده، با جایی برای قرار دادن فشنگ در دو طرف  سینه اش تاجگذاری می شود؛ کلاه پوستی پاپاخ روی سرش و نشان های نظامی و جوایز جنگی روی سینه اش. هر مردی با این شکل و شمایل، شبیه یک قهرمان جنگ می شود".

"هنری نورمن" لباس «کلاسیک» تفلیسی های پایان قرن نوزدهم، «چرکسی» می نامد و بدین ترتیب بر تأثیر سبک های محلی و قفقازی بر ساکنان گرجستان تأکید می کند. نورمان برای نمونه از راهنمای تفلیس به نام "رُستُم" مثال می‌زند که به مهمانان هتل معروف تفلیس «لندن» خدمات می‌داد. می توان گفت، که "رُستُم" اولین راهنمای تفلیس است. هنری نورمان تصویری از ظاهر و پوشش او برای ما حفظ کرده است (تصویر۶).

لباس ساکنان مناطق کوهستانی گرجستان نسبتاً کمتر تحت تأثیر کشورهای شرقی قرار گرفته است، اگرچه پیوندهای فرهنگی نزدیک بین مردمان قفقاز نیز بر پوشش آنها تأثیر گذاشت. یادداشت های مسافران اغلب تشابهاتی را بین لباس و پوشش مرم مناطق کوهستانی گرجستان و مردمان قفقاز شمالی ترسیم می کند. سیاح و قوم شناس اتریشی، "آماند فون لِرخِنفِلد" توجه خود را به این شباهت می پردازد و در توصیف از چچنی ها می نویسد که لباس آنها به سبک لباس خوسوری ها نزدیک است. او درباره لباس مردم "کیست" (اقلیت چچن تبار شمال گرجستان) چنین می نویسد: " چِکانایِ (پیراهن) سفید یا خاکستری با لباس زیرین "بشمت" یا "ارخالوکی"  رنگ‌های مختلف، شلوار گشاد، کفش یا چکمه و کلاه پوستی پاپاخ . در کوه های سیاه ، سنت پوشیدن زره زنجیری و کلاه خود نوک‏تیز هنوز حفظ شده است. سپرهای کوچک، بازوبند، خنجر و شمشیر. با این لباس، اینها شبیه یک جنگجوی صلیبی قرون وسطایی هستند."

بدیهی است که تنوع فرهنگی گرجستان از جهات مختلفی تجلی یافته است. در کنار تنوع قومیتی، زبانی، مذهبی، تنوع لباس‌ و پوشش نیز شایسته توجه کمتری نیست. هر گروه قومی با سنت لباس پوشیدن خود متمایز می شد، که در نهایت منجر به ترکیبی شد که منحصر به گرجستان و بخشی جدایی ناپذیر از فرهنگ این کشور بود.

 -در جستجوی فرش های شرقی. سفر هربرت کوکسون به قفقاز در قرن نوزدهم. ترجمه از زبان انگلیسی توسط ناتیا مچیتیشویلی، ویراستار: گیورگی سوردیا. تفلیس، ۲۰۱۹).

 -یادداشت های هنری نورمان درباره گرجستان و قفقاز. ترجمه از زبان انگلیسی توسط ناتیا مچیتیشویلی. ویراستار: گیورگی سوردیا. تفلیس، ۲۰۱۹).

 -اطلاعات آماند فون لِرخِنفِلد درباره گرجستان و قفقاز. ترجمه از زبان آلمانی توسط اکاترینه رایسنر و ناتالیا نادیراشویلی. ویراستار: گیورگی سوردیا. تفلیس، ۲۰۱۸).