غذاهای عجیب سوئدی در ایام کریسمس

بسیاری از مهاجرانی که با سنت‌های سوئد بیگانه هستند ممکن است در کریسمس و با مشاهده غذاهایی با شکل عجیب و غریب، شوکه شوند، اما این موضوع برای سوئدی‌ها سرشار از هیجان است و غالبا با استقبال هم روبرو است. کریسمس که فصل غذاهای عجیب هم هست به نام فصل «جولبرد» شناخته می‌شود. غذاهای سوئدی معمولا نام‌های عجیبی هم دارند که شاید کمتر در جای دیگر وجود داشته باشند. درواقع سوئدی‌ها برای هر غذا یک لفظ مشخص دارند که ممکن است ترجمه دقیقی برای آن در هر زبان دیگر وجود نداشته باشد:

۱. لوتفیسک: این غذا از یک ماده سفید لزج تشکیل شده که یک غذای کلاسیک در کریسمس سوئد است. اگرچه تصور یک غذای لزج به خودی خود و به اندازه کافی بد به نظر می‌رسد، اما آگاهی یافتن از طرز تهیه آن، می‌تواند حتی بدتر هم به نظر بیاید. درواقع این غذا از ماهی سفید خشک شده که به مدت چند روز در لیمو خوابانده می‌شود، درست می شود. این کار باعث می‌شود تا به آن بافت ژله مانند عجیبی داده شود.

۲. پنیر تخم مرغ: در شهر «بوهوسلان» و در غرب سوئد، در کریسمس غذایی به نام «äggost» وجود دارد که به «پنیر تخم مرغ» ترجمه شده است. این غذا هم بازمانده‌ روزهایی است که سوئدی‌ها مجبور بودند روش‌های خلاقانه‌ای برای نگهداری مواد غذایی قبل از وجود یخچال‌های لوکس پیدا کنند. این غذا از ترکیب شیر دلمه بسته با تخم‌مرغ درست می‌شود. در واقع مخلوط را مانند ژله در قالب قرار می‌دادند که در نهایت بافتی یکسان به دست می‌دهد. هنگامی‌که این ماده خوب آماده و لرزان شد، می‌توان آن را با شاه ماهی یا مربا، بنا به ذائقه سرو کرد.

۳. دیپ این دِ پوت: این غذا نوعی گوشت است که در قابلمه و در آب پخته می‌شود. نحوه سرو این غذا هم تلیت کردن نان در آبگوشتی است که گوشت در آن پخته شده است. این غذا هم یک یادآوری دیگر از عادات سوئدی در نامگذاری پدیده­ها به شکلی تحت اللفظی است.

۴. ریزالا مالتا: این دسر کریسمس سوئدی به دلیل محتویاتش لزوماً عجیب نیست، اما نامش عجیب است. بسیاری از افراد با شنیدن نام «ris à la Malta» تصور می‌کنند این غذا یک نوع برنج، به سبک مالتی(کشور مالت) باشد. در حالی‌که نام سوئدی این غذا برگرفته از نام دانمارکی Risalamande  است. این غذا اساساً یک نوع پودینگ(پوره) برنج است.

۵. کله دودی شده: کله دودی شده در وسط میز به همراه تزیینات روی آن یکی دیگر از غذاهای عجیب در سوئد است. این غذا یکی از غذاهای سنتی و محبوب در سوئد است که به تدریج رو به فراموشی است. این غذا هم مخصوص این فصل است و روی آن نوشته‌ای با عنوان «کریسمس مبارک» نوشته می‌شود که به نوعی جنبه طنز هم به آن می‌دهد.   

(https://www.thelocal.se/۲۰۱۶۱۲۰۵/six-weird-swedish-christmas-foods-to-look-out-for)

ملاحظه: فصل کریسمس در سوئد بسیار جالب توجه و هیجان‌انگیز است. این موضوع که کریسمس با انواع غذاهای عجیب همراه می‌شود، نشان از سر زندگی فرهنگی یک جامعه دارد. سوئد به لحاظ تنوع غذایی و رسوم مربوط به سال نو با ایران شباهت زیادی دارد. در ایران هم به مناسبت سال نو غذاهای سنتی و متنوع فراوانی به ویژه در استانهای مختلف شمالی و جنوبی طبخ می‌شود.

سنت‌های جشن کریسمس در نروژ

برگزاری جشن کریسمس در نروژ ویژگی‌های منحصر به فردی دارد که شاید برای بسیاری از مهاجران کمتر قابل درک باشد. اما مرور این سنت‌ها می‌تواند نکات مهمی را برای تسهیل زندگی در این کشور فراهم نماید. این مراحل به شرح ذیل هستند:

۱. صبح روز ۲۴ دسامبر، روز بزرگ کریسمس در نروژ، بیشتر کودکان نروژی بسته­ای پر از شیرینی می‌گیرند که قبل از صبحانه و حین تماشای تلویزیون بخورند. نروژی‌ها وسواس زیادی نسبت به صبحانه‌های سالم دارند برای همین خوراکی‌های شکری برای کودکان معمولا با مخالفت بزرگ‌ترها روبروست، بنابراین برای یک بچه، پر کردن دهان خود از شکلات به محض بیدار شدن، این روز را بسیار هیجان‌انگیز می‌کند.

۲. تماشای  یک فیلم با دوبله، یکی از سنت‌های جالب این روز است. هنگامی که افراد شکلات خود را می‌خورند، پخش فیلم کریسمس از شبکه ملی NRK  با عنوان، سه آجیل برای سیندرلا (Tre nøtter til Askepott) امری طبیعی است. تماشای یک فیلم از کشور «چک» در مورد سیندرلا یکی از مهم‌ترین سنت‌های کریسمس نروژی است. از سال ۱۹۹۶، هر سال خانواده‌ها روی مبل می‌نشینند تا سیندرلا را ببینند. در حالی‌که در نروژ زیرنویس کردن فیلم‌های خارجی رایج است، Tre nøtter til Askepott دوبله می‌شود. این فیلم نه تنها دوبله شده است، بلکه یک مرد به تنهایی همه صداها را دوبله می‌کند. ممکن است همه چیز کاملاً ساده به نظر برسد، اما «کنوت ریسان»، مرد پشت صداها، ممکن است مشهورترین صدای کریسمس در نروژ باشد.

۳. سرو دو نوع شام به نام استیک دنده و گوشت چرخ‌کرده

این دو غذا شام اصلی کریسمس سنتی نروژی را تشکیل می‌دهند. pinnekjøtt غذایی است که در آن گوشت شور، عمدتا گوسفند، خشک و نمک زده می‌شود، سپس با سیب‌زمینی آب‌پز و شلغم پوره سرو می‌شود. به‌طور سنتی، pinnekjøtt  محبوب‌ترین غذا برای کسانی بود که در سواحل غربی نروژ زندگی می‌کردند، اما امروزه اکثر مردم آن را در تعطیلات کریسمس می‌خورند. گزینه دوم، ribbestek  (استیک دنده)، شماره یک کلاسیک شام کریسمس نروژی است. این یک استیک گوشت بزرگ است که با کراکر ترد پوشانیده شده است.این غذا سنگین و پر از چربی است و اغلب با کلم قرمز خورشتی، کلم بروکسل و سیب‌زمینی سرو می‌شود.

۴. گوش دادن به موسیقی گروه پسران نقره‌ای(SILVER BOY)

در ساعت ۵ بعدازظهر، Sølvguttene (پسران نقره‌ای) کنسرت سالانه خود را برگزار می‌کنند تا اعلام کنند که اکنون به‌طور رسمی کریسمس است. برای کودکان، این یک آرامش بزرگ است زیرا به این معنی است که بیشترین انتظار غیرقابل تحمل برای بابانوئل و هدایا تقریباً به پایان رسیده است.

۵. بازکردن هدایا

بعد از شام، وقت باز کردن هدایا است. در نروژ، فرآیند باز کردن هدیه دقیق و منظم است. جوان‌ترین اعضای خانواده اغلب هدایایی را از زیر درخت می‌آورند و به گیرنده می‌دهند و او کارت را با صدای بلند می‌خواند. وقتی کادو باز می‌شود، دست به دست می‌شود تا همه ظاهر خوبی پیدا کنند.

۶. فرنی برای بابانوئل

برخی از مردم یک لیوان نوشیدنی برای بابانوئل می‌گذارند، برخی دیگر به او کلوچه می‌دهند. نروژی‌ها یک کاسه فرنی بیرون می‌گذارند.  فرنی کریسمس نروژی (risengrynsgrøt) یک نسخه سفید و شیرین از فرنی بلغور جو دوسر سنتی است که روی آن مقداری کره و دارچین و شکر پاشیده شده است.

(https://www.thelocal.no/20191220/how-to-celebrate-christmas-like-a-norwegian)

ملاحظه: اگر بتوان یک نقطه مشترک در بین تمام ملل و اقوام جهان پیدا کرد، جشنهای سال نو است. تفاوتی ندارد که این جشن در کدام فصل سال باشد اما یک سنت مشترک بین تمام ملل جهان به شمار می­رود. این همان چیزی است که می‌توان از آن به عنوان یک نکته کانونی و فصل مشترک فرهنگی یاد کرد که در ایجاد و تقویت پیوندهای فرهنگی می­تواند بسیار اثرگذار و کارساز باشد.

دیماه ۱۴۰۰