هفته گذشته مورخ ۳۰ خرداد ماه ۱۴۰۱ وزیر کشور ترکیه اعلام کرد این کشور قصد دارد ۲۴۰ هزار واحد مسکونی در شمال سوریه احداث کند.
سلیمان سویلو وزیر کشور ترکیه، طی حضور خود در یکی از نقاط شمالی سوریه گفت: این واحدهای مسکونی قرار است در شهرهای جرابلس، رأس العین، الباب و البیاض ساخته شود و هزینه ساخت این واحدهای مسکونی از محل کمک‌های بین‌المللی و کمک‌های مسلمانان خواهد بود.
وی همچنین مدعی شد که آنکارا ۶۰ هزار واحد مسکونی را در ادلب سوریه ساخته است و این اقدامات بخشی از تلاش ترکیه برای بازگرداندن پناهندگان سوری به کشورشان می باشد.
ملاحظات:
ترکیه خواهان آن است تا یک منطقه امن تا عمق ۳۰ کیلومتری خاک سوریه برای خود ایجاد کند. کریدور امنیتی که از دجله تا ادلب سوریه را در بر خواهد گرفت. اما این اقدام ترکیه دلایل متعدی را به خود اختصاص می دهد.
- انتخابات ریاست جمهوری ترکیه قرار است در ژوئن ۲۰۲۳ برگزار شود و اردغان برای جلب آرای مردمی خود نیاز دارد تا قضیه آورگان سوریه را که تعداد آنان به ۲ و نیم میلیون نفر رسیده است به نحوی سرو سامان دهد. تا وضعیت نبود کار و شرایط بد اقتصادی را برای مردم کشورش بهبود بخشد.
- افزایش حملات تروریستی و ایذایی اخیر توسط پ ک ک و یگان های مدافع خلق که در شمال سوریه فعال هستند، بهترین فرصت و بهانه برای ترکیه است تا بتواند افکار عمومی را در داخل و کشورهای منطقه ای را راضی به مداخلات جدید کند.
- ترکیه که ماه ها و سال ها تلاش کرد تا منطقه ای حائل در مرزهای خود با سوریه را ترسیم کند از خلاء قدرت ناشی از خروج نیروهای روسی ( به دلیل جنگ روسیه با اوکراین) بهره خواهد برد تا عمق نفوذ خود را در سوریه افزایش دهد. که این اقدام بخشی از عملیات نظامی آنکارا در استان عفرین در شمال سوریه خواهد بود.
- هدف دیگر ترکیه بازگشت دائمی پناهجویان سوری به مناطق امن شمال سوریه است. این بهترین فرصت برای ایجاد تغییرات جمعیتی در مرزهای سوریه و ترکیه نیز خواهد بود.
- فشار بر اتحادیه اروپا برای پیوستن ترکیه به این اتحادیه و همچنین تحت فشار قرار دادن کشورهای فنلاند و سوئد در عدم حمایت و کمک های آنها از حزب کارگر اتحادیه کردستان ترکیه است.
اما اگر بخواهیم از ابعاد فرهنگی به اقدامات دولت ترکیه نگاه کوتاهی داشته باشیم باید به فعالیت های فرهنگی و عقیدتی دولت ترکیه که از ابتدای بحران سوریه در این منطقه شدت پیدا کرده است بپردازیم.
شروع بحران سوریه در اوایل سال ۲۰۱۱ و تبدیل شدن آن از موضوعی داخلی به موضوعی منطقه ای و بین المللی با ایفای نقش بیشتر کشورهای مهم جهان و منطقه از جمله ترکیه در دامن زدن به بحران و تلاش برای استفاده ابزاری از آن برای تغییر نظام در سوریه، تمام موازنات و تعاملات میان سوریه با همسایگانش را به هم ریخت.
در این میان ترکیه به علت قدرت سیاسی، نظامی و توان گسترده، نقش مهمی در تأسیس گروه های معارض مسلح، پشتیبانی لجستیک از آنها، تسهیلات در تردد مسلحین و باز کردن مرزها برای انتقال ده ها هزار مسلح خارجی به سوریه، واسطه گری دولت های حاشیه خلیج فارس و تسهیل کننده کمک های مالی و لجستیک آن ها به مسلحین را از خود نشان داد و درکنار نفوذ تاریخی و فرهنگی خود در داخل سوریه، به دغدغه ای مهم برای دولت سوریه تبدیل شد. که نفوذ فرهنگی ترکیه با توجه به پیشینه تاریخی آن، مورد توجه نخبگان و اهل فکر و قلم سوریه قرار گرفته است.
یکی از خطرات تهاجم فرهنگی ترکیه بر علیه هویت و تاریخ سوریه نشر زبان ترکیه می باشد.که خوشبختانه مردم در استان ادلب و حومه حلب، با این پدیده مقابله می کنند
سوریه به علت همجواری با ترکیه و به ویژه اشغال سوریه توسط ترکیه به مدت چهار قرن و نفوذ واژه های مختلف ترکی به زبان گفتاری عربی سوریه، تحت تأثیر آن قرار داشته است که این، خود یک نوع پیوند میان فرهنگ ها را بوجود آورده است. ولی تهاجم فرهنگی، منظومه ارزش های جامعه را هدف قرار می دهد که در نهایت به فروپاشی ملت ها منتهی می شود.
ترکیه سعی می کند در برنامه ملی گرایی عربی که سوریه آن را اساس قرار داده است، رخنه کند. البته منظور نفوذ جغرافیایی و اقتصادی نیست بلکه ترکیه با سوء استفاده از احساسات دینی مردم، زمینه را جهت نشر منظومه فرهنگی خود فراهم می نماید. ترکیه جوانان عرب، سوریه و فلسطین را با آموزش دادن در مراکزی تحت عنوان "مکتبخانه" هدف قرار داده است.
آمارها نشان می دهد سه هزار و دویست مرکز درترکیه، پنج هزار جوان سوری را به همراه هزاران نفر از جوانان عرب، آموزش می دهند که این مراکز به صورت شبانه روزی اداره می گردد.
ترویج و آموزش زبان ترکی و اعطای بورسیه های تحصیلی برای جوانان نخبه و مستعد از دیگر برنامه های مهم دولت اردغان در این مناطق است.
در خصوص تعداد مراکز فرهنگی ترکیه در این مناطق اطلاعات دقیق و کاملی در دسترس نمی باشد اما ایجاد دانشگاه های متعدد ترکیه در شمال سوریه در استان های حلب و ادلب بسیار حائز اهمیت می باشد دانشگاه آزاد ادلب، دانشگاه آزاد حلب، دانشگاه «حران» در شهر «الباب» در استان حلب که در سال ۲۰۱۸ افتتاح گردید و دیگر مدارس فرهنگی ترکیه از جمله آنها می باشد.
همچنین ترکیه تلاش دارد بر بعضی از اندیشمندان سوری که برخی از آن ها به وطن خیانت کردند، تأثیر بگذارد و گسترش آموزش زبان ترکی در ادلب و حومه حلب را اجرا می نمایدکه با اعتراض مردم سوریه مواجه شده است و دانشجویان برای مشارکت در امتحانات رسمی به شهر حلب و حماه روی آوردند تا امتحان رسمی خود را طبق برنامه درسی سوریه بدهند.
ورود سریال های ترکیه با لهجه سوری دمشقی عامیانه و ارتباط میان عادی سازی روابط با رژیم اشغالگر قدس، از جمله مسایلی بسیار مهم تهاجم فرهنگی ترکیه بر سوریه می باشد.
هدف قرار دادن نخبگان برای کشاندن آن ها به آغوش ترکیه، سوء استفاده از آن ها و مشارکت هنرمندان عرب در دوبلاژ سریال های ترکیه و فرهنگی که این سریال ها دنبال می کنند خطرناک تر از همه چیز است. زیرا میزان جذابیت و علاقه مندی مردم سوریه به موضوعات مختلف فرهنگی را درک کرده و براساس آن تولیدات فرهنگی خود را تهیه و تولید می کنند که در حقیقت همان فرهنگ ترکی و عثمانیست.
ترکیه به دنبال بسط نفوذ دینی خود در شمال سوریه
در جنوب ترکیه ترکمان های سوری زندگی می کنند که غالباً نسبت به مسائل دینی و عقیدتی متعصب اند و به طرفداری از دولت ترکیه مانند سدی بزرگی در مقابل علویان و شیعیان سوریه و ترکیه که تعداد آنها به ۲۰ میلیون نفر می رسد، قرار گرفته اند. در مقابل دولت ترکیه نیز از آنان حمایت های مادی و معنوی فراوانی را به انجام می رساند.
ترکیه از طریق فعالیت‌های مختلف مانند مرمت مساجد تخریب شده ( شمال و شمال شرق) در سوریه تلاش دارد سیطره دینی خود را در شمال این کشور از جرابلس تا عفرین گسترش دهد.
آنکارا، تنها به مرمت مساجد در مناطق تحت کنترل خود در شمال سوریه اکتفا نکرده بلکه در آموزش معلمان قرآن و ائمه جمعه و تعیین آنها به عنوان "سفیران وفادار" به سیاست‌های ترکیه با پوشش دینی نیز ورود کرده است.
این فعالیت‌ها توسط اداره امور دینی ترکیه مدیریت می‌شوند که از زمان روی کار آمدن حزب عدالت و توسعه با صبغه اسلامی از حدود ۱۵ سال پیش، بودجه بسیار زیادی را در اختیار دارد.
ائمه جمعه و مدرسان سوری که دوره‌های آموزشی خود را در ترکیه گذرانده‌اند درخواست حدود ۱۵۰ دلار حقوق ماهانه کرده‌اند و همین مساله موجب شده آنها به رویکردهای مدیریت امور دینی ترکیه پایبند باشند. مدرسان سوری ضمن دوره‌های آموزشی، زبان ترکیه را نیز آموخته‌اند.
رویکردهای این اداره ترکیه به این گونه است که به ائمه جمعه و مدرسان آموزش می‌دهد که کردها، حزب کارگران کردستان (پ.ک.ک)، یگان‌های مدافع خلق کرد و وابستگان این دو جنبش را ملحد و کافر بدانند.
در سطح سیاسی هم کارشناسان معتقدند، آنچه در هرگونه حل و فصل سیاسی احتمالی درباره سوریه برای آنکارا اهمیت دارد این است که کردها هیچ نقش یا حضور سیاسی یا نظامی فعالی نداشته باشند.
آنکارا برای تحقق این اهداف دین را دستاویز قرار داده است، چرا که ۱.۶ میلیون دلار برای مرمت و ساخت حدود ۲۵۰ مسجد، مصلی و مدرسه در شهرهای شمال شرقی و شمال غربی سوریه و دیگر مناطق تحت کنترل خود به دنبال دو عملیات نظامی "سپر فرات" و "شاخه زیتون" هزینه کرده است.
مشایخ و ائمه جمعه سوری که دروس ترکیه را آموزش داده و در مناطق تحت کنترل این کشور در سوریه فعالیت می‌کنند اکثرشان از گروه اخوان‌المسلمین هستند که مورد حمایت ترکیه و رجب طیب اردوغان، قرار دارند.
آنکارا در آغاز اعتراض‌ها در سوریه به بشار اسد، رئیس جمهوری این کشور پیشنهاد داده بود، در ازای توقف حمایت از این اعتراض‌ها، گروه اخوان المسلمین را در دولت سهیم کند.
اردوغان در سال ۲۰۱۱ از اسد خواسته بود دولتی را تشکیل دهد که یک چهارم یا یک سوم وزرای آن از اخوان المسلمین باشند و در مقابل هم ترکیه از نفوذ خود برای پایان دادن به شورشی که در کشور به پا شده، استفاده کند اما اسد این پیشنهاد را رد کرد.
در حال حاضر وضعیت مناطق تحت سیطره دولت ترکیه که توسط گروهای جبهه النصره و احرار الشام و دیگر گروه های معارض دولت بشار اسد، اداره می گردد کاملا تابع قوانین و مقررات دولت ترکیه می باشد. خرید و فروش و ارز معاملاتی براساس لیر ترکیه انجام می گیرد حتی پلاک خودرو های جهت ترددشان به نام کشور ترکیه ثبت شده است. چیزی شبیه به تقسیمات کشوری قبرس.....!!!!!
۸۰ درصد از پناهندگان سوری در ترکیه خواهان بازگشت به سوریه هستند این براساس دستور رئیس جمهور بشار اسد می باشد. در اعلام عفو عمومی که رئیس جمهور سوریه چندی قبل منتشر کرد آمده تمامی کسانی که به هر دلیل پناهنده شده اند در صورتی که شاکی خصوصی نداشته باشند و یا اینکه مرتکب قتل و عمل تروریستی نشده باشند مشمول این عفو قرار می گیرند. اما تبلیغات مسموم و منفی که در این خصوص در ترکیه و در میان پناهجویان منتشر شده قضیه را وارونه جلوه داده و این گونه القا می کند که در صورت بازگشت به سوریه آنها محاکمه و اعدام خواهند شد.
سوریه پس از جنگ با پیامدهای فرهنگی و اجتماعی بی سابقه و پیچیده ای روبرو می باشد. بحران هویتی در صدر چالش های امروزین جامعه سوریه قرار دارد.
نوعی شکاف و گسست آشکار میان سکولارها و معتقدان به اندیشه لائیک از سویی و متدین ها و دینگرایان از سوی دیگر به وجود آمده است.
حزب بعث به عنوان حزب حاکم نمی تواند نسبت به این شکاف بی تفاوت بماند و هر چند خودش در دسته احزاب لائیک قرار دارد ولی باید برای ترمیم گسست ایجاد شده در سطح جامعه اقدام نماید زیرا در غیر این صورت، بنیان اجتماعی سوریه متزلزل مانده و زمینه برای بازتولید بحران وجود خواهد داشت.
با توجه به مذاکرات پشت پرده میان تصمیم گیران اصلی بحران سوریه، برای بازگشت اهالی فوعه و کفریا و به طور کلی شیعیان سوریه به محل اولیه و سکونت خود، هیچ گونه اقدامی تاکنون صورت نگرفته و عزمی برای این کار وجود ندارد و با توجه به هماهنگی های صورت گرفت بین المللی، اراده ای نیز در دستور آنها نیست. بلکه سعی بر این است تا آنها را از مناطق مهم مثل جنوب و مناطق ساحلی سوریه که برای رژیم غاصب صهیونیستی، اهداف مهم و استراتژیک برخوردار است دور نگه داشته شوند.
نمونه جدید آنها کوچ دادن شیعیان فوعه و کفریا به صورت دسته جمعی از شهرهای لاذقیه، طرطوس، کَسَب و برخی دیگر ازمناطق ساحلی به شهرهای دمشق ( منطقه زینبیه) و حسیا می باشد.
https://www.alestiklal.net/ar/view/۱۳۷۶۸/dep-news-۱۶۵۴۲۵۷۲۳۶
نظر شما