1) کنفرانس های سالانه

مهمترین برنامه این مرکز، برگزاری کنفرانس‌های سالانه است که در واقع، نشست های ادواری فکری و مشورتی بین متفکران و نمایندگان ادیان توحیدی (اسلام، مسیحیت و یهودیت) و نیز متخصصان برگزیده مذهبی، دانشگاهیان و روسای مراکز گفت‌وگوی ادیان از سراسر جهان به شمار می روند تا چالش‌هایی که مانع همزیستی مسالمت آمیز بین ادیان و فرهنگ‌هاست مورد بررسی قرار دهند.

بر این اساس تا کنون 12 کنفرانس سالانه گفتگوی ادیان از سوی این مرکز برگزار شده است.

اولین کنفرانس گفتگوی ادیان در سال 2003 میلادی در دوحه با عنوان: (آزادی دین) برگزار شد. عناوین کنفرانس‌های سالیان بعد به این شرح است:

• کنفرانس دوم در سال 2004م با عنوان: (بناء الجسور)
• سومین سوم در سال 2005م با عنوان: (نقش ادیان در ساختن تمدن بشری)
• کنفرانس چهارم: نقش ادیان در ساختن انسان
• کنفرانس پنجم: ارزش های مذهبی از صلح طلبی تا احترام به زندگی
• کنفرانس ششم: ارزش های معنوی و صلح جهانی
• کنفرانس هفتم: همبستگی انسانی
• کنفرانس هشتم: نقش ادیان در ساختن انسان
• کنفرانس نهم: رسانه های اجتماعی و گفتگوی ادیان (آینده نگر)
• کنفرانس دهم: تجربیات موفق در گفتگو
• کنفرانس یازدهم: نقش جوانان در ترویج ارزش های گفتگو
• کنفرانس دوازدهم: امنیت معنوی و فکری در پرتو آموزه های دینی

جایزه جهانی دوحه برای گفتگوی ادیان

در سال 2013 اعلام شد که این مرکز جایزه بین المللی برای گفتگوی ادیان در نظر گرفته است که در نوع خود ابتکاری منحصر به فرد در این زمینه در جهان به شمار می رود. هدف از این جایزه، حمایت و تشویق تلاش‌ها و ابتکارات مردمی و نهادهایی بود که تاثیر بسزایی در روند ترویج فرهنگ گفتگو و تحکیم فرهنگ صلح دارند.

درباره موضوع جایزه هم باید گفت که موضوعات همواره با عناوین کنفرانس‌های سالانه یکسان بوده است و برندگان جوایز در مراسم افتتاحیه کنفرانس تجلیل می شوند.

در سال 2013، جایزه بین المللی دوحه برای گفتگوی ادیان به بهترین تجربیات موفق در زمینه گفتگوی ادیان اهدا شد. در سال دوم یعنی 2014 این جایزه به طرح‌هایی درباره جوانان اختصاص یافت که در زمینه ترویج گفتگو در جوامع آنها کمک می‌کرد. در سومین دوره هم این جایزه در سال 2016 بر نهادها و شخصیت‌هایی متمرکز بود که به تحکیم و تقویت امنیت روانی و فکری در جوامع خود کمک کردند.

2)میزگردها

این میزگردها که برای کشور قطر جنبه داخلی دارد در واقع، گفتگوهایی داخلی و اجتماعی است که در فواصل زمانی نزدیک بین اندیشمندان و اساتید دانشگاه در این کشور برگزار می‎‎شود. بحث در مورد موضوعات مربوط به گفتگو و مسائل اجتماعی مورد توجه جوامع و اقلیت‌های مهاجر مقیم در قطر؛ با هدف افزایش اعتماد و ایجاد همزیستی مسالمت‌آمیز بین افراد با فرهنگ ها و وابستگی های مختلف، مهمترین اهداف این میزگردها است.

در این میزگردها آنچه بیش از همه مورد بحث و توجه قرار می گیرد، جامعه قطر با تمامی اجزای متکثر آن است تا مجالی فراهم شود که مشارکت انسانی مبتنی بر ارزش های اخلاقی با وجود تنوع فرهنگی و مذهبی این کشور به صورتی مسالمت‎‎آمیز تبلور یابد. بنابراین، محوریت این میزگردها، موضوعات اجتماعی مورد ابتلای شهروندان و مقیمان کشور قطر است.

مرکز گفتگوی ادیان دوحه، اهداف این میزگردها در موارد ذیل خلاصه کرده است:

• ایجاد گفتگوی ثمربخش در جامعه، درباره موضوعات مرتبط با شرایط ساکنان و نیز فراهم آوردن فرصتی برای نمایندگان سازمان های دولتی به منظور پاسخ به برخی از سوالات شرکت‌کنندگان و نیز شفاف‌سازی رویه ها و اقدامات انجام شده توسط دولت در توسعه و بهبود خدمات ارائه شده به جامعه.
• کمک به ترویج همزیستی مسالمت آمیز و همچنین تسهیل پذیرش تکثر مذهبی و فرهنگی در جامعه قطر در راستای همگرایی فرهنگ ها.

سابقه موضوعات مطرح شده در میزگردها نیز به این شرح است:

• میزگرد سال 2010 با عنوان: (گفتگوی جوامع در قطر در پرتو تنوع مذهبی)
• میزگرد سال 2011 با عنوان: (نقش آموزش در تقویت روابط بین جوامع در قطر)
• میزگرد سال 2012 با عنوان: (گفتگوی جوامع در رسانه های محلی)
• میزگرد سال 2014 با محوریت آموزش با عنوان: (بهره گیری از ارزش های اخلاقی عصر حاضر)
• میزگرد سال 2015 در مورد قوانین قطر با عنوان: (فرهنگ حقوقی در کشور قطر)
• میزگرد سال 2016 با عنوان: (خانواده های مقیم قطر: فرصت ها و چالش ها)

در یک نمونه از فعالیت های داخلی این مرکز می توان به برگزاری همایش رمضانی برای مهاجران هندی مقیم قطر اشاره کرد. در این همایش که با حضور بیش از 2 هزار مهاجر هندی برگزار شد، علمای هندی از ادیان مختلف مسلمان و بودایی و نیز جامعه نخبگان، تاجران و دیگر اقشار این کشور حضور داشتند.

ملاحظه:  به هر حال واقعیت آن است که جامعه مهاجر پذیر و متنوع فرهنگی قطر، اقتضا دارد که با برگزاری چنین تجمعاتی به شیوه هایی مختلف کنترل شود تا از هر نوع تشتت و تنش در این جامعه متکثر جلوگیری شود. یکی از راههای جلوگیری از تنش، تبلیغ فرهنگ همزیستی مسالمات آمیز شهروندان کشورهای مختلف آسیایی و آفریقایی و عربی در این کشور است.

3) مجلات و نشریات

مرکز بین المللی گفتگوی ادیان دوحه ، یک مجله دوفصلنامه علمی به زبان‌های عربی و انگلیسی دارد که این مجله تخصصا بر مطالعات دینی مبتنی بر گفتگوی بین ادیان و روابط بین اسلام و سایر ادیان تمرکز دارد. تا کنون 9 شماره از این مجله منتشر شده است.

در هیات تحریریه بین المللی این مجله نیز چهره‌های برجسته بسیاری دیده می‌شود که نام سید حسین نصر و ابراهیم کالین نیز در میان آنان دیده می‌شود. اسامی هیئت تحریریه بین المللی این مجله به این قرار است:

دکتر رودنی بلاچرت، دکتر دیوید بکول، جیمس کاستنگر، اریک جفری، عائشه المناعی، ابراهیم کالین، اولیور لمان، کنت اولدمیدو، سید حسین نصر، الیزر سیگال، رضا شاه کاظمی، علی بن مبارک.

به عنوان یک نمونه از شماره های این مجله که از نمایشگاه بین المللی کتاب دوحه 2023 تهیه شده و نسخه آن در محل رایزنی فرهنگی موجود می‌باشد، این شماره در حال و هوای زمان برگزاری مسابقات جام جهانی فوتبال در بیش از 300 صفحه به دو زبان عربی و انگلیسی به بحث سلامت جسمی و روانی از نگاه ادیان پرداخته شده است. عناوین مقالات این شماره به این شرح است:

• اهمیت نیروی معنوی در مراقبت های سلامت
• تعادل روانی و تأثیر آن در توصیه به انسان از دیدگاه قرآن کریم
• تمرین روانی در ترازوی اسلام (خوانشی بر نظریه خودبازسازی در اسلام)
• تصویر سلامت روحی و روانی در کتاب کیمیای سعادت امام غزالی
• آیا ادیان پیروان خود را از اختلالات روانی محافظت می کنند؟ اسلام به مثابه الگو
• دینداری و نیاز فطری به شادی: یهودیت و اسلام به عنوان نمونه
• علاقه به ورزش در ادیان توحیدی
• ورزش در پرتو مقاصد شریعت اسلامی: مطالعه ای تحلیلی در پرتو واقعیت معاصر
• نقدید بر کتاب دینداری و سلامت روان

این مرکز همچنین یک بولتن ادواری دائمی منتشر می کند که در آن آخرین آثار منتشرشده، فعالیت‌ها، رویدادها، دوره‌ها، تحقیقات و غیره مرکز را ارائه می‌دهد.

4) برنامه های رسانه ای

اعتقاد به نقش پررنگ رسانه در دستیابی به اهداف مورد نظر باعث شده تا مرکز بین‌المللی دوحه برای گفتگوی ادیان به حضور در رسانه‌ اهمیت دهد. بر این اساس یک وب‌سایت رسمی برای این مرکز و یک صفحه رسمی در تمام رسانه‌های اجتماعی (تویتر، فیس‌بوک و یوتیوب) ایجاد کرده اند.

همچنین این مرکز با همکاری موسسه خیریه قطر یک برنامه گفتگو محور با عنوان (گفتگو در اسلام) تهیه و تولید کرد که در ماه مبارک رمضان 2016 میلادی از رادیو قطر پخش شد. علاوه بر این، متولیان این حوزه در برنامه های مختلف تلویزیونی داخلی و بین المللی قطر نیز برای تبیین مواضع حضور می یابند.

مرکز گفتگوی ادیان در فضای مجازی

www.dicid.org                                        

www.facebook.com/pg/dicidorg    

https://twitter.com/dicidorg            

www.instagram.com/dicid_qa        

www.youtube.com/user/dicidorg

5) قراردادهای همکاری

این مرکز چندین قرارداد همکاری با مراکز و موسسات فرهنگی و دانشگاهی در قطر و دیگر کشورها منعقد کرده که منجر به برگزاری کنفرانس‌ها و سمینارهای زیادی با این مراکز و موسسات در کشورهای مختلف با حمایت و تامین مالی این مرکز شده است. همچنین این مرکز، سالانه سخنرانی‌هایی را در این موسسات با حضور متخصصان برگزار می‌کند که علماء و محققان در ارائه آنها مشارکت دارند.

موسسات قطری:

از موسسه های قطری که این مرکز با آنها قراداد امضا کرده می توان به این موسسات اشاره کرد: هلال احمر قطر، مرکز خلاقیت فرهنگی (الابداع الثقافی)، مرکز الوسطیة قرضاوی، مرکز منظرات، مرکز مشارکت مسلمانان در تمدن.

نهادهای بین المللی:

موسسه وولف، دانشگاه کمبریج، مرکز ارتباطات اوکراین، دانشگاه اسلامی صربستان، مرکز مطالعات اسلامی دانشگاه موو کره جنوبی، دانشگاه سارایوو

6) برگزاری نشست های بین المللی

مرکز بین المللی گفتگوی ادیان به لطف برگزاری نشست های بین المللی، توانست است تا شبکه‌ای از روابط و مشارکت های مؤثر ایجاد کند. به ویژه در موارد و کشورهایی که کشمکش ها و تنش های طائفه ای رنج می برند این مرکز اعلام کرده است که توانسته تا با برگزاری این نشست ها بعه مسی هماهنگی اجتماعی کمک کند.

مرکز بین‌المللی دوحه برای گفتگوی ادیان با همکاری وزارت امور خارجه قطر در تاریخ 24 تا 25 مارس 2014 (نشست اجرایی دوحه برای ترویج آزادی مذهبی و همکاری بین ادیان) را که بخشی از یک سری نشست‌های بین‌المللی است در استانبول برگزار کرد.

مرکز گفتگوی ادیان اعلام کرده است که در طول دهه ای که از تأسیس این مرکز می گذرد، این نشست ها با تحولات جهان، همخوانی و تعامل داشته است و به مسائل اجتماعی، اقتصادی، بشردوستانه و فکری روز و نیز چالش‌های پیش روی آن جوامع پرداخته اند.

در دوازدهمین کنفرانس بین المللی دوحه، هیئتی مشورتی متشکل از علماء و متفکران مسلمان، مسیحی و یهودی به موضوع «امنیت معنوی و فکری در پرتو آموزه های دینی» پرداختند. در ژوئن 2015 نیز یک نشست فکری بین  علمای مسلمان و مسیحی از ایالات متحده آمریکا و پاکستان برگزار شد.

7) دوره های آموزشی مهارت های گفتگو

این مرکز دوره‌هایی را در زمینه مهارت‌های گفتگو و تکثرگرایی فرهنگی برای موسسات مختلف و مراکز آموزشی ارائه می‌دهد. به عنوان مثال می‌توان به این دوره ها اشاره کرد:

• دوره آموزشی مرکز با همکاری موسسه دیپلماتیک وزارت امور خارجه
• دوره های آموزشی برای مدارس مستقل
• دوره اعتدال، روش فتوا و گفتگوی ادیان زیر نظر مرکز الوسطیه قرضاوی
• دوره آموزشی فن گفتگو، استدلال و ردیه، مناظره برای مرکز الوسطیه قرضاوی

8) کتابخانه مرکز

یکی از بخش های قابل توجه و مهم مرکز گفتگوی ادیان دوحه، کتابخانه این مرکز است که با بیش از 2000 عنوان کتاب و مجله در حوزه های مختلف مربوط به مطالعات ادیان و گفتگوی دینی گامی مهم در جهت فراهم آوردن فضایی علمی به خصوص در رابطه با مطالعات مربوط به اسلام و یهودیت و مسیحیت به شمار می‌رود.