واسیلیس واسیلیکوس  نویسنده و دیپلمات یونانی در سن ۸۹ سالگی درگذشت و یونان یکی از چهره‎های ادبیات خود را از دست داد.  وقتی از او می‎پرسند کجا متولد شدی؟ گاهی به شوخی می‎گفت «در کشتی بین کاوالا و تاسوس» در آن زمان، البته، هیچ کشتی وجود نداشت، جز یک قایق که سفری هفت ساعته بود. قبل از عزیمت به آتن برای کار به‎عنوان روزنامه‎نگار، از دانشکده حقوق فارغ التحصیل شد. در سال ۱۹۵۳ به‎طور رسمی در ادبیات یونان ظاهر شد. وی به ‎دلیل فعالیت سیاسی پس از کودتای ۱۹۶۷ مجبور به تبعیدی ۷ ساله شد تا از دیکتاتوری نظامی فرار کند و در این مدت در ایتالیا، فرانسه و آمریکا (نیویورک) اقامت گزید.  سال‎های تا ۱۹۸۴ به‎عنوان مدیر کانال تلویزیونی دولتی فعالیت کرد. از سال ۱۹۹۶ به‎عنوان سفیر یونان در یونسکو خدمت کرده است. واسیلیکوس بیشتر برای رمان “Z” خود شناخته می‌شود که در سال ۱۹۶۶ منتشر شد و بر اساس ترور «گریگوریس لامبراکیس»، سیاستمدار یونانی در سال ۱۹۶۳ است. این کتاب در سال ۱۹۶۹ توسط کوستاگاوراس به فیلمی موفق در عرصه بین ‎المللی تبدیل شد. این فیلم به‎ وضعیت سیاسی یونان در دهه‌های ۷۰-۱۹۶۰ اشاره دارد. وی در سیاست یونان فعال بود و از سال ۱۹۸۹ تا ۱۹۹۴ نماینده پارلمان بود. او آثار متعدد داستانی و غیرداستانی منتشر کرده است و به ‎دلیل کمک‌هایش به ادبیات و فرهنگ یونان بسیار شناخته شده است. او در طول زندگی حرفه‌ای خود افتخارات متعددی از جمله جایزه کتاب ملی یونان، لژیون افتخار فرانسه و نشان لیاقت جمهوری ایتالیا را دریافت کرده است. او کار خود را به ‎عنوان نویسنده در دهه ۱۹۵۰ آغاز کرد و چندین کتاب نوشت اما این کتاب“Z”  بود که باعث تحسین بین‌المللی او شد. این رمان روایتی تخیلی از تحقیقات درباره ترور لامبراکیس، سیاستمدار چپ یونانی و نقدی بر تبانی دولت با گروه‌های راست افراطی بود. ۵۷ سال از انتشار کتاب«Z» می‎گذرد. هنوز هم کتابی مدرن و پیشگامانه است که احساس می‎کنید امروز نوشته شده است. حتی اگر به طرز شگفت ‎انگیزی توسط کاستاس گاوراس کارگردان به سینما منتقل نمی‎شد، عالی بود، حتی اگر موضوع آن اقتباس داستانی از ترور گریگوریس لامبراکیس در سال ۱۹۶۳ نبود زندگی سیاسی این کشور را تحت الشعاع قرار داد. او در کتابش محله‎ های اراذل و اوباش گرفته تا دفاتر بالاترین افسران ژاندارمری را به‎ خوبی ترسیم کرده است. Z اولین بار چند ماه قبل از کودتای ۲۱ آوریل منتشر شد و پس از سقوط دیکتاتوری بارها در یونان تجدید چاپ شد. هزاران خواننده آن را خواندند و دوست داشتند و به ۲۲ زبان ترجمه شد. او همچنان به نوشتن و انتشار آثار داستانی و غیرداستانی ادامه داد و در ادبیات و فرهنگ یونان به‎ عنوان چهره‌ای تأثیرگذار شناخته شد. واسیلیکوس برای چندین دهه صدای برجسته‌ای در محافل روشنفکری و سیاسی یونان بود. علاوه بر «Z»از دیگر آثار برجسته او می‌توان به «عکس» (۱۹۶۸)، «شماره ۳۱۳۲۸» (۱۹۷۴)، «دختر ثروتمند» (۱۹۸۱) و «یازدهمین فرمان» (۱۹۹۰) اشاره کرد. او همچنین آثار زیادی در مورد تاریخ و فرهنگ یونان منتشر کرد و از آثار غیرداستانی او می‌توان به «تراژدی یونانی» (۱۹۹۳)، «یونان: مبارزه برای آزادی» (۲۰۰۷) و «یونانیان و اروپا» (۲۰۱۳) نام برد. واسیلیکوس بیش از ۱۰۰ کتاب نوشت که دربرگیرنده رمان، نمایشنامه و شعر است. 

واسیلیکوس یکی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین نویسندگان یونانی قرن بیستم است. او هم در یونان و هم در سطح بین‌المللی به‎ دلیل مشارکت در ادبیات و فرهنگ شناخته شده است. نوشته‌های واسیلیکوس اغلب مضامین سیاست، قدرت و فساد را بررسی می‌کند و آثار او به‌خاطر انتقادهای او از جامعه و سیاست یونان شناخته می‌شوند. در طول زندگی حرفه‌ای خود منتقد سرسخت احزاب و جنبش‌های سیاسی مختلف یونان بود. در اوایل دهه ۲۰۰۰ از طرفداران حزب ائتلاف چپ بود، اما بعداً از سیاست‌ها و رهبری حزب ناامید شد. در سال‌های اخیر، از حزب محافظه‌کار نئودموکراسی که هم اکنون قدرت را در اختیار دارد و همچنین از حزب ائتلاف چپ انتقاد کرد. واسیلیکوس علی‎رغم موفقیت‌های فراوانش، در طول دوران حرفه‌ای خود با انتقادات و جنجال‌هایی نیز رو به رو بود. برخی او را به همسویی بیش از حد با تشکیلات رسمی یونان متهم می‎کنند، در حالی که برخی دیگر از دیدگاه‌های سیاسی و حمایت او از احزاب و جنبش‌های سیاسی مختلف انتقاد کرده‌اند. بی‎شک واسیلیکوس، یکی از ده نویسنده یونانی است که بیشترین ترجمه را انجام داده است. واسیلیکوس در زندگی حرفه‌ای خود نقش‌های مختلفی از جمله دستیار کارگردان در تولیدات خارجی، کارگردان فیلم مستند، فیلمنامه‌نویس، تدوین‎گر فیلمنامه، طراح برنامه در تلویزیون (۱۹۹۰-۱۹۹۳)، روزنامه‎نگار و نویسنده برعهده داشت. در روز خاکسپاری او بسیاری از شخصیت سیاسی، هنری و ادبیاتی یونان بر مزار او حضور داشته و با او وداع کردند. آخرین آرزوی این نویسنده بزرگ این بود که به جای تاج گل برای او، پول به «آکادمی هنر غنایی ماریا کالاس» که او یکی از اعضای موسس آن بود، داده شود. پاولوپولوس، رئیس جمهور پیشین یونان با حضور در مراسم تشییع جنازه واسیلیکوس، بیانیه زیر را قرائت کرد: «واسیلیس واسیلیکوس با مرگش «Z» خود را نوشت. او با آثار بزرگ خود نقطه عطفی برای ادبیات یونان و اروپا است. او در میان ما زندگی خواهد کرد.»

منبع: In.gr