عکس نمایش تراژدی "ادیپ جبار" اثر سوفوکل به کارگردانی ثاناسیس سارادووس

نوشته خانم بوبولینا نیکاکی در تاریخ 9 ژانویه 2024  - روزنامه افسین

چند روز پیش نامه ای که کارگردان تئاتری یونانی آقای ثاناسیس سارادووس از سوی وزارت فرهنگ کشورمان دریافت کرده بود، را دیدم. این نامه در پاسخ به درخواست ایشان در خصوص ارائه کمک های مالی برای پوشش هزینه های رفت و آمد گروه تئاتری وی برای نمایش ادیپ جبار در تهران، ایران و به منظور شرکت در فستیوال مهم بین المللی تئاتر فجر بود که این کارگردان از سوی این جشنواره به صورت رسمی دعوت شده بود. پاسخ وزارت فرهنگ اما به این درخواست منفی بود، منفی برای حضور یک نمایش تئاتری از تراژدی یونان باستان! این نمایش همواره علاقه و حس کنجکاوی فستیوال های خارجی را بر می انگیزد و نمایش های تئاتری یونانی همیشه برای این فستیوال های بین المللی حائز اهمیت بوده است.

وزارت فرهنگ در جوابیه اعلامی عملاً از ناتوانی و عدم آمادگی خود برای مواجه با چنین درخواست هایی سخن گفته و به نحوی – همانطور که طی چندین سال اخیر شاهد آن هستیم - صِرفِ نگاه به درون کشور را دوباره به تایید رسانده است.

اما به طور کلی نحوه کارکرد اکثر جشنواره های بین المللی تئاتر به این گونه است که تمامی هزینه های داخلی گروه های شرکت کننده خارجی بر عهده جشنواره است و کشورهای دعوت شده هزینه آمد و شد گروه خود را پوشش دهند.  چطور تحقق این امر در تئاتر آزاد و در کشوری مانند یونان با شمار بالای هنرمندان تئاتری و نمایشی امکان پذیر نیست. در کشوری که نمایش های تئاتری با سختی های زیادی روی صحنه می روند و محدود هستند نمایش هایی که موفق به دریافت اسپانسر می شوند. در کشوری مانند کشور ما به دلیل بالا بودن حجم برنامه های نمایشی، منتقدین حتی فرصت تماشای همه این آثار را هم ندارند تا بتوانند ارزش گذاری روی این آثار داشته باشند و به نحوی فرصت هایی را برای آنها فراهم آورند و یا حتی جمله ی مثبتی در خصوص این آثار بیان و منعکس کنند.

این فرصت برای هنرمندان یونانی – حداقل در حوزه تئاتر – برای شرکت در جشنواره های بین المللی کمتر است تا این گروه ها از این طریق بتوانند بازخورد اثرشان را در جامعه ای متفاوت از جامعه یونان ببینند، همکار های بین المللی ایجاد کنند و تجربیات جدیدی کسب کنند.

شرکت در چنین رویداد هایی می تواند تجربه ای پرسود برای هنرمندان ما باشد، که دیگر نمی توانند خارج از جامعه بین المللی تئاتری فعالیت و خلق آثار کنند. اما شبکه هایی که برای شرکت در این رویداد ها در دسترس آنها و تحقق این اتفاق قرار دارد، نمی توانند پاسخگوی این نیاز باشد. برای اینکه نمایش های یونانی بتوانند به فستیوال های بین المللی خارجی دعوت شوند و حضور پیدا کنند می بایست کسی هزینه های مرتبط با آن را بپردازد. اما برای این که این امر محقق شود می بایست کاری سازماندهی شده و نه پراکنده صورت گیرد. در یونان طی چند سال اخیر سهرویداد  متفاوت (دو تای از آنها امسال ) با هزینه های هنگفت که در اثر گذاری آنها شک های فراوانی وجود دارد، به وجود آمده اند.

وظیفه این رویداد ها پیشنهاد نمایش های یونانی به جشنواره های بین المللی، خبرنگاران، منتقدین و غیره ... است. یک رویداد در تسالونیکی، یکی در تئاتر ملی یونان (با نمایش های تولید این ارگان) و همچنین برنامه ای ویژه برای منعکس کردن نمایش های تولیدی فستیوال آتن در خارج از کشور رخ داد.

به هر حال، اگر چه درباره همکاری های دوجانبه ایی حرف می زنیم. اما، هزینه های بلیت هوایی اکثر مواقع توسط کشور شرکت کننده پرداخت می شود.  یونان بنیادی قوی برای حمایت از فرهنگ مدرن و معاصر خود در خارج از کشور ندارد، که این بنیاد بتواند این هزینه ها را پوشش دهد، هزینه هایی که ناشی از شرکت گروه های یونانی در فستیوال ها و رویدادهای بین المللی است. از این رو، تا زمانی که چنین بنیادی شکل بگیرد – اگر بخواهند واقعا زمانی این کار را انجام دهند – وزارت فرهنگ نهاد مسئول پوشش این هزینه هاست. می بایست همیانی وجود داشته باشد که از طریق آن هر ساعت و لحظه ای هزینه های بلیت و نیاز دیگر گروه های یونانی برای آمد و شد های بین المللی تامین شود. شاید بتوان اهدای کمک های خیرخواهانه شخصیت های حقیقی، شرکت های هواپیمایی و شرکت های مرتبط را هم برای این منظور فعال کرد و به میدان آورد.

در پایان، زمانی که آثار هنری زیبا و جالب یونانی در عرصه بین المللی فرهنگی با پیوستگی و تداوم همراه شوند، تصویر کشور ما بسیار جذاب تر خواهد شد. نیاز به بالابردن حس علاقه کشورمان برای بست روابط و همکاری ها با فستیوال ها، نمایشگاه ها و رویداد های بین المللی مختلف است. نیاز به امضای تفاهم نامه های دوطرفه با وزارت خانه های فرهنگ و یا فستیوال های بین المللی سایر کشور ها داریم که طرفین مسئولیت خود را در انجام وظایف متقابل انجام بر عهده گیرند. جشنواره های بین المللی برای ارتقای هنرهای نمایشی کشور بسیار مهم اند و پول لازم برای شرکت هنرمندان یونانی در آنها زیاد نیست و حتی آثار هنری معاصر و مدرن زیادی وجود ندارند که از خارج از کشور دعوت نامه دریافت کنند.

این موضوع کمی نیاز به توجه حفظ آبروی بیشتر هنرمندان یونانی، فرهنگ مدرن یونان، همچنین نگاه اساسی به بیرون و برون گرایی دارد و این مهم منجر به نمایش تصویر درخشان تری از یونان در عرصه فرهنگی بین المللی خواهد شد!

لینک خبر:

https://www.efsyn.gr/tehnes/art-nea/417904_mia-lamperi-eikona-tis-elladas-ston-diethni-horo-toy-politismoy