فرونتکس (آژانس حفاظت از مرزهای اروپا)  مدعی شد یونان در اعلام عملیات جستجو و نجات کشتی مرگ‎بار «آدریانا» در ژوئن ۲۰۲۳ حامل صدها پناهجو در آب‌های مرزی یونان در نزدیکی پیلوس تاخیر داشته و این حادثه قابل پیشگیری بوده است. فرونتکس مقامات ذیصلاح یونان را مقصر حادثه غرق شدن این کشتی که منجر به کشته شدن حدود ۶۵۰ مهاجرین از جمله تعداد قابل توجهی از کودکان گردید، می ‎داند. بعضی از منابع، تعداد قربانیان را ۷۵۰ نفر اعلام کرده ‎اند. این کشتی مملو از جمعیت مدت‌ ها قبل از غرق شدن، تحت نظارت فرانتکس قرار داشت.

کوتاهی برای نجات مهاجرین

آژانس حفاظت از مرزهای اروپا در گزارش خود می‎گوید، «به نظر می‎رسد که مقامات یونان در اعلام عملیات جستجو و نجات به‎موقع و به کارگیری تعداد کافی ابزار مناسب برای نجات مهاجران کوتاهی کرده و گارد مرزی یونان به راحتی می ‌توانست از غرق شدن این کشتی جلوگیری کند و آن را نجات دهد. اگر پاسخ فرانتکس و گارد ساحلی ایتالیا و یونان متفاوت بود، به‎طور بالقوه می‌توانست جان پناهجویان بیشتری را نجات داد.

در روز حادثه هیچ پاسخی از سوی مقام‎های یونانی به پیشنهادات مکرر تا زمان غرق شدن کشتی آدریانا دریافت نشده و مقامات مرزی یونان نسبت به این موضوع بی‌تفاوت بوده و اجازه غرق شدن کشتی را دادند. همچنین به‎نظر می‌ رسد که مقام‎های یونانی نتوانسته‌ اند به موقع جست ‌وجو و نجات را اعلام کنند و تعداد کافی تجهیزات امدادی مناسبی را مستقر نکرده تا پناهجویان در حال غرق شدن را نجات دهند.

فرونتکس زمانی که (بر اساس مشاهدات هوایی) این کشتی را به‎عنوان یک پرونده غیرخطرناک طبقه بندی کرده و اطلاعات جمع آوری شده را به مقامات یونانی ارسال کرده است. فرونتکس، این گزارش را از طریق «دفتر شفافیت» خود منتشر کرده است. دفتر فرونتکس از کمبود اطلاعات ارائه شده توسط مقامات یونان در تحقیقات خود ابراز تاسف می‎کند، اما همچنان به انتظار به روز رسانی تحقیقات است که در حال انجام است. البته عملکرد فرونتکس نیز برای هرگونه مسئولیت خود در فاجعه پیلوس تحت بررسی است. بازرس اروپا، تحقیقات خود را با هدف روشن کردن نقش فرونتکس در عملیات جستجو و نجات در دریای مدیترانه پس از غرق شدن کشتی آغاز کرده‎اند.

مرگ‎بارترین حادثه در دریای مدیترانه

فرونتکس نیز در جریان این رویداد که به‎ عنوان مرگبارترین حادثه در دریای مدیترانه در دهه‌های اخیر به‎شمار می‌رود، به دلیل کوتاهی در امداد و نجات هدف انتقادات شدیدی قرار گرفته است؛ آژانس مرزی اتحادیه اروپا حاضر به پذیرش هرگونه تقصیر برای آنچه اتفاق افتاده، نیست. گزارش ۱۷ صفحه‌ای درباره کشتی آدریانا از فرانتکس در بخش‌هایی ویرایش شده و جزئیاتی زیاد در مورد آنچه اتفاق افتاده و مقام‎ها و کشتی‌های تجاری درگیر در این رویداد ارائه می‌کند، همچنین جدول زمانی مقامات مختلف، سازمان‌های غیردولتی و سازمان‌های رسانه‌ای را مقایسه می‌کند. بسیاری از گروه‌های امدادرسان که در شرق مدیترانه فعالیت می‌کنند، مدت بسیار زیادی پیش از رسیدن نیروهای مرزی یونان، درباره وضعیت بحرانی آن هشدار داده و آن را گزارش کرده و ایمیل‌هایی به آژانس مرزی یونان ارسال شده، اما آن‌ها این هشدارها را نادیده گرفتند.  حادثه غرق شدن مهاجران در آب‎های یونان پرسش‎ها و ابهامات زیادی را در مورد مسئولیت مقامات یونانی ایجاد می‎کند. فرونتکس در همان تاریخ اعلام کرده بود برای نجات مهاجران در دریا پیشنهاد کمک هوایی را به مقامات یونانی داده است اما این پیشنهاد از سوی دولت یونان نادیده گرفته شد. فرونتکس یونان را متهم کرد که با کشتی غرق شده مهاجران همکاری نکرده است. فرانتکس فاش کرد که مقامات یونانی از پرواز هواپیمای فرونتکس بر فراز کشتی در حال غرق شدن خودداری کرده‌اند. تنش بین فرونتکس و یونان دو هفته پس از غرق شدن تعداد زیادی از مهاجرین این کشتی آغاز شد. این افشاگری‎ها، مسئولیت گارد ساحلی یونان را مورد سئوال قرار می‎دهد. یونان متهم است که تنها پس از واژگونی کشتی و غرق شدن مهاجران، مداخله کرده است.

از ادعا تا واقعیت

در روز فاجعه، مرکز امداد و نجات و هماهنگی ایتالیا (MRCC) از فرونتکس خواسته بود تا یک هواپیما برای پرواز بر فراز منطقه نجات بفرستد. پس از ده دقیقه پرواز، هواپیما مجبور شد برای سوخت گیری به پایگاه برگردد. در حالی که  در سال‎های اخیر مقامات این کشور مدعی‎اند بیشترین خدمات را برای مهاجرین غیرقانونی داشته اند! که از دیدگاه نظران و سازمان‎های حقوق ‎بشری دور از واقعیت است. رسانه های بین‎المللی بارها موضوع اخراج یا عقب راندن غیرقانونی مهاجران و بدرفتاری با آن‎ها در یونان را بازتاب داده‎اند.

اعضای اتحادیه اروپا پس از سه سال مذاکره، به توافق اولیه برای اصلاح جنبه‌های سیستم مهاجرت و پناهندگی دست یافتند. از طریق پیمان جدید، کمیسیون اروپا تلاش خواهد کرد به سال‌ها واکنش‌های عمدتا موقتی به افزایش ورود پناهجویان از سوی کشورهای عضو پایان دهد. توافق اولیه بر تغییرات منتخب پیشنهاد شده در پیمان جدید متمرکز است و این تغییرات شامل ایجاد یک پایگاه داده بیومتریک برای شناسایی سریع اتباع غیر اتحادیه اروپا، ایجاد رویه‌های امنیتی یکنواخت مرزی، ایجاد غربالگری سریع پناهندگی در مرزهای اتحادیه اروپا و تسهیل اخراج «سریع» برای افرادی که درخواست پناهندگی معتبر ندارند و آماده‌سازی اتحادیه اروپا برای بحران‌های مهاجرتی آینده است.

پیمان جدید پس از آن ایجاد شد که بحران پناهجویان در سال ۲۰۱۵ شکاف‌هایی را در سیستم مشترک پناهندگی اروپا آشکار کرد، که استانداردهای اتحادیه اروپا را برای رویه‌های پناهندگی و قوانینی را برای تعیین اینکه کدام کشورهای عضو باید درخواست‌های پناهندگی را بررسی کنند، تعیین می‌کند. کمیسیون اروپا به عنوان نهادی که قوانین اتحادیه اروپا را تدوین اولویت‌های هزینه‌ها را تعیین می‌کند و اتحادیه اروپا را در سطح بین‌المللی نمایندگی می‌کند، برای اولین بار در سپتامبر ۲۰۲۰ پیمان جدید مهاجرت و پناهندگی (پیمان جدید) را پیشنهاد کرد. این بحران نقص‌هایی را در مقررات دوبلین آشکار کرد، که مستلزم آن است که پناهجویان درخواست‌هایشان را در کشور عضو اولین ورود ارزیابی کنند. در نتیجه، افزایش ورود مهاجران به‌طور نامتناسبی بر کشورهای خط مقدم مانند ایتالیا، یونان، مالت و اسپانیا فشار وارد کرد. علاوه بر این، اتحادیه اروپا به کشورهای آلبانی، لیبی، رواندا، تونس و برخی دیگر از کشورها هزینه پرداخت کرده تا پناهجویان و سایر مهاجرانی که از قلمرو آن‌ها عبور می‌کنند را رهگیری کنند و از رسیدن آن‌ها به اتحادیه اروپا جلوگیری کنند. بسیاری بر این باورند توافق اخیر نه تنها باعث کاهش مهاجرت به اروپا نمی‌شوند، بلکه سالانه باعث مرگ هزاران مهاجر در دریای مدیترانه، صحرای آفریقا و بالکان می‌شوند.

منبع: in.gr 

https://www.in.gr/۲۰۲۴/۰۲/۰۱/greece/nayagio-tis-pylou-eythynes-stin-ellada-rixnei-frontex-gia-tin-tragodia