در روزگاران قدیم، هنگامی که روز هشتم ماه دوازدهم تقویم کشاورزی چینی فرا می رسید، تمام مردم چین، اعم از خانواده های امپراتوری و مردم عادی، جشن این روز را برگزار می¬کردند و تمام فعالیت ها برای جشنوارۀ بهار به تدریج افزایش می یافت. در بسیاری از نقاط چین، این روزِ، به عنوان آغاز فعالیت های جشنواره بهار در نظر گرفته می شود. بودایی ها نوعی فرنی را می جوشانند و هر سال در این روز، برای بزرگداشت بودا، او را فرامی خوانند و عبادت می کنند. این فرنی را «فرنی لابا» می نامیدند و آن را به مردم فقیر می دادند؛ بدین امید که بودا آن ها را برکت دهد. سپس رسم بودایی به تدریج در میان توده ها گسترش یافت و خانواده ها نیز شروع به تهیه فرنی لابا کردند.
مردم فکر می کردند که در نیمۀ زمستان، این فرنی می تواند معده را تقویت، سرما را برطرف، و معده را گرم کند. فرنی شامل هشت نوع مواد اصلی و هشت نوع مواد فرعی است که مطابق با خصلت «با» (به معنی هشت) است که دلالت بر فرخندگی دارد. با این حال، به دلیل قلمرو وسیع، محصولات مختلف و عادات غذایی مکان های مختلف در چین، مواد تشکیل دهندۀ آن در جاهای مختلف، متفاوت است.
جشن لابا تا پیش از سلسله های جنوبی و شمالی که تحت تأثیر آیین بودا بود و در روز هشتم ماه دوازدهم تقویم کشاورزی چین، یعنی روز روشنگری برگزار می¬شد، در یک روز ثابت نبود. بسیاری از آداب و رسوم جشنوارۀ لابا، مربوط به بودیسم است و با روهاتسو ژاپنی و روز بودی جنوب آسیا مطابقت دارد.
 
 نام جشنوارۀ لابا، نشان‌دهندۀ تاریخ آن در تقویم چینی است. «لا» نام دوازدهمین و آخرین ماه است و به معنای «هشت» است. در چین باستان، «هشت» به قربانی کردن برای هشت خدا در پایان سال اشاره داشت. در شکل اصلی خود، این جشنواره با قربانی کردن به پیشگاه خدایان و اجداد برای آرزوی خوشبختی، سلامت، امنیت و محصول خوب در سال جدید جشن گرفته می¬شد و واژۀ «لا» در ابتدا به این قربانی‌ها اشاره داشت. پس از اینکه بودیسم در قرن اول پس از میلاد در چین گسترش یافت، این جشنواره به عنوان یادبود روشنگری گوتاما بودا تلقی می¬شد. تاریخ ثابت روز هشتم ماه دوازدهم، در طول سلسله‌های شمالی و جنوبی به این آیین تعلق گرفت.
 جشنوارۀ لابا، در واقع، مقدمۀ سال نو چینی است که حدود سه هفته پس از آن برگزار می‌شود. یک رسم قدیمی چینی¬ها، کوبیدن بر طبل برای دفع بیماری¬هاست. این عمل که از سنت‌های باستانی جادوگری سرچشمه می‌گیرد، هنوز در مکان‌هایی مانند شین‌هوا و هونان مشاهده می‌شود.
 فرنی لابا
 به طور سنتی، مصرف فرنی لابا یکی از عناصر مهم جشنواره است. روایت‌های افسانه‌ای متعددی دربارۀ منشأ آن وجود دارد؛ ازجمله اینکه هنگامی که بودا در تلاش برای درک و روشنگری به سمت کوه های بلند در حرکت بود، خسته و گرسنه شد و در کنار رودخانه ای در هند، از هوش رفت. چوپانی، وی را در آنجا پیدا کرد و به او فرنی داد که با لوبیا و برنج درست شده بود. بدین ترتیب وی توانست به سفر خود ادامه دهد. پس از شش سال نظم و انضباط سخت، سرانجام در روز هشتم ماه دوازدهم قمری به رؤیای روشنگری کامل خود، دست یافت. از آن زمان، راهبان، فرنی برنج را در شب آماده می‌کنند و روز بعد، مراسمی برگزار می‌کنند که در طی آن، سوترا می‌خوانند و فرنی را به بودا تقدیم می‌کنند. بنابراین، سنت خوردن فرنی لابا، مبتنی بر آیینی مذهبی بود، اگرچه با گذشت زمان، این غذا به یک غذای زمستانی محبوب به¬ویژه در شمال چین سرد تبدیل شد.
 طبق سوابق مکتوب، معابد بزرگ بودایی برای نشان دادن ایمان خود به بودا، فرنی برنج لابا را بین فقرا تقسیم می کردند. در حدود پانصد سال پیش، در سلسلۀ مینگ، این غذا به گونه¬ای مقدس شد که امپراتورها نیز آن را در جشنواره ها به مقامات خود هدیه می دادند. پس نخست در میان درباریان و اشراف و سپس به¬سرعت در سراسر کشور محبوب شد.
انواع مختلف برنج، لوبیا، آجیل و میوه های خشک مواد اصلی آن هستند. مردم معتقدند که در زمستان برای سلامت آنان مفید است. همچنین به عنوان «هشت گنج» شناخته می‌شود و معمولاً با هشت ماده یا بیشتر ساخته می‌شود که نشان دهندۀ خوش اقبالی است. هشت در چین، یک عدد خوش یمن است و ba  در لابا همچنین به معنای هشت است. مواد تشکیل دهندۀ این فرنی، می¬تواند شامل غلات مخلوط مانند برنج، ارزن، جو، لوبیا و مغزها مانند ماش، لوبیا آزوکی، دانۀ نیلوفر آبی، بادام زمینی، گردو و شاه بلوط؛ میوه‌های خشک مانند خرمای قرمز، لونگان، کشمش و سایر مواد مانند سبزیجات و گوشت باشد.
 
 سیر لابا
 یکی دیگر از غذاهای لابا، سیر لاباست که به ویژه در شمال چین محبوب است.  سیر در چینی، تلفظی مشابه واژۀ «محاسبه» دارد و گفته می‌شود که در جشنوارۀ لابا، کسب‌وکارها باید حساب و کتاب‌های خود را تسویه و درآمدها و هزینه‌های سال خود را محاسبه کنند. سیر لابا با خیساندن سیر در سرکه درست می‌شود. سیر لابا از زمان برگزاری جشنوارۀ لابا تا سال نو چینی در سرکه خیسانده می شود؛ سپس از این سیر و سرکه در کنار کوفته‌های چینی (جیائوزی) در سال نو چینی استفاده می‌کنند.
شمالی ها ترجیح می دهند در فرنی خود، از برنج چسبناک، لوبیا قرمز، خرما، دانه های نیلوفر آبی، تفالۀ خشک شده، گردو، آجیل کاج و سایر میوه های خشک استفاده کنند. جنوبی ها فرنی نمکی را دوست دارند که با برنج، سویا، بادام زمینی، لوبیا، تارو، شاه بلوط آبی، گردو، سبزیجات و گوشت خرد شده تهیه شده باشد. در شمال، به این دسر، شکر می افزایند؛ اما در جنوب، در آن نمک می ریزند. برخی از مردم دوست دارند برای طعم دادن، دارچین و چاشنی های دیگر را به آن بیفزایند. کنترل حرارت در تهیۀ فرنی لابا از اهمیت فراوانی برخوردار است. در ابتدا شعله باید زیاد باشد، آنگاه شعله را کم می‌کنند تا فرنی بجوشد و عطر بسیار خوشایندی به مشام برسد. این فرآیند زمان بر است، اما دشوار نیست. فرنی لابا نه تنها به¬راحتی تهیه می شود، بلکه یک غذای مقوی زمستانی نیز هست؛ زیرا حاوی اسیدهای آمینه، پروتئین، ویتامین ها و سایر مواد مغذی مورد نیاز افراد است. آجیل پخته و خشکبار برای تسکین اعصاب و تقویت قلب و طحال مفید است. شاید به همین دلیل است که به آن فرنی بابائو (هشت گنج) نیز می¬گویند.
 مردم علاوه بر خوردن فرنی لابا، سیر لابا، یخ، توفو لابا، رشته لابا و برنج هسته گندم را نیز در روز جشنواره لابا می‌خورند.

منابع

 China Encyclopedia
http://en.chinaculture.org/library/۲۰۰۸-۰۱/۲۸/content_۲۸۵۵۴.htm
https://baike.so.com/doc/۶۰۹۰۲۴۵-۶۳۰۳۳۵۱.html