اولین سید از سادات حسینی، اولین مبلغ و نماینده خاندان آل محمد و اهل بیت علیهم‌السلام که به منطقه کرم آمد، سید محمد بود که کنیه‌ وی ابوالحسن و لقبش نیکوروی (به معنای چهره زیبا) و فخر عالم بابا بود. ایشان تقریباً در قرن یازدهم میلادی در دوران حکومت غزنوی از بلخ، از طریق غزنی، هرات و کابل، همراه با دو فرزند خود سید شاه انور و سید شاه شرف (معروف به بوعلی شاه قلندر) به روستای کُرمان در کرم ایجنسی تشریف آوردند.

بیشتر عمر خود را در بلخ سپری کرده و شخصیتی علمی و روحانی داشت. به همین دلیل، در سراسر بلخ، به عنوان امیر و سردار نقیبان و با عنوان نقیبُ النقباء شناخته می‌شد. جایگاه نقابت در منطقه به فردی تعلق می‌گرفت که از دیگران عالم‌تر، پرهیزگارتر، با بصیرت‌تر و دارای بیشترین کمالات بود. به دلیل این ویژگی‌های علمی و برجسته، به وی لقب "فخرِ عالم" داده شد. ایشان علاوه بر اینکه مبلغ بزرگی بود، مرشدی عارف در مسیر سلوک نیز به شمار می‌رفت.

شجره نسب ایشان: سید محمد ابوالحسن المعروف فخر عالم بابا بن سید حسین ابوعبدالله بن سید علی ابوالقاسم (نودولت) بن سید محمد ابوالحسن (زهد) بن سید عبیدالله ابوعلی زاهد بن سید علی ابوالقاسم بن سید حسن

ابومحمد سید حسین بن سید جعفر الحکه بن سید عبیدالله الارج ابن سید حسین الاصغر بن حضرت امام زین العابدین (ع) ابن حضرت امام حسین (ع) ابن عامر المومنین امام علی (ع).

این سید جلیل القدر که از افغانستان آمده بود به دلیل تسلط به زبان و ادب فارسی و آثاری که از ایشان بجای مانده است بیان گر این ادعا است که علمایی مانند او زبان و ادب فارسی را وسیله ترویج معارف و آموزه های دینی و عرفانی به زبان فارسی به مردم منطقه قراردادند. نسب ایشان به 9 پشت به حضرت امام سجاد علیه السلام میرسد.

ایشان در کنار تبلیغ ولایت اهل بیت علیهم السلام، برگزاری عزاداری، ترویج توحید، سیر و سلوک، و ایجاد محبت و برادری، به خدمات اجتماعی نیز پرداختند. با توجه به اینکه شغل اکثر مردم این منطقه دامداری بود، ایشان روش‌های کشاورزی را نیز به آنان آموختند و نهر آبی به نام "بابا ویله" در روستای کُرمان مجاور پاراچنار احداث کردند که تا به امروز باقی مانده است.

روایات تاریخی تاریخ تولد وی را حدود ۴۴۰ هجری می‌دانند و عمر وی نزدیک به ۱۲۰ سال بوده است. همچنین حدود ۳۵ سال در منطقه کرم سکونت داشت. طبق برخی روایات، دو ازدواج داشت و اختلاف نظرهایی درباره تعداد فرزندان وی وجود دارد؛ برخی از منابع از دو یا سه فرزند و کتاب "مسلک اولیاء" از یازده فرزند سخن گفته است.

از نسل ایشان شخصیت‌های بزرگی پدید آمده‌اند که حتی پس از وفاتشان نیز مورد احترام مردم بوده‌اند و زیارتگاه‌های آنان ارزشمند است. از جمله فرزندان برجسته‌ وی، سید ابوالحسن طاهر است که مقبره وی در مسیر مزار شریف و نزدیک مزار خواجه عکاشه قرار دارد. بسیاری از سادات فخری در غزنی ساکن شده‌اند، از جمله سید محمد عیسی فخری که از علمای برجسته دین بود. امروزه نیز تعداد زیادی از سادات فخری در افغانستان و پاکستان در مناطقی مانند کرم ایجنسی، هنگو، تیراه و دیگر شهرها سکونت دارند.

این شجره طیبه چهره‌های مشهور تصوف و عرفان و شاعران بزرگی را در دل خود جای داده است بزرگانی مانند: سید شاه نسیم تاجدار، سید حسن ولی، میر کریم در منطقه کرم، بادشاه میرانور سید و مست میر قاسم در تیرا، شاه سید میران و شاه سید گلون در هنگو و در سالهای اخیر شهید مشهور سید علامه عارف حسین الحسینی در پیوار پاراچنار.

مقبره سید ابوالحسن فخرعالم:

     مقبره وی در دوران حکومت غزنویان ساخته شد و در دوران حکومت مغول نیز بازسازی شد و اکنون به عنوان یک میراث تاریخی به‌شمار می‌رود. دیوارهای این مزار دارای نقوش زیبا و درهای چوبی آن با بهترین حکاکی‌ها تزئین شده‌اند. از آثار قدیمی مربوط به فخرعالم بابا، عمامه‌ای که آیات قرآنی بر آن نقش بسته، نیزه، طبل و کتاب‌های متعدد همچنان موجود هستند.

معروف است اولین بار مقبره درزمان سلطان محمودغزنوی بنا شده است. برروی دیوارهای صحن اشعارفارسی و نقوش فیل و اسب و اسم معمار آن بنام غلام رسول وتاریخ نوشته های فارسی نقش شده بود. متاسفانه این یادگارقدیمی رادرسال 2011میلادی تخریب کرده و یک بنای جدید و بزرگ ساخته وآن آثار و اشعارفارسی را محو کرده اند.

    بارگاه قدسی و ملکوتی این عارف بزرگ برای زائرین و مجاورین اهمیت خاصّی دارد و هر روز و شب ازاین بارگاه بوی عطر روحانی برمیخیزد به ویژه شب های جمعه ازدور و نزدیک تعداد زیادی از ارادتمندان و زائران مشرف شده و مشاهده شده است که بیماران لاعلاج تا صبح نزد ضریح مقدس ایشان دعا و زاری کرده و باذن خدای متعال شفاء یافته اند.

علامه سید احمد حسین حسینی کتابی با عنوان «پادشاه سید فخرعالم بابا» تألیف کرده که با تحقیقی جامع اطلاعات خود را از کتاب‌هایی مانند:حضور سادات علویان در افغانستان، اسلام در هند، دایره المعارف فارسی، تاریخ تشیع در سیستان، الفخری فی انساب الطالبین، بحر الانساب و..... گردآوری کرده است.

تحقیق درباره کتب علماء و عرفای این منطقه و معرفی آنها در روزگـار فعلی بدلیل وجود عرفان های کاذب و باطل جهت آشنایی علاقه مندان با عرفان ناب شیعی برگرفته از اهل بیت علیهم السلام می‌تواند ضمن بهره گیری از میراث غنی و فاخر معنوی گذشـتگان موجب تقویت ایمـان، عقیـده و افـزایش اعتمـاد جوانان تشنه حقیقت و محققان و نـسل جدیـد را می شود. 

نسخه‌های خطی درباب معارف وتصوف در شعرونثر، گنجینه‌های ارزشمندی است. این گنجینه‌های نسخه‌های خطی، به دلیل داشتن پشتوانه فرهنگی کشور ایران، بسیار غنی بوده و این نسخه‌های شعر و نثر در علوم مختلفی نوشته شده است. که پژوهشگران جهت تحقیقات جدید از آنها در مقالات خود استفاده می کنند. متاسفانه در منطقه مذکور هیچ اقدامی برای نگهداری کتاب های شعر و نثر در زبان فارسی نشده است. پژهشگران نیز دسترسی به این نسخ خطی نداشته و امکان ناپدید شدن و از بین رفتن این میراث معنوی مکتوب روز به روز بیشتر می شود. و لذا بازنویسی و ویرایش و چاپ این کتابها از اهمیت بالایی برخوردار است.

منابع:

کتاب: بادشاه سیدفخرعالم بابا، علامه سید احمد حسین حسینی، 2022

مقاله: ورود و خدمات ادبی سادات حسینی در پاراچنار، سید حسنین، مجله علمی پژوهشی زبان، ادبیات، فرهنگ و تمدن فارسی، 2023

https://www.anwariyam.com/2022/04/kamileeno-kalam.html