روزنامه کاوش در یک نظرسنجی موضوع " نظام پارلمانی" یا "نظام ریاست جمهوری" را به رای مردم گذاشت. در این نظرسنجی تعداد ۱۱۵۴ شهروند از شهرهای مختلف پاکستان شرکت نمودند. حدود ۷۴ درصد (۸۵۱ نفر) از نظام پارلمانی حمایت کردند و ۱۷ درصد (۱۹۸ نفر) از نظام ریاست جمهوری حمایت کردند و ۹درصد (۱۰۵ نفر) رای ممتنع دادند. در این نظر سنجی شهروندان ۴ استان شرکت کردند ولی شهروندان استان سند از تعداد بیشتری برخوردار بودند. مردم شهرهای کویته، دیرا مراد جمالی، جعفر آباد، حب، لسبیله، خضدار، لاهور، مولتان، صادق آباد، رحیم یارخان، پیشاور، اسلام آّباد از جمله شهرهایی بودند که در این این نظر سنجی شرکت کردند.
در این نظر سنجی اکثریت مردم، سیستم پارلمانی را مناسب تر دانستند. زیرا مردم معتقد هستند در سیستم پارلمانی نمایندگانی از تمام مناطق کشور انتخاب می شوند و مشکلات مناطق خود را در مجلس مطرح می کنند. همچنین در این سیستم علاوه بر نخست وزیر، تمامی وزرا و نمایندگان مجلس بصورت مستقل فعال هستند. البته آنها معتقدند این سیستم ضعف هایی هم دارد که باید برطرف شود. از جمله اینکه باید حقوق استانها بطور کامل رعایت شده و به پیشنهادات استانها اهمیت داده شود. بطور کل امروزه در جهان، سیستم پارلمانی نسبت به سیستم ریاست جمهوری از موفقیت بیشتری برخوردار است.
اما در نقطه مقابل عده ای هم اعتقاد دارند سیستم پارلمانی به دلیل فساد زا بودن خسارتی به کشور وارد می کند که باید با آن مبارزه کرد و نظام اداری را از دخالت های سیاسی پاکسازی نمود.
نظام اداری در کشور های مختلف دنیا متفاوت است. در بعضی از کشورها، علاوه بر رئیس جمهور، نخست وزیر هم وجو دارد لکن اختیار اصلی به دست رئیس جمهور است. در بعضی کشورها مقام نخست وزیری وجود ندارد. این نظام ها بصورت نظام ریاست جمهوری است که تمام اختیارات اجرایی نزد رئیس جمهور است ولی قوه مقننه مستقل از ریاست جمهوری کار می کند و رئیس جمهور در قوه مقننه پاسخگوی ملت است.
رئیس جمهوری که تمام اختیارات اجرایی کشور در دست او باشد قدرتمند بوده و در اینصورت مجلس نمی تواند به راحتی وی را استیضاح نماید. در کشورهای مختلف روش های متفاوتی برای برخورد با رئیس جمهور وجود دارد. در تعدادی از کشورها سیستم نیمه ریاست جمهوری وجود دارد. در آفریقا مرکزی و شمالی و در مرکز آسیا نظام کامل ریاست جمهوری وجود دارد. کشورهایی که رئیس جمهور اختیار بیشتری دارد و می تواند نخست وزیر را عزل کند عبارتند از: آذربایجان، کونگو، پرو، روسیه، سنگال، سوریه، چین. برخی از کشورها که عزل نخست وزیر در اختیار مجلس است عبارتند از: نیجیریه، مصر، فرانسه، هایتی، مالی، هلند، رومانی، سریلانکا، تونس، اوکراین، پاکستان، هند، بنگلادش. در این زمان افغانستان، انگولا، آرژانتین، بولوی، برزیل، کولومبیا، کاستاریکا، اکوادور، گامبیا، قنا، اندونزی، کنیا، مالدیو، مکزیک، پاناما، پاراگوئه، پرو، فیلپین، سودان، ترکیه، آمریکا، ونزئولا، روسیه، زامبیا، زیمباوه، نیجیریه و .... همینطور در ایران هم نظام ریاست جمهوری است. ولی از رئیس جمهور بالاتر رهبر کشور است. رهبر از رئیس جمهور اختیارات بیشتری دارد.
لینک گزارش:
http://kawish.asia/Backissues/۲۰۱۹/Apr%۲۰۲۰۱۹/۲۵/kawish%۲۰Layout.htm
ملاحظات:
علی رغم اینکه تحلیل نظام سیاسی پارلمانی و ریاست جمهوری پاکستان یک تحلیل سیاسی است ولی از آن جهت که به اندیشه روزمره مردم تبدیل شده و بخشی از جریان های فکری جامعه را تشکیل یا تحت تاثیر قرار داده است قابل تامل و تفکر است. از طرف دیگر جریان های فرهنگی پاکستان عمدتا متاثر از جریان ها و تفکرات سیاسی می باشد و هر گونه فعالیت و حرکتهای فرهنگی مبتنی بر سیاست های دولت متاثر از نظام سیاسی حاکم می باشد که می تواند تاثیر گذاری آن ناشی کارآمدی یا نا کارمدی نظام حاکم باشد، لذا از این منظر قابل توجه و مداقه است.
ناکارآمدی نظام فعلی پاکستان در اداره مطلوب کشور موجب شده است تا مباحثی برای تغییر نظام سیاسی پاکستان از نظام پارلمانی به ریاست جمهوری در بین مردم و سیاستمداران مطرح می شود که عمدتا ناشی از فسادهای گسترده موجود در نظام اداری کشور می باشد. ارائه دهندگان این نظریه معتقدند که نظام فعلی کشور به دلیل دخالت های زیاد سیاست در امور مردم و فسادهای گسترده در تمامی ارکان کشور، کارایی خود را از دست داده و نظام پارلمانی قادر به اصلاح آن نیست. فلذا مردم از حداقل امکانات رفاهی و اجتماعی در شرایط فعلی برخوردار نیستند. در نقطه مقابل برخی معتقدند که نظام پارلمانی تجربه موفقی در برخی کشورهای پیشرفته داشته و باید همین نظام پارلمانی را حفظ کرده و با برطرف کردن ایرادات آن در جهت پیشرفت کشور حرکت نمود.
اگر چه بعید است نظام سیاسی پاکستان در کوتاه مدت دچار تغییر گردد ولی باید دید نظریه پردازان روشنفکر دارای چه جایگاهی در کشور پاکستان هستند. کشوری که روزگاری نه چندان دور با استناد به نظریات اندیشمندان روشنفکر خود نظیر اقبال لاهوری و محمد علی جناح شکل گرفت و به کشوری مستقل تبدیل شد.
نظر شما