درگذشت الیاس خوری رمان‌نویس، منتقد، نویسنده و متفکر سرشناس لبنانی حامی فلسطین

به گزارش خبرگزاری وفا و الشرق الاوسط:  الیاس خوری، رمان‌نویس لبنانی که به خاطر ارتباطش با مسئله فلسطین مشهور است،  پس از نزدیک به دو سال مبارزه با بیماری در سن 76 سالگی روز یکشنبه 25 شهریور در بیروت درگذشت و علاوه بر مطالعات سیاسی و فرهنگی، میراثی غنی شامل 16 رمان، ده‌ها مقاله ادبی و روزنامه‌نگاری از خود به جای گذاشت.

خوری را یکی از برجسته ترین رمان نویسان معاصر عرب می دانند. وی چه در عمل و چه در ادبیات به دلیل ارتباطش با مسئله فلسطین شهرت داشت، تا جایی که بسیاری او را نویسنده ای فلسطینی می دانستند.

الیاس خوری در سال 1948 در بیروت در خانواده ای ارتدکس در منطقه اشرفیه به دنیا آمد و در سال 1967 به اردن سفر و از اردوگاه آوارگان فلسطینی دیدن کرد و این دلیل تغییر مسیر زندگی او به سمت آرمان فلسطین بود.

سپس  او به جنبش فتح پیوست و پس از حوادث سپتامبر سیاه، اردن را ترک کرد. او تاریخ را در دانشگاه لبنان خواند و دکترای تاریخ اجتماعی را از دانشگاه پاریس گرفت. او در سال 1972 به مجله مواقف پیوست و با همکاری محمود درویش شاعر، سردبیر مجله امور فلسطین بود.

او بین سال‌های 1980 تا 1985 به‌عنوان سردبیر مجموعه خاطرات خلق که توسط بنیاد تحقیقات عرب منتشر شد، کار کرد. وی همچنین به عنوان دبیر مجله «الکرمل» که توسط محمود درویش سردبیری می‌شد و دبیری بخش فرهنگی روزنامه لبنانی «السفیر» نیز کار می کرد.  او همچنین مدتی به عنوان مدیر هنری تئاتر بیروت کار می کرد.

ایشان اولین رمان خود را با عنوان "علاقات الدائرة" در سال 1975 منتشر کرد. او فیلمنامه فیلم کوه کوچک را در سال 1977 نوشت که حول محور جنگ داخلی لبنان می چرخد. او چندین رمان از جمله «سفر گاندی کوچک» و «باب الشمس» نوشت که به حماسه پناهندگی فلسطینی ها در لبنان می پردازد و به کارگردانی یسری نصرالله مصری ساخته شد.

وی رمان «یالو» را منتشر کرد که به انگلیسی ترجمه شد. «بچه های گیتو» نیز به زبان عبری ترجمه شد. «کودکان گیتو 2»، «صورت های سفید»، «بوی صابون»، «دروازه‌های شهر»، «عکا و الرحیل»، «پادشاهی غریبه‌ها»، «مجموعه اسرار»، «انگار خوابیده‌اند» و «آینه‌ها» از دیگر آثار وی هستند.

ایشان علاوه بر هزاران مقاله، و ویرایش ده ها کتاب و زندگی نامه،  مجموعه‌ای از کتاب‌های مطالعات انتقادی و اجتماعی را منتشر کرد.

آثار او به هلندی، انگلیسی، فرانسوی، آلمانی، عبری، ایتالیایی، پرتغالی، نروژی، اسپانیایی و سوئدی ترجمه شده است.

ملاحظات کارشناسی:

1.      الیاس هنرمند جوشیده از دل سختی ها و دارای شخصیتی مقاوم و آزاده بود. به تعبیری از ویژگی های الیاس خوری حریت و آزادگی وی در مسئله مقاومت است. او با مسائل سیاسی و مقاومت به شدت تعامل داشت و از مسائل مهمی که در راس آن مسائل لبنان، فلسطین و جهان عرب بود دفاع می کرد. وی حاضر نشد سیاست را به اهرمی برای هنر (هنر سیاسی) تبدیل کند.
2.       از دیگر ویژگی های شخصیتی وی آرام ناپذیری است. به تعبیر نزدیکان هرگز نمی‌شد الیاس خوری را در حالتی آرام و خونسرد دید. تا آنجا که همکاران و آشنایان او را بیش از هر چیز دیگری به طوفانی که روی دو پا حرکت می‌کند، نزدیک می‌دانستند.
3.      شخصیت الیاس خوری نمونه ای از هنرمند متعهد به آرمان قدس و آنچیزی است که حوزه دیپلماسی فرهنگی به امثال آن نیاز دارد و بایستی جهت پرورش و شناساندن جایگزین چنین شخصیت هایی برنامه ریزی و تلاش نمود.

منبع: خبرگزاری وفا و الشرق الاوسط/ 25 شهریور 1403/ 12 ربیع الاول 1446 هجری قمری/ 15 سپتامبر 2024 میلادی

https://www.wafa.ps/Pages/Details/103640