افزایش تعداد مساجد در قزاقستان و آستانه

از زمان استقلال در سال ۱۹۹۱، قزاقستان یک رنسانس دینی را تجربه کرده است. اگر در سال ۱۹۹۰ تنها ۴۶ مسجد در کشور فعالیت داشت، تا سال ۲۰۲4 این تعداد به حدود 2888 مسجد افزایش یافت. این رشد به ویژه در پایتخت کشور، آستانه، قابل توجه است.

یکی از مهم‌ترین مساجد، مسجد مرکزی آستانه است که در اوت ۲۰۲۲ افتتاح شد. این مسجد بزرگ‌ترین مسجد در قزاقستان و آسیای مرکزی است و قادر است به طور هم‌زمان تا ۳۰ هزار نمازگزار مرد و ۵ هزار نماز گزار زن را در داخل خود جای دهد، همچنین فضای اطراف آن امکان حضور تا ۲۰۰ هزار نفر را فراهم می‌کند. این مسجد دارای چهار مناره با ارتفاع ۱۳۰ متر و گنبد اصلی با ارتفاع ۸۳.۲ متر می باشد.

تأثیر رمضان بر زندگی اجتماعی و کسب‌وکار

در طول ماه رمضان، تغییراتی در ساعات کاری نهادها و مشاغل مختلف در قزاقستان مشاهده می‌شود. بسیاری از رستوران‌ها و کافه‌ها برنامه کاری خود را تطبیق داده و پس از افطار، که وعده غذایی شبانه پس از روزه‌داری است، باز می‌شوند. این امر به مسلمانان اجازه می‌دهد روزه خود را حفظ کرده و پس از غروب آفتاب افطار نمایند.

افزون بر این، در طول ماه مبارک رمضان، فعالیت‌های خیریه افزایش می‌یابد. مساجد و سازمان‌های اجتماعی افطاری های دسته‌جمعی برای افراد نیازمند برگزار می‌کنند و اقداماتی برای توزیع مواد غذایی و لباس به نیازمندان صورت می‌گیرد. این ابتکارات به تقویت همبستگی اجتماعی کمک کرده و اهمیت همکاری و کمک به دیگران را در جامعه برجسته می‌کند.

عوامل مؤثر بر اسلامی‌ شدن قزاقستان

با وجود ماهیت سکولار این کشور، چندین عامل به افزایش نفوذ اسلام در قزاقستان کمک کرده‌اند:

۱. ریشه‌های تاریخی: اسلام ریشه‌های عمیقی در فرهنگ قزاقستان دارد و برای قرن‌ها دین غالب این سرزمین بوده است. پس از استقلال در سال ۱۹۹۱، علاقه به سنت‌های ملی و دینی دوباره زنده شد.

۲. تغییرات جمعیتی: افزایش جمعیت قوم قزاق، که اکثراً مسلمان هستند، باعث افزایش تعداد مؤمنان و به تبع آن، افزایش فعالیت‌های دینی شده است.

۳. حمایت دولتی: با وجود سکولار بودن کشور، دولت از ساخت مساجد و برگزاری رویدادهای مذهبی حمایت می‌کند که این امر به تقویت زیرساخت‌های اسلامی کمک کرده است.

۴. روابط بین‌المللی: همکاری فعال با کشورهای مسلمان دیگر و مشارکت در سازمان‌های اسلامی بین‌المللی، به تبادل تجربیات و تقویت پیوندهای دینی کمک می‌کند.

اسلامی‌ شدن در حوزه‌های آموزشی و فرهنگی

افزایش نفوذ اسلام در حوزه آموزشی نیز قابل مشاهده است. در کشور، مراکز آموزشی اسلامی افتتاح شده‌اند که در آن جوانان اصول دین، زبان عربی و فرهنگ اسلامی را مطالعه می‌کنند. افزون بر این، در مدارس سکولار، دوره‌های اختیاری برای آموزش فرهنگ دینی ارائه می‌شود که به افزایش سواد دینی در جامعه کمک می‌کند.

در حوزه فرهنگی، علاقه به هنر، موسیقی و ادبیات اسلامی در حال افزایش است. نمایشگاه‌ها، کنسرت‌ها و جشنواره‌هایی که به میراث اسلامی اختصاص دارند، برگزار می‌شوند که به ترویج و حفظ سنت‌های دینی کمک می‌کند.

نقش رسانه‌ها در گسترش فرهنگ اسلامی

رسانه‌های جمعی نقش مهمی در گسترش فرهنگ و ارزش‌های اسلامی ایفا می‌کنند. در قزاقستان، شبکه‌های تلویزیونی، ایستگاه‌های رادیویی و نشریات اسلامی فعالیت دارند که رویدادهای دینی را پوشش داده، برنامه‌هایی برای آموزش قرآن ارائه می‌دهند و مسائل روز جهان اسلام را مورد بحث قرار می‌دهند. این امر به افزایش آگاهی مردم درباره احکام دینی کمک کرده و هویت اسلامی را تقویت می‌کند.

تأثیر شبکه‌های اجتماعی مشهود است، جایی که بلاگرهای پرطرفدار قزاقستانی روز به روز سبک زندگی اسلامی را بیشتر به نمایش می‌گذارند. اینفلوئنسرهای محبوب محتوایی درباره ماه رمضان تولید می‌کنند، از روزه‌داری، حضور در مساجد و اهمیت ارزش‌های اسلامی در زندگی روزمره صحبت می‌کنند. آن‌ها نه تنها تجربیات شخصی خود را به اشتراک می‌گذارند، بلکه به عنوان الگوهای رفتاری برای جوانان عمل کرده و درک مثبت از مناسک دینی را شکل می‌دهند.

این روند در پلتفرم‌هایی نظیر TikTok، Instagram و YouTube به ‌وضوح دیده می‌شود، جایی که مخاطبان به‌طور فعال در بحث درباره سنت‌های اسلامی مشارکت می‌کنند، سؤالاتی درباره احکام دینی می‌پرسند و در اقدامات خیریه شرکت می‌کنند. بدین ترتیب، شبکه‌های اجتماعی به ابزاری قدرتمند در روند اسلامی‌ شدن جامعه تبدیل شده‌اند و نفوذ دین را فراتر از مساجد و نهادهای مذهبی سنتی گسترش می‌دهند.

نکته:

با وجود وضعیت رسمی سکولار، قزاقستان در حال تجربه دوره‌ای از افزایش نفوذ اسلام است. این امر در افزایش تعداد مساجد، تغییرات در زندگی اجتماعی و فرهنگی، به‌ ویژه در ماه مبارک رمضان، و همچنین در حوزه‌های آموزشی و رسانه‌ای منعکس شده است. چنین تغییراتی نشان‌دهنده تمایل جامعه به حفظ و تقویت ریشه‌های دینی و فرهنگی خود در مواجهه با جهانی‌ شدن و مدرنیزاسیون است.

آستانه قراقستان
 

منبع:

https://kazislam.kz/ru/2025/03/post-v-ramazan-obyazannost-i-velikaya-milost-allaha/

https://malim.kz/article/analytics/islamizaciya-v-kazaxstane-bolezn-rosta-ili-realnaya-ugroza-20010

https://belief.cabar.asia/ru/2024/03/11/kazahstantsy-stali-bolee-religioznymi