هر منطقه در اندونزی سنت هایی در استقبال از مراسم و جشن های مذهبی مانند عید فطر دارد. هر سنت معنای و جذابیت خاص خود را دارد. مسلمانان پس از یک ماه روزه گرفتن، پیروزی خود را در عید فطر با شادی جشن می گیرند. همانطور که ماه مبارک رمضان با شادی فراوان استقبال ، عید فطر نیز با شادی کامل استقبال می شود.
علاوه بر بازگشت به منطقه اصلی و خدمت رسیدن به والدین و فامیل در منطقه که به سنت های رایج تبدیل شده است، هر منطقه در اندونزی آداب و رسوم منحصر به فرد و معناداری در استقبال از عید فطر دارد. تنوع فرهنگی که در اندونزی وجود دارد باعث می شود جشن های عید فطر در هر منطقه ویژگی های متفاوتی داشته باشد که حاوی ارزش های با هم بودن، دوستی و شکرگزاری است.این سنت غنی میراثی است که باید همچنان حفظ و نگهداری شود، به عنوان نوعی قدردانی از تنوع فرهنگی و هویت ملت اندونزی. برخی از سنت های معنادار برای استقبال از عید فطر در مناطق مختلف اندونزی به شرح ذیل است:
1. Meugang (ذبح) در آچه
در آچه جشن عید فطر با سنت Meugang آغاز می شود، یک آیین ذبح حیوانات که چند روز قبل از عید فطر انجام می شود. سپس گوشت حیوان ذبح شده، معمولاً بز یا گاو، بین خانواده، همسایگان و همچنین بین نیازمندان توزیع می شود. به غیر از Meugang، صله رحم هسته اصلی جشن عید فطر در آچه است. مردم آچه معمولاً بعد از نماز عید فطر، فوراً به زیارت قبور خانوادگی می پردازند. این لحظه نه تنها وسیله ای برای یادآوری اجداد است، بلکه اهمیت حفظ روابط خوب با اعضای خانواده متوفی را نیز می آموزد. سنت Meugang و صله رحم عمق ارزش های خانوادگی و با هم بودن قوی را در میان مردم آچه نشان می دهد.
2. Balimau (تطهیر) در غرب سوماترا
مراسم تطهیر (غسل) یکی از شیوه های بی نظیر استقبال مردم سوماترای غربی از عید سعید فطر است. این سنت به "بالیماو کاسای" معروف است که مجموعه ای از فرآیندهای خودپاکسازی جسمی و روحی قبل از جشن گرفتن روز پیروزی است. این سنت نه تنها به صورت انفرادی در هر خانه، بلکه به طور جمعی در رودخانه ها یا مکان های آبی عمومی انجام می شود. آیین بالیماو کاسای یک یا دو روز قبل از عید فطر برگزار می شود و تبدیل به لحظه ای برای اجتماع، دعا برای یکدیگر و تقویت روابط می شود. پس از انجام مراسم تطهیر، مردم مینانگ کاباو نیز معمولاً به قبر اجداد خود برای دعا و تمیز کردن منطقه اطراف، به عنوان نوعی احترام به اجداد خود می روند. مردم سوماترای غربی از طریق آیین بالیماو کاسای شکرگزاری و امید خود را برای زندگی بهتر در آینده ابراز می کنند.
3. Ronjok Sayak ر بنگکولو
یکی دیگر از سنت های منحصر به فرد در اندونزی را می توان در بنگکولو یافت که Ronjok Sayak نام دارد. به طور کلی خود کلمه Sayak را می توان به پوسته نارگیل تعبیر کرد. به عبارت دیگر، رونجوک سایاک سنت سوزاندن پوسته نارگیل خشک شده به ارتفاع یک متر است. طبق اعتقادات و باورها، این سنت صدها سال است که اجرا می شود. مردم بنگکولو معتقدند که آتش رابطی بین انسان و اجدادشان است. به همین دلیل است که اجرای این سنت به طور رسمی و همراه با دعاهای زیادی که در فرآیند سوزاندن پوسته نارگیل خوانده می شود، انجام می شود. معمولاً این سنت بعد از نماز عشاء در اول شوال انجام می شود.
4. تور تکبیر در جاکارتا
در جاکارتا، سنت جشن عید فطر رنگ و بوی دیگری دارد. یکی از سنت‌هایی که هنوز هم باقی مانده است تور تکبیر است. با نزدیک شدن به شب عید فطر، ساکنان جاکارتا در هر سنی جمع می شوند و با هم قدم می زنند و تکبیر، تحمید و تهلیل می خوانند که در سراسر شهر طنین انداز می شود. به غیر از تور تکبیر، عید فطر در جاکارتا نیز مترادف با گردشگری آشپزی بتاوی است. پس از نماز عید فطر، بسیاری از ساکنان جاکارتا خانه های باز برگزار می کنند، جایی که خانواده و دوستان برای لذت بردن از غذاهای ویژه و خاص بتاوی مانند پوسته تخم مرغ، سوتو بتاوی، ناسی اودوک و... گرد هم می آیند. سنت تور اکبیر و توریسم آشپزی بتاوی نشان می دهد که چگونه عید فطر در جاکارتا لحظه ای است که بیان شادی معنوی و قدردانی از غنای فرهنگ محلی را با هم ترکیب می کند.
5. Sedekah Bumi (صدقه زمین) در دِماک
در شهر دماک، جاوه میانی، سنت منحصر به فرد استقبال از عید فطر در فعالیت های جمعی است. مردم دماک سنت خاصی به نام «صدقه زمین» دارد که نماد شکرگزاری از برکات و عنایات در طول سال است.
این سنت شامل تقسیم غذا با ساکنان محلی، به ویژه افراد فقیر، به عنوان نوعی نگرانی و برادری است. در روزهای منتهی به عید سعید فطر، خانواده‌های دماک مشغول تهیه انواع غذاهای سنتی مانند عصاره مرغ، رِندانگ و کلوچه‌های عید فطر هستند که سپس بین همسایگان و اقوام توزیع می‌شود.
این فعالیت نه تنها پیوندهای دوستی بین ساکنین را تقویت می کند، بلکه ارزش های همدلی، برابری و سادگی را نیز می آموزد. استقبال از عید فطر با این تقسیم و توزیع در دماک لحظه ای بسیار مورد انتظار است که باعث ایجاد حس شادی گسترده و حتی در بین مسلمانان می شود.
6. Grebeg شوال در جوگجاکارتا
بحث در مورد سنت استقبال از عید، Grebeg شوال یکی از آیین هایی است که هر سال برگزار می شود. این سنت که از کاخ جوگجاکارتا سرچشمه می گیرد، هر روز اول شوال یا درست در روز عید فطر انجام می شود. Grebeg شوال نوعی سپاسگزاری پس از گذراندن ماه رمضان است که از قرن شانزدهم انجام شده است.
جاذبه این سنت در هفت کوهه نهفته است که شامل: سه کوهه نر، یک کوهه ماده، یک کوهه خشکی، یک کوهه برآمدگی و یک کوهه پاووهان است.
کل کوهه ها توسط درباریان و اسکورت سربازان از میدان شمالی کاخ جوگجاکارتا به مسجد بزرگ کائومان، معبد پاکوالامان و دفتر کپاتیهان خواهد رفت. ابتدا برای کوهه ها دعا می شود، قبل از اینکه مردم آن را می گیرند.
7. Ballo در ماکاسار
در سولاوسی جنوبی، به ویژه در ماکاسار، سنت Ballo' Lompoa وجود دارد که در نژاد بوگیس به معنای "مهمانی و جشن بزرگ" است. این سنت یک سنت ارثی است که در خانه ای سنتی به نام "لومپوآ" (Lompoa) برگزار می شود. مردم محلی در عید فطر در خانه سنتی جمع می شوند تا با هم غذاهای لذیذ بخورند، شادی را به اشتراک بگذارند و یکدیگر را ببخشند. این سنت بر اهمیت حفظ روابط حسنه بین اعضای جامعه و تقویت پیوندهای برادری تأکید دارد. جشن های ماکاسار نیز از غنای غذاهای خاص آن جدا نیست. پس از اقامه نماز عید فطر، مردم معمولاً با سرو غذاهای ویژه و خاص مختلف مانند چوتو ماکاسار، سوپ ساودارا (برادری) و پالوباسا جشن می گیرند. این سنت و غنای غذاهای ویژه ماکاسار در طول عید فطر نشان می دهد که چگونه این جشن نه تنها یک لحظه مذهبی است، بلکه فرصتی برای جشن فرهنگ و با هم بودن است.
8. Binarundak در شمال سولاوسی
مردم موتوی بِسار (Motoboi Besar) در شمال سولاوسی نیز سنت استقبال از عید فطر را از اجداد خود به ارث برده است که هنوز هم انجام می شود و تا به امروز حفظ می شود، یعنی سنت بینارونداک (Binarundak). این سنت با هم درست کردن یا پختن برنج جاها است که سه روز متوالی بعد از عید فطر انجام می شود.
برنج یا پولو جاها یک غذای خاص سولاوسی شمالی است که از برنج تهیه می شود و در چوب بامبو پخته می شود. این غذای خاص ترکیبی از طعم های خوش طعم از شیر نارگیل و زنجبیل کاملاً قوی دارد. طبق اعتقادات، این سنت در استقبال از عید فطر، وسیله ای برای تقویت دوستی با دیگران و و صله رحم و همچنین شکرگزاری از خداوند متعال است.
9. جنگ Ketupat در غرب نوسا تِنگارا
در لومبوک، غرب نوسا تِنگارا، سنت Perang Topat یا جنگ کِتوپات (برنج پیچیده شده در برگ های بافته شده نارگیل) به عنوان یک سنت منحصر به فرد و معنی دار برای استقبال از عید فطر وجود دارد. گفته می شود این سنت پرتاب کتوپات به سمت یکدیگر نماد هماهنگی هندوها و مسلمانانی است که در کنار هم در لومبوک زندگی می کنند.
قبل از شروع "جنگ"، مردم به آرامگاه "لُوانگ بالوق" در منطقه تانجونگ کارانگ و آرامگاه بینتارو در منطقه ساحل بینتارو دعا و زیارت خواهند کرد. به طور منحصر به فرد، پس از شروع این سنت، کتوپات مورد استفاده برای جنگ دوباره برای خودشان می گیرند، زیرا اعتقاد بر این است که باروری و در نتیجه محصول فراوان به ارمغان می آورد.
10. جشنواره توپ کاربید در کالیمانتان غربی
کالیمانتان غربی نیز یک سنت عید فطر دارد که کم نظیر و پر معنا است، یعنی جشنواره توپ کاربید. جشنواره توپ کاربید که کمی متفاوت از سنت های دیگر است، یادآور شجاعت به ساکنان است و روحیه با هم بودن را تقویت می کند. این جشن معروف در استقبال از عید فطر به مدت سه روز متوالی برگزار می شود. شروع از قبل، حین و بعد از عید فطر است. جالب اینجاست که جشنواره توپ کاربید فقط یک سنت عید نیست، بلکه همچنین یک میراث فرهنگی است که از نظر ارزش تاریخی غنی است زیرا به تاریخ تأسیس شهر پونتیاناک واقع در کالیمانتان غربی مربوط می شود.
منابع:
https://www.muhammadiyah.or.id/
https://www.thejakartapost.com/
http://www.lipi.or.id
نظر شما