معرفی
این سازمان غیرانتفاعی در سال ۱۹۲۵ تأسیس شده و مقر اصلی آن در شهر بن، آلمان است. تاکنون بیش از ۲.۹ میلیون جوان دانشگاهی را در داخل و خارج از آلمان حمایت کرده است. سرویس تبادلات آکادمیک آلمان، بر ساختار قوی، شبکه جهانی و بیش از ۱۱۰۰ کارمند خود متکی است.
بودجه این نهاد عمدتاً از وزارتخانه‌های مختلف دولت فدرال آلمان مانند وزارت امور خارجه و وزارت آموزش و تحقیقات، همراه با مشارکت اتحادیه اروپا و بخش خصوصی تأمین می‌شود. در سال ۲۰۲۳، رقم بودجه به ۸۳۹.۳ میلیون یورو رسید که ۲۶.۱ درصد از وزارت خارجه، ۲۳.۸ درصد از وزارت آموزش و تحقیقات، ۶.۶ درصد از وزارت همکاری اقتصادی و توسعه و ۴۰.۲ درصد از سوی کمیسیون اروپا و سایر سازمانهای بین‌المللی تأمین شده است.
این سازمان یکی از بازوهای اصلی سیاست بین‌المللی آلمان در حوزه آموزش است و نقش مهمی در جذب استعدادهای جهانی و تقویت جایگاه علمی این کشور دارد. این مجموعه امروزه بزرگترین سازمان تأمین مالی جهان برای حمایت از تبادل بین‌المللی دانشجویان و دانش‌پژوهان محسوب می‌شود.
در سال ۲۰۲۳، سرویس تبادلات آکادمیک آلمان بیش از ۱۴۰ هزار نفر را از طریق برنامه‌هایی مانند بورسیه‌های تحصیلی، دوره‌های کارآموزی و پروژه‌های توسعه دانشگاهی پشتیبانی کرده که عمدتاً شامل دانشجویان اروپای شرقی، آسیای مرکزی و قفقاز بوده است.
شعار سازمانی
شعار سرویس تبادلات آکادمیک آلمان «تغییر از طریق تبادل» است. این سازمان معتقد است تبادلات علمی، تفاهم بین کشورها و مردم را ارتقا داده و به تأمین صلح کمک می‌کند. یافته‌های علمی جدید، ما را قادر می‌سازد تا با چالش‌های جهانی روبرو شویم و پیشرفت‌های سیاسی و اجتماعی را محقق کنیم.
پروفسور دکتر جویبراتو موکرجی از ژانویه ۲۰۲۰ ریاست سازمان را برعهده دارد.
چشم‌انداز استراتژیک
مأموریت اصلی این سازمان تقویت همکاری‌های علمی بین‌المللی و ایجاد شبکه‌های پایدار بین مؤسسات آموزشی است که با تمرکز بر محورهای زیر فعالیت می‌کند:
- تقویت همکاری‌های بین‌المللی در آموزش عالی و پژوهش
- حمایت مالی از دانشجویان، پژوهشگران و اساتید برای تحصیل، تحقیق یا تدریس در آلمان یا سایر کشورها
- ترویج سیستم آموزش عالی آلمان در سطح جهانی
- توسعه شبکه‌های علمی بین دانشگاه‌های آلمان و جهان
- ترویج زبان آلمانی در مطالعات خارجی
- حمایت از کشورهای در حال توسعه برای بهبود سیستم‌های آموزش عالی و توسعه پایدار
سرویس تبادلات آکادمیک آلمان بر این باور است که چالش‌های جهانی همچون تغییر اقلیم، تحولات فناوری و نابرابری اجتماعی، نیازمند اقدامات تحقیقاتی بین‌المللی است. بنابراین این سازمان به دنبال پرورش نیروهایی با مهارت‌ها و دیدگاه‌های بین‌المللی است.
فعالیت‌ها
- بورسیه به دانشجویان بین‌المللی برای تحصیل در آلمان (کارشناسی تا دکترا)
- بورسیه به دانشجویان آلمانی برای تحصیل یا پژوهش در خارج
- بورسیه‌های ویژه برای پژوهشگران و اساتید (فرصت مطالعاتی یا پست‌دکترا)
- بورسیه کارآموزی برای تجربه عملی در شرکت‌ها و مؤسسات آلمانی
- بورسیه‌های خاص مانند حمایت از دانشجویان اوکراینی یا گروه‌های کم‌برخوردار
- تأمین مالی برنامه‌های مشارکتی بین دانشگاه‌های آلمان و سایر کشورها
- اجرای پروژه‌های مشترک مانند مبادلات دانشجویی یا تحقیقات مشترک
- مشاوره به دانشجویان درباره شرایط تحصیل در آلمان، ویزا و فرصت‌های شغلی
- اداره دفاتر نمایندگی در بیش از ۷۰ کشور جهان
- برگزاری کارگاه‌ها و همایش‌های علمی
- حمایت از دوره‌های زبان آلمانی در دانشگاه‌های خارجی
- اعطای بورسیه برای شرکت در دوره‌های فشرده زبان
- ایجاد شبکه‌های علمی پایدار مانند «پورتال فارغ‌التحصیلان آلمان»
آمارهای ۲۰۲۳
- بیش از ۱۴۰ هزار نفر سالانه از برنامه‌های این سازمان بهره‌مند می‌شوند
- حدود ۵۵ هزار بورسیه تحصیلی سالانه اعطا می‌شود
- همکاری با بیش از ۴۰۰ دانشگاه در سراسر جهان
ابعاد راهبردی
سرویس تبادلات آکادمیک آلمان در همه فعالیت‌های خود سه بعد راهبردی را لحاظ می‌کند:
- پایداری: حمایت از اهداف توسعه پایدار سازمان ملل
- تنوع: ترویج فرصت‌های برابر برای همه
- دیجیتالی‌سازی: استفاده از فناوری برای تسهیل تبادلات آکادمیک
نقش سرویس تبادلات آکادمیک آلمان در ایران
این سازمان دارای ۵۸ دفتر منطقه‌ای و مرکز اطلاعاتی در ۴۵ کشور است. DAAD پیش‌تر در تهران دفتر فعالی داشت که به ارائه مشاوره برای دانشجویان ایرانی جهت اخذ بورسیه، بورسیه زنان پژوهشگر و حمایت از پروژه‌های مشترک ایران و آلمان می‌پرداخت. فعالیت این دفتر از مارس ۲۰۲۳ به دلایل سیاسی موقتاً متوقف شده است.
ابتکار «رهبری برای سوریه»
این طرح با حمایت وزارت امور خارجه آلمان از سال ۲۰۱۴ آغاز شد و هدف آن ارائه بورسیه به گروهی منتخب از رهبران آینده سوریه است تا پس از تحصیل عالی در آلمان، نقش مؤثری در بازسازی سوریه داشته باشند. برنامه‌های این دوره شامل آموزش زبان، علوم سیاسی، اقتصاد و علوم اجتماعی است.
چشم‌انداز آینده
برنامه‌ریزی شده تا سال ۲۰۲۵، ۹۰٪ فرآیندهای بورسیه به‌صورت خودکار انجام شود. همچنین سیستم جدید هوش مصنوعی (DAADmatch) در حال توسعه است که با تحلیل الگوریتمی پروپوزال‌ها و تطبیق آن‌ها با نیازهای تأمین‌کنندگان مالی فعالیت می‌کند.
هدف‌گذاری شده تا سال ۲۰۳۰، ۵۰٪ بورسیه‌ها به برنامه‌های مشترک بین دانشگاه‌های آلمانی و مؤسسات کشورهای در حال توسعه اختصاص یابد و ۲۰۰ آزمایشگاه پژوهشی مشترک در حوزه فناوری سبز و پزشکی دیجیتال ایجاد شود.
اهداف کلیدی تا ۲۰۳۰
- تقویت موقعیت آلمان به‌عنوان قطب علمی، نوآوری و کسب‌وکار
- مشارکت در حل چالش‌های جهانی مانند تغییرات اقلیمی و بی‌عدالتی اجتماعی
- ترویج دموکراسی، همبستگی اجتماعی و آزادی علمی
نتیجه‌گیری
سرویس تبادلات آکادمیک آلمان به‌عنوان پنجره‌ای به آموزش عالی بین‌المللی، ترکیبی منحصر به فرد از خدمات دانشجویی، ابزار پژوهشی و شبکه‌سازی آکادمیک فراهم می‌کند. علیرغم چالش‌هایی مانند محدودیت‌های ژئوپلتیکی، این پلتفرم همچنان پیشگام فرصت‌های آموزشی فراگیر و باکیفیت است. توسعه زیرساخت‌های دیجیتال و تقویت همکاری‌های بین‌المللی از محورهای استراتژیک آینده این سازمان محسوب می‌شود.
منابع
[1] DAAD (Deutscher Akademischer Austauschdienst)
نظر شما