دانیل کلمن، نویسنده برجسته، معتقد است که تحت تأثیر دونالد ترامپ، فرهنگ در آمریکا مانند دوران ملی‌سوسیالیسم با یک همسویی نگران‌کننده روبه‌رو شده است. با این حال، او شانس نجات را در سیاست‌های گمرکی همین رئیس‌جمهور می‌بیند.
استقبال گسترده از رمان «نمایش نور» کلمن در آمریکا
رمان «نمایش نور» کلمن که درباره یک کارگردان فیلم در دوران دیکتاتوری نازی‌ها و چگونگی استفاده ابزاری او توسط نازی‌ها است، به گفته خودش در ترجمه انگلیسی در آمریکا با استقبال گسترده‌ای مواجه شده است. بسیاری در این رمان که به فرهنگ تحت حاکمیت آدولف هیتلر می‌پردازد، شباهت‌هایی به سیاست‌های دونالد ترامپ می‌بینند.خود کلمن اما از این بازخورد مثبت احساسات متفاوتی دارد.
کلمن در گفت‌وگو با رادیو فرهنگ آلمان (Deutschlandfunk Kultur) گفت: «شگفت‌انگیز است که این کشور چقدر سریع خود را با شرایط وفق داده است. او می‌افزاید: «محبوبیت رمان من در آمریکا مرا شگفت‌زده کرد. البته که از این بابت خوشحالم، اما در عین حال با نوعی احساس دلسردی نیز همراه است. دلم می‌خواست جهان در این حد بحرانی نبود.»
همسویی فرهنگی به سبک نازی‌ها
کلمن معتقد است که شباهت‌های بسیاری میان دوران ناسیونال‌سوسیالیسم و وضعیت کنونی در آمریکا وجود دارد: «یکدست‌سازی فرهنگ به‌صورت چشمگیری در حال وقوع است.»
به گفته این نویسنده، کمک‌های دولتی به بخش فرهنگ به‌طور گسترده قطع شده و کسانی که هنوز از حمایت برخوردارند، باید بسیار مراقب سخنان خود باشند. هرچند هنوز کسی از حوزه فرهنگ به زندان نیفتاده، اما او نوعی اطاعت پیش‌دستانه را مشاهده می‌کند.
به‌طور کلی، همانند آنچه در رمانش آمده، اتمسفری از «وفق‌پذیری عمومی با دیکتاتوری» حاکم است.کلمن خود نیز نگران است که ممکن است ویزای او باطل شود. او می‌گوید: برای من این یک فاجعه نیست. البته می‌توانم هر زمان به برلین بروم، اما برای بسیاری از مردم این موضوع به شدت حیاتی و خطرناک است.او به تازگی به اعلام وزارت خارجه آمریکا برای لغو ویزای دانشجویان چینی اشاره می‌کند.
امید به زوال از طریق جنگ تجاری
کلمن با نگاهی به سیاست‌های گمرکی، امید کمی دارد که ترامپ حمایت مردم را از دست بدهد. اگر جنگ تجاری این رئیس‌جمهور به اقتصاد آمریکا آسیب جدی بزند، ممکن است ترامپ حمایت مردمی‌اش را از دست بدهد.
کلمن می‌گوید:می‌دانم که این حرف خیلی وحشتناک به نظر می‌رسد، اما بهتر است پایانی همراه با رنج کوتاه باشد تا رنجی بی‌پایان.
اکنون این دولت و کارهای وحشتناکی که انجام می‌دهد را پذیرفته‌اند.» تنها امید کلمن این است که آمریکایی‌ها به دلیل سیاست‌های گمرکی از ترامپ رویگردان شوند. او گفت: «عجیب است، اما نابودی اقتصاد آمریکا بهترین امیدی است که می‌توان داشت. بهتر است پایان با وحشت باشد تا وحشتی بی‌پایان.
دانیل کلمن (Daniel Kehlmann) نویسنده و رمان‌نویس برجسته‌ی اتریشی-آلمانی است که با آثارش هم در دنیای آلمانی‌زبان و هم در عرصه‌ی بین‌المللی شناخته شده است. او در ۱۳ ژانویه ۱۹۷۵ در مونیخ (آلمان) به دنیا آمد، اما خانواده‌اش در کودکی به وین، پایتخت اتریش نقل مکان کردند.. او در خانواده‌ای هنری رشد یافت؛ پدرش کارگردان و مادرش بازیگر بود که این محیط تأثیر عمیقی بر مسیر زندگی و آثار او گذاشت.
کلمن تحصیلات خود را در وین، پایتخت اتریش، ادامه داد و پس از گذراندن دوره‌ای در مدرسه یسوریان، در دانشگاه وین به مطالعه فلسفه و زبان و ادبیات پرداخت. او در رشته فلسفه تحصیلات خود را دنبال کرد و در حال حاضر در مسیر دریافت دکتری است و در دانشگاه‌های بین‌المللی، از جمله در نیویورک، تدریس کرده است.
تأثیر فیلسوفانی مانند فریدریش نیچه به وضوح در آثار او دیده می‌شود، که نشان‌دهنده علاقه عمیقش به مسائل فلسفی و وجودی است.کلمن از سن ۲۲ سالگی به نوشتن روی آورد، که این موضوع او را در میان نویسندگان جوان و پیشگام ادبیات آلمانی‌زبان متمایز کرد.
برخلاف باور رایج که نویسندگان آلمانی معمولاً در سنین ۳۰ یا ۴۰ سالگی به اوج می‌رسند، او از همان جوانی با جسارت وارد عرصه ادبیات شد و به عنوان نمونه، به فریدریش شیلر، که در جوانی رمان «عشق و دسیسه» را نوشت، ارجاع می‌دهد. ریشه‌های خانوادگی و فرهنگی او نیز در آثارش منعکس است؛ پدربزرگش شخصیتی شناخته‌شده بود و کلمن در اتریش بزرگ شد، جایی که فرهنگ بازتر و جهانی‌تری نسبت به آلمان دارد. این موضوع به همراه پیوندهای ادبی میان آلمان، اتریش، سوئیس و لیختن‌اشتاین، بر دیدگاه او تأثیر گذاشته است.
یکی از ویژگی‌های برجسته آثار کلمن، قالب‌شکنی آگاهانه در ساختار رمان‌هاست. او با الهام از ادبیات دهه ۲۰ میلادی آلمان، که با مفاهیمی مانند تباهی و فساد پس از جنگ جهانی اول عجین بود، به خلق آثاری می‌پردازد که در آن هنرمند اغلب به جای تعالی، به سوی سقوط سوق داده می‌شود.
آثار برجسته
یکی از مهم‌ترین و پرفروش‌ترین اثر از آثار «کلمن رمان»
"Die Vermessung der Welt"است که در سال ۲۰۰۵ منتشر شد. این رمان با نگاهی طنزآمیز، داستان زندگی دو شخصیت تاریخی بزرگ، الکساندر فون هومبولت (طبیعت‌شناس) و کارل فریدریش گاوس (ریاضی‌دان) را روایت می‌کند. این کتاب با فروش بیش از ۲ میلیون نسخه فقط در آلمان، یکی از پرفروش‌ترین کتاب‌های دهه بود و به بیش از ۴۰ زبان ترجمه شده است.
سایر آثار مهم او عبارت‌اند از:
"Ich und Kaminski" (من و کامینسکی)
"Ruhm" (شهرت) – مجموعه‌ای از داستان‌های به‌هم‌پیوسته که مفهوم هویت و تکنولوژی را بررسی می‌کند.
"Tyll" رمانی تاریخی با فضای قرون وسطایی که در لیست نهایی جایزه بوکر بین‌المللی نیز قرار گرفت.
"Lichtspiel" (نمایش نوری) – جدیدترین اثرش در سال ۲۰۲۳، که به سرگذشت کارگردانی در زمان نازی‌ها می‌پردازد و در آمریکا به خاطر شباهت‌های تماتیک‌اش با وضعیت کنونی فرهنگی آمریکا، بسیار مورد توجه قرار گرفته است و نشان‌دهنده توانایی او در ترکیب تاریخ، فلسفه و طنز تلخ است.
سبک نوشتاری
کلمن به دلیل نثر دقیق، طنز پنهان، و بازی‌های ساختاری در روایت شناخته می‌شود. او در آثارش به پرسش‌های بنیادین درباره‌ی حقیقت، هویت، تاریخ، و اخلاق می‌پردازد. روایت‌های او اغلب چندلایه و بین ژانری هستند.کلمن به دلیل سبک خاصش که سادگی ظاهری را با لایه‌های عمیق معنایی ترکیب می‌کند، مورد تحسین قرار گرفته است. او در آثارش به مسائل وجودی و اجتماعی می‌پردازد و از طبیعت و محیط اطراف به‌عنوان ابزاری برای انتقال مفاهیم استفاده می‌کند.
فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی
در سال‌های اخیر، کلمن نه‌تنها به‌عنوان نویسنده، بلکه به‌عنوان یک روشنفکر منتقد وضعیت‌های سیاسی نیز شناخته می‌شود. او در مصاحبه‌هایش بارها از پوپولیسم راست‌گرا، محدودیت آزادی بیان و سانسور فرهنگی در آمریکا و اروپا انتقاد کرده است. صحبت‌های اخیر او درباره شباهت وضعیت فرهنگی آمریکا تحت ترامپ با دوران نازی‌ها در آلمان باعث واکنش‌های گسترده‌ای شده است.
زندگی او بین برلین و آمریکا جریان دارد و این تجربه دوگانه بر دیدگاه انتقادی‌اش نسبت به مسائل سیاسی و فرهنگی، به‌ویژه در مقایسه آمریکا تحت ترامپ با آلمان نازی، تأثیر گذاشته است. وی در حال حاضر به‌عنوان نویسنده‌ای تأثیرگذار در ادبیات جهانی شناخته می‌شود و آثارش به زبان‌های متعددی ترجمه شده‌اند.
نظر شما