در شهر جلال‌آباد، مرکز ننگرهار و شهرستان‌های اطراف آن بیشتر وقت‌ها مشاعره‌های فرهنگی برگزار می‌شود که در آن تعداد زیادی از شاعران و نویسندگان جوان شرکت می‌کنند. این برنامه‌ها، برای شاعران جوان فرصتی شمرده می‌شود تا ذوق و استعداد خود را نشان دهند و در عین حال، سخنانی را که بیان آنها به زبان ساده برایشان دشوار است، در قالب شعر به دیگران منتقل کنند.

در این گزارش با نُه جوان (چهار جوان پسر و پنج جوان دختر) گفت‌وگو شده است. شعیب عزیز ریحان، شهروند ننگرهار که از هشت سال به این سو در برنامه های ادبی شرکت می‌کند، درباره‌ی نقش جوانان در مشاعره‌ها می‌گوید: "در حال حاضر، بزرگ‌ترین نقش جوانان در مشاعره‌ها رساندن پیام‌هایشان به مردم است. آزادی بیان در شعر نسبت به نثر بیشتر محفوظ است. آن سخنانی که انسان نمی‌تواند در نثر بگوید، معمولاً در قالب شعر بیان می‌کند. این خود یک راه مناسب برای آزادی بیان و انتقال پیام است."

مشاعره‌ها و نشست‌های فرهنگی در تقویت ظرفیت، پیشرفت و تشویق جوانان بسیار مؤثر است. سندخان شفق، ساکن شهرستان مومندره‌ی ننگرهار که از بیش از هفت سال به این سو در ایجاد جریان فرهنگی و ادبی «سباوون ستوری» نقش داشته، مسئولیت ۱۵ نشست را نیز برعهده گرفته است و هم‌اکنون نیز ریاست جریان ادبی مومندره را بردوش دارد، در این زمینه چنین می‌گوید: "از زمانی که با قالب‌های ادبی در شعر و شاعری آشنا شده‌ام، در مشاعره‌ها شرکت می‌کنم. در بسیاری از مشاعره‌ها و مکان‌های فرهنگی ننگرهار حضور داشته‌ام. در این محفل‌های ادبی با شخصیت‌های برجسته شرکت کرده‌ام. شخصاً از این نشست‌های فرهنگی و ادبی بسیار آموخته‌ام."

خواسته‌ها بر آن است که برای کشف استعدادهای جدید، رشد آنها و تقویت جسارت جوانان، این گونه برنامه‌ها افزایش یابد. نصر زواک، شاعر جوان و فارغ التحصیل رشته‌ی ادبیات، می‌گوید: "به باور من، اهمیت مشاعره‌ها و محفل‌های ادبی در جامعه از هر زمان دیگر بیشتر است؛ زیرا همین مشاعره‌ها هستند که به جوانان جرئت می‌دهند تا ناگواری‌های جامعه را بازتاب دهند. هرچه تلاش‌های فرهنگی و ادبی افزایش یابد، به همان اندازه استعدادهای بیشتری در جامعه کشف می‌شوند. وزارت اطلاعات‌ و فرهنگ و ریاست‌های مربوطه مسئول هستند که چنین فعالیت‌های فرهنگی را تداوم بخشند. حتی خواهران نیز باید به شعر و شاعری تشویق شوند؛ چون این می‌تواند بسیار مؤثر واقع شود."

پاسداری از ادب و شاعری، پاسداری از هویت است؛ اگر شاعری از میان برود، احساسات، وجدان و ارزش‌ها نیز به تدریج از بین خواهند رفت. از طریق شعر و شاعری، نویسندگان و شاعران می‌توانند اندیشه‌ها و دیدگاه‌های خود را با زبانی هنرمندانه و غیرمستقیم به ذهن و فکر جامعه انتقال دهند، زبان خود را غنا بخشند و برای پاسداری از هویت فرهنگی در برابر استعمار فکری بکوشند.

لایق شینواری، ساکن شهرستان اچین، می‌افزاید: "اگر جامعه‌ای هویت و شناسنامه‌ی خود را از دست دهد، همواره زیر سلطه‌ی استعمار فکری و سیاسی دیگران قرار خواهد گرفت و به تدریج هویت ما از بین خواهد رفت و از نظر فرهنگی عقب‌مانده خواهیم شد. از ریاست اطلاعات‌وفرهنگ و دیگر نهادهای مربوط در ولایت می‌خواهم که برنامه‌های متنوعی برای نسل جوان فراهم کنند، آنها را مورد تقدیر قرار دهند، جوایزی برایشان در نظر گیرند و برنامه‌های رقابتی یا تشویقی برای آنها برگزار کنند."

با توجه به علاقه و اشتیاق روزافزون جوانان، اکنون در بسیاری از محفل‎‌های عروسی نیز مشاعره‌ها در شب‌ها برگزار می‌شود. میوند درزار، یکی از شاعران جوان، این گونه نشست‌ها را در تبادل اندیشه، تقویت فکری، خلاقیت و گسترش فعالیت‌های ادبی بسیار مفید می‌داند. "۱۷ یا ۱۸ سال می‌شود که در چنین محفل‌های فرهنگی در ننگرهار، کنر، لغمان، کابل و دیگر مناطق دور و نزدیک شرکت می‌کنم. علاقه‌ی جوانان به مشاعره بسیار زیاد است؛ زیرا امروزه شرایط به ‌گونه‌ای‌ است که جز این محفل‌ها، زمینه‌ی دیگری برای نشست‌ها و مجالس دوستانه فراهم نیست. برای آنها، این تنها تفریح، سرگرمی و حتی ورزش محسوب می‌شود؛ تا جایی که حتی در مراسم عروسی نیز مشاعره بسیار رایج شده ‌است. بنابراین، این یک نیاز است."

صدیق‌الله قریشی، مدیر اطلاعات اطلاعات ‌و فرهنگ ننگرهار، ضمن اعلام پشتیبانی از شاعران، اطمینان می‌دهد که امکانات بیشتری برای آنها فراهم خواهد شد و حتی در چاپ آثارشان نیز همکاری خواهند کرد. "ریاست اطلاعات ‌و فرهنگ به صورت کلی، تنها مرجع سازماندهی برنامه‌های فرهنگی است. در گذشته، برنامه‌های فراوانی برگزار کرده‌ایم؛ نشست‌های مردمی، مشاعره‌ها، محفل‌های ادبی. با نویسندگان، شاعران فرهنگی نشست‌های مستمر داشته‌ایم. همچنین دو مشاعره‌ی سنّتی داریم که یکی مشاعره‌ی ‌گل نارنج و دیگری گل نرگس است. برای تشویق شاعران تازه ‌وارد و تقویت ذوق آنها، برنامه‌هایی ترتیب می‌دهیم."

شاعران تنها آفرینندگان واژه‌ها نیستند، بلکه پیام‌آوران اندیشه، بیان و تغییر نیز به شمار می‌روند. خواست عمومی این است که نهادهای مسئول این روندهای فرهنگی را به طور جدی پی‌گیری و پشتیبانی کنند و فضایی فراهم کنند تا جوانان بیشتر برای بیان، نوآوری و رشد فرهنگی تلاش کنند.

منبع: سلام وطندار

تاریخ:26/5/1404

لینک:

https://swn.af/poetry-is-the-language-of-emotions-thoughts-and-culture-that-expresses-the-true-picture-of-society/