نخست: مقدمه

برگزاری مراسم عبادی حج در اندونزی یک وظیفه ملی است چرا که با توجه به کثرت جمعیت زائران اندونزیایی باید سازمان ها و نهادهای مختلف، چه داخل و چه خارج از کشور مشارکت  کرده و با جنبه های گوناگون از جمله راهنمایی، حمل و نقل، بهداشت، اقامت و امنیت آشنا شده و به زائران خدمات بدهند. علاوه بر این، مراسم عبادی حج در کشور دیگر و در یک زمان بسیار محدود که ارتباط با شأن و منزلت ملت اندونزی در خارج از کشوردارد حساسیت ها و قوانین را سخت تر کرده است .از سوی دیگر سبب شده تلاش های برای ارتقاء کیفیت برگزاری مراسم عبادی حج، در دولت اندونزی مضاعف شود. بنابراین می بایست برگزاری مراسم عبادی حج بصورت حرفه ای و پاسخگوبودن با ضروری شمردن منافع حجاج از طریق اصل غیر انتفاعی مدیریت گردد. مسافران کشوری که بیشترین سهم حاجیان را دارند. کشور جزیره ها که با جمعیت بالغ بر۲۷۰ میلیون نفر که سالها طول میکشد تا قرعه این سفرمعنوی بنام ساکنانش بیافتد. میانگین انتظار در صف اعزام به حج تمتع در اندونزی بین ده تا سی سال است.امسال نیز اندونزی در حدود ۲۳۰ هزار نفر بیشترین حج گذار را در میان کشورهای اسلامی بخود اختصاص داده است.در این نوشتار سعی شده است اطلاعات جامعی ازنحوه اعزام ، مسوولیت بخش های دولتی و خصوصی ، شرایط حجاج در اندونزی آورده شود.    

دوم: اساس برگزاری مراسم عبادی حج در اندونزی

برگزاری مراسم عبادی حج در اندونزی بر اساس عدالت، حرفه گری و مسئولیت پذیری با اصل غیر انتفاعی انجام می شود. برگزاری مراسم عبادی حج برای ارائه راهنمایی، خدمات، مراقبت و حفاظت از زائران با بهترین وجه ممکن منظور شده است تا زائران بتوانند مناسک حج خود را مطابق با تعالیم اسلامی انجام دهند.

سوم: حق و وظیفه داوطلبان حج

شهروندان اندونزیایی که مسلمان هستند ، حق دارد عبادت حج را به این شرایط که به سن ۱۸ سالگی رسیده و یا ازدواج کرده و قادر به پرداخت هزینه برگزاری مراسم عبادی حج باشد، انجام دهند. اما وظایفی که باید انجام دهند، عبارتند از:

‌أ)        ثبت نام در محل کمیته برگزاری مراسم عبادی حج دفتر وزارت دین شهر / منطقه

‌ب)   پرداخت هزینه برگزاری مراسم عبادی حج به بانک دریافت کننده آن

‌ج)     پیرو شرایط و ضوابط موجود در برگزاری مراسم عبادی حج.

چهارم: وظایف دولت

دولت موظف است به ارائه راهنمایی، خدمات و حفاظت با ارائه خدمات اداری، راهنمایی برگزاری مراسم عبادی حج، تهیه محل اقامت، حمل و نقل، خدمات بهداشتی، امنیتی و چیزهای دیگر مورد نیاز زائران، چه در اندونزی و چه در عربستان سعودی بپردازد.

پنجم: سازمان برگزار کننده مراسم عبادی حج

در سازماندهی برگزاری مراسم عبادی حج، سیاست و اجرای آن یک وظیفه ملی و مسئولیت دولت محسوب می شود. در انجام این وظایف و مسئولیت، وزیر با جامعه، وزارت/دستگاه ها/سازمان های مرتبط و دولت عربستان سعودی هماهنگی و یا همکاری می کند. در عملی شدن آن، دولت واحدی را تحت وزیر تشکیل می دهد. اما نظارت برگزاری مراسم عبادی حج یک وظیفه و مسئولیت کمیسیون نظارت حج اندونزی است، یعنی یک نهاد مستقل تشکیل شده برای نظارت بر برگزاری مراسم عبادی حج.

برگزاری مراسم عبادی حج با عناصر زیر هماهنگی می گردد:

‌أ)        وزیر در سطح مرکزی

‌ب)   استاندار در سطح استان

‌ج)     فرماندار / شهردار در سطح شهر / شهرستان و

‌د)      نمایندگی جمهوری اندونزی برای عربستان سعودی.

در برگزاری مراسم عبادی حج، وزیر، کمیته برگزار کننده مراسم عبادی حج را در سطح مرکزی، در منطقه ای که فرودگاه برای اعزام زایران وجود دارد و در عربستان سعودی تشکیل می دهد. وزیر، مسئولان همراه زایران را منصوب می کند که از تیم های زیر تشکیل شده اند:

‌أ)        تیم راهنمایی حجاج اندونزی

‌ب)   تیم مربی حجاج اندونزی

‌ج)     تیم بهداشتی و درمانی حجاج اندونزی

اما استاندار و یا شهردار می تواند مسئولان همراه زائران را تعیین کند که از افراد زیر تشکیل می شود:

أ‌)        تیم منطقه ای راهنمای حج 

ب‌)   تیم منطقه ای بهداشتی

هزینه های عملیاتی کمیته برگزار کننده مراسم عبادی حج از بودجه درآمد-هزینه دولت و بودجه درآمد-هزینه منطقه ای پرداخت می گردد.

ششم: کمیسیون نظارت حج اندونزی

تشکیل این کمیسیون جهت نظارت در بهبود خدمات برگزاری مراسم عبادی حج اندونزی منظور شده است. این کمیسیون در خصوص مسئولیت خود باید به رئیس جمهور پاسخگو باشد. از جمله وظایف کمیسیون مذکور، نظارت و اشراف بر برگزاری مراسم عبادی حج و همچنین ارائه پیشهنادات برای بهبود برگزاری مراسم عبادی حج اندونزی می باشد.

عملکردهای کمیسیون عبارتند از:

‌أ)        نظارت و تجزیه و تحلیل در سیاست های برگزاری مراسم عبادی حج اندونزی

‌ب)   تجزیه و تحلیل نتایج نظارت حاصل شده از سازمان های نظارتی مختلف و مردم

‌ج)     پذیرا و بهره برداری از پیشنهادات مردم در خصوص برگزاری مراسم عبادی حج و

‌د)      تدوین و فرموله کردن ملاحظات و پیشنهادات جهت بهبود سیاست عملیاتی برگزاری مراسم عبادی حج.

در انجام وظایف و عملکردهای خود، این کمیسیون می تواند با طرف های مربوطه مطابق با مفاد قانون و مقررات همکاری کند. این کمیسیون نتایج اجرای وظایف خود را به رئیس جمهور و مجلس حداقل یک بار در ۱ سال کتباً گزارش می دهد. کمیسیون در انجام وظایف خود مستقل است و از ۹ عضو متشکل از عناصر جامعه ۶ نفر و عناصر دولت ۳ نفر ترکیب شده است. عناصر جامعه از عناصر مجلس علمای اندونزی، سازمان های اسلامی و رهبران جامعه مسلمانان تشکیل شده است. عناصر دولت را می توان از وزارتخانه / دستگاه های مربوط به برگزاری مراسم عبادی حج تعیین کرد. کمیسیون توسط یک رئیس و قائم مقام رئیس انجام وظیفه می کند که از اعضای کمیسیون و توسط آنها انتخاب می شوند. دوره عضویت کمیسیون به مدت ۳ سال به پایان می رسد و می تواند دوباره برای یک دوره دیگر انتخاب شوند. اعضای کمیسیون توسط رئیس جمهور به پیشنهاد وزیر پس از موافقت مجلس، منصوب و برکنار می شوند. همه هزینه های مالی لازم برای تسهیل در انجام وظیفه کمیسیون به عهده بودجه درآمد-هزینه دولت پرداخت می گردد.

 هفتم: هزینه برگزاری مراسم عبادی حج

میزان هزینه های برگزاری مراسم عبادی حج توسط رئیس جمهور به پیشنهاد وزیر پس از تایید پارلمان تعیین می شود. این هزینه ها برای پرداخت هزینه های برگزاری مراسم عبادی حج استفاده می شود. مدیریت این هزینه ها توسط مقررات وزیر تنظیم شده است. هزینه ها به شماره حساب وزیر از طریق بانک های اسلامی و یا بانک های عمومی ملی که وزیر معرفی می کند، واریز می شود. دریافت سپرده هزینه با توجه به سهمیه اختصاص داده برای زائران انجام می پذیرد. هزینه های واریز شده توسط وزیر به در نظر گرفتن ارزش سود اداره می شود که به طور مستقیم برای تامین مالی هزینه های عملیاتی برگزاری مراسم عبادی حج استفاده می گردد. زائران زمانی که قبل از انجام سفر خود درگذشت یا رفتن آنها به دلیل بهداشتی و سلامتی و یا دلایل موجه دیگر لغو شد، بازپرداخت هزینه ها دریافت می شود.

هزینه حج در سال ۱۴۳۳ هـ/۲۰۱۲ شامل هزینه بلیط هواپیما حج، هزینه اقامت در مکه و مدینه و هزینه زندگی می شود. قدر هزینه سفر به حج در ۱۲ منطقه اعزام زائران به عربستان سعودی به شرح زیر می باشد:

۱-    منطقه آچه= ۳.۲۵۳ دلار آمریکا؛

۲-    منطقه مِدان واقع در سوماترای شمالی= ۳.۲۶۳ دلار آمریکا؛

۳-    منطقه باتام واقع در استان جزایر ریاو در سوماترا= ۳.۳۵۷ دلار آمریکا؛

۴-    منطقه پادانگ واقع در سوماترای غربی= ۳.۳۲۹ دلار آمریکا؛

۵-    منطقه پالمبانگ واقع در سوماترای جنوبی= ۳.۳۸۱ دلار آمریکا؛

۶-    منطقه جاکارتا= ۳.۵۲۲ دلار آمریکا؛

۷-    منطقه سولو واقع در جاوه میانی= ۳.۵۴۲ دلار آمریکا؛

۸-    منطقه سورابایا واقع در جاوه شرقی= ۳.۶۱۹ دلار آمریکا؛

۹-    منطقه بانجارمَسین واقع در کالیمانتان جنوبی= ۳.۷۳۳ دلار آمریکا؛

۱۰-   منطقه بالیک پاپان واقع در کالیمانتان شرقی= ۳.۷۴۴ دلار آمریکا؛

۱۱-    منطقه ماکاسار واقع در سولاوسی جنوبی= ۳.۸۰۷ دلار آمریکا؛

۱۲-   منطقه لومبوک واقع در جزیره نوسا جنوب شرقی= ۳.۷۸۲ دلار آمریکا.

 مبلغ هزینه سفر به حج برای زائران که در برگزاری مراسم عبادی حج بخش ویژه شرکت می کنند، توسط وزیر دین مطابق با مفاد قانون و مقررات تعیین می گردد. پرداخت هزینه سفر به حج با واحد دلار آمریکا و یا واحد روپیه مبنی بر نرخ فروش و معامله بانک اندونزی در همان روز و تاریخ پرداخت انجام می شود. بانک اندونزی ارز خارجی بر اساس نیاز پرداخت هزینه سفر به حج را تهیه می کند. این هزینه به شماره حساب وزیر دین از طریق بانک های دریافت کننده سپرده واریز می گردد.

صورتهای مالی برگزاری مراسم عبادی حج به رئیس جمهور و مجلس حداقل سه ماه پس از پایانی برگزاری مراسم عبادی حج گزارش داده می شود. در گزارش صورت های مالی اگر باقی مانده وجود دارد، به صندوق موقوفه امت، وارد می شود. صندوق موقوفه امت عبارت است از یک صندوق که از توسعه صندوق موقوفه  امت و یا باقی مانده از هزینه های عملیاتی برگزاری مراسم عبادی حج و نیز منابع دیگر که حلال و غیر الزام آور باشد، به دست آمده است.

 هشتم: آموزش داوطلبان حج

به منظور آموزش دادن برگزاری مراسم عبادی حج، وزیر، مکانیزم و روش آموزشی آن، دستورالعمل های آموزشی، راهنمایی انجام مناسک و ارشاد سفر عبادی حج را مشخص می کند. آموزش بدون هیچ گونه هزینه اضافی غیر از هزینه تصویب شده انجام می شود. به منظور آموزش مراسم عبادی حج، مردم می توانند راهنمایی های عبادی حج، چه به صورت انفرادی و چه با تشکیل گروهی انجام می شود، فراهم کنند.

 نهم: بهداشتی

آموزش، مراقبت و خدمات بهداشتی در برگزاری مراسم عبادی حج، چه در طول آماده سازی و چه در طول اجرای مراسم عبادی حج، توسط یک وزیر که دامنه وظایف و مسئولیت او در بخش بهداشت و درمان می باشد، انجام می شود. اجرای این وظایف توسط وزیر هماهنگ می گردد.

 دهم: مهاجرت

هر شهروندی که می خواهد در این مناسک شرکت کند، باید از گذرنامه عادی صادره وزیر (قابل اجرا در سطح بین المللی) استفاده کند. پیش از این، شهروندان اندونزیایی از گذرنامه های ویژه حج بهره بردند، و سپس به جای آن گذرنامه های عادی مورد استفاده قرار می گیرد. این امر مبتنی بر سیاست دولت عربستان سعودی است که اعلام کرد که از سال ۱۴۳۰ هـ.ق، زائران شرکت کننده در مراسم عبادی حج می بایست از گذرنامه های عادی استفاده کنند.

 یازدهم: حمل و نقل

خدمات حمل و نقل زائران به عربستان سعودی و بازگشت آنها به منطقه اعزام در اندونزی به عهده وزیر است و با وزیری که حوزه وظایف و مسئولیت او در زمینه حمل و نقل است، هماهنگی می شود. انتصاب مسئول حمل و نقل زائران توسط وزیر با توجه به جنبه های امنیتی، ایمنی، راحتی و بهره وری انجام می پذیرد. حمل و نقل زائران از محل خود به منطقه اعزام و از منطقه اعزام به محل خود به عهده دولت محلی است. جزئیات بیشتر در خصوص هزینه حمل و نقل در مقررات محلی مشخص شده است.

زائران می توانند توشه ای از عربستان سعودی طبق قانون و مقررات موجود برده و بیاورند. بازرسی توشه توسط وزیر امور اقتصادی انجام می شود.

 دوازدهم: برگزاری حج عادی و حج ویژه

در اندونزی برگزاری مراسم عبادی حج به دو روش انجام می شود، یعنی برگزاری مراسم عبادی حج عادی و حج ویژه. برگزاری مراسم عبادی حج عادی عبارت است از مجموعه فعالیت های مدیریت برگزاری مراسم عبادی حج که شامل آموزش، خدمات و حفاظت از زائران می شود و توسط دولت انجام می شود. در حالی که برگزاری مراسم عبادی حج ویژه عبارت است از برگزاری مراسم عبادی حج که با مدیریت، هزینه و خدمات ویژه توسط برگزار کننده مراسم عبادی حج ویژه انجام می گردد. برگزار کننده مراسم عبادی حج ویژه، یک آژانس مسافرتی است که اجازه برگزاری مراسم حج ویژه را از وزیر دریافت می کند .

أ‌.        برگزاری مراسم عبادی حج عادی

ثبت نام زائران در کمیته برگزار کننده مراسم عبادی حج با طی مراحل و شرایط تعیین شده صورت می گیرد. وزیر سهمیه ملی، سهمیه حج ویژه و سهمیه استانی را با توجه به اصل عدالت و متناسب تقسیم بندی می کند. استاندار می تواند سهمیه استانی را به سهمیه شهرستانها اختصاص دهد. در خصوص سهمیه های ملی، اگر در روز پایانی ثبت نام پر نشده است، وزیر می تواند با استفاده از سهمیه بندی آزاد در سراسر کشور، مهلت ثبت نام را تمدید کند.

 ۱.     روش ثبت نام

ثبت نام زائران در هر روز کار در طول سال انجام می شود. ثبت نام زائران در دفتر وزارت دین محل اقامتگاه زائران بر اساس کارت هویت انجام می شود. ثبت نام حج باید توسط شخص مربوط برای گرفتن عکس و اثر انگشت به انجام برسد.

شرایط ثبت نام حج عبارتند از:

‌أ)        مسلمان بودن؛

‌ب)   سلامت جسمی و روانی که با گواهی سلامت از پزشک ثابت می شود؛

‌ج)     داشتن کارت هویت معتبر؛

‌د)      داشتن کارت خانوادگی (شناسنامه)؛

‌ه)       داشتن گواهی تولد و یا نامه تولد و یا گواهی ازدواج و یا مدرک تحصیلی و

‌و)       داشتن شماره حساب در بانک دریافت کننده هزینه برگزاری مراسم عبادی حج جهت پرداخت هزینه آن با موجودیت حداقل مبلغ اولین پرداخت آن هزینه.

 علاوه بر این شرایط، ثبت نام کننده باید آخرین تصویر خود را با اندازه ۳x۴ در ۱۰ قطعه به این توضیحات تحویل دهد:

‌أ)        تصویر رنگی با زمینه سفید باشد؛

‌ب)   رنگ لباس یا حجاب متضاد با رنگ زمینه باشد، لباس اداری و زن از لباس اسلامی استفاده کند؛

‌ج)     عینک زده نشود و

‌د)      ظهور صورت حداقل ۸۰ درصد باشد.

در خصوص ثبت نام کننده زیر ۱۷ سالگی که هنوز کارت هویتی ندارد، می تواند از دیگر کارت شناسایی معتبر استفاده کند.

اتباع خارجی که دارای یک رابطه قانونی به عنوان شوهر یا همسر یا فرزند مشروع (محرم) با شهروندان اندونزی که برای حج ثبت نام کرده و در اندونزی زندگی می کنند، می توانند برای حج ثبت نام کنند. رابطه قانونی به عنوان شوهر یا همسر یا فرزند با گواهی ازدواج یا گواهی تولد یا کارت خانوادگی (شناسنامه) ثابت می شود. اتباع خارجی باید واجد شرایط زیر باشد:

‌أ)        مسلمان بودن؛

‌ب)   سلامت جسمی و روانی که با گواهی سلامت از پزشک ثابت می شود؛

‌ج)     داشتن گذرنامه معتبر ملیت اصلی؛

‌د)      داشتن مجوز معتبر اقامت محدود و یا اقامت دائم در اندونزی؛

‌ه)       داشتن مجوز معتبر خروج و بازگشت

‌و)       قرار نگرفتن در فهرست پیشگیری و بازداشتی و

‌ز)       صدور معرفی نامه برای انجام مراسم عبادی حج از نماینده کشور مربوط.

 ثبت نام پس از دریافت شماره نوبت معتبر اعلام می شود. شماره نوبت عبارت است از شماره ردیف ثبت نام که توسط وزارت دین برای ثبت نام کنندگان حج صادر شد. شماره نوبت تنها برای زائران مربوط معتبر است و جایگزینی نیست.

ثبت نام حج از راه و روش های زیر انجام می شود:

‌أ)        ثبت نام کننده مدارک مورد نیاز را به مسؤولان دفتر وزارت دین منطقه یا شهر به منظور بررسی کامل آن تحویل دهد؛

‌ب)   ثبت نام کننده فرم ثبت نام را تکمیل کرده و به مسؤولان دفتر وزارت دین منطقه یا شهر جهت ورود کردن به سیستم اطلاعات و کامپیوتری سازی یکپارچه حج (سیستم مدیریت داده ها و اطلاعات برگزاری مراسم عبادی حج) و به منظور صدور گواهینامه ثبت نام حج تحویل دهد؛

‌ج)     ثبت نام کننده گواهینامه ثبت نام حج امضا شده و مهر زده توسط دفتر اداره وزارت دین را دریافت کند تا به بانک دریافت کننده هزینه برگزاری مراسم عبادی حج ارائه نماید؛

‌د)      ثبت نام کننده حج نخستین سپرده هزینه برگزاری مراسم عبادی حج را به حساب وزیر از طریق بانک دریافت کننده هزینه برگزاری مراسم عبادی حج مطابق با مفاد مقررات وزیر، پرداخت کند؛

‌ه)       بانک دریافت کننده هزینه برگزاری مراسم عبادی حج گواهی نخستین پرداخت در ۵ ورق با این جزئیات صادر می کند:

۱)     ورق اول با تمبر مالیاتی ۶.۰۰۰ روپیه برای ثبت نام کننده است

۲)     ورق دوم برای بانک دریافت کننده هزینه برگزاری مراسم عبادی حج

۳)     ورق سوم برای دفتر وزارت دین منطقه یا شهر

۴)     ورق چهارم برای دفتر ورازت دین استانی و

۵)     ورق پنجم برای اداره کل برگزاری مراسم عبادی حج و عمره.

‌و)       گواهی نخستین سپرده باید با ثبت شماره نوبت همراه با امضا و مهر بانک دریافت کننده هزینه برگزاری مراسم عبادی حج و الصاق تصویر ۳x۴ باشد و

‌ز)       بانک دریافت کننده هزینه برگزاری مراسم عبادی حج ورق سوم، چهارم و پنجم را به دفتر وزارت دین منطقه یا شهر حداقل ۲ روز کاری پس از پرداخت سپرده هزینه برگزاری مراسم عبادی حج، تحویل دهد.

 زائرانی که ثبت نام کرده و وارد در تخصیص سهمیه استانی و یا شهری برای اعزام در سال جاری شده اند، هزینه برگزاری مراسم عبادی حج را با شرایط زیر تسویه کند:

أ‌)        سفر حج انجام نداده است و

ب‌)   به سن ۱۸ سالگی رسیده و یا ازدواج کرده است.

این شرایط برای زائرانی که قصد همراهی همسر، فرزند تنی و یا پدر و مادر تنی قابل اجرا نیست.

در خصوص ثبت نام کننده ای که هزینه برگزاری مراسم عبادی حج را تسویه نکرده باشد، به طور خودکار در لیست انتظار اعزام برای فصل بعدی قرار می گیرد. و کسی که هزینه برگزاری مراسم عبادی حج را تسویه کرده باشد و نمی تواند در فصل جاری اعزام بشود، به طور خودکار در لیست انتظار اعزام برای فصل بعدی قرار می گیرد. اگر پس از ۲ فصل حج باز هم نمی تواند برود، ثبت نام او طور خودکار لغو می شود. زائرانی که ثبت نام کرده و وارد در تخصیص سهمیه استانی و یا شهری برای اعزام در سال جاری شده و به حج رفته است، باید هزینه برگزاری مراسم عبادی حج را در دوره تمدید بازپرداخت سال جاری به شرط وجود سهمیه، تسویه نماید. در خصوص اینکه در دوره تمدید، سهمیه ها موجود نیست، به طور خودکار در لیست انتظار اعزام برای فصل بعدی قرار می گیرد.

ثبت نام حج در صورتی لغو می شود که:

‌أ)          شخص ثبت نام کننده از دنیا رفته باشد؛

‌ب)     شخص ثبت نام کننده به دلیل صحت و سلامتی و یا دلایل دیگر استعفا کرده باشد؛

‌ج)      شخص ثبت نام کننده نمی تواند در ۲ دوره موسم حج برود؛

‌د)         شخص ثبت نام کننده بر اساس قوانین و مقررات موجود ممنوع الخروج باشد.

 لغو ثبت نام حج به دلیل فوت و یا استعفا به اطلاع وارثان و یا درخواست خود شخص صورت می پذیرد.

وجه واریز شده جهت ثبت نامی که لغو اعلام شد، به شخص مورد نظر یا وارثان او بر اساس مقدار پرداخت شده، بازپرداخت می شود. بازپرداخت وجه با شرایط زیر انجام می پذیرد:

أ‌)        تحویل ورق اول از رسید پرداخت هزینه برگزاری مراسم عبادی حج و

ب‌)   تحویل نامه اطلاعیه از ورثه و یا ارائه درخواست شخص ثبت نام کننده و یا وکیل.

 ۲.     سهمیه حج عادی

سهمیه حج عبارت است از تعداد محدودی که به حجاج اندونزی توسط دولت عربستان سعودی بر اساس مقررات سازمان کنفرانس اسلامی داده می شود. وزیر سهمیه حج ملی، سهمیه حج استانی و سهمیه حج ویژه با ملاحظه اصل عدالت و تناسب تصویب می کند.  سهمیه بندی استانی بر اساس ۱/۱۰۰۰ جمعیت مسلمانان در استان صورت می پذیرد. وزیر علاوه بر توجه به تعداد جمعیت مسلمانان در این استان، می تواند زمان انتظار، مناطق خاص و یا سن ثبت نام کنندگان را در نظر بگیرد. استاندار می تواند سهمیه استان را به سهمیه شهرستان بر اساس ۱/۱۰۰۰ در نسبت جمعیت مسلمان در یک شهر اختصاص دهد. علاوه بر نسبت جمعیت مسلمان در استان، استاندار می تواند زمان انتظار زائران در شهرستان ها را مورد ملاحظه قرار دهد. سهمیه استانی که در پایان تسویه هزینه برگزاری مراسم عبادی حج برآورده نشده باشد، به سهمیه ملی ترمیم می شود. سهمیه ملی قابل استفاده برای زائران با معیارهای زیر تقسیم می گردد:

‌أ)        تا به حال حج نرفته باشد؛

‌ب)   دارای بیش از ۶۰ سالگی با اولویت دادن به سن بالا باشد؛

‌ج)     جمع زن و شوهر که با کارت ازدواج یا کارت خانوادگی (شناسنامه) ثابت می شود؛

‌د)      الحاق کودکان به پدر و مادر که با گواهی تولد ثابت می گردد

‌ه)       جهت همراهی زائرانی که نیاز به همراهی دارند که با گواهی پزشکی ثابت می شود.

 ۳.     راهنمایی در برگزاری مراسم عبادی حج عادی

دولت باید به زائران از قبل از اعزام، در طول سفر، در مدت در عربستان سعودی و تا به بازگشت به اندونزی راهنمایی لازم را ارائه دهد. راهنمایی قبل از اعزام به زائران ارائه می شود که پرداخت هزینه برگزاری مراسم عبادی حج سال جاری بر او واجب شده است. راهنمایی به صورت مستقیم و غیر مستقیم انجام می شود. راهنمایی مستقیم با جلسه در سطح محل، منطقه یا شهر و راهنمایی غیر مستقیم از طریق رسانه ها صورت می گیرد. راهنمایی شامل مناسک حج، سفر و خدمات حج، بهداشتی، حقوق و وظایف زائران می شود. علاوه بر راهنمایی توسط دولت، مردم به صورت انفرادی یا گروهی می توانند راهنمایی برای زائران ارائه دهند. گروه راهنمایی باید اجازه از رئیس دفتر منطقه ای به دست آورند. گروه راهنمایی باید شرایط زیر را داشته باشند:

‌أ)        دارای نهاد قانونی مؤسسه ای؛

‌ب)   دارای ساختار هیئت مدیره ای که غیر از کارمندان فعال دولتی از وزارت دین می باشند؛

‌ج)     دارای نیرو با شایستگی در زمینه مناسک سفر و حج؛

‌د)      به دست آوردن معرفی از ریاست دفتر وزارت دین منطقه یا شهر.

 ۴.     کمیته برگزاری مراسم عبادی حج

کمیته برگزاری مراسم عبادی حج عبارتند از افسران حج که وظیفه ارائه راهنمایی، خدمات، مراقبت و حفاظت به زائران در اندونزی و عربستان سعودی در مدت اجرایی برگزاری مراسم عبادی حج دارند. مدیر کل برگزاری مراسم حج و عمره کمیته را در سطح مرکزی، در منطقه ای که محل اعزام دارد و در عربستان سعودی تشکیل می دهد. کمیته از عناصر وزارت دین، وزارتخانه ها یا دستگاه های مرتبط و یا دولت های محلی ترکیب می شود. این کمیته باید حد اکثر تا ۱ ماه قبل از اعزام اولین پرواز گروه زائران تشکیل شده باشد. استاندار یا فرماندار یا شهردار می تواند کمیته را در مناطقی که محل اعزام ندارند، تشکیل دهد.

وظیفه ارائه راهنمایی، خدمات، حفاظت از زائران و مدیریت و هماهنگی برگزاری اجرای مراسم عبادی حج در اندونزی و در عربستان سعودی، کمیته به عهده می گیرد. کمیته در انجام وظایف، توسط مسؤولان همراه زائران کمک می شود.

مسؤولان همراه زائران از تیم های زیر تشکیل می شوند:

‌أ)        تیم راهنمایی حجاج اندونزی؛

‌ب)   تیم مربی حجاج اندونزی؛

‌ج)     تیم بهداشتی و درمانی حجاج اندونزی

مسؤولان همراه زائران شرایط زیر را باید داشته باشند:

‌أ)        ملیت اندونزیایی

‌ب)   مسلمان بودن

‌ج)     حد اکثر سن ۵۵ سالگی

‌د)      سلامت جسمی و روحی

‌ه)       صاحب صلاحیت و تخصص متناسب با وظایف خود؛

‌و)       متعهد و با صداقت

علاوه بر این شرایط، مسؤولان از تیم مربی باید به حج رفته باشد.

تیم راهنمایی و مربی حجاج اندونزی از عناصر کارمند دولتی وزارت دین تشکیل می شوند. در صورت لزوم، تیم مربی می تواند از عناصر غیر کارمند دولتی مطابق با مفاد قانون و مقررات منصوب گررد. تیم بهداشتی و درمانی از عناصر کارمند وزارت مربوط به بهداشت و درمان تشکیل می شود.

سه گانه تیم پس از آزمون هایی شامل آزمون اداری، آزمون صلاحیت، آزمون روانی و آزمون های مورد نیاز مورد تصویب قرار می گیرند. هر نامزد مسؤول تیم پذیرفته شده، باید در دوره آموزشی شرکت نماید.

استاندار، فرماندار و یا شهردار می توانند غیر از مسؤولان حج، مقامات محلی حج را که شامل تیم راهنمایی حج منطقه ای و تیم بهداشتی و درمانی حج منطقه ای می شود، تعیین نماید.

 ۵.     خدمات مدارک و هویت حجاج

هر زائری که می خواهد به عربستان سعودی اعزام شود، باید مدارک سفر مانند گذرنامه و مجوز حج داشته باشد. ترتیب صدور گذرنامه توسط زائران با هماهنگی وزارت دین انجام می شود. در خصوص ترتیب ویزای حج، اداره کل حج و عمره به عهده می گیرد.

به منظور کنترل و جمع آوری داده ها، به هر زائر مدارک اداری سفر زیارتی حج، یعنی مدارک حاوی هویت زائر داده می شود که مورد استفاده دستگاه های مربوطه در اندونزی و یا عربستان سعودی قرار می گیرد. علاوه بر این مدارک، به زائران دستبند هویتی داده می شود. این دستبند هویت از آغاز اعزام، در طول مدت در عربستان سعودی تا بازگشت به اندونزی در دست زائران باشد.

 ۶.     خدمات حمل و نقل زائران

حمل و نقل زائران از محل خود به منطقه اعزام به عهده استانداری و یا فرمانداری یا شهرداری می شود. اجرایی حمل و نقل با توجه به جدول اعزام و بازگشت زائران به و از عربستان سعودی برنامه ریزی می شود. انجام خدمات حمل و نقل به جنبه های امنیتی، ایمنی، راحتی و بهره وری توجه می کند. حمل و نقل زائران از اندونزی به عربستان سعودی (رفت و برگشت) از خط هوایی با سیستم دربستی استفاده می کند. مجری حمل و نقل هوایی باید نیازهایی را که حداقل شامل ملزومات اداری، استانداردهای حریم خطوط هوایی، نوع و ظرفیت هواپیما، و استانداردهای خدماتی می شود، برخوردار باشد. مجری حمل و نقل هوایی توسط وزیر پس از هماهنگی با وزیری با وظایف و مسئولیت در زمینه حمل و نقل هوایی تعیین می شود. برنامه ریزی جدول حمل و نقل هوایی زائران از اندونزی به عربستان سعودی و بالعکس با برنامه های سفر حج با توجه به تقویم ام القری از عربستان سعودی تنظیم می گردد. جدول حمل و نقل هوایی زائران و برنامه های سفر حج توسط مدیر کل سازمان حج و عمره تعیین می شود.

اعزام زائران از اندونزی به عربستان سعودی از طریق منطقه اعزام مطابق با دسته بندی بر اساس محل ثبت نام انجام می گیرد. در مورد اینکه زن و شوهر یا پدر و مادر و فرزند تنی در آن دسته بندی قرار ندارد، می تواند با تغییر بین استان و یا منطقه اعزام ادغام گردد.

حمل و نقل زمینی بین شهرهای عربستان سعودی (جده، مکه و مدینه) و در مشاعر (عرفات، مزدلفه و منی) به مسئولیت دولت اندونزی با همکاری دولت عربستان سعودی قرار می گیرد. حمل و نقل زمینی زائران در شهر مکه از اقامتگاه به و از مسجد الحرام به عهده دولت اندونزی می باشد. حمل و نقل زمینی تحت مقررات دولت عربستان سعودی داده می شود.

 ۷.     خدمات اسکان و مصرف حج

اسکان و غذای زائران در اندونزی و در عربستان سعودی به عهده دولت می باشد. اسکان و غذای زائران در اندونزی تا مدت اقامت در خوابگاه محل اعزام به زائران داده شود. اسکان زائران در عربستان سعودی شامل اسکان در مکه، مدینه، جده و اردوگاه عرفات می شود. قرار دادن زائران در اقامتگاه مکه و مِنی با سیستم قرعه کشی انجام می شود. اسکان به جنبه های بهداشتی، ایمنی، و راحتی و همچنین مقررات دولت عربستان سعودی توجه می کند. قرار دادن زائران در اقامتگاه در مدینه و جده بر اساس برنامه ورود زائران برنامه زیری می شود.

غذای زائران در عربستان سعودی در جده، مدینه، عرفات و منی داده می شود. غذای زائران باید با استانداردهای تغذیه، منوها، سلامت، بهداشت و ایمنی تامین گردد. ارائه دهندگان غذا برای زائران باید حداقل الزامات اداری، تجهیزات، نیروی کار، مواد خام، پختن، توزیع، نظارت و تضمین کیفیت را داشته باشد.

به منظور انجام مسئولیت فراهم کردن اسکان و غذا، دولت می تواند ارائه دهنده ای را مطابق با مقررات و قوانین  موجود تعیین کند.

 ۸.     مربیگری و خدمات بهداشتی و درمانی زائران

مربیگری و خدمات بهداشتی و درمانی زائران از سوی وزارت بهداشت و درمان تحت هماهنگی وزیر انجام می شود. مربیگری و خدمات بهداشتی و درمانی زائران قبل از اعزام، در طول برگزاری مراسم عبادی حج و پس از بازگشت به اندونزی ارائه می شود. مربیگری بهداشتی برای زائران در قالب مشاوره، به طور مستقیم یا به طور غیر مستقیم صورت می پذیرد.

خدمات بهداشتی و درمانی زائران قبل از اعزام عبارتند از چک آپ پزشکی و واکسن مطابق با مقررات دولت عربستان سعودی. خدمات بهداشتی و درمانی زائران در مدت برگزاری مراسم عبادی حج شامل خدمات بهداشتی و روان گروع پرواز، خدمات درمانگاه در جده، مکه، مدینه، و خدمات بهداشتی و درمانی در عرفات، مزدلفه و منی ارائه می شود.

زائرانی که نیاز به درمان پس از عمل حج دارند، در بیمارستان دولت عربستان سعودی بستری می شود. زائرانی که در بازگشت به کشور نیاز به درمان دارند، تا به محل شان به عهده شرکت های هواپیمایی می شود. در مورد اینکه زائران باز هم نیاز به درمان دارند، حق دریافت مراقبت و درمان حداکثر ۱۴ روز، در بیمارستان تعیین شده توسط وزارت بهداشت و درمان دارند.

زائرانی که با وضعیت بستری است و در درمان خاص در بخش مراقبت های ویژه (Intensive Care Unit یا ICU) و یا بخش ویژه مراقبت های قلبی (Intensive Cardiac Care Unit یا ICCU) در ۹ از ذی حجه نیست، باید به وقوف برده بشود.

زائرانی که (الف) در خوابگاه منطقه اعزام، در مسیر اعزام، و یا در عربستان سعودی قبل از وقوف در عرفات فوت کرده باشند؛ (ب) بیمار و نمی تواند به وقوف برده شوند؛ (ج) دچار یک اختلال روانی شده باشند، به نیابت از آنها حج بدل انجام شود.

 ۹.     حفاظت از زائران و مسؤولان حج

به زائران و مسؤولان حج در صورتی بیمه داده می شود که بخاطر تصادف از کار افتادگی دائمی داشته و درگذشت کرده باشد. بیمه زائران و مسؤولان با مدت مسؤولیت از ابتدای ترک محل اقامت تا به بازگشت به محل اقامت اعطا می شود.

 ۱۰. هماهنگی برگزاری مراسم عبادی حج

وزیر برگزاری مراسم عبادی حج را با وزیر و یا ریاست دستگاه های مربوطه در سطح ملی هماهنگ می کند. دستگاه های مرتبط عبارتند از وزارت بهداشت و درمان، وزارت حمل و نقل، وزارت امور خارجه، وزارت کشور، وزارت مالی، وزارت قانون و حقوق بشر، وزارت ارتباطات و اطلاعات، و بانک اندونزی.

استاندار برگزاری مراسم عبادی حج را با وزیر و یا دستگاه های مرتبط در منطقه هماهنگ می کند. هماهنگی توسط رئیس دفتر منطقه ای انجام می شود. وزارتخانه ها و یا دستگاه های مرتبط شامل دفتر منطقه ای وزارت قانون و حقوق بشر، اداره گمرک و مالیات، دفتر بهداشتی و درمانی بندر، پلیس منطقه ای، مدیر فرودگاه و شرکت انکاسا پورا (Angkasa Pura) می باشد. رئیس دفتر منطقه ای به برنامه ریزی، اجرا و کنترل برگزاری مراسم عبادی حج در سطح استان می پردازد.

فرماندار یا شهردار، برگزاری مراسم عبادی حج را با وزیر و یا دستگاه های مرتبط در منطقه هماهنگ می کند. هماهنگی توسط دفتر وزارت دین شهر انجام می شود. رئیس اداره وزارت دین به برنامه ریزی، اجرا، ارائه راهنما و کنترل برگزاری مراسم عبادی حج در سطح منطقه یا شهرستان می پردازد.

نمایندگی دولت اندونزی برای عربستان سعودی به هماهنگی برگزاری مراسم عبادی حج با وزارتخانه و یا دستگاه های مرتبط با آن در عربستان سعودی می پردازد. دستگاه های مربوطه عبارتند از وزارت کشور، وزارت حج، مؤسسه طوافه، مؤسسه ادلاء، مکتب وکلای موَحَّد، نقابه عامه لسیارات، مکتب زمازمه و مقامات فرودگاه. هماهنگی توسط سرکنسول جمهوری اندونزی در جده انجام می شود که عملیاتی و اجرایی آن توسط رئیس دفتر حج اندونزی صورت می گیرد.

 ‌ب.    برگزاری مراسم عبادی حج ویژه

در رابطه با برگزاری مراسم عبادی حج برای افرادی که نیاز به خدمات ویژه دارند، می تواند مراسم عبادی حج ویژه با مدیریت و هزینه های ویژه برگزار گردد. برگزاری مراسم عبادی حج ویژه توسط برگزار کننده مراسم عبادی حج ویژه با مجوز از وزیر انجام می پذیرد که شرایط زیر را داشته باشد:

‌أ)        به عنوان برگزار کننده سفر عمره ثبت شده باشد؛

‌ب)   از توانایی فنی و مالی برای برگزاری مراسم عبادی حج ویژه برخوردار باشد؛

‌ج)     تعهد برای بهبود کیفیت برگزاری مراسم عبادی حج داشته باشد.

 ۱.     برگزار کننده مراسم عبادی حج ویژه

سازمان حج ویژه باید شرایط زیر داشته باشد:

‌أ)        پذیرش ثبت نام و ارائه خدمات تنها به صاحبان گذرنامه های عادی؛

‌ب)   ارائه راهنمایی مراسم عبادی حج؛

‌ج)     ارائه خدمات اسکان، غذا، حمل و نقل، و خدمات بهداشتی و درمانی به طور ویژه؛

‌د)      اعزام، بازگشت دادن، و ارائه خدمات به زائران بر اساس قرارداد منعقده بین برگزار کننده و زائران.

برگزار کننده ای که مقررات مورد توافق را انجام نداده است، مشمول جریمه اداری طبق درجه اشتباه می شود که عبارتند از:

‌أ)        اخطار؛

‌ب)   انجماد مجوز برگزاری؛

‌ج)     یا لغو مجوز برگزاری.

وزیر مجوز برگزاری مراسم عبادی حج را تعیین می کند. این مجوز توسط مدیر کل به اسم وزیر به آژانس مسافرتی با شرایط زیر اعطا می شود:

‌أ)        دارای مجوز معتبر به عنوان برگزار کننده سفر عبادی عمره؛

‌ب)   دارای مجوز کسب و کار:

‌ج)     دارای شماره شناسایی مالیات دهندگان؛

‌د)      دارای سند تأسیس شرکتی که به تصویب وزارت قانون و حقوق بشر رسیده است؛

‌ه)       دارای گواهی اقامت شرکت؛

‌و)       دارای معرفی از دستگاه استانی بخش گردشگری؛

‌ز)       دارای ساختار هیئت مدیره و کمیساریای شرکت؛

‌ح)     دارای گزارشات مالی ۱ سال اخیر حسابرسی شده؛

‌ط)    ارائه سپرده به مبلغ ۵۰۰.۰۰۰.۰۰۰ روپیه (پانصد میلیون روپیه) در قالب ضمانت بانکی صادر شده توسط بانک های دولتی و ۳ سال اعتبار دارد؛

‌ی)    برگزاری سفر عبادی عمره حداقل ۳ سال با تعداد زائران حداقل ۳۰۰ نفر؛

‌ک)  عدم رکورد منفی در سازماندهی زیارت عمره.

برگزار کننده مراسم عبادی ویژه که مجوز وزیر را به دست آورده است، باید تعهد نامه از توانایی جهت انجام این مراسم به نحو احسن امضاء نماید. به برگزار کننده، شماره شناسایی شخصی (PIN) داده می شود که برای ثبت نام، هویت زائران و دسترسی به اطلاعات سیستم یکپارچه کامپیوتری حج استفاده می شود.

برگزار کننده مراسم عبادی حج که مجوز را کسب کرده است، حق دارد امور ذیل را به دست آورد:

‌أ)        راهنما و آموزش از وزیر؛

‌ب)   اطلاعات در مورد سیاست برگزاری مراسم عبادی حج ویژه؛

‌ج)     اطلاعات در خصوص زائران ویژه که برگزار کننده مراسم عبادی حج ویژه را انتخاب کرده و وارد تخصیص سهمیه سال جاری شدند؛

‌د)      معرفی نامه برای اخذ بارکد؛

‌ه)       ویزای حج و مدارک اداری سفر زیارتی حج، یعنی مدارک حاوی هویت زائر جهت استفاده دستگاه های مربوطه در اندونزی و عربستان سعودی، دستبند هویت و دفترچه مناسک حج؛

‌و)       دریافت هزینه برگزاری مراسم عبادی حج ویژه بر اساس تعداد زائران ویژه اعزامی از طریق برگزار کننده مراسم عبادی حج ویژه در سال جاری؛

‌ز)       اطلاعات در مورد نتایج حاصل از نظارت و مجوز رسمی و یا اعتبار بخشی.

 ۲.     نحوه ثبت نام

ثبت نام حج ویژه در هر روز کاری در طول سال باز است. ثبت نام توسط زائران مربوط صورت می گیرد. در صورتی که خود زائران نمی توانند ثبت نام کنند، می توانند به برگزار کننده مراسم عبادی حج ویژه واگذار نمایند. ثبت نام در دفتر منطقه ای استان وزارت دین انجام می شود. در جایی که ثبت نام در دفتر منطقه ای استان وزارت دین امکان پذیر نیست، در اداره کل حج و عمره انجام می پذیرد. ثبت نام برای شهروندان اندونزیایی ساکن در خارج از کشور به غیر عربستان سعودی، در نمایندگی جمهوری اندونزی در کشور محلی صورت می گیرد.

شرایط ثبت نام کننده حج ویژه به شرح زیر می باشد:

‌أ)        مسلمان؛

‌ب)   دارای توانایی مالی برای پرداخت سپرده تعیین شده توسط وزیر؛

‌ج)     سالم از لحاظ جسمی و روانی با گواهی یا کارت سلامت از دکتر؛

‌د)      دارای کارت شناسایی معتبر؛

‌ه)       دارای کارت خانوادگی (شناسنامه)؛

‌و)       دارای گواهی تولد و یا نامه تولد و یا گواهی ازدواج و یا مدرک تحصیلی؛

‌ز)       معرفی نامه از برگزار کننده عبادی حج ویژه مورد انتخاب زائران.

علاوه بر شرایط فوق، زائران باید ۱۰ قطعه از آخرین تصویر به اندازه ۳ X ۴ با شرایط زیر را تحویل دهد:

‌أ)        رنگی با زمینه سفید باشد؛

‌ب)   رنگ لباس یا حجاب متضاد با رنگ زمینه باشد، لباس اداری نپوشد و زن از لباس اسلامی استفاده کند؛

‌ج)     عینک زده نشود؛

‌د)      ظهور صورت حداقل ۸۰ درصد باشد.

در خصوص ثبت نام کننده زیر ۱۷ سالگی که هنوز کارت هویتی ندارد، می تواند از دیگر کارت شناسایی معتبر استفاده کند.

مراحل ثبت نام حج ویژه به شرح زیر می باشد:

‌أ)        ارائه مدارک مورد نیاز به مسؤولان دفتر منطقه ای یا استانی وزارت دین یا به اداره کل؛

‌ب)   پرداخت سپرده به حساب وزیر به بانک دریافت کننده هزینه حج ویژه به مقدار تعیین شده توسط وزیر؛

‌ج)     تحویل دادن رسید پرداخت سپرده به دفتر منطقه ای یا استانی وزارت دین یا اداره کل حج و عمره.

بانک دریافت کننده هزینه حج ۵ ورق رسید همراه با الصاق عکس ۳ X ۴ با این جزئیات صادر می کند:

‌أ)        ورق اول با تمبر مالیاتی ۶.۰۰۰ روپیه برای ثبت نام کننده

‌ب)   ورق دوم برای بانک دریافت کننده هزینه حج

‌ج)     ورق سوم برگزار کننده مراسم عبادی حج ویژه

‌د)      ورق چهارم برای دفتر وزارت دین منطقه ای یا استانی

‌ه)       ورق پنجم برای اداره کل حج و عمره.

زائرانی که ثبت نام کردند، شماره نوبت را از سیستم یکپارچه کامپیوتری حج وزارت دین به ترتیب ثبت نام دریافت می کند.

زائر ویژه که توسط برگزار کننده حج ویژه خساراتی دیده و باعث شد شماره نوبت او به تأخیر افتاده و یا مطابق ترتیب ثبت نام نباشد، مدیر کل می تواند شماره نوبت و ترتیب را تنظیم نماید. در صورتی که زائر ویژه حق اعزام در سال معین دارد ولی برگزار کننده انتخابی زائر به حد اکثر سهمیه رسید، زائر مذکور می تواند به برگزار کننده دیگر به اختیار زائر منتقل شود. لازم است برگزار کننده اولی به زائر در انتخاب سایر برگزار کنندگان حج ویژه تسهیلاتی فراهم کند.

در صوتی که زائر برگزار کننده ای را انتخاب نکرد، زائر مذکور در لیست انتظار اعزام برای اعزام در سال آینده قرار دارد. در صورتی که زائر به دلیلی نمی تواند اعزام بشود، در لیست انتظار اعزام در سال آینده قرار می گیرد. لیست انتظار حد اکثر ۲ فصل حج می باشد و پس آن، ثبت نام باطل خواهد شد.

 ۳.     سهمیه حج ویژه

وزیر سهمیه زائران ویژه و مسؤولان برگزاری حج ویژه برای هر موسم حج تعیین می کند. برگزار کننده تنها زائران ثبت شده در وزارت دین را اعزام می کند که حداقل ۴۵ و حد اکثر ۲۲۵ نفر از زائران ویژه می باشند. در صورتی که برگزار کننده کمتر از ۴۵ زائر به دست آورد، می تواند با برگزار کننده دیگر ادغام کند. در صورتی که بیش از ۲۲۵ زائر کسب کند، باید ما بقی را به دیگر برگزار کننده منتقل کند. ادغام و یا انتقال زائران ویژه با موافقت آنها در نامه تایید انجام می شود و به مدیر کل گزارش می گردد. در صورتی که زائران موافقت خود را از ادغام و یا انتقال ابراز می کنند، زائران مرتبط در لیست انتظار اعزام در سال آینده قرار می گیرد.

زائران ویژه در یک برگزار کننده ثبت نام کرده و اعزام خود را لغو یا به تعویق می اندازند، سهمیه مربوط به سهمیه ملی تبدیل می شود و پر کردن آن بر اساس شماره نوبت و ترتیب ملی خواهد گردید. سهمیه مورد نظر را می توان به برگزار کننده با این شرایط بازگشت داد:

أ‌)        با زائران ویژه طبق نوبت و ترتیب شماره سهمیه در برگزار کننده پر شود؛

ب‌)   برگزار کننده می تواند ثابت کند که قرارداد خدمات در عربستان سعودی انجام داد.

 ۴.     هزینه برگزاری مراسم عبادی حج ویژه

وزیر مقدار حداقل هزینه برگزاری مراسم عبادی حج ویژه را تعیین می کند. هزینه سپرده به حساب وزیر از طریق بانک دریافت کننده سپرده حج واریز می شود. وزیر هزینه سپرده حج ویژه را منهای هزینه خدمات عمومی تحویل می دهد. تحویل هزینه سپرده حج ویژه پس از اینکه برگزار کننده مراسم عبادی حج ویژه، مدارکی زیر را به مدیر کل حج و عمره ابلاغ می کند، انجام می پذیرد:

‌أ)        لیست از زائران ویژه برای سال جاری؛

‌ب)   ورق رسید اصلی پرداخت سپرده هزینه حج ویژه؛

‌ج)     رسید اصلی بانکی از پرداخت هزینه برگزاری حج ویژه از بانک دریافت کننده سپرده به حساب وزیر؛

‌د)      نامه اظهارات مسؤولیت برگزار کننده حج ویژه در خصوص استفاده از هزینه حج با تأیید انجمن برگزاری مراسم عبادی حج ویژه (انجمن برگزاری عبارت است از مجمعی که برگزاری مراسم عبادی حج ویژه را هماهنگ می کند).

 تحویل هزینه سپرده حج ویژه به برگزار کننده حج ویژه ۵ روز پس تسویه انجام می شود. در صورتی که زائران ویژه اعزام خود را به تعویق می اندازند، برگزار کننده حج ویژه موظف است هزینه سپرده را به وزیر بازگشت دهد. بازگشت دادن هزینه در مهلت ۳۰ روز پس از دریافت اعلام تعویق توسط اداره کل، انجام می شود. هزینه سپرده زائران ویژه که اعزام خود را به برگزار کننده لغو اعلام کرده و یا سفر آنها لغو اعلام شده است، به صورت کامل توسط وزیر به آنها داده می شود.

سپرده اولیه زائران ویژه به مقدار ۴.۰۰۰ دلار آمریکا می باشد که به حساب وزیر دین در بانک دریافت کننده آن پس از پر کردن فرم ثبت نامه سفر حج واریز گردد. تسویه سپرده پس از صدور حکم ریاست جمهوری در خصوص هزینه حج سال جاری انجام می شود. تسویه مورد نظر با اطلاع در خصوص برگزار کننده مراسم عبادی حج ویژه مورد انتخاب همراه می باشد. پرداخت هزینه حج ویژه به برگزار کننده حج ویژه توسط اداره کل حج و عمره در ۲ مرحله زیر انجام می شود:

أ‌)        مرحله اول به مقدار ۴.۰۰۰ دلار آمریکا می باشد که پس از پایان مهلت پرداخت هزینه حج ویژه انجام می شود؛

ب‌)   مرحله دوم به مقدار تفاوت هزینه حج ویژه منهای سپرده اولیه و هزینه های خدمات عمومی می باشد که پس از توزیع بارکد توسط برگزار کننده حج ویژه انجام می پذیرد.

 ۵.     مسؤولان حج ویژه

برگزار کننده مراسم عبادی حج ویژه موظف است مسؤولان راهنما و ناظر مراسم عبادی، ۱ مأمور بهداشتی و درمانی و مسؤول مدیریت سفر تهیه نماید. تعداد مسؤولان راهنما و ناظر حداقل ۱ نفر می باشد. مسؤول مدیریت سفر حداقل ۱ نفر برای ۴۵ تا ۱۳۵ نفر از زائران ویژه و یا ۲ نفر برای ۱۳۶ تا ۲۲۵ زائر ویژه می باشد. زائر نمی تواند همزمان مسؤول باشد. مسؤولان راهنما و ناظر باید این شریط را داشته باشند:

‌أ)        سلامت جسمی و روحی؛

‌ب)   دارای صلاحیت، مهارت و تخصص در زمینه دین و مناسک حج؛

‌ج)     دارای توانایی برای ارائه راهنمایی به زائران؛

‌د)      عبادت حج انجام داده باشد.

 مسؤولان برگزار کننده حج ویژه باید به مدیر کل حج و عمره ثبت نام نمایند. ثبت نام مسؤولان باید نحوه زیر را طی کند:

‌أ)        برگزار کننده حج ویژه، لیست اسامی مسؤولان امضا شده توسط رئیس برگزار کننده حج ویژه را به مدیر کل تحویل گردد؛

‌ب)   هزینه های خدمات عمومی برای هر مسؤول برگزار کننده حج ویژه به حساب وزیر در بانک دریافت کننده سپرده حج، واریز شود؛

‌ج)     رسید بانکی از پرداخت هزینه خدمات عمومی به مدیر کل تحویل گردد.

مقدار هزینه خدمات عمومی مطابق با مقررات دولت عربستان سعودی می باشد. مسؤولان برگزار کننده ثبت نام کرده، شماره نوبت را از سیستم یکپارچه کامپیوتری حج وزارت دین دریافت می نمایند. مسؤولان مدیریت سفر موظف است اجرای برگزاری مراسم عبادی حج ویژه را به کمیسیون برگزاری مراسم عبادی حج عربستان سعودی گزارش دهند.

 ۶.     خدمات مشاوره و راهنمای زائران

برگزار کننده مراسم عبادی حج ویژه مشاوره و راهنمای مناسک و سفر حج به زائران ویژه قبل از اعزام، در طول سفر و در مدت در عربستان سعودی ارائه می نماید. راهنمایی بر اساس دفترچه راهنمای مناسک و سفر حج منتشر شده توسط وزارت دین باید باشد. برگزار کننده حج ویژه موظف است مجموعه دفترچه راهنمایی و آموزشی مناسک و سفر حج منتشر شده توسط وزارت دین به زائران ویژه تحویل دهد.

 ۷.     خدمات مدارک و هویت حج

هر زائر ویژه ای که می خواهد به عربستان سعودی اعزام گردد، باید گذرنامه همراه با ویزای حج، مدارک اداری سفر زیارتی حج، برچسب بارکد، دستبند هویتی و کارت شناسایی را داشته باشد. مدارک اداری سفر زیارتی حج و دستبند هویتی توسط وزارت دین صادر می شود. دستبند هویتی باید از آغاز اعزام، در طول مدت در عربستان سعودی تا بازگشت به اندونزی در دست زائران قرار گیرد. ترتیب برچسب بارکد مورد نظر توسط برگزار کننده حج ویژه پس از تأیید مدیر کل انجام می پذیرد. این تأییدیه پس از ارائه مدارک زیر به برگزار کننده حج ویژه داده می شود:

‌أ)        فتوکپی قرارداد اولیه هتل، حمل و نقل و تهیه غذا در مکه، مدینه، جده، عرفات منی؛

‌ب)   نامه ضمانت تأییدیه رفت و برگشت از خطوط هوایی امضا شده توسط دفتر شرکت هواپیمایی؛

‌ج)     لیست اسامی زائران ویژه؛

‌د)      نامه انتصاب مسؤولان مدیریت برچسب بارکد از برگزار کننده حج ویژه.

در مدیریت برچسب بارکد در عربستان سعودی، برگزار کننده حج ویژه موظف است به دفتر حج و عمره اندونزی در عربستان سعودی گزارش دهد. برچسب بارکد به اداره کل قبل از ۱۰ روز کاری پیش از اعزام زائران ویژه به عربستان سعودی جهت الصاق به گذرنامه تحویل داده شود. گذرنامه، مدارک اداری سفر زیارتی حج و دستبند هویتی با شرایط زیر به برگزار کننده حج ویژه اعطا می شود:

أ‌)        ارائه نامه قرارداد بین برگزار کننده حج ویژه با زائران حج ویژه؛

ب‌)   معرفی نامه از انجمن برگزاری حج ویژه.

کارت شناسایی باید توسط برگزار کننده حج ویژه تهیه گردد. در کارت شناسایی، نام برگزار کننده، شماره تماس مسؤولان برگزار کننده در عربستان سعودی، نام و آدرس هتل و سایر هویت های لازم مندرج است.

 ۸.     خدمات حمل و نقل

برگزار کننده حج ویژه موظف است حمل و نقل برای زائران حج ویژه با توجه به جنبه های امنیتی، ایمنی و راحتی تهیه نماید. حمل و نقل شامل حمل و نقل هوایی به و از عربستان سعودی و زمینی و یا هوایی در مدت در عربستان سعودی می شود. خدمات حمل و نقل مطابق با قانون و مقررات انجام می شود.

 ۹.     خدمات اسکان و غذا

برگزار کننده حج ویژه موظف است خدمات اسکان و غذا به زائران حج ویژه ارائه دهد که در جده، مکه، مدینه و عرفات منی تقدیم می شود. خدمات اسکان و غذا مطابق با مفاد مقررات و قانون صورت می پذیرد.

 ۱۰.خدمات بهداشتی و درمانی

برگزار کننده حج ویژه موظف است خدمات بهداشتی و درمانی به زائران حج ویژه قبل از اعزام، در طول سفر و در مدت در عربستان سعودی ارائه دهد. خدمات بهداشتی قبل از اعزام شامل ارائه مشاوره بهداشتی و درمانی و واکسیناسیون که دولت عربستان سعودی آن را ضروری می داند. این خدمات مطابق با مقررات و قانون انجام می شود.

 ۱۱.مراقبت از زائران حج ویژه

برگزار کننده حج ویژه موظف است مراقبت از زائران حج ویژه در قالب بیمه عمر، حادثه و درمان ارائه دهد. میزان پوشش بیمه عمر حداقل به مقدار هزینه حج ویژه می باشد. مدت اعتبار بیمه عمر، حادثه و درمان حداقل از عزیمت به عربستان سعودی تا به بازگشت به اندونزی می باشد.

 ۱۲. گزارش

برگزار کننده حج ویژه موظف است عملیات برگزاری مراسم عبادی حج ویژه را به مدیر کل گزارش دهد که شامل نکات زیر می باشد:

‌أ)        مجموعه برنامه های برگزاری مراسم عبادی ویژه؛

‌ب)   جدول برنامه رفت و برگشت زائران حج ویژه؛

‌ج)     لیست اسامی زائران حج ویژه و مسؤولان برگزار کننده؛

‌د)      لیست اسامی زائران حج ویژه که عزیمت شان لغو شد.

 ۱۳. نظارت، اعتباربخشی و تحریم/جریمه

مدیر کل به نظارت بر برگزاری مراسم عبادی حج ویژه می پردازد. کار نظارتی با همکاری انجمن برگزار کنندگان حج ویژه صورت می پذیرد. کار نظارتی در میهن عزیز و در عربستان سعودی انجام می شود. کار نظارتی مطابق با مقررات و قانون متحقق می گردد. نتایج نظارت به وزیر گزارش می شود.

مدیر کل به اعتبار بخشی به برگزار کننده حج ویژه می پردازد. اعتباربخشی به منظور ارزیابی عملکرد و کیفیت خدمات برگزار کننده حج ویژه انجام می پذیرد. ارزیابی انجام شده شامل عناصر مالی، امکانات و زیرساخت ها، اداره و مدیریت و نیروی انسانی است. اعتباربخشی در هر ۳ سال برگزار می شود. نتایج اعتباربخشی به عنوان یکی از ملاحظات در تعیین تمدید مجوز برگزار کننده حج ویژه تبدیل می شود. نتایج اعتباربخشی به مردم اطلاع رسانی می گردد.

برگزار کننده حج ویژه ای که وظایف و تعهدات مندرج در آیین نامه وزیر، مطابق با مقررات قانونی انجام نداده است، تحریم یا جریمه می شود.

 سیزدهم: برگزاری تور و سفر عبادی عمره

سفر زیارتی عمره می تواند به صورت انفرادی و یا گروهی از طریق برگزار کننده عمره انجام می شود. برگزار کننده مراسم عبادی عمره توسط دولت و یا آژانس مسافرتی مورد تعیین وزیر، انجام می شود. آژانس مسافرتی می تواند به عنوان برگزار کننده سفر عبادی عمره با شرایط زیر تعیین گردد:

‌أ)       به عنوان آژانس مسافرتی رسمی و قانونی ثبت شده باشد؛

‌ب)  دارای توانایی های فنی و مالی برای سازماندهی مراسم عبادی عمره باشد؛

‌ج)    دارای تعهد برای بهبود کیفیت برگزاری عمره؛

برگزار کننده عمره باید شرایط زیر را داشته باشد:

‌أ)       تهیه راهنما، سرپرست و مسؤول بهداشتی و درمانی

‌ب)  اعزام و بازگشت دادن زائران عمره بر اساس اعتبار ویزا در عربستان سعودی و مقررات و قوانین

‌ج)    ارائه خدمات به زائران طبق قرارداد کتبی بین برگزار کننده و زائران؛

‌د)      ارائه گزارش به نمایندگی جمهوری اندونزی در عربستان سعودی در هنگام حضور در آنجا و بازگشت به اندونزی؛

برگزار کننده سفر عمره که با مقررات مورد نظر منطبق نیست، مشمول تحریم ها یا جریمه های اداری مطابق با اندازه اشتباه به شرح زیر خواهد شد:

‌أ)       اخطار؛

‌ب)  انجماد مجوز برگزاری؛

‌ج)    لغو مجوز برگزاری.

 چهاردهم: مدیریت صندوق امت

به منظور مدیریت و توسعه صندوق امت به صورت کارآمد تر و موثرتر به نفع و مصلحت امت اسلامی، دولت نهاد یا کمیته مدیریت صندوق امت را تشکیل می دهد. کمیته مدیریت صندوق امت از رئیس / مدیر (سرپرست)، شورای نظارت و شورای اجرایی تشکیل می شود. مدیریت کارآمد تر و موثر تر شامل فعالیت های خدماتی حج، آموزشی و تبلیغی، بهداشتی و درمانی، اجتماعی دینی، اقتصادی و توسعه امکانات و زیرساخت مکان های عبادت می شود.

کمیته مدیریت صندوق امت موظف است به جمع آوری، مدیریت، توسعه و مسئولیت داری صندوق بپردازد. وظایف کمیته به این شرح می باشد:

‌أ)       جمع آوری و توسعه صندوق مطابق با مقررات و قوانین شریعت؛

‌ب)  برنامه ریزی، سازماندهی، مدیریت و بهره برداری از صندوق؛

‌ج)    ارائه گزارش مدیریت صندوق به رئیس جمهور و پارلمان.

وظایف شورای نظارت عبارتند از:

‌أ)       تدوین سیستم مدیریت، بهره برداری، توسعه و نظارت صندوق؛

‌ب)  انجام یک ارزیابی از تدوین سیاست ها، برنامه های استراتژیک و برنامه های کاری و بودجه سالانه مدیریت، بهره برداری و توسعه صندوق؛

‌ج)    انجام نظارت و مانیوتورینگ اجرای مدیریت و بهره برداری از صندوق؛

‌د)      ارزیابی و ارائه ملاحظات به گزارش سالانه تهیه شده توسط شورای اجرایی قبل از اینکه به عنوان گزارش کمیته مدیریت صندوق تصویب گردد.

در اجرای نظارت مالی، شورای نظارت می تواند از خدمات نیروی حرفه ای استفاده کند.

وظایف شورای اجرایی به شرح زیر می باشد:

‌أ)       تهیه فرمول سیاست ها، برنامه های استراتژیک، برنامه های کاری و بودجه سالانه مدیریت، بهره برداری و توسعه صندوق؛

‌ب)  پیاده سازی برنامه های بهره برداری و توسعه صندوق مشخص شده؛

‌ج)    انجام مدیریت مالی و دارایی صندوق مطابق با مفاد قوانین و مقررات؛

‌د)      ارزیابی از امکان سنجی طرح بهره برداری از صندوق که توسط عموم مردم ارئه شده است؛

‌ه)       ارائه گزارش اجرای برنامه و بودجه سالانه مدیریت، بهره برداری و توسعه صندوق به صورت دوره ای به شورای نظارت؛

‌و)     تهیه گزارش سالانه کمیته مدیریت صندوق امت به رئیس جمهور و پارلمان.

رئیس / سرپرست کمیته مدیریت صندوق شخص وزیر می باشد. شورای نظارت کمیته از ۹ عضو (۶ عضو از عناصر جامعه و ۳ عضو از عناصر دولت) متشکل شده است. عناصر جامعه از عنصر مجلس علمای اندونزی، سازمان های مردمی اسلامی و شخصیت های جامعه مسلمان ترکیب شده اند. و عناصر دولتی از بخشی تشکیل شده اند که دامنه وظایف و مسئولیت آن در زمینه دین می باشد، تعیین می شود. شورای نظارت کمیته مدیریت صندوق با یک رئیس و معاون انجام وظیفه می کنند. رئیس و معاون شورای نظارت از و توسط اعضای شورای نظارت انتخاب می شوند.

شورای اجرایی از ۷ عضو از عناصر دولتی و انتصابی توسط وزیر متشکل شده است. رئیس شورای اجرایی توسط وزیر از اعضای آن شورا منصوب شده است. دوره کاری اعضای شورای نظارت و شورای اجرایی به مدت ۳ سال ادامه دارد و ممکن است دوباره برای ۱ دوره دیگری انتخاب شوند. نصب و عزل رئیس و اعضای شورای نظارت و رئیس و اعضای شورای اجرایی توسط حکم ریاست جمهوری قابل اجرا است.

توسعه صندوق شامل کسب و کار تولیدی و سرمایه گذاری مطابق احکام شریعت و قوانین می باشد. نتایج توسعه می تواند به طور مستقیم بر اساس برنامه کاری و بودجه تصویبی مورد بهره برداری قرار گیرد. کمیته مدیریت صندوق امت می تواند کمک های مالی و یا کمک های غیر الزام آور از مردم و یا سازمان های دیگر دریافت نماید. هزینه های اجرایی کمیته مدیریت صندوق از نتایج مدیریت و توسعه صندوق پرداخت می شود. در موارد خاص، هزینه های اجرایی می تواند توسط دولت و یا مردم تامین گردد.

رئیس / سرپرست کمیته مدیریت صندوق به ارائه گزارش پاسخگویی از مدیرت آن به رئیس جمهور و پارلمان در هر سال می پردازد.

 

پانزدهم: مقررات کیفری

هر کسی که عمداً و بدون حق به عنوان دریافت کننده وجه برگزاری مراسم عبادی حج و یا به عنوان یک دریافت کننده ثبت نام حجاج با حبس حداکثر ۴ سال و یا پرداخت جریمه حداکثر ۵۰۰.۰۰۰.۰۰۰ (پانصد میلیون روپیه) مجازات می شود.

هر کسی که عمداً و بدون حق به عنوان برگزار کننده سفر عمره با جمع و یا اعزام زائران عمره با حبس حداکثر ۴ سال و یا پرداخت جریمه حداکثر ۵۰۰.۰۰۰.۰۰۰ (پانصد میلیون روپیه) مجازات می شود.

برگزار کننده حج ویژه که مفاد مقررات مورد نظر را انجام نداده است، با حبس حداکثر ۶ سال و یا پرداخت جریمه حداکثر ۱.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰ (یک میلیارد روپیه) مجازات می شود.

برگزار کننده سفر عمره که مفاد مقررات مورد نظر را انجام نداده است، با حبس حداکثر ۶ سال و یا پرداخت جریمه حداکثر ۱.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰ (یک میلیارد روپیه) مجازات می شود.

 شانزدهم: خوابگاه حج

خوابگاه حج عبارت است از واحد خدمات برگزاری حج در فضای وزارت دین که زیر نظر و مسؤولیت مدیر کل حج و عمره قرار دارد. خوابگاه حج عبارت است از:

‌أ)       خوابگاه محل اعزام؛

‌ب)  خوابگاه محل اعزام میانی؛

‌ج)    خوابگاه ترانزیتی.

خوابگاه محل اعزام و خوابگاه محل اعزام میانی موظف اند خدمات اسکان، غذا، مالیات، مهاجرت، قرنطینه، ورود به شهرستان و سایر خدمات مورد نیاز در رفت و برگشت زائران سازماندهی کنند. در حالی که خوابگاه ترانزیتی مسؤولیت ارائه خدمات اسکان، غذا و سایر خدمات جهت آماده سازی برای رفتن و برگشتن زائران به عهده می گیرد.

وظایف خوابگاه زائران عبارتند از:

‌أ)       برنامه ریزی؛

‌ب)  تهیه اسکان و غذا برای زائران و غیره؛

‌ج)    انجام امور اداری، مالی و مدیریت دارایی؛

‌د)      ارزیابی و گزارش دهی.

خوابگاه محل اعزام به شرح زیر می باشد:

·        مِدان؛

·        پادانگ؛

·        جاکارتا؛

·        بِکاسی؛

·        سورابایا؛

·        بنجارمسین؛

·        بلیک­پاپان؛

·        اوجونگ پاندانگ؛

·        لومبوک.

·        گورونتالو.

·        جامبی؛

·        بنگکولو؛

·        سِمارانگ؛

·        جوگجاکارتا؛

·        پالانکا رایا؛

·        پُنتیاناک؛

·        پالو؛

·        مانادو؛

·        ماموجو؛

·        کِنداری؛

·        کوپانگ؛

·        آمبون؛

·        تِرناته؛

·        سُرونگ؛

·        جایاپورا.