تحقیقات بازار

ترویج برنامه‌های تبادل فرهنگی (با رویکرد توسعه اقتصادی) بین جمهوری اسلامی ایران و کشور اندونزی از اهمیت ویژه در راهبرد تعمیق حضور طولانی مدت ایران در بازار فرهنگی اندونزی برخوردار است. از جمله فرصت موجود در این بخش می توان به تاکتیک هایی نظیر حضور فعال در نمایشگاه‌های هنری (در زمان نگارش این طرح، تیم فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران حضور موفقی در نمایشگاه کتاب اندونزی ۲۰۲۳ داشته است)، حضور در جشنواره‌های بین المللی موسیقی، نمایش فیلم های ایرانی در سینماهای کشور میزبان در قالب هفته های فیلم و فرهنگ، توسعه همکاری های ورزشی فی مابین و مواردی از این دست باشد. اجرای موفقیت آمیز این برنامه‌ها در کنار تهیه بانک اطلاعاتی مقتضی جهت جمع آوری بازخورد طرح ها می‌توانند به تعمیق فرهنگ ایران در اندونزی کمک کنند.

تدوین برنامه های تبادل فرهنگی

کسب سهم از بازار موسیقی اندونزی

طرح های پیشنهادی در حوزه تبادلات فرهنگی میان جمهوری اسلامی ایران و جمهوری اندونزی

حضور در جشنواره های موسیقی اندونزی

کسب سهم از بازار تولید محتوای تصویری در اندونزی

حضور در جشنواره های فیلم و پویانمایی در اندونزی

کسب سهم از بازار فرهنگی-ورزشی اندونزی

توسعه همکاری های ورزشی دوجانبه

تسهیل تبادلات فرهنگی از طریق دیپلماسی عمومی

طراحی و توسعه پایگاه آنلاین دوستی ملل و نزدیکی فرهنگی دو کشور

جشنواره جاز جهانی آچه (Aceh World Jazz Festival) جشنواره موسیقی سنتی اندونزی دانائو توبا و شمال سوماترا جشنواره بین‌المللی موسیقی سوماترا غربی (Sawahlunto) جشنواره جاوا جاز جشنواره همگام‌ سازی نواها (Synchronize Fest) جشنواره We The Fest (WTF) جشنواره موسیقی جاکارتا (DKI Jakarta) جشنواره موسیقی LaLaLa جشنواره جهانی موسیقی در اندونزی (Matasora) قستیوال موسیقی ملقب به چیتاندی (Citanduy ­­) جشنواره موسیقی جاوا غربی ملقب به رامپاک گنتنگ جشنواره موسیقی جاز مالانگ جشنواره موسیقی جاز گونونگ برومو جشنواره موسیقی ساحل بانیووانگی (جاوا شرقی) جاز اتاس آوان - جشنواره فرهنگی دیئنگ جشنواره بالکونجاز (جاوا مرکزی)

حضور در جشنواره های موسیقی اندونزی و معرفی و کسب سهم از بازار موسیقی اندونزی

محصول موسیقیایی بالذات یک محصول فرهنگی است که می‌تواند به سرعت تجاری سازی شود. در حال حاضر در اندونزی، چندین شهر جشنواره های موسیقی برگزار میکنند که پتانسیل جلب توجه توریست‌های زیادی از داخل و خارج کشور را دارند. تعدادی از جشنواره های موسیقی که در حال حاضر در بخش های مختلف اندونزی برگزار می شود عبارتند از:

جشنواره موسیقی Tembi جشنواره گاملان در شهر یوگیاکارتا جشنواره موسیقی جاز نگایوگ جشنواره موسیقی جاز پرامبانان جشنواره موسیقی نادا اونتوک آلام (کالیمانتان جنوبی) جشنواره موسیقی سان آف (کالیمانتان غربی) جشنواره موسیقی سنترال سلبز (سولاوسی مرکزی) جشنواره موسیقی بین‌المللی توراجا جشنواره هشت (F8) ماکاسار (سولاوسی جنوبی) جشنواره موسیقی مانادو فیستا جشنواره موسیقی لیکوپانگ (سولاوسی شمالی) جشنواره موسیقی بلوز (هر سال در جزیره بالی برگزار میگردد) جشنواره موسیقی جهانی کرانگاسم جشنواره نوسا دوآ فیستا (جزیره بالی) جشنواره موسیقی مردمی (مالوکو، آمبون) جشنواره موسیقی سنگی لومبوک NTB)) جشنواره موسیقی تالیوانگ سومباوا غربی

از نقطه نظر علم بازاریابی، ارتباط بین فستیوال ها و جشنواره های موسیقی-محور و گردشگری رویدادی (ایوینت تورسیم) محل تلاقی منحصر به فردی محسوب میگردد زیرا در عین حال که دارای پتانسیل های اقتصادی بسیار زیاد برای فعالان در این عرصه در کوتاه مدت است، تاثیر گذاری فرهنگی اجتماعی عمیقی را نیز در بلند مدت بهمراه خواهد داشت. نکته قابل توجه  این است که اثرات فرهنگی ناشی از این رویدادها در یک چرخه بلند مدت مجدد به تسهیل انتفاع اقتصادی بازیگران آن عرصه کمک خواهد کرد. جشنواره های موسیقی در کشور اندونزی همواره مبنع درآمدی قابل توجه ای برای شهرهایی که میزبانی آنها را بر عهده می گیرند به همراه داشته است. به همین دلیل، وزارت اقتصاد خلاق و گردشگری اندونزی نیز به طور کامل و با رویکردی استراتژیک، صنعت موسیقی را حمابت کرده است تا محصولات و تجربیات ارزشمندی را برای مخاطبان هدف در سطح ملی و بین المللی ایجاد نماید. این رویکرد دولت اندونزی (وزارت اقتصاد خلاق و گردشگری) چراغ سبزی برای بازیگران خارجی جهت حضور فعال در این عرصه نیز تلقی میگردد.

پیش‌بینی می‌شود که درآمد اندونزی در صنعت فیلم در سال ۲۰۲۳ میلادی به بیش ۱۳۱.۸۰ میلیون دلار برسد. همچنین پیش بینی ها نشانگر نرخ رشد سالانه (CAGR ۲۰۲۳-۲۰۲۷) ۶.۵۲ درصدی هستند که در صورت تحقق، منجر به حجم پیش بینی شده بازاری با ارزش بیش از ۱۶۹.۷۰ میلیون دلار تا سال ۲۰۲۷ می شود (منبع: پایگاه داده استتیستا، ۲۰۲۳). توسعه صنعت سینما در اندونزی طی سال های اخیر به میزان قابل توجه ای مدیون گشوده شدن فرصت سرمایه گذاری برای سرمایه گذاران و تولید کنندگان خارجی در صنعت فیلم اندونزی و تلاش جهت جلب توجه تولید کنندگان بین المللی جهت نمایش آثار خود در این کشور بوده است. در حال حاضر به غیر از تولیدات کشورهایی صاحب سبک در سینمای جهان (مانند آمریکا و هند) آثار سینمایی تولید شده در سایر کشورها (نظیر کشورهای حوزه خلیج فارس) نیز کم کم در حال تثبیت جای پای خود در این بازار پر سود هستند. متاسفانه علیرغم ظرفیت های موجود، فعالیت های بازاریابی جهت توسعه بازار فیلم‌های ایرانی در خارج از کشور عمدتا از نظر دور مانده‌اند. ایران در میان تمام کشورهای جهان که تا به حال فیلمی را خارج از مرزهایشان نمایش داده‌اند، به‌لحاظ میزان فروش در بازارهای بین‌المللی، رتبه پنجاه ‌وسوم را دارد. این رتبه با ۸۴ فیلم به دست آمده که تعداد زیادی از آنها  واقع ایرانی نیستند و تعداد دیگرشان فیلم ‌های زیرزمینی محسوب می‌شوند که در خود کشور نمایش داده نشده‌اند (منبع: خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران-ایرنا، ۹ مهر ۱۴۰۲

حضور درجشنواره های فیلم و پویانمایی و معرفی و کسب سهم از بازار محتوی تصویری اندونزی

طبق اساس نامه سازمان سینمایی ایران، شناسایی بازارهای جدید فیلم و سینما در جهان از جمله ماموریت‌های اصلی تعریف شده برای بنیاد سینمایی فارابی است. در این مسیر رایزنی های فرهنگی ایران در خارج از کشور می بایست ارتباط سینمایی ایران با مراکز سینمایی، تهیه کنندگان و شرکت‌های پخش و تولید فیلم در خارج از کشور را تسهیل کنند و نسبت به زمینه‌سازی و تسهیل فروش محصولات سینمایی ایران در شبکه های تلویزیونی‌ و سینماهای خارجی و شناسایی پتانسیل‌ های تولید مشترک، همکاری لازم را به عمل آورند. در بخش صادرات تولیدات سینمایی ایران، طی سالهای اخیر به طور ویژه، تولیدات پویا نمایی ایران رشد کمی و کیفی چشمگیری داشته و توانسته است سهم بازاری هر چند اندک در جهان به خود اختصاص دهد.

یکی از نمونه های موفق در این بخش، پویانمایی پسر دلفینی ساخت ۱۳۹۹ است. اکران این فیلم در کشور روسیه برعهده شرکت P&A، بزرگ‌ترین توزیع‌کننده فیلم در این کشور بود. این فیلم در ۲۷۱۲ سالن این کشور به اکران درآمد و تنها در دو هفته اول اکران، توانست دومین رتبه فروش را در بازار روسیه به دست آورد. انیمیشن پسر دلفینی در روسیه مبلغی حدود ۱۰۰ میلیون روبل معادل یک و هفت‌دهم میلیون دلار فروش داشته است.

علاوه بر روسیه و ترکیه، انیمیشن «پسر دلفینی» در سایر کشورها نظیر صربستان، مونته نگرو، بوسنی و اسپانیا هم به اکران درآمده و عوامل این کار در حال برنامه ریزی برای اکران این اثر در کشورهای شرق اروپا نیز هستند.این انیمیشن در کشور ترکیه نیز اکران شده است؛ اکران این انیمیشن در ترکیه از دوم دسامبر سال گذشته (11 آذرماه ۱۴۰۱) و با ۳۰۰ سالن آغاز شد و به دلیل دوبله موفق اثر به زبان ترکی، استقبال خوبی از آن به عمل آمد.

با توجه به موفقیت این فیلم در سایر کشورها، میتوان از ظرفیت های چنین اثری جهت حضور در بخش پویانمایی کشور اندونزی بهره جست تا فتح الباب حضور سایر آثار فاخر ایرانی در این بازار شود.

طراحی و مدیرت پایگاه آنلاین دوستی بین کشورها پدیده ای نسبتا جدید است که با هدف تعمیق دوستی دو ملت و هدف گذاری طولانی مدت (۱۰ سال و بیش از آن) صورت میگیرد. در این قالب،‌فارغ از روزمره گی ها و بالا و پایین های کوتاه مدت روابط دیپلماتیک مابین دو کشور، پایگاه فرهنگی طراحی شده همواره برای تسخیر قلب ها و نزدیکی دو ملت تلاش میکند. نمونه ای موفق ازاین نوع روابط فرهنگی بین کشور اندونزی با سایر کشورها، میتوان به پایگاه فرهنگی قطرکه زیرمحموعه ای از رایزنی فرهنگی این کشور در اندونزی است اشاره کرد. همان طور که درتصاویر زیر مشاهده می نمایید، این پایگاه در بخش های مختلف (صنایع دستی، نمایشگاه مجازی، آموزش، آشنایی یا هنرهای دو کشور و....) فعالیت دارد. از جمله نوآوری ها این تیم میتوان به دستیابی آنها به تفاهمات دوجانبه جهت به رسمیت شناختن و فراتر از آن مشارکت در جشن های ملی دو کشور در خاک یکدیگر اشاره کرد. مثلا، روز استقلال اندونزی درشهر دوحه قطر به صورت نور پردازی و بیلبوردهایی به زبان دو کشور تبریک گفته می شود .همچنین تیم فرهنگی قطر در اندونزی، سال ۲۰۲۳ را سال گسترس تبادلات فرهنگی مابین قطر و اندونزی نامیده و براساس ان طرح های متعددی را تدوین و پیاده سازی نموده اند. در این خصوص، پایگاه اطلاع رسانی این تیم (آدرس وب سایت: www.yearsofculture.qa) پروژه فوق را چنین توصیف می نماید: «سال فرهنگی ۲۰۲۳ قطر-اندونزی دوستی و همکاری بین کشورهایمان را جشن می گیریم و میراث، ارزش ها، سنت ها و نوآوری های معاصر هر دو کشور را به اشتراک می گذاریم. «وقتی فرهنگ‌های قطر و اندونزی گرد هم می‌آیند، گذشته‌ای غنی با آینده‌ای روشن روبرو می‌شود»

طراحی و توسعه پایگاه آنلاین دوستی ملل و نزدیکی فرهنگی دو کشور

تبریک روز استقلال اندونزی دردوحه قطر به فرم های بیلبوردهای شهری و نورپردازی درمراکز گردشگری (منبع: صفحات شبکه های احتماعی متعلق به تیم فرهنگی قطردر اندونزی)

با افزایش تعداد مصرف کنندگان طبقه متوسط ​​درکشور، ورزش به بخشی از زندگی روزمره اندونزیایی ها تبدیل شده است. پیش بینی می شود که درآمد بازار ورزشی اندونزی در سال ۲۰۲۳ به بیش از ۹۹۶ میلیون دلار برسد. همچنین انتظار می رود با نرخ رشد سالانه (۲۰۲۳-۲۰۲۷) ۵.۶۱ درصدی، درآمد اندونزی از صنعت ورزش به حجم پیش بینی شده بازار ۱ میلیارد و ۲۳۹ میلیون دلار تا سال ۲۰۲۷ برسد (منبع: پایگاه داده های استاتیستا). با توجه به پیشینه و موفقیت های ورزشی هر دو کشور ایران و اندونزی در رشته های مختلف و برنامه های کشور اندونزی در ارتباط با توسعه گردشگری ورزشی از طریق برگزاری تورنومنت های بین المللی و دعوت از تیم های بزرگ جهانی در رشته های مختلف ورزشی جهت حضور در اندونزی و برگزاری رویدادهای ورزشی دوجانبه با بسیاری از کشورهای جهان، زمینه برای گسترش همه جانبه روابط ورزشی دو کشور با هدف توسعه گردشگری و درآمد زایی خارجی بیش از پیش هموار است.

توسعه رویدادهای ورزشی دوجانبه

در همین راستا در بخش های زیر به رویکردهایی میپردازیم که می تواند در راستای توسعه روابط ورزشی ایران و اندونزی و به تبع آن توسعه اقتصاد گردشگری ورزشی ایران مورد توجه قرار گیرد. با اجرای این سیاست ها و توسعه روح همکاری، دو کشور می‌توانند ارتباطات خود را در زمینه گردشگری ورزشی مشترک تقویت نمایند.

در این خصوص استقال مردم ورزش دوست اندونزی از بسکتبالیست های مطرح ایرانی در جریان مسابقات آسیایی بسکتبال جاکارتا (۲۰۲۳)، نشان دهنده ظرفیت های جمهوری اسلامی ایران در بخش ورزش و جوانان جهت توسعه ارتباطات فرهنگی-اقتصادی فی مابین بین دو ملت و کمک به درآمد زایی خارجی برای کشورمان است.

برگزاری رویدادهای ورزشی: برگزاری و ترویج رقابت‌های ورزشی بین‌المللی در هر دو کشور ایران و اندونزی می‌توانند با کمک رایزنی های فرهنگی آنها صورت پدیرفته تا با همکاری یکدیگر رقابت‌های ورزشی در رشته های پر طرفدار و مطرح مانند مسابقات فوتبال، تورنمنت‌های بسکتبال و والیبال و یا حتی مسابقات هنرهای رزمی و کشتی را برگزار کنند. این رویدادها می‌توانند ورزشکاران و گردشگرانی از هر دو کشور و حتی خارج از آنها را جلب ورزش و فرهنگ دو کشور نماید.

برنامه‌های تبادلی: با توجه به تفاوت جایگاه تیم های ورزشی دو کشور در رشته های مختلف،‌ دو کشور ایران و اندونزی میتوانند در قالب برنامه های تبادلی ورزشی (بازیکن، مربی، داور، مدرس ورزشی و...) نه تنها به رشد و ارتقای رشته های ورزشی خود بپردازند، بلکه زمینه را برای توسعه روابط فرهنگی، جلب رضایت هواداران ورزشی و نهایتا اقتصاد ورزشی خود هموار نمایند. برنامه ای تبادلی در ورزش دو کشور این فرصت را فرآهم می آورد تا ورزشکاران و افراد فعال در حوزه های مختلف رشته های ورزشی هدف، با هم آموزش ببینند و از یکدیگر یاد بگیرند و تبادل فرهنگی و توسعه مهارت‌های ورزشی را ترویج دهند. بعنوان مثال در حال حاضر بر اساس رتبه بندی کنفدراسیون فوتبال آسیا، تیم فوتبال ایران (در بخش مردان و رده سنی بزرگسال) جزو برترین تیم های آسیایی است (رتبه ۲ در آسیا) در حالی که تیم فوتبال اندونزی (علیرغم محبوبیت بسیار زیاد این رشته در کشورشان) جایگاه چندان مطلوبی در رنکینگ فیفا ندارد (رتبه ۲۷ در آسیا). از سوی دیگر در رشته ای مانند بدمینتون (محبوب ترین رشته ورزشی در اندونزی) تیم های اندونزیایی بسیار مطرح هستند و بر اساس رتبه بندی کنفدرسیون جهانی بدمینتون، تیم ملی این کشور (در بخش مردان و رده سنی بزرگسال) در حال حاضر در جایگاه خیره کننده ای در رتبه بندی جهانی (چهارم) قرار دارد در حالی که بدمینتون ایران در این رشته جایگاه بین المللی بالایی ندارد. بررسی تفاوت جایگاه دو کشور در رشته های مختلف، نشان دهنده این فرصت است که ورزش ایران و اندونزی به خوبی میتوانند مکمل یکدیگر باشند.

بازاریابی و تبلیغات: در راستای توسعه روابط ورزشی دو جانبه، هر دو کشور جمهوری اسلامی ایران واندونزی می توانند با دستیابی به تفاهم دو جانبه، به ترویج فعالیت های بازاریابی و تبلیغات رویدادهای ورزشی در کشورهای طرف مقابل بپردازند. بدین منظور نیاز است که رایزن های فرهنگی دو کشور کمپین‌های تبلیغاتی مشترکی را که پتانسیل گردشگری ورزشی هر دو کشور را به مخاطبان بین‌المللی نشان می‌دهند، تدوین و عملیاتی نمایند.

برگزاری رویدادهای ورزشی: برگزاری و ترویج رقابت‌های ورزشی بین‌المللی در هر دو کشور ایران و اندونزی می‌توانند با کمک رایزنی های فرهنگی آنها صورت پذیرفته تا با همکاری یکدیگر رقابت‌های ورزشی در رشته های پر طرفدار و مطرح مانند مسابقات فوتبال، تورنمنت‌ های بسکتبال و والیبال و یا حتی مسابقات هنرهای رزمی و کشتی را برگزار کنند. این رویدادها می‌توانند ورزشکاران و گردشگرانی از هر دو کشور و حتی خارج از آنها را جلب ورزش و فرهنگ دو کشور نمایند.

آکادمی‌های ورزشی مشترک: در راستای توسعه همکاری های ورزشی دو جانبه، دو کشور جمهوری اسلامی ایران و اندونزی می توانند آکادمی‌ها یا کمپ‌های آموزشی ورزشی مشترک در رشته های مختلف ورزشی ایجاد کنند که ورزشکاران از هر دو کشور بتوانند به صورت مشترک در آنجا تمرین نموده و تجربیات ورزشی خود را تبادل کنند.

همکاری باشگاه های ورزشی: نمونه ای موفق از همکاری بین باشگاه ورزشی ایرانی و خارجی، قراردادهای خواهرخواندگی بین دو باشگاه فوتبال فولاد مبارکه سپاهان و زنیت سن‌پترزبورگ (مردان و زنان در گروه های سنی مختلف) است که البته این همکاری اخیرا شامل رشته های هندبال و والیبال نیز شده است. دو باشگاه در راستای تفاهمات های دوجانبه توانسته اند همکاری‌های فنی و ورزشی بزرگی را سازمان دهی نمایند. این نوع همکاری بین دو باشگاه منجر به تسهیل برگزاری مسابقات دوستانه، دوره های آموزشی و برنامه‌های دانش‌افزایی میان دو باشگاه در رشته های فوتبال، هندبال و والیبال در رده‌های سنی از ۱۳ سال تا بزرگسال بخش آقایان و بانوان شده است. با همین الگو، توسعه ارتباطات و دستیابی به توافقات بین باشگاه‌های فوتبال اندونزی و ایران می‌تواند به رشد فوتبال در هر دو کشور کمک کرده و فرصت‌های همکاری را ایجاد کند. در بخش های زیر حوزه‌های ممکن برای توسعه همکاری ورزشی (تنها رشته ورزشی فوتبال بعنوان الگو برای سایر رشته های ورزشی) را با نمونه‌هایی مورد بررسی قرار خواهیم داد.

مسابقات دوستانه: باشگاه‌های فوتبال از هر دو کشور می‌توانند مسابقات دوستانه ای را برگزار کنند تا ارتباطات ورزشی فی مابین را بیشتر کرده و روابط فرهنگی خود را نیز تقویت نمایند. این مسابقات به عنوان یک سکوی تبادل فرهنگی و اقتصادی و همچنین فرصتی برای یافتن استعدادهای جوان ورزشی در کشور عمل می‌کنند. به عنوان مثال، یک باشگاه مطرح اندونزی مانند پرسیجا جاکارتا می تواند از یک باشگاه ایرانی مانند پرسپولیس به منظور برگزاری یک مسابقه دوستانه در جاکارتا یا برعکس دعوت کند.

برنامه‌های توسعه ای برای ورزش جوانان: در برنامه‌های توسعه ورزش جوانان، آکادمی‌های فوتبال باشگاه های دو کشور می توانند با یکدیگر همکاری نمایند. اشتراک دانش مربیگری، روش‌های آموزشی و توسعه شبکه‌های استعداد یابی می‌تواند به شناسایی و پرورش استعدادهای جوان ورزشی در دو کشور کمک کند. در این راستا، باشگاه‌ها (به طور خاص باشگاه های فوتبال اندونزیایی) می‌توانند بازیکنان جوان خود را برای آموزش و کسب تجربه با یکدیگر تبادل کنند (در قالب قراردادهای ورزشی و یا تجربه های دوره ای برای حضور کوتاه مدت)

کمپ‌های آموزشی: باشگاه‌های فوتبال دو کشور به طور خاص باشگاه های فوتبال سرشناس ایرانی در سطح آسیا) می‌توانند کمپ‌های آموزشی را در کشورهای یکدیگر برگزار کنند و بازیکنان خود را با سبک فوتبال دو کشور بیشتر آشنا کنند. این روند همچنین می‌تواند طرفداران و اسپانسرها را برای باشگاه های ایرانی جذب کند. به عنوان مثال، باشگاه پرسپولیس (با توجه به پوشش مسابقات این تیم در بازی های آسیایی و دو بار نایب قهرمانی در دوره های اخیر جام ملت های آسیا) از ایران ممکن است در دوره تعطیلات لیگ ایران، کمپ آموزشی‌ در اندونزی برگزار کند.

همکاری در علوم ورزشی و پشتیبانی پزشکی: بر پایه پیشرفت های اخیر جمهوری اسلامی ایران در عرصه های پزشکی از یک سو و تاکید بر توسعه همکاری های دوجانبه ایران و اندونزی در زمینه‌های علمی، فناوری و نوآوری، درمان و دارو در سند همکاری ایران-اندونزی (۱۴۰۰) از سوی دیگر، دو کشور می توانند در تحقیقات پزشکی ورزشی با هم همکاری نمایند.

برای جلب مخاطبان اندونزیایی، باید استراتژی‌های بازاریابی متناسب با فرهنگ و علایق آنها را تدوین کرده و تبلیغات موثری جهت دستیابی به اهداف تعریف شده را در رایزنی فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران (زیر بخش های مذهبی، گردشگری و علمی) ارائه داد. در این راستا ابتدا می بایست استراتژی بازاریابی تیم مستقر در بخش فرهنگی سفارت ایران در اندونزی تعریف، تدوین و سپس پیاده سازی شود. بازخوردهای حاصل در چهارچوب بانک داده های بازاریابی در سفارت تجمیع میگردد تا با حضور نیروهای جدید و یا تغییر تیم های مرتبط، از نتایج حاصل از طرح پیشین بتوان به نحو مطلوبی درشکل دهی پروژه های آتی بهره جست. در این بخش، حضور فعال و هدفمند  رایزنی فرهنگی سفارت در شبکه های اجتماعی از جایگاه ویژه ای برخوردار است. به همین دلیل، برنامه ای اجرایی با عنوان «توسعه بخش تبلیغات و امور فرهنگی سفارت ایران در اندونزی با محوریت شبکه های اجتماعی» که پیشتر تدوین شده است، پیوست گردید. هدف از برنامه مذکور، شناسایی نقاط قوت و ضعف بخش فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در اندونزی در ارتباط با سیاسیت های مدیریت شبکه های اجتماعی، در کنار بررسی تهدیدات و فرصت موجود، هدف گذاری کوتاه، میان و بلند مدت (به تفکیک هر شبکه) و ارایه راهکارهای کاربردی و نقشه راه عملیاتی جهت دستابی به آن اهداف می باشد. لذا پیشنهاد میگردد، جهت ارتقاء تبلیغات و بازاریابی در بخش فرهنگی به آن برنامه رجوع شود.

بازاریابی آنلاین: این بخش ناظر براستفاده موثر رایزنی فرهنگی ایران از رسانه ‌های اجتماعی و وب ‌سایت‌های محلی اندونزیایی برای تبلیغات و بازاریابی محصولات و خدمات فرهنگی ایرانی در آن کشور است. این رویکرد می‌تواند به ارتقاء شناخت از فرهنگ ایرانی در میان مخاطبان محلی کمک کند. همچنین، تعمیق شناخت مخاطبین اندونزیایی از فرهنگ ایران، و ایجاد حس نزدیکی در آنها، میتواند پشتوانه ای برای حضور پررنگ تر بخش های اقتصادی ایران در اندونزی فراهم آورد.

ارتقاء تبلیغات و بازاریابی

برای کسب و توسعه سهم بازار در امور فرهنگی اندونزی، در مرکز فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران در اندونزی می‌توانیم با هنرمندان، نویسندگان، محققان، موسیقی ‌دانان، خبرنگاران تخصصی در حوزه های گوناگون، فیلم سازان و سایر متخصصین اندونزیایی همکاری کنیم. این همکاری‌ها می‌توانند به شناخت بهتر از فرهنگ دو کشور و ایجاد ارتباطات موثر طولانی مدت کمک کنند. در این حوزه، برخی از متخصصین بدون هماهنگی قبلی، فعالیت هایی در حوزه ایران انجام داده اند که با شناسایی و ارتباط گیری صحیح با این افراد، با صرف هزینه بسیار کم (و یا حتی بدون صرف هزینه) میتوان از فرصت های موجود در این بخش جهت توسعه همکاری های فی مابین با متخصصین اندونزیایی بهره برد. از جمله مثال های امر فوق، میتوان به فعالیت خبرنگاران مستقل اندونزیایی درحوزه های فرهنگی که مرتبط با کشور ایران است اشاره نمود. طی رصد صورت گرفته، برخی از خبرنگاران حوزه گردشگری به کشور ایران سفر کرده اند و گزارشی میدانی از پیشرفت های کشور در زمینه مختلف از جمله درمان و دارو و خدمات پزشکی به زبان باها سا برای مخاطبین اندونزیایی ارائه کرده اند.

همکاری با متخصصین محلی

مهم است که توجه داشته باشیم که موفقیت در تبادل فرهنگی و همکاری تجاری معمولاً نیاز به درک بازار محلی، حساسیت‌های فرهنگی، و چارچوب‌های قوانینی در هر دو کشور دارد. مشارکت با سازمان‌ها و انجمن‌های مرتبط با فرهنگ و تجارت، سفارتخانه‌ها، و مؤسسات مرتبط می‌تواند در تسهیل چنین همکاری‌هایی مفید باشد. همچنین، ترویج ارتباطات میان مردم و تقویت احترام متقابل به فرهنگ‌ های همدیگر می‌تواند کلید ساخت همکاری‌های موفق بین ایران و اندونزی در بازار فرهنگی باشد. در همین راستا، رایزنی فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران در اندونزی می‌تواند با بخش‌های دولتی و مربوطه در این کشور همکاری کند تا در بهبود و تسهیل فرآیندها، رفع موانع و تسهیل مجوزهای مرتبط با فعالیت‌های فرهنگی در این کشور کمک کند. همچنین تیم ایرانی می‌تواند با وزارت اقتصاد خلاق و گردشگری اندونزی همکاری نماید تا در مورد مقررات و مجوزهای مرتبط با فعالیت‌های فرهنگی ایران در اندونزی باهم مشورت داشته و در صورت امکان از تسهیلات دولت میزبان استفاده کند.

همکاری با بخش دولتی و مربوطه

بدیهی است ساختن سهم بازار در بخش فرهنگی خارجی نیازمند تعهد طرفین به مدیریت بلندمدت است. توسعه بازار و ایجاد تأثیر ماندگار در یک کشور دیگر زمان و تلاش زیادی می‌طلبد و نباید انتظارات سریع‌الوقوع داشته باشیم. تیم سیاست گذاری جمهوری اسلامی ایران برای ایجاد سهم بازار مطلوب و پایدار در کشور اندونزی، می بایست تعهدات به مدیریت فرهنگی بلندمدت داشته باشد و استراتژی‌های خود در این حوزه در چهارچوب زمانی طولانی مدت تصویب و عملیاتی نماید. بعنوان مثال، جهت حضور پر رنگ و تعمیق تاثیر گذاری فرهنگی، رایزنی فرهنگی ایران می‌تواند با عقد تفاهم نامه های به مدت چند سال متوالی در جشنواره‌ها و فعالیت‌های فرهنگی اندونزی حضور داشته و برند ایران را در ذهن مخاطبان آن کشور تقویت کند. نمونه ای موفق از حضور ایران در جشنواره های فرهنگی اندونزی که با رویکرد اثر گذاری بلند مدت انجام گرفته است، حضور در نمایشگاه های کتاب و انتشارات بین الملل در اندونزی و ترجمه کتب به زبان باهاسا و ارایه و ترویج آن در این کشور است.

تعهد به مدیریت بلندمدت

در جمع بندی،‌ اجرای صحیح موارد فوق به‌طور کلی به پویایی و معرفی تنوع فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در کشور اندونزی کمک کرده و هویت فرهنگی و تجارت خارجی ایران را حمایت می‌کند. بدین ترتیب، بخش فرهنگی سفارت ایران در اندونزی می‌تواند در بخش‌های مختلفی از فهم و همکاری فرهنگی با اندونزی به دنبال فرصت‌های مختلفی برای تبادل فرهنگی و توسعه همکاری های تجاری با ایران باشد، تا با بهره‌گیری صحیح از نقاط قوت و فرصت های منحصر به فرد ایران جایگاهی شایسته در بازار فرهنگی اندونزی پیدا کرده و در طولانی مدت با گسترش و تعمیق آن زمینه را برای سایر بخش ها نیز مهیا نماید. در زیر بخش‌هایی از موارد فوق الذکر که ایران میتواند در آنها فرصت‌ های همکاری با اندونزی پیدا کند:

هنرها و صنایع دستی سنتی: ایران تاریخ غنی در زمینه صنایع دستی از جمله بافت فرش پارسی، خوشنویسی، نقاشی و سفالگری دارد.همکاری بین هنرمندان ایرانی و اندونزیایی می‌تواند به تبادل تکنیک‌های هنری و ایجاد اشکال هنری منحصر به فرد منجر شود.

هنرهای آشپزی: آشپزی ایرانی ویژگی‌های خاصی دارد و می‌تواند فرصت‌هایی برای معرفی غذاهای ایرانی به بازار اندونزی یا ایجاد غذاهای ترکیبی با عناصر دو کشور فراهم کند. از جمله استراتژیهای در دسترس در این بخش میتوان به اجرای طرح های جهت دعوت از آشپزهای معروف اندونزیایی برای حضور در ایران و معرفی صنایع غذایی ایرانی به مخاطبین اندونزیایی اشاره کرد.

هنرهای تجسمی و گالری‌ها: هنرمندان ایرانی ممکن است در نمایشگاه‌های هنری و همکاری با هنرمندان یا گالری‌های هنری اندونزیایی شرکت کنند. تبادل ایده‌های هنری و تکنیک‌های هنری می‌تواند به ایجاد اثرات نوآورانه و خلق بازاری مشترک بیت دو مشور و فراتر از آن منجر شود.

موسیقی و سرگرمی: ایران دارای صنعت موسیقی متنوعی است که شامل موسیقی کلاسیک پارسی و ژانرهای معاصر می‌شود. همکاری موسیقیایی بین هنرمندان ایرانی و اندونزیایی می‌تواند به پروژه‌های موسیقی یا اجراهای مشترکی منجر شود که ممکن است جذابیت گسترده‌تری برای محاطبان هر دو کشور ( وسایر حتی سایر کشورها) داشته باشند.

گردشگری فرهنگی: گردشگری فرهنگی یکی از شاخه‌های مهم گردشگری است که با ایجاد پلی میان گردشگران و مقاصد فرهنگی، آن‌ها را با هنر و تاریخ اصیل یک منطقه آشنا می‌کند. تاریخ و میراث فرهنگی غنی ایران میتواند گردشگران اندونزیایی که علاقه به کاوش در مقاصد جدید دارند را جلب کند. در این راستا توسعه تبادلات تبلیغاتی و برنامه‌های گردشگری فرهنگی میان دو کشور می‌تواند بسیار تسهیل گیر باشد.

آموزش و مؤسسات فرهنگی: مؤسسات آموزشی در ایران و اندونزی می‌توانند برای برنامه‌های تبادلی فرهنگی، دوره‌های زبان، و همکاری‌های تحقیقاتی شراکت‌هایی راه اپایه گذاری نمایند. از جمله دستاوردهای اخیر رایزنی فرهنگی ایران در اندونزی در این بخش می توان به افتتاح اتاق مطالعات اندونزی در دانشگاه فردوسی مشهد اشاره کرد.

رسانه و انتشارات: رسانه های تصویری و انتشارات مکتوب نقش کلیدی در ارتقا قدرت نرم و دیپلماسی رسانه‌ای کشورمان در حوزه ترویج ارزش‌های اصیل و مشترک انسانی در ابعاد جهانی دارد. پروژه‌های رسانه‌ای مشترک، مستندات، یا برنامه‌های تبادلی فرهنگی بین وسائل ارتباطی جمهوری اسلامی ایران و اندونزی می‌تواند به ترویج درک متقابل بین دو دولت-ملت کمک کند.

حفظ و بازسازی تاریخی: در حال حاضر، ایران از طرف سازمان یونسکو کارهای کارشناسی کشورهای منطقه غرب آسیا را انجام می‌دهد و قرار است در زمینه حفظ، بازسازی و نجات بخشی بناهای کشورهای همسایه خود مانند سوریه و عراق که در اثر جنگ دچار صدمات جدی شدند نقش جدی ایفا نماید (منبع: خبرگزاری تسنیم). در همین راستا، متخصصین دو کشور میتوانند در قالب پروژه های تحقیقاتی و عملیاتی با یکدیگر همکاری نمایند.

تهیه و تنظیم: محمد رضا ابراهیمی -

منابع :

Khamenei.ir. (2021, June 8). چرا اقتصاد مسئله اصلی کشور است؟. صفحه اصلی. https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=48005

Total population of Indonesia 2028. (2023, April 28). Statista. https://www.statista.com/statistics/294100/total-population-of-indonesia/

18 Mei 1998 Ribuan mahasiswa kuasai gedung MPR/DPR RI, awal mula reformasi | Merdeka.com. (2023, May 18). merdeka.com. https://www.merdeka.com/jatim/18-mei-1998-ribuan-mahasiswa-kuasai-gedung-mprdpr-ri-awal-mula-reformasi-kln.html

Direktorat Jenderal Perimbangan Keuangan | Apa saja jenis-jenis dana perimbangan? (n.d.). https://djpk.kemenkeu.go.id/?ufaq=apa-saja-jenis-jenis-dana-perimbangan#:~:text=Dana%20Alokasi%20Khusus%20(DAK)%2C,dan%20sesuai%20dengan%20prioritas%20nasional.

Daily, M. (2021, December 20). Mau Tahu Dana Alokasi Khusus Fisik untuk Apa? Metro Daily. https://metrodaily.jawapos.com/kolom/20/12/2021/mau-tahu-dana-alokasi-khusus-fisik-untuk-apa/

Organizational structure. (n.d.). Kemenparekraf/Baparekraf RI. https://kemenparekraf.go.id/en/about/organization-structure

Institution profile. (n.d.). Kemenparekraf/Baparekraf RI. https://kemenparekraf.go.id/en/about/profile

Selamat datang di Website Kemenparekraf. (n.d.). https://kemenparekraf.go.id/en/economy-creative

The Official Statement of The Ministry of Tourism and Creative Economy - Indonesia Travel. (n.d.). Www.indonesia.travel. Retrieved October 9, 2023, from https://www.indonesia.travel/gb/en/news/the-ministry-of-tourism-and-creative-economy

Badan Pusat Statistik. (n.d.). Www.bps.go.id. https://www.bps.go.id/pressrelease/2023/02/06/1997/ekonomi-indonesia-tahun-2022-tumbuh-5-31-persen.html

Minister of Tourism and Creative Economy is Optimistic that the Target for Tourism and Creative Economy Development Based on the President’s Directives can be Achieved Soon. (n.d.). Kemenparekraf/Baparekraf RI. Retrieved October 9, 2023, from https://kemenparekraf.go.id/en/articles/minister-of-tourism-and-creative-economy-is-optimistic-that-the-target-for-tourism-and-creative-economy-development-based-on-the-presidents-directives-can-be-achieved-soon

International, S. (2021, August 3). How Tourism Can Protect Cultural Heritage. Solimar International. https://www.solimarinternational.com/how-tourism-can-protect-cultural-heritage/#:~:text=One%20of%20the%20most%20impactful

Export Strategies for Tourism. (n.d.). Retrieved September 10, 2020, from https://www.wto.org/english/forums_e/public_forum17_e/s36_Anton_Said.pdf

PricewaterhouseCoopers. (n.d.). PwC Indonesia Economic Update. PwC. Retrieved October 10, 2023, from https://www.pwc.com/id/en/pwc-publications/general-publications/indonesia-economic-update.html#:~:text=Our%20growth%20projection%20for%20Indonesia

PricewaterhouseCoopers. (n.d.). Realistic assumption of Indonesia’s economy. PwC. Retrieved October 10, 2023, from https://www.pwc.com/id/en/media-centre/infrastructure-news/june-2023/realistic-assumption-of-indonesias-economy.html

The World Bank. (2020, January 30). Aspiring Indonesia: Expanding the Middle Class. World Bank. https://www.worldbank.org/en/country/indonesia/publication/aspiring-indonesia-expanding-the-middle-class

A strong middle class is the backbone of Indonesia’s economy. (2023, March 17). East Asia Forum. https://www.eastasiaforum.org/2023/03/17/a-strong-middle-class-is-the-backbone-of-indonesias-economy/

EMBASSY OF THE REPUBLIC OF INDONESIA IN MADRID, THE KINGDOM OF SPAIN. (2022). Kementerian Luar Negeri Repulik Indonesia. https://kemlu.go.id/madrid/en/news/17122/indonesia-seashell-handicrafts-and-jewelry-from-waste-into-a-leading-export-product

Indonesia Art Industry Outlook 2022 - 2026. (n.d.). Www.reportlinker.com. Retrieved October 10, 2023, from https://www.reportlinker.com/clp/country/524851/726404

Leveraging Indonesia’s Creative Economy. (n.d.). Www.wipo.int. https://www.wipo.int/wipo_magazine/en/2019/05/article_0003.html

Indonesia Exports of works of art, collectors’ pieces and antiques - 2023 Data 2024 Forecast 1989-2021 Historical. (n.d.). Tradingeconomics.com. Retrieved October 10, 2023, from https://tradingeconomics.com/indonesia/exports/works-art-collectors-pieces-antiques

ltd, R. and M. (n.d.). Movies and Entertainment in Indonesia - Market Summary, Competitive Analysis and Forecast to 2025. Www.researchandmarkets.com. Retrieved October 10, 2023, from https://www.researchandmarkets.com/reports/5503212/movies-and-entertainment-in-indonesia market#:~:text=The%20Indonesian%20movies%20%26%20entertainment%20market

Cinema Tickets - Indonesia | Statista Market Forecast. (n.d.). Statista. https://www.statista.com/outlook/dmo/eservices/event-tickets/cinema-tickets/indonesia

7 Film Ini Bisa Membawamu Berwisata Keliling Indonesia Saat Harus di Rumah Aja - Indonesia Travel. (n.d.). Www.indonesia.travel. Retrieved October 10, 2023, from https://www.indonesia.travel/id/en/trip-ideas/7-movies-that-will-inspire-you-to-explore-indonesia

eszterullar. (2019, March 5). Indonesia’s film industry analysis | increasing national prosperity lures Hollywood’s investments. https://invest-islands.com/indonesias-film-industry-analysis-hollywoods-investment/

Indonesia Foodservice Market Size. (n.d.). Www.mordorintelligence.com. Retrieved October 10, 2023, from https://www.mordorintelligence.com/industry-reports/indonesia-foodservice-market/market-size#:~:text=Indonesia%20Foodservice%20Market%20Analysis

Food - Indonesia | Statista Market Forecast. (n.d.). Statista. https://www.statista.com/outlook/cmo/food/indonesia

Digital Music - Indonesia | Statista Market Forecast. (n.d.). Statista. https://www.statista.com/outlook/dmo/digital-media/digital-music/indonesia

Indonesians Love Listening to Pop Music in their Home! A Survey on Indonesian Music Preferences. (2020, March 26). Licorice. http://report.licorice.pink/blog/indonesia/indonesians-love-listening-to-pop-music-in-their-home-a-survey-on-indonesian-music-preferences/

Ariandika, G. (2021, May 2). THE MUSIC OF INDONESIA. Ecolodges Indonesia. https://ecolodgesindonesia.com/the-music-of-indonesia/

Center, U. N. (2020, October 19). Berjanjen: Tradisi Peringatan Maulid Nabi Muhammad SAW di Indonesia. Ulama Nusantara Center. https://ulamanusantaracenter.com/?p=983

Post, T. J. (n.d.). TikTok to stop sales in Indonesia after social commerce ban. The Jakarta Post. Retrieved October 10, 2023, from https://www.thejakartapost.com/business/2023/10/04/tiktok-to-stop-sales-in-indonesia-after-social-commerce-ban.html

Verma, A. (2020, December 16). An overview on the cultural exchanges. IPleaders. https://blog.ipleaders.in/overview-cultural-exchanges/

Khamenei.ir. (2023). منظور رهبر انقلاب از تعامل با دنیا چیست؟. Khamenei.ir. https://farsi.khamenei.ir/others-note?id=37480

Best Music Festivals in Indonesia - IndiansinIndonesia. (2022, April 18). Indiansinindonesia.org. https://indiansinindonesia.org/best-music-festivals-in-indonesia/

Tait, G. (n.d.). The Effect of Events on Tourism. TourismTiger. https://www.tourismtiger.com/blog/what-is-events-tourism/

Program Eid in Harmony anjuran Pavilion Kuala Lumpur dengan kerjasama Kedutaan Besar Iran - Portal Rasmi Kementerian Pelancongan, Seni dan Budaya. (n.d.). Motac.gov.my. Retrieved October 10, 2023, from https://motac.gov.my/galeri/facebook/perasmian-program-eid-in-harmony-anjuran-pavilion-kuala-lumpur-dengan-kerjasama-kedutaan-besar-iran

Celebrate a memorable and meaningful Hari Raya. (n.d.). The Star. Retrieved October 10, 2023, from https://www.thestar.com.my/starpicks/2022/04/15/celebrate-a-memorable-and-meaningful-hari-raya

The Iranian Film Festival 2022 | Film Festivals | Cinema Online. (n.d.). Www.cinema.com.my. Retrieved October 10, 2023, from https://www.cinema.com.my/filmfestivals/irff2022/

Dolphin Boy. (n.d.). Box Office Mojo. Retrieved October 10, 2023, from https://www.boxofficemojo.com/releasegroup/gr2861126149/

Presstv. (2022, July 13). Iranian animated film Dolphin Boy reaches $1.7 million in Russian ticket sales. PressTV. https://www.presstv.ir/Detail/2022/07/13/685573/Iran-animated-film-Dolphin-Boy-Russia-ticket-sales

About Years of Culture | Qatar Indonesia 2023. Yearsofculture.qa. Retrieved October 10, 2023, from https://yearsofculture.qa/about

(2017, August 23). Indonesiabasketball.or.id. https://www.indonesiabasketball.or.id/news/hamed-haddadi-akhiri-karirnya-di-timnas-iran

Indonesia-Iran Preferential Trade Agreement: Key Takeaways. (2023, August 3). ASEAN Business News. https://www.aseanbriefing.com/news/indonesia-iran-preferential-trade-agreement-unlocking-investment-prospects/

Embassy of the Republic of Indonesia In Tehran, Accredited to Republic of Turkmenistan the Islamic Republic of Iran. (2018). Kementerian Luar Negeri Repulik Indonesia. https://kemlu.go.id/tehran/en/news/21015/press-release-indonesia-iran-10th-bilateral-consultation-committee-agrees-to-improve-bilateral-relations

Zenit and Sepahan football clubs sign an updated cooperation agreement. (2023, October 6). En.fc-Zenit.ru. https://en.fc-zenit.ru/news/2023-02-17-zenit-i-sepakhan-zaklyuchili-obnovlennoe-soglashenie-o-sotrudnichestve-.htm

Lab, D. I. (n.d.). 6 Reasons Why Embassies Should Be on Social Media |. https://digitalinfluencelab.com/6-reasons-why-embassies-should-be-on-social-media/

Indonesian Consulate General Brings Cape Town Film Industry Players And Indonesian Partners Together | Portal Kementerian Luar Negeri Republik Indonesia. (2018). Kemlu.go.id. https://kemlu.go.id/portal/en/read/5334/berita/indonesian-consulate-general-brings-cape-town-film-industry-players-and-indonesian-partners-together

Indonesia International Bookfair. (n.d.). Indonesia-Bookfair.com. Retrieved October 10, 2023, from https://indonesia-bookfair.com/catalogue/iran-book-and-literature-house-1

اتحادیه فرش ایران در ژاپن　Persian Carpet Association in Japan. (n.d.). Www.carpet-Association.jp. Retrieved October 10, 2023, from https://www.carpet-association.jp/p/news.html

Kembara Chef Wan 2022 | sooka. (n.d.). Sooka.my. Retrieved October 10, 2023, from https://sooka.my/en/watch/drama/details/kembara-chef-wan-2022/1497875

Juniper. (2022, April 8). Pavilion REIT Malls Hari Raya promotions. Junipersjournal. http://www.junipersjournal.com/celebrate-memorable-meaningful-hari-raya-pavilion-reit-malls/

Cultural tourism | UNESCO. (n.d.). Www.unesco.org. https://www.unesco.org/en/tags/cultural-tourism

دیدار هیأت دانشگاهی از کشور اندونزی با مسئولان دانشگاه فردوسی مشهد. (n.d.). Intr.um.ac.ir. Retrieved October 10, 2023, from https://intr.um.ac.ir/index.php/fa/baygania/8106-2022-07-11-08-04-49-1202

antaranews.com. (n.d.). First Indonesian Corner opened in Iran. Antara News. Retrieved October 10, 2023, from https://en.antaranews.com/news/122611/first-indonesian-corner-opened-in-iran

JakTV dan Kedutaan Besar Republik Islam Iran Jalin Kerja Sama. (n.d.). Jak-Tv.com. Retrieved October 10, 2023, from https://jak-tv.com/news/JakTV-dan-Kedutaan-Besar-Republik-Islam-Iran-Jalin-Kerja-Sama

andy,+Journal+manager,+Jurnal+-+Andres. (n.d.).

BUSINESS GUIDE INDONESIA 2 dw. (n.d.).

Cahyani, Z., Nurcahyo, R., & Farizal. (2020). Popularity Analysis of Mobile Food Ordering Apps in Indonesia. 2020 IEEE 7th International Conference on Industrial Engineering and Applications, ICIEA 2020, 1000–1004. https://doi.org/10.1109/ICIEA49774.2020.9102024

Creaco, S. (2003). The role of tourism in sustainable economic development. https://www.researchgate.net/publication/23731052

Daneshgar, M. (2021). Persianate Aspects of the Malay-Indonesian World: Some Rare Manuscripts in the Leiden University Library (S. Farridnejad, Ed.; 8th ed.). Dabir: Samuel Jordan Center for Persian Studies & Culture University of California, Irvine.

Felzensztein, C., Stringer, C., Benson-Rea, M., & Freeman, S. (2014). International marketing strategies in industrial clusters: Insights from the Southern Hemisphere. Journal of Business Research, 67(5), 837–846. https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2013.07.002

Fregidou-Malama, M., Chowdhury, E. H., & Hyder, A. S. (2023). International marketing strategy of emerging market firms: the case of Bangladesh. Journal of Asia Business Studies, 17(4), 804–823. https://doi.org/10.1108/JABS-12-2021-0504

Getz, D. (2008). Event tourism: Definition, evolution, and research. Tourism Management, 29(3), 403–428. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2007.07.017

Getz, D. (2014). Festival and event, tourism. In Encyclopedia of Tourism (pp. 1–4). Springer International Publishing. https://doi.org/10.1007/978-3-319-01669-6_84-1

Government of the Republic of Indonesia. (1945). The 1945 Constitution of the Republic of Indonesia. https://jdih.bapeten.go.id/unggah/dokumen/peraturan/116-full.pdf

GOVERNOR OF THE SPECIAL REGION OF YOGYAKARTA. (2017). REGULATION OF THE SPECIAL REGION OF YOGYAKARTA NUMBER 1 OF 2017.

Gupta, K. (2023). The Importance of Trade For MSEs in The Indonesian F&B Sector.

Hipsher, S. (2017). Tourism: Job Creation, Entrepreneurship, and Quality of Life. In Poverty Reduction, the Private Sector, and Tourism in Mainland Southeast Asia (pp. 231–251). Springer Singapore. https://doi.org/10.1007/978-981-10-5948-3_11

Hutabarat, P. M. (2022). Journal of Indonesian Tourism and Policy Studies Journal of Indonesian Tourism and Policy Studies MUSIC TOURISM POTENTIALS IN INDONESIA:MUSIC FESTIVALS MUSIC TOURISM POTENTIALS IN INDONESIA:MUSIC FESTIVALS AND THEIR ROLES IN CITY BRANDING AND THEIR ROLES IN CITY BRANDING. Journal of Indonesian Tourism and Policy Studies, 7(1). https://doi.org/10.7454/jitps.v7i1.1085

International Quran News Agency. (2022, August 22). Iranian Carpet in Malaysian National Book of Records. International Quran News Agency. https://iqna.ir/en/news/3480250/iranian-carpet-in-malaysian-national-book-of-records

InternationalCenter for Applied Finance and Economics. (2018). MARKET STUDY ON FOOD SECTOR IN INDONESIA FINAL REPORT LembagaPenelitiandanPengabdianMasyarakat (LPPM) IPB 2018.

Irandu *, E. M. (2004). The role of tourism in the conservation of cultural heritage in Kenya. Asia Pacific Journal of Tourism Research, 9(2), 133–150. https://doi.org/10.1080/1094166042000233658

Isfianadewi, D., Priyadi, U., & El Hasanah, L. L. N. (2023). Stakeholders of Yogyakarta Special Region and the Way They Manage Privilege Fund (pp. 185–200). https://doi.org/10.1007/978-3-031-08084-5_14

Iştoc, E.-M. (2007). Cultural Tourism and Sustainable Development CULTURAL TOURISM AND SUSTAINABLE DEVELOPMENT Valeriu IOAN-FRANC *. www.world-tourism.org.

Jones, T. (2016). Kebudayaan dan kekuasaan di Indonesia : kebijakan budaya selama abad ke-20 hingga era Reformasi (Vol. 28).

Kasemsap, K. (2015). The Role of Sports Marketing in the Global Marketplace. In Marketing and Consumer Behavior (pp. 306–324). IGI Global. https://doi.org/10.4018/978-1-4666-7357-1.ch014

Khadaroo, J., & Seetanah, B. (2014). Infrastructure, tourism. In Encyclopedia of Tourism (pp. 1–2). Springer International Publishing. https://doi.org/10.1007/978-3-319-01669-6_447-1

Latifa Isnaini Putri, N. (2018). Indonesia Tourism In Attracting Foreign Investors: The Role Of FDI. INTERNATIONAL JOURNAL OF SCIENTIFIC & TECHNOLOGY RESEARCH, 7. www.ijstr.org

Lin, C.-P., & Dong, T.-P. (2021). The antecedents and consequences of exporting cultural products. International Marketing Review, 38(3), 487–513. https://doi.org/10.1108/IMR-11-2019-0262

Lussetyowati, T. (2015). Preservation and Conservation through Cultural Heritage Tourism. Case Study: Musi Riverside Palembang. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 184, 401–406. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2015.05.109

Mahayana, M. S., & Kunci, K. (2013). JAPANESE OCCUPATION GOVERNMENT POLICY IN INDONESIA ON CULTURE AND LITERATURE: A CASE STUDY OF ASIA RAJA NEWSPAPER (1942-1945). 25(2).

Munawar, F., Rahayu, A., Disman, D., & Wibowo, L. A. (2019). Management Commitment and Export Performance of Creative Industry: The Mediating Role of Partner Relationship Program. In International Journal of Innovation, Creativity and Change. www.ijicc.net (Vol. 6). www.ijicc.net

Muryani. (2017). Food Sector Analysis in Indonesia: A Social Accounting Matrix (SAM) Approach. JIEP, 17(2).

Nguyen, Q. H. (2021). Impact of Investment in Tourism Infrastructure Development on Attracting International Visitors: A Nonlinear Panel ARDL Approach Using Vietnam’s Data. Economies, 9(3), 131. https://doi.org/10.3390/economies9030131

Nurul Hasanah, N. (2018). Export Indonesia. http://djpen.kemendag.go.id

People Consultative Assembly Republic of Indonesia. (1945). The 1945 Constitution of the Republic of Indonesia.

Putra Desharyanto, A., & Wulandari, R. (2021). DOMESTIC BUSINESS EVENT TOURISM MARKETING STRATEGY. Journal of Indonesian Tourism and Policy Studies, 6(1). https://doi.org/10.7454/jitps.v6i1.1105

Rasool, H., Maqbool, S., & Tarique, Md. (2021). The relationship between tourism and economic growth among BRICS countries: a panel cointegration analysis. Future Business Journal, 7(1), 1. https://doi.org/10.1186/s43093-020-00048-3

Ratten, V., & Ratten, H. (2011). International sport marketing: practical and future research implications. Journal of Business & Industrial Marketing, 26(8), 614–620. https://doi.org/10.1108/08858621111179886

Raya Puspiptek Buaran, J., Pamulang, K., & Tangerang Selatan, K. (2021). DANA ALOKASI KHUSUS (DAK) BIDANG PENDIDIKAN: MODEL PENGELOLAAN BERDASARKAN SISTEM DESENTRALISASI DI INDONESIA. Jurnal Surya Kencana Dua: Dinamika Masalah Hukum Dan Keadilan, 8(2). https://doi.org/http://dx.doi.org/10.32493/SKD.v8i2.y2021.16803

Refiana, A. R. (2021). The Role of Tourism in Promoting Export Performance in Indonesia: Gravity Model Approach. Journal of Economics, Finance And Management Studies, 04(08). https://doi.org/10.47191/jefms/v4-i8-30

Richardson, R. B. (2021a). The Role of Tourism in Sustainable Development. In Oxford Research Encyclopedia of Environmental Science. Oxford University Press. https://doi.org/10.1093/acrefore/9780199389414.013.387

Richardson, R. B. (2021b). The Role of Tourism in Sustainable Development. In Oxford Research Encyclopedia of Environmental Science. Oxford University Press. https://doi.org/10.1093/acrefore/9780199389414.013.387

Rose, A. K. (2007). The Foreign Service and Foreign Trade: Embassies as Export Promotion. The World Economy, 30(1), 22–38. https://doi.org/10.1111/j.1467-9701.2007.00870.x

Rundh, B., & University, K. (n.d.). International Market Development:Marketing Strategies in SMEs for Long-Term Relationships.

Sakinah Siregar, P., Badaruddin, & Kadir, A. (2019). The Facilities and Infrastructure Provision for Tourism Development in Semangat Gunung International Journal of Multicultural and Multireligious Understanding The Facilities and Infrastructure Provision for Tourism Development in Semangat Gunung Village, Merdeka District, Karo Regency. International Journal of Multicultural and Multireligious Understanding. https://doi.org/10.18415/ijmmu.v6i6.1180

Salsabila Halim, F., & Rahmawati, R. (2018). STRATEGI PENJUALAN MAKANAN MELALUI MEDIA DIGITAL: GOFOOD, GRABFOOD DAN SHOPEEFOOD. In Lembaga Penelitian dan Pengabdian Masyakat Universitas Islam (Vol. 3, Issue 2).

Scheunchen, T., & Ergon-Verlag. (2021). Cosmology, law, and elites in late antiquity: marriage and slavery in zoroastrianism, eastern christianity, and islam (8th ed., Vol. 8).

Secretary-General of the OECD. (2022). MAXIMISING SYNERGIES BETWEEN TOURISM AND CULTURAL AND CREATIVE SECTORS Maximising synergies between tourism and cultural and creative sectors Discussion Paper for the G20 Tourism Working Group.

Song, R., Moon, S., Chen, H., & Houston, M. B. (2018). When marketing strategy meets culture: the role of culture in product evaluations. Journal of the Academy of Marketing Science, 46(3), 384–402. https://doi.org/10.1007/s11747-017-0525-x

SUSTAINABLE DEVELOPMENT GOALS IN THE TOURISM INDUSTRY (CASE STUDY OF THE HOSPITALITY INDUSTRY IN CENTRAL KALIMANTAN, INDONESIA). (2022). Journal of Environmental Science and Sustainable Development, 5(1). https://doi.org/10.7454/jessd.v5i1.1148

The Association of Southeast Asian Nations (ASEAN). (2017). ASEAN: A Community of Opportunities. www.asean.org

The Islamic Republic News Agency (ISNA). (2016, December 2). طنین-نوای-موسیقی-اصیل-ایرانی-در-تلویزیون-مالزی. The Islamic Republic News Agency (ISNA). https://www.irna.ir/news/82328740/%D8%B7%D9%86%DB%8C%D9%86-%D9%86%D9%88%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C-%D8%A7%D8%B5%DB%8C%D9%84-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%AA%D9%84%D9%88%DB%8C%D8%B2%DB%8C%D9%88%D9%86-%D9%85%D8%A7%D9%84%D8%B2%DB%8C

Tod Jones. (2012). Indonesian Cultural Policy in the Reform Era. Indonesia, 93, 147. https://doi.org/10.5728/indonesia.93.0147

Wijaya, S. (2019). Indonesian food culture mapping: a starter contribution to promote Indonesian culinary tourism. Journal of Ethnic Foods, 6(1), 9. https://doi.org/10.1186/s42779-019-0009-3

Wijaya, S., Morrison, A., Nguyen, T.-H., & King, B. (2016a). Exploration of Culinary Tourism in Indonesia: What Do the International Visitors Expect?

Wijaya, S., Morrison, A., Nguyen, T.-H., & King, B. (2016b). Exploration of Culinary Tourism in Indonesia: What Do the International Visitors Expect? Proceedings of the Asia Tourism Forum. 2016 - the 12th Biennial Conference of Hospitality and Tourism Industry in Asia. https://doi.org/10.2991/atf-16.2016.56

World Bank. (2019). ECONOMIC DIVERSIFICATION: LESSONS FROM PRACTICE. https://doi.org/10.1787/888933953413

Zuidema, L., & Ruël, H. (2012). Chapter 4 The Effectiveness of Commercial Diplomacy: A Survey Among Embassies and Consulates (pp. 105–140). https://doi.org/10.1108/S1877-6361(2012)0000009008