منابع تاریخی نشان می دهد که شیعه در مجمع الجزایر اندونزی ساکن بوده اند. مصنوعات فرهنگی (کشف شده از باستان شناسی) در مناطق مختلف از آثار آموزه های اسلام شیعی حکایت دارد. میراث پادشاهی های اسلامی نیز ارتباط انکارناپذیر دارد که شیعه یک مذهب اسلامی جدید الورود به میان مسلمانان سنی نیست.
اندونزی یک ملت پلورالیستی است که از تفاوت و تنوع قبایل، نژادها، فرقه ها و ادیان، بر اساس اصول وحدت در عین تنوع و تنوع در عین وحدت، احترام می گذارد. اندونزی به عنوان کشوری ، احترام به حقوق بشر در قانون اساسی 1945 و سایر کنوانسیون ها و توافقات بین المللی حقوق بشر را تضمین کرده و به رسمیت می شناسد. از لحاظ تاریخی، اسلام شیعه در اندونزی از زمان ورود اسلام برای اولین به اندونزی، بوده است. این واقعیت توسط بسیاری از کارشناسان و مورخان از جمله ابو بکر آچه، احمد هاشمی، آگوس سونیوتو، عزمی جمیل، فاطمی، کِرن و غیره مورد تایید است. (رجوع به : پایان نامه دکترای ذوالکفلی در دانشگاه لیدن تحت عنوان "The Struggle of the Shi’is in Indonesia" سال 2009)
مرحوم عبدالرحمن وحید (چهارمین رئیس جمهور اندونزی و رئیس اسبق سازمان نهضت العلماء از 1984 تا 1999 م) اظهار داشت که نهضت العلماء شیعه فرهنگی است، چرا که سنت های مذهب شافعی در اندونزی - متفاوت از سنت های شافعی در سایر کشورها- به شدت رنگ و بوی سنت های شیعه دارد. برخی از صلوات خوانی خاص شیعه تاکنون در (حوزه ها) خوانده می شود. اورادی پنج تن اهل بیت را می خوانند. همچنین سنت زیارت قبر و ساخت گنبد در برخی از مناطق اندونزی به وفور دیده می شود. به گفته عبدالرحمن وحید، اینها تنها بخشی از سنت های شیعه است. این سنت ها در قالب مذهب شافعی در اینجا به دنیا آمده است. بنابراین، ظاهر آن شافعی است و باطن شیعی دارد. همچنین شواهدی از اشیای باستانی و سنت های متعلق به شیعه (نه شافعی) در اندونزی مشهور است. یکی از آنها مراسم تهلیل خوانی (مجلس ترحیم) روز اول تا چهلم پس از فوت یک فرد و همچنین مراسم سالگرد (حول) است. این سنت های سنی در مذهب شافعی مصر رواج ندارد. در هر شب جمعه در محافل نهضیین (پیروان نهضت العلماء) مولود خوانی پیامبر گرامی به نام "مولود دِیبَع" به همراه صلوات خوانی و ارسال سلام به پیامبر اکرم در حال ایستاده که حاکی از سنت زیارت از دور است، بر پا می شود و آن را به جز در سنت های شیعه، پیدا نمی کنیم. این نشان می دهد که میان پیروان شیعه و سنی، یک درهم آمیختگی اجتماعی وجود داشت که می تواند نمونه ای از هماهنگی و همزیستی مسالمت آمیز باشد. به لحاظ اجتماعی و فرهنگی، شیعه مدتهاست بخشی جدایی ناپذیر از ملت اندونزی بوده است. و به لحاظ اعتقادی، در بخشی از آموزه های اهل سنت با گرایش نهضت العلماء وجوه مشترکی با شیعه وجود دارد و در مباحث عقلانیت، اهل سنت با گرایش محمدیه با شیعه قابل جمع اند.
شیعه در اندونزی امامیه اثنا عشری است که به صورت انفرادی مورد تکریم است. این باور در جامعه اندونزی با سطح بالایی از سازگاری زنده است. شیعه در اندونزی هرگز این سابقه تاریخی را ارائه نکرده است که خود را به عنوان مذهب اسلامی تهاجمی و دارای گرایش گستردگی نشان دهد. شیعیان (اندونزی) یا از یک خانواده شیعه هستند و یا قبلا سنی بودند که شیعه شده اند، اما سرگذشت و تجربه آن تجاوزگری نبوده است . شیعه معتقد است که حق و حقیقت بر اساس عقلانیت و قدرت عقل سلیم استوار است. به همین دلیل است که گرایش تهاجمی در دعوت از مردم برای پذیرش اعتقاد اسلامی مذهب شیعه نمی تواند بیانگر تعالیم اسلام شیعه باشد. شیعه شدن انتخاب آگاهانه است، نه نتیجه دکترین و فشارها. تحولات بعدی شیعه در اندونزی از طریق بنیادهای مختلف نهادینه شده بود که در پرونده خود در جوامع اهل سنت مشکلی ایجاد نکرده و حتی در زمینه توسعه آموزش و تبلیغ اسلامی از طریق مدارس و یا حوزه ها و کتاب ها نقش مهمی ایفا کرد. به طور خلاصه، شیعیان در اندونزی یک جامعه اسلامی صلح دوست همانند سنی ها بوده و هستند. شیعیان زمانی که در سازمان مردمی نهادینه شده اند، واژه اهل بیت را بجای شیعه ترجیح داده اند. (پیروان) اهل بیت نام دیگر شیعه در اندونزی است، زیرا عشق به اهل بیت پیامبر اسلام بخشی جدایی ناپذیر از عشق به خدا و رسول او است. گزینش واژه و اصطلاح اهل بیت مناسب تر است تا فاصله ای با برادران اهل تسنن وجود نداشته باشد، زیرا در آموزه های سنی نیز آمده است که باید به اهل بیت پیامبر (ص) احترام بگذارند و آنها را دوست داشته باشند. بنابراین، سازمان اهل بیت در اندونزی کسانی را به عنوان عضو خود می پذیرد که دوستی اهل بیت پیامبر (ص) را داشته باشند. در اندونزی، دو سازمان اسلامی شیعه به نام اتحادیه جماعت اهل بیت اندونزی (ایجابی) و اهل بیت اندونزی (ابی) وجود دارد که در اداره کل وحدت ملی و سیاست وزارت کشور ثبت شده اند. بزودی به معرفی این دو سازمان شیعی خواهیم پرداخت.
تهیه و تنظیم: محمد رضا ابراهیمی
منبع:
کتاب "Syiah Menurut Syiah" (شیعه از دیدگاه شیعه) از تیم نویسنده ابی
نظر شما