هر سال در این زمان، روند افزایش غیبت‌های طولانی و خودکشی دانش آموزان وجود داشته، اما امسال با توجه به وجود مسائل جدیدی مثل اذیت کردن بچه‌هایی که به ویروس کرونا مبتلا شده بودند یا استرس های ناشی از قرنطینه و تغییر محیط خانواده، احتمال داده می‌شود که آمارها نسبت به گذشته افزایش نگران کننده ای داشته باشد.

بر اساس اطلاعاتی که وزارت آموزش ژاپن  (文部科学省) منتشر نموده است، خودکشی دانش آموزان در سال ۲۰۱۸، حدود ۳۳۲ نفر بوده و به صورت کلی از سال ۲۰۱۵ روند صعودی داشته است.

در ژوئن ۲۰۲۰ وزارت آموزش ژاپن، از طریق انجمن دبیران، تقویت سیستم‌ها و تدابیر برای جلوگیری از خودکشی در مدارس را مطرح و دنبال نموده است.

در نمودار زیر، تعداد خودکشی دانش آموزان زیر ۱۸ سال در روز از سال ۲۰۱۵ به بعد به تفکیک ماه‌های سال نشان داده شده است.

مطالب تکمیلی برای این گزارش در زمینه خودکشی در ژاپن:

کشور ژاپن سومین قدرت اقتصادی دنیا محسوب می گردد که در رقابت تنگاتنگ اقتصادی با چین و آمریکا قرار دارد و این در حالی است که جمعیت آن به شدت در حال پیر شدن می باشد و نیروی کار کمتری در اختیار خواهد داشت و سیاست های دولت نیز برای تامین نیروی خارجی هنوز در ابتدای راه قرار دارد و بر اساس آمارها تنها ۱.۵ درصد جامعه ژاپن را خارجی ها تشکیل می دهند و بنابراین می توان جمعیت ژاپن را تقریبا خالص و یکدست در نظر گرفت. نرخ پایین بیکاری، امنیت بالا و آمار پایین جرائم از شاخصه های رفاهی جامعه مدرن ژاپن به حساب می آیند.

بر اساس آمار دولت ژاپن در ماه می ۲۰۱۷، این کشور در رتبه بندی بیشترین تعداد خودکشی، جایگاه ششم در جهان و دوم را در میان هشت کشور بزرگ صنعتی دارا است. و در سال ۲۰۱۶ تعداد خودکشی ۸۹۷,۲۱ نفر بوده هر چند که تا این سال، پایین ترین میزان خودکشی در ۲۲ سال گذشته بوده، اما نسبت به بسیاری از کشورها همچنان بالا محسوب می گردد.

باید گفت که خودکشی عامل اصلی مرگ در میان پنج گروه سنی بین ۱۵ تا ۳۹ ساله بوده است و اقدام به خودکشی در میان مردان ژاپنی نسب به زنان این کشور بیشتر است.

از جمله دلایل خودکشی را می توان موارد زیر دانست:

۱. تحقیر و اهانت

تحقیر به ویژه در مدارس ژاپن که  در گزارش هم به آن اشاره شده است یکی از مسائل اجتماعی قابل توجه است که منجر به افزایش میزان خودکشی در میان مردم می شود. هر ساله مواردی از خودکشی در اثر تحقیر و خشونت در مدرسه اتفاق می افتد. در اغلب موارد، مدرسه مسئولیتی در رابطه با خودکشی دانش آموز نمی پذیرد ضمن آن که آزار و اذیت هایی که در مدرسه رخ می دهد هم  جسمی و هم روحی است به علاوه آن که در سال های اخیر با پیشرفت عرصه ارتباطات و شبکه های مجازی، ابراز خشونت و تحقیر از طریق مجازی نیز گسترش یافته است.

در همین ارتباط شاهد بروز شکل جدیدی از خودکشی ها با نام خودکشی اینترنتی هستیم که جزء خودکشی های نوین دنیای مدرن محسوب می گردد و بسیاری حتی ریشه و خاستگاه آن را کشور ژاپن می دانند.

در «خودکشی اینترنتی» افراد از طریق شبکه های مختص خودکشی در فضای مجازی یکدیگر را به این اقدام دعوت می کنند و برای هم فراخوان می زنند تا به استقبال مرگ بروند و در یک زمان و مکان مشخص دست به خودکشی جمعی بزنند.

۲. هیکیکوموری ( انزوا از دیگران)

هیکیکوموری به عنوان یکی از دلایل خودکشی به افرادی اطلاق می شود که نسب به جامعه منزوی شده و از خروج از خانه امتناع می ورزند. این افراد بیش از شش ماه در خانه می مانند. هیکیموموری آسیبی اجتماعی است که در اثر عوامل گوناگونی رخ می دهد. یکی از مهم ترین این عوامل، عدم موفقیت در آزمون های تحصیلی و احساس شرمی است که در نتیجه آن پدید می آید.

آمار دقیقی از میزان مبتلایان به هیکیکوموری در دسترس نیست اما گفته می شود که حداقل ۵۴۱ هزار نفر در ژاپن به این وضعیت دچار هستند. این افراد ارزشی برای زندگی خود قائل نمی باشند و هیچ گونه انگیزه ای برای ادامه زندگی ندارند.

تعداد قابل توجهی از مبتلایان به این وضعیت، با مصرف قرص های خواب آور، حلق آویز کردن و پرتاب خود از  پنجره، به زندگی پایان می دهند.

۳. فشار مالی و اقتصادی

مسائل مالی و مشکلات اقتصادی از دلایلی است که مردم ژاپن را وادار به خودکشی می کند. در ژاپن هنوز هم فرهنگ سنتی پدرسالارانه به طور گسترده ای در خانواده ها رواج دارد. وظیفه تامین مالی خانواده اغلب بر عهده مردان و انجام امور خانه و نگهداری بچه ها بر عهده زنان می باشد . مردانی که از عهده این مسولیت و به دست آوردن درآمد کافی برنمی آیند، برای فرار از احساس ناامیدی و شرمندگی در مقابل خانواده اقدام به خودکشی می کنند.

علاوه بر تفاوت های روانشناختی موجود میان مردان و زنان، احساس شرمی که در نتیجه عدم توانایی تامین نیازهای مالی خانواده در مردان به وجود می آید، احتمالا یکی از دلایل اصلی بالاتر بودن میزان خودکشی در مردان ژاپنی نسبت به زنان این کشور است.

۴. احساس شرم

فرهنگ شرم پیشینه ای قدیمی در میان جامعه ژاپن دارد. این فرهنگ از دیرباز (دوران سامورائی ) در بین مردم وجود داشته و از مهم ترین دلایل اقدام به خودکشی می باشد. عدم موفقیت و ناتوانی در برآوردن ایده آل انتظارات جامعه از فرد، موجب به وجود آمدن احساس شرمندگی در مقابل مردم می شود.

خودکشی نه تنها در فرهنگ جامعه ژاپن ناپسند به شمار نمی آید بلکه نشان از مسئولیت پذیری و تعهد فرد نسبت به جامعه دارد.

ناکامی در آزمون های ورودی دبیرستان ها و دانشگاه ها، ناتوانی در پیدا کردن شغل مناسب پس از فارغ التحصیلی و شکست در انجام دقیق و بی نقص وظایف شغلی که باعث پدید آمدن احساس بیهودگی و به دنبال آن احساس شرم و خجالت از بی ارزش بودن فرد در برابر جامعه شده از مهم ترین انگیزه ها برای خودکشی است.

آمار خودکشی به ویژه در ماه می که اوایل شروع سال تحصیلی و زمان استخدام و جذب نیروهای جوانی که به تازگی فارغ التحصیل شده اند، می باشد، بالاتر است. رقابت بالایی که برای استخدام در شرکت های بزرگ ژاپنی وجود دارد موجب اضطراب، افسردگی و در صورت شکست و در نهایت خودکشی میان جوانان ژاپنی می شود. ژاپنی ها این حالت های روحی را بیماری ماه می می نامند.

بسیاری از ژاپنی ها با پرتاب خود در مسیر قطارها خودکشی می کنند. در گذشته سامورایی ها با فرو کردن شمیشیر در شکمو در زمان جنگ جهانی دوم خلبانان نیروی هوایی ژاپن با شیوه کامی کازه به زندگی خود پایان می دادند. این اقدامات در نزد جامعه ژاپن، شرافتمندانه تلقی می گردد.

البته در این زمینه اقداماتی هم از سوی دولت انجام شده و خودکشی در سال های اخیر کاهش هم داشته است و به این موضوع علیرغم برخی ریشه های سنتی و فرهنگی، به عنوان یک معضل اجتماعی هم نگاه می شود.

در ماه می سال ۲۰۰۵، سازمان غیر دولتی LIFELINK به همراه یکی از اعضای پارلمان ژاپن، برای اولین بار سمیناری با موضوع خودکشی برگزار کرد.

LIFELINK و سایر سازمان های غیر دولتی حاضر در سمینار پیشنهادات خود برای اقدامات فوری پیشگیری از خودکشی را ارائه دادند و اعضای وزارت بهداشت، کار و رفاه ژاپن نیز که در این سمینار حضور داشتند، تعهد و همکاری دولت برای حل این مساله را اعلام کردند و گزارش این سمینار به طور گسترده ای در رسانه های خبری انعکاس یافت.

سپس در سال ۲۰۰۶ برای حمایت از اجرای سیاست های پیشگیری از خودکشی، گروه پارلمانی متشکل از دو حزب تشکیل شد. پارلمان ژاپن متشکل از مجلس نمایندگان و مجلس مشاوران اقداماتی را برای  پیشبرد سیاست های پیشگیرانه خودکشی به عنوان سیاستی ملی برای حفاظت از زندگی مردم، اتخاذ کردند.

قانون پیشبرد اقدامات جلوگیری از خودکشی و کمک به بستگان افرادی که در اثر خودکشی جان خود را از دست داده اند، در ماه ژوئن تصویب شد و اجرای آن از ماه اکتبر همان سال آغاز شد و اقدام برای جلوگیری از خودکشی تبدیل به یک سیاست کلی دولتی شد که به وزارتخانه خاصی محدود نمی شود.

 بر اساس برنامه پیشگیری از خودکشی که در ماه جولای سال ۲۰۱۷ به تصویب رسید، هدف دولت کاهش آمار خودکشی از  ۱۸.۵(از هر ۱۰۰ هزار نفر) در سال ۲۰۱۵ به ۱۳.۰ تا سال ۲۰۲۵ می باشد.

دولت همچنین برای مقابله با مسائلی مانند طولانی بودن ساعت کار و افسردگی پس از زایمان  نیز دستور العمل هایی ارائه داده است.

از جمله اقدامات دیگر برای کاهش خودکشی می توان به شماره تلفن مرتبط با فوریت های خودکشی اشاره کرد هر چند که دسترسی به ان بسیار دشوار می باشد و همیشه مشغول است  چرا که به مردم گفته شده که هر گونه اطلاعی درباره قصد یا اقدام افراد برای خودکشی دارند، با مرکز فوریت های خودکشی در میان بگذارند و گاهی هم خود افرادی که قصد خودکشی دارند، با این شماره تماس می گیرند و با مشاوران مستقر در این مرکز صحبت می کنند.

در عین حال برخی مراکز خیریه نیز به طور خاص برای کودکانی که والدین خود را به علت خودکشی از دست داده اند، کمک جمع آوری می کنند.

برخی اماکن در ژاپن مانند جنگل ها، ایستگاه های متروی خاص یا دریاچه ها، ساختمان های بلند و ... به مکان های محبوب برای خودکشی معروف شده اند و حتی در این مکان ها تابلوهایی نصب شده که تلاش می کنند افراد را از خودکشی منصرف کنند.

به هر شکل آمار خودکشی حدود ۳۰ هزار نفر در سال، خودکشی سالانه حدود ۵۰۰ فرد زیر ۲۰ سال، افزایش نرخ خودکشی نوجوانان، نرخ بالای خودکشی در میان ۷ کشور صنعتی، افزایش نرخ خودکشی کودکان به دلیل تصور بازگشت به مدرسه، استرس ناشی از آن، عدم موفقیت در درس و آزمون ها و ... معضلی است که علیرغم نگاه های سنتی و حتی در برخی مواقع شرافتمندانه، مورد توجه جدی برای کاهش آن به عنوان یکی از مهمترین دستور کارها قرار گرفته است.