پیام به مردم قزاقستان ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴: چه چیزی تغییر کرده است؟

در ۲ سپتامبر ۲۰۲۴، رئیس جمهور قاسم جومارت توقایف پیام دیگری را به مردم قزاقستان ارائه کرد.

رئیس جمهور بخش‌های کلیدی که نیازمند تغییر هستند و همچنین راهنمای آینده قزاقستان را مشخص کرد. پیام‌ها به یک سنت سالانه تبدیل شده‌اند. این مقاله به بررسی چگونگی تغییر تأکیدات در آنها در طول یک سال می‌پردازد.

اول از همه، بدون پرداختن به محتوای سند، به شرایط بیرونی توجه می‌کنیم. اولاً، در پیام‌های قبلی، وزرا، فرمانداران، نمایندگان مجلس سنا و مجلس حضور داشتند. امسال، کارشناسان واجد شرایط، فعالان اجتماعی و کارگران از حوزه‌های مختلف به کاخ دولت دعوت شدند. یکی از آنها، بانو بایَن بازارگالیوا معلم زبان و ادبیات قزاقی در مدرسه شبانه‌روزی تخصصی برای کودکان با استعداد "بیلیم-ایننوواتسیا" از آکتوبه و معلم ممتاز قزاقستان است.

او می‌گوید:

مشارکت من در پیام به عنوان نماینده جامعه آموزشی، نشان دهنده احترامی است که به همه معلمان ابراز شده است. با همکارانی از سایر مناطق قزاقستان ملاقات کردم. وقتی پیام را مستقیماً از زبان رئیس جمهور و در زمان حال می‌شنوید، با شنیدن آن از تلویزیون یا خواندن آن در اخبار، تفاوت‌هایی در درک آن وجود دارد. رئیس جمهور خاطرنشان کرد که در شرایط ژئوپلیتیکی بی‌ثبات کنونی، ممکن است منابع داخلی کافی نداشته باشیم و ابراز امیدواری کرد که مردم حمایت بیشتری کنند. من فکر می‌کنم اگر هر کسی با وجدان در حوزه خود خدمت کند، ما بر اساس اصل "شهروند مسئول - کار صادقانه - موفقیت شایسته" قزاقستانی عادلانه خواهیم ساخت.

حجم سند نیز کمی تغییر کرده است - پیام سال گذشته شامل ۷۶۸۲ کلمه و ۹۱۶ خط بود. امسال شامل ۹ بند، ۷۰۳۵ کلمه و ۸۳۴ خط است.

اقتصاد در اولویت

پیام اصلی که هر دو پیام را متحد می‌کند، توسعه اقتصاد است. واضح است که تأثیر یک کشور بر سیاست جهانی به اقتصاد و رفاه مردم آن بستگی دارد. در پیام سال گذشته، موضوعات توسعه صنعت، جایگزینی واردات، توسعه کشاورزی، حمایت از کسب و کارهای کوچک و متوسط، تنوع اقتصادی، کاهش وابستگی به بخش مواد خام و لجستیک مطرح شد. قرار بود یک سیستم اقتصادی پایدار ایجاد شود که فرصت‌های برابر را برای همه شهروندان فراهم کند. همچنین رئیس جمهور در مورد لزوم بازگرداندن سرمایه به طور غیرقانونی به خارج از کشور، بهبود کیفیت زندگی مردم و افزایش حداقل دستمزد صحبت کرد.

اخیراً اولژاس بکتنوف نخست‌وزیر، در مورد توسعه اقتصاد و اجرای دستورالعمل‌های پیام سال گذشته گزارش داد. به گفته وی، دولت وظیفه افزایش حجم اقتصاد تا سال ۲۰۲۹ به ۴۵۰ میلیارد دلار را بر عهده دارد.

برای این منظور، اجرای پروژه‌های مختلف، از جمله صنایع فرآوری، مهندسی مکانیک و فناوری اطلاعات، پیش‌بینی شده است.

نخست‌وزیر گفت که دولت در حال انجام کارهای گسترده‌ای برای حمایت از تولیدکنندگان داخلی است. ۱۷ پروژه بزرگ با حجم سرمایه‌گذاری بیش از ۱۵ تریلیون تنگه در حال اجرا هستند که امکان ایجاد ۲۶ هزار شغل و کاهش وابستگی به واردات بیش از ۱.۵ تریلیون تنگه را فراهم می‌کند. بودجه بخش کشاورزی ۴ برابر شده و به ۵۸۰ میلیارد تنگه رسیده است. در دو سال گذشته، بیش از ۱۰۰ میلیارد تنگه وام‌های خرد به روستاییان اعطا شده است که در نتیجه حدود ۲۰ هزار نفر کسب و کار خود را راه‌اندازی کرده‌اند.

همچنین دولت اعلام کرد که دستور رئیس جمهور مبنی بر افزایش حداقل دستمزد را اجرا کرده است. بنابراین، در ژانویه ۲۰۲۴، حداقل دستمزد از ۷۰ هزار به ۸۵ هزار تنگه افزایش یافت. به لطف این، درآمد ۲ میلیون شهروند افزایش یافته است. با این حال، باید تورم را نیز در نظر گرفت. رئیس جمهور هر بار خارج از پیام، به دولت دستور می‌دهد که تورم را کاهش دهد. در پایان سال ۲۰۲۳، نرخ تورم ۹.۸ درصد بود که در ژوئن ۲۰۲۴ به ۸.۴ درصد کاهش یافت.

لازم به ذکر است که همه نظرات مورد توجه قرار نگرفته یا اصلاح نشده‌اند. کمبود نیروی کار ماهر و فناوری‌های مدرن در روستاها، موانع بوروکراتیک در مسیر کارآفرینان و کسری بودجه، همچنان از مشکلات اساسی توسعه اقتصاد قزاقستان هستند. رئیس جمهور امسال دوباره این موضوع را مطرح کرد. دولت علاوه بر کمک‌های مالی برای توسعه کسب و کارهای کوچک و متوسط، باید یک محیط تجاری راحت ایجاد کند و موضوع حذف موانع اداری را بررسی کند. همچنین رئیس جمهور از سطح توسعه کسب و کارهای متوسط در کشور انتقاد کرد و به دولت دستور داد تا سهم آنها را در اقتصاد تا سال ۲۰۲۹ به ۱۵ درصد افزایش دهد. در حال حاضر، این رقم حدود ۷٪ است. بسیاری از کارآفرینان به دلیل وجود برنامه‌های دولتی متعدد، از اقدامات حمایتی این صنعت آگاهی کمی دارند.

اساس - صرفه‌جویی در بودجه

پیام سال ۲۰۲۴ ادامه منطقی پیام سپتامبر ۲۰۲۳ است. زیرا در اینجا نیز تأکید بیشتر بر بخش اقتصادی و توسعه تولید بود تا مسائل سیاسی. دلیل آن روشن است - قزاقستان با وجود وضعیت ژئوپلیتیکی آشفته در جهان، از طریق دیپلماسی ثبات سیاسی قابل توجهی از خود نشان می‌دهد.

یک موضوع حیاتی، هزینه موثر بودجه است. رئیس جمهور تأکید کرد که نمی‌توان بودجه صندوق ملی را به بهانه کسری هزینه کرد.

بنابراین، برای افزایش درآمد بودجه، تجدیدنظر در سیاست مالیاتی مهم است. اگر دولت برخی از معافیت‌های مالیاتی بی‌اساس را لغو کند، می‌تواند ۳ تریلیون تنگه درآمد اضافی دریافت کند. این موضوع در مورد بانک‌ها نیز صدق می‌کند، زیرا کارشناسان بین‌المللی بانک‌های قزاقستان را به عنوان سودآورترین بانک‌های جهان طبقه‌بندی کرده‌اند، بنابراین بانک‌ها باید مطابق با سود سهام خود مالیات بپردازند.

یکی دیگر از عواملی که بر کسری بودجه تأثیر می‌گذارد، وابستگی به صادرات مواد خام است. نوسانات قیمت جهانی نفت به طور مستقیم بر بودجه تأثیر می‌گذارد. به این می‌توان عوامل اقتصاد خارجی مانند تورم و بی‌ثباتی بازار ارز را نیز اضافه کرد. نظرات مطرح شده در این پیام باید به عنوان راهنمای آینده برای دولت باشد.

از چالش‌های سیاسی تا ایدئولوژی محیط زیست و قانون

البته هر دو پیام فقط به موضوع اقتصاد محدود نبودند. همانطور که می‌دانید، سال گذشته صحبت از چالش‌های سیاسی در مقیاس جهانی، "اتحاد نیروها برای جلوگیری از چالش‌های داخلی و خارجی" بود. همچنین در مورد افزایش پتانسیل نظامی کشور و توسعه فناوری‌های دیجیتال صحبت شد. در این مدت، وزارتخانه‌های حمل و نقل و ساخت و ساز ایجاد شدند. ورزش از فرهنگ جدا شد و با گردشگری ادغام شد. به دلیل کمبود منابع آب در منطقه آسیای مرکزی، یک وزارتخانه جداگانه برای تنظیم موضوع منابع آب ایجاد شد.

امسال موضوع بهبود زیرساخت‌ها، توسعه گردشگری و حفاظت از محیط زیست در دستور کار اصلی قرار دارد. فقط ۱۰ درصد از زمین‌های قزاقستان جنگلی است. نگرانی اصلی دهقانان خشکسالی است.

علاوه بر این، بارها بر لزوم شفافیت در امور عمومی تأکید شده است. فرمانداران مناطق و شهرهای تابعه استان منحصراً از طریق انتخابات مستقیم انتخاب خواهند شد. ساکنان محلی خود رئیس شهر را انتخاب خواهند کرد. لازم است در جامعه ایدئولوژی قانون و نظم ایجاد شود. همه اینها باید به موازات اصلاحات اقتصادی انجام شود.

آغاز فرآیند یافتن راه حل برای بحث‌های عمومی

به گفته آیدانا آکِسینا، کارشناس ارشد بخش تجزیه و تحلیل استراتژیک در موسسه تحقیقات استراتژیک قزاقستان وابسته به رئیس جمهور قزاقستان، پیام‌های سالانه رئیس جمهور قاسم جومارت توقایف در سال‌های مختلف بسته به وضعیت سیاسی و اجتماعی-اقتصادی در جهان و کشور متفاوت است و تأکیدات و اولویت‌ها متفاوت هستند.

آیدانا آکِسینا، کارشناس ارشد بخش تجزیه و تحلیل استراتژیک در موسسه تحقیقات استراتژیک قزاقستان وابسته به رئیس جمهور قزاقستان، می‌گوید:

از یک سو، اگر دو پیام قبلی را با هم مقایسه کنیم، می‌توان تفاوت‌های زیادی را مشاهده کرد. از سوی دیگر، پیام سال ۲۰۲۴ ادامه منطقی پیام سپتامبر ۲۰۲۳ است. به عنوان مثال، پیام سال ۲۰۲۳ "سیاست اقتصادی قزاقستان عادلانه" عمدتاً به حوزه‌های کلیدی نوسازی اقتصادی و سیاست اقتصادی جدید اختصاص داشت. رئیس جمهور به موضوعات نوسازی سیستم مدیریت بخش معدن، توسعه ذخایر فلزات کمیاب و نادر خاکی، کشاورزی، آموزش پرسنل در مجتمع کشاورزی-صنعتی و منابع انرژی پرداخت. یک بخش جداگانه به مشکلات فرسودگی زیرساخت‌ها، در بحبوحه فصل گرمایش دشوار و حوادث در اِکیباستوز و رودنی اختصاص داده شد. مشکلات مبرم امنیت در روابط بین‌الملل در دستورالعمل‌های مربوط به توسعه و تنوع پتانسیل حمل و نقل کشور منعکس شده است. به عنوان نمونه، رئیس جمهور دستور اجرای پتانسیل حمل و نقل و ساخت بنادر، تسریع در ساخت هاب کانتینری در آکتائو و گسترش ظرفیت‌های بندری در دریای سیاه در امتداد کریدور میانی را صادر کرد. آیدانا آکِسینا می‌گوید: "قرار بود تا سال ۲۰۲۹ بازسازی کیفی بیش از چهار هزار کیلومتر جاده انجام شود."

به گفته این کارشناس، پیام رئیس جمهور در سال ۲۰۲۴ "قزاقستان عادلانه: قانون و نظم، رشد اقتصادی، خوش‌بینی اجتماعی" خلاصه‌ای از دستورالعمل‌های اجرا شده را ارائه می‌دهد و مسیر توسعه را با در نظر گرفتن شرایط جدید سیاسی و اقتصادی تنظیم می‌کند.

رئیس جمهور به ادامه کار در جهت بهبود فضای سرمایه‌گذاری و شرایط برای انجام تجارت اشاره می‌کند و اصلاحاتی را در سیاست مالیاتی ارائه می‌دهد که یکی از محورهای اصلی پیام است. این نشان دهنده تمایل به توسعه دقیق‌تر و تنظیم سیستم مالیاتی و مدیریت موثرتر درآمدهای مالیاتی است. نکته مهم دوم پیام، تصمیم برای انتقال نهایی به سیستم جدید انتخاب فرمانداران از طریق رأی‌گیری مستقیم و اعلام همه‌پرسی برای ساخت نیروگاه هسته‌ای است. پیام سال ۲۰۲۴ زمان همه‌پرسی سراسری را تعیین کرد و در واقع فرآیند آماده‌سازی گسترده‌ای را آغاز کرد که شامل تدوین سؤال یا سؤالاتی است که به همه‌پرسی گذاشته می‌شود، بحث‌های عمومی و سازماندهی مقدمات در کمیسیون‌های انتخابات.

آلماتی قزاقستان

منبع:  https://www.inform.kz/ru/poslanie-narodu-kazahstana-۲۰۲۳-vs-۲۰۲۴-chto-izmenilos