واژه «قانداس» در زبان قزاقی به معنای «همخون» است. این اصطلاح در قزاقستان برای اشاره به قزاق‌های قومی که از خارج به وطن تاریخی خود بازمی‌گردند، استفاده می‌شود. وضعیت قانداس برای اولین بار در سال ۱۹۹۱ معرفی شد تا از بازگشت قزاق‌هایی که در دیگر کشورها زندگی می‌کنند حمایت کرده و هویت ملی را تقویت کند.
سیاست قزاقستان در قبال قانداس‌ها
قزاقستان سیاست فعالی در حمایت از بازگشت قزاق‌های قومی دنبال می‌کند. این سیاست شامل اعطای وضعیت قانداس، کمک‌های مالی، رویه‌های ساده‌سازی شده برای ادغام و اشتغال است.
به قانداس‌ها ارائه می‌شود:
- کمک مالی یکباره برای جابجایی و اسکان.
- یارانه‌های ماهانه برای اجاره مسکن و پرداخت خدمات عمومی.
- گواهینامه‌های تحرک اقتصادی برای خرید یا ساخت مسکن.
به گفته وزارت کار جمهوری قزاقستان، در سال ۲۰۲۴، تعداد ۱۸,۰۳۵ قزاق‌های قومی به وطن تاریخی خود بازگشته و وضعیت قانداس را دریافت کردند. از آغاز سال جاری، ۴۵.۴٪ از قانداس‌های واردشده به قزاقستان اهل چین، ۳۸.۹٪ ازبکستان، ۶٪ مغولستان، ۵.۸٪ ترکمنستان، ۲.۷٪ روسیه و ۱.۳٪ از سایر کشورها هستند. تا اول دسامبر ۲۰۲۴، تعداد مهاجران قومی در سن کار ۵۷.۱٪، کودکان و نوجوانان ۳۳.۴٪ و بازنشستگان ۹.۵٪ است. از میان قانداس‌های در سن کار، ۱۷.۵٪ دارای تحصیلات عالی، ۲۵٪ تحصیلات متوسطه تخصصی، ۵۴.۷٪ تحصیلات متوسطه عمومی و ۲.۸٪ بدون تحصیلات هستند.
قزاق‌های قومی تازه‌وارد در مناطق مختلف جمهوری مستقر شدند. همچنین، مناطق کمبود نیروی کار برای اسکان قانداس‌ها تعیین شده‌اند که شامل مناطق آق‌مولا، آبای، قزاقستان شمالی، قزاقستان شرقی، قوستانای و پاولودار می‌شود. سهمیه پذیرش قانداس‌ها در این مناطق برای سال ۲۰۲۴ تعداد ۳,۰۳۳ نفر است و تا اول دسامبر ۲۰۲۴ تعداد ۲,۹۶۱ قانداس در این مناطق اسکان یافتند.
برای قانداس‌هایی که در مناطق مذکور مستقر می‌شوند، اقدامات حمایتی دولتی ارائه می‌شود. این حمایت‌ها شامل کمک‌هزینه مسکن به مبلغ ۷۰ شاخص محاسبه‌گر ماهانه (۲۵۸.۴ هزار تنگه) برای سرپرست و هر عضو خانواده به صورت یکباره است. همچنین، کمک‌هزینه اجاره مسکن و پرداخت هزینه‌های خدمات عمومی به صورت ماهانه برای مدت یک سال از ۱۵ تا ۳۰ شاخص محاسبه‌گر ماهانه (۵۵.۳ تا ۱۱۰.۷ هزار تنگه) ارائه می‌شود. از ابتدای سال، اقدامات حمایتی مختلف به ۲,۶۲۴ قانداس ارائه شده است. به ویژه، ۷۹۴ نفر در مشاغل دائمی استخدام گردیده اند.
به‌منظور افزایش کارآمدی اسکان داوطلبانه، اقدامات نهادی برای حمایت از کارفرمایانی که در جابه‌جایی شهروندان و قانداس‌ها به مناطق کمبود نیروی کار شرکت می‌کنند، اتخاذ شده است. گواهینامه تحرک اقتصادی برای خرید، ساخت مسکن یا پوشش بخشی از پیش‌پرداخت وام‌های مسکن، به‌صورت یکباره، بلاعوض و غیرقابل بازگشت، معادل ۵۰٪ از هزینه مسکن یا تا ۴.۲۸ میلیون تنگه برای هر خانواده ارائه می‌شود. تا اول دسامبر سال جاری، ۲,۴۴۹ نفر این گواهینامه را دریافت کرده‌اند.
قابل‌ذکر است که سال گذشته، مکانیزم اعطای وضعیت قانداس به صورت آزمایشی بر اساس اصل "یک پنجره" از طریق سفارتخانه‌های قزاقستان اجرا شد. در چارچوب این طرح آزمایشی، می‌توان مسائلی نظیر بازدید از قزاقستان، محل کار، امکانات مسکن و دریافت وضعیت قانداس را بدون ورود به خاک این کشور حل کرد. تاکنون، در قالب جدید، ۲۲,۶۶۶ درخواست از قزاق‌های قومی پذیرفته شده است.
ارتباط سیاست قزاقستان با جمهوری اسلامی ایران
ایران در سیاست قزاقستان برای بازگشت قانداس‌ها جایگاه ویژه‌ای دارد. تعداد قابل توجهی از قزاق‌های قومی در ایران زندگی می‌کنند که بسیاری از آن‌ها فرزندان کسانی هستند که در اوایل قرن بیستم برای یافتن زندگی بهتر یا فرار از بحران‌های سیاسی به ایران مهاجرت کردند.
قزاقستان از طریق نمایندگی‌های دیپلماتیک خود با این جوامع به طور فعال همکاری می‌کند. در سال ۲۰۲۳، برنامه‌ای برای اعطای وضعیت قانداس از طریق اصل «پنجره واحد» در سفارتخانه‌های قزاقستان راه‌اندازی شد که فرآیند دریافت تابعیت را ساده کرد.
چشم‌انداز همکاری قزاقستان و ایران
سیاست قزاقستان در حمایت از قانداس‌ها می‌تواند مبنایی برای گسترش تعاملات فرهنگی و اقتصادی با ایران باشد:
ارتباطات فرهنگی: ریشه‌های تاریخی و زبانی مشترک قزاق‌ها و ایرانیان امکان توسعه برنامه‌های آموزشی و فرهنگی را فراهم می‌کند. برای مثال، ترویج زبان قزاقی در میان قزاق‌های قومی در ایران می‌تواند با یادگیری زبان فارسی در قزاقستان همراه شود.
پروژه‌های مهاجرتی: قزاقستان می‌تواند از تجربه ایران در مدیریت مهاجرت و ادغام مهاجران استفاده کند.
ابتکارات اقتصادی: اسکان قانداس‌ها از ایران می‌تواند انگیزه‌ای اضافی برای توسعه تجارت مرزی و کشاورزی در قزاقستان باشد.
نکته:
بازگشت قانداس‌ها به قزاقستان نه تنها به حفظ هویت ملی کمک می‌کند، بلکه به تقویت اقتصاد، فرهنگ و همبستگی اجتماعی کشور نیز می‌انجامد. سیاست‌های دولت در این زمینه، با حمایت‌های مالی و ایجاد ساختارهای نهادی جدید، نشان‌دهنده تعهد به تقویت جایگاه قزاق‌ها در وطن تاریخی خود است. با ادامه این روند، انتظار می‌رود که قانداس‌ها نقش بیشتری در توسعه پایدار قزاقستان ایفا کنند.
آستانه قزاقستان
منبع:
نظر شما