سخنرانی بیگم رعنا لیاقت علی خان با عنوان «زنان پاکستانی به آینده نگاه می‌کنند» که در سال ۱۹۶۴ ارائه شد، همچنان تأثیر عمیقی بر چشم‌انداز اجتماعی-سیاسی کنونی پاکستان دارد. پیش‌بینی‌ها و عزم او برای رسیدگی به چالش‌های سیستماتیک، الهام‌بخش باقی مانده و نشان‌دهنده بی‌زمان بودن ایده‌های او است. این گزارش به اولویت‌های سیاستی او، ارتباط معاصر آن‌ها و میراث ماندگار او می‌پردازد.
پیشرو و رهبر دوراندیش
زندگی بیگم رعنا لیاقت علی خان گواهی بر مقاومت، هوش و تعهد به خدمات عمومی است. به‌عنوان بانوی اول پاکستان و یک فعال پیشگام، تلاش‌های او در حوزه آموزش، توانمندسازی زنان و توسعه اجتماعی، انقلابی بود. علیرغم تراژدی‌های شخصی، از جمله ترور همسرش، نخست‌وزیر لیاقت علی خان، او خود را وقف بازسازی یک ملت شکسته کرد.
سخنرانی سال ۱۹۶۴ او مجموعه‌ای از رویکردهای دوراندیشانه برای ساختن ملت را در بر می‌گیرد و نقشه راهی برای رسیدگی به چالش‌های کلیدی ارائه می‌دهد. به شکلی حیرت‌آور، این مسائل هنوز حل نشده‌اند و نشان‌دهنده درک او از نیازهای بلندمدت پاکستان و بصیرت فوق‌العاده او هستند.
پنج اولویت سیاستی: آن زمان و اکنون
۱. آموزش: زیربنای پیشرفت
بیگم رعنا بر نقش حیاتی آموزش تأکید کرد و هشدار داد که بی‌توجهی مداوم به آن عواقب وحشتناکی برای پاکستان به همراه خواهد داشت. بیان او مبنی بر اینکه آموزش "نادیده گرفته شده، ناکارآمد و به پایین‌ترین اولویت سقوط کرده است" با واقعیت‌های امروز همخوانی دارد. پاکستان با بحران جدی آموزشی مواجه است و ۲۶ میلیون کودک از مدرسه بازمانده‌اند و اکثریت کسانی که در مدرسه هستند نیز از سطح سواد پایه‌ای محرومند.
دعوت او به اولویت‌بندی آموزش همچنان ضروری است. بدون نسلی مجهز به تفکر انتقادی و ارزش‌های اساسی، رفاه و پیشرفت غیرممکن خواهد بود.
۲. توسعه و برابری زنان
بیگم رعنا مدافع توانمندسازی زنان بود و بر فرصت‌های برابر در آموزش، اشتغال و توسعه ملی تأکید داشت. او آینده‌ای را برای پاکستان تصور می‌کرد که هر دختر بتواند بدون تبعیض زندگی شرافتمندانه‌ای را به‌دست آورد. اگرچه توانمندسازی زنان از نظر لفظی اهمیت یافته است، اما واقعیت بسیار متفاوت است.
با وجود بیش از ۱۱۲ میلیون زن که روزانه با چالش‌های متعدد روبرو هستند، نبود پیشرفت واقعی در برابری جنسیتی مشهود است. دیدگاه او با ابتکارات معاصر متمرکز بر زنان، مانند مواردی که به مشارکت اقتصادی، خشونت و مشارکت سیاسی می‌پردازند، هماهنگ است. با این حال، پاکستان هنوز در ارائه فرصت‌ها و حمایت‌های برابر به زنان عقب مانده است.
۳. کنترل جمعیت
بصیرت او در مورد ضرورت سیاست‌های تنظیم خانواده بر تأثیر بلندمدت رشد کنترل‌نشده جمعیت تأکید داشت. متأسفانه، همانند گذشته، اولویت‌های سیاسی امروز نیز اغلب این مسئله حیاتی را نادیده می‌گیرند. رشد بی‌رویه جمعیت همچنان منابع پاکستان را تحت فشار قرار داده و فقر، بحران‌های بهداشتی و بیکاری را تشدید کرده است.
۴. کشاورزی، تغذیه و امنیت غذایی
تأکید بیگم رعنا بر ارتباط میان کشاورزی و تغذیه، پیشگامانه بود. او بر امنیت غذایی از طریق تحقیقات کشاورزی، توسعه زنجیره ارزش و کاهش اتلاف مواد غذایی تأکید کرد. هشدارهای او درباره عواقب بی‌توجهی به این حوزه‌ها محقق شده است. امروز، پاکستان ۳۵-۴۰ درصد از محصولات فاسدشدنی خود را به دلیل نبود فرآوری و حفظ مناسب از دست می‌دهد.
بینش او چارچوبی برای حل چالش‌های معاصر مانند افزایش ناامنی غذایی، سوءتغذیه و ناکارآمدی‌های اقتصادی در کشاورزی ارائه می‌دهد.
۵. گذار فرهنگی و اتحاد
در بحث «فرهنگ‌های متضاد»، بیگم رعنا بر لزوم تطبیق هوشمندانه با مدرنیته تأکید کرد و خواستار حفظ ارزش‌های شخصی و اجتماعی شد. او در برابر گرایش‌های تفرقه‌افکنانه هشدار داد و فراخوانی برای فراگیری به‌عنوان پایه‌ای برای وحدت ملی صادر کرد.
متأسفانه، تغییرات فرهنگی دهه‌های ۷۰ و ۸۰، که توسط مبارزات قدرت هدایت می‌شد، ارزش‌های حذف‌گرایانه را در سیاست، دین و جامعه تثبیت کرد. تفرقه‌ای که او از آن بیم داشت، اکنون به‌صورت قطب‌بندی عمیق بروز یافته و وحدت ملی و هویت جمعی را فرسوده است.
ارتباط بی‌زمان بینش او
اولویت‌های سیاستی بیگم رعنا لیاقت علی خان نشان‌دهنده درک عمیق او از چالش‌های اساسی پاکستان است. ارتباط ماندگار سخنرانی او گواهی بر رهبری دوراندیش او و یادآوری دردناک شکست پاکستان در رسیدگی مؤثر به این مسائل است.
تأکید او بر آموزش، توانمندسازی زنان، کنترل جمعیت، کشاورزی و انسجام فرهنگی، نقشه راهی برای توسعه پایدار ارائه می‌دهد. با بازنگری و اجرای ایده‌های او، پاکستان این فرصت را دارد که پتانسیل خود را بازیابد و جامعه‌ای برابر، متحد و شکوفا بسازد.
میراثی از امید و عزم
زندگی و کار بیگم رعنا همچنان الهام‌بخش است. توانایی او برای غلبه بر تراژدی شخصی و تلاش بی‌وقفه برای ملت خود، درسی در مقاومت و تعهد است.
سخنرانی سال ۱۹۶۴ او صرفاً یک اثر تاریخی نیست—بلکه یک فراخوان برای اقدام است. این سخنرانی پاکستان را به چالش می‌کشد تا با شجاعت، تعهد و وضوح هدفی که زندگی او را تعریف کرد، به مسائل سیستماتیک خود رسیدگی کند.
نظر شما