نگاه علمای اسلام در نیجریه به رمضان : 

رمضان فرصتی برای خودسازی و رشد معنویت

ماه رمضان تنها یک ماه روزه‌داری نیست، بلکه فرصتی است برای خودسازی، رشد معنوی، و تعمیق رابطه انسان با خداونداست . این ماه مبارک با ویژگی‌های خاص خود، به مسلمانان یادآوری می‌کند که علاوه بر روزه گرفتن، باید به پاکسازی روح و تقویت فضایل معنوی خود بپردازند . پروفسور امام خالد ابوبکر، دبیرکل جماعت نصر اسلام و یکی از امامان جمعه مسجد ملی ابوجا روزه را به عنوان وسیله‌ای برای تطهیر روح و تقویت تقوا مورد تأکید قرار می دهد و ادامه می دهد:

آغاز ماه رمضان؛ زمانی برای تقویت تقوا و خودسازی

ماه رمضان فرصتی است که خداوند به مسلمانان داده تا از طریق روزه‌داری، به خودسازی بپردازند و به تقوا و پرهیزگاری دست یابند. روزه بر مسلمانان فرض شده است تا تقوا را در خود تقویت کنند. این ماه، نه تنها برای پرهیز از خوردن و آشامیدن، بلکه برای پرورش انضباط فردی، خویشتن‌داری، و پرهیز از افعال گناه‌آلود است. این ماه فرصت مناسبی برای ارتقای معنویت است و فرد باید در این مدت تلاش کند تا رابطه خود با خداوند را مستحکم‌تر سازد.

برکت لیلة القدر: شب تحول معنوی

لیلة القدر، که در قرآن به عنوان "شب بهتر از هزار ماه" شناخته شده، از دیگر ویژگی‌های بارز ماه رمضان است. این شب فرصتی منحصر به فرد برای دعا و درخواست بخشش از خداوند است. ایشان دارد در ده شب پایانی ماه رمضان، مسلمانان باید در جستجوی این شب پر برکت باشند تا از رحمت و بخشش خداوند بهره‌مند شوند. از این رو، درک اهمیت این شب، فرصتی است برای بهره‌مندی بیشتر از برکات الهی و نزدیکی به خداوند است .

تأکید بر مفهوم عدالت و تقوا

یکی از موضوعات اصلی جستجوی عدالت و تقوا در ماه رمضان است . ایشان از سخنان علی بن ابی‌طالب ع استفاده می کند و می گوید عدالت به عنوان ترس از خداوند و عمل به وحی معرفی است . همچنین مفهوم تقوا به عنوان حفاظت خود از گناه و تلاش برای پرورش یک رابطه قوی با خداوند است. در این ماه به مسلمانان یادآور می‌شود تا بر پاکسازی قلب و روح خود تمرکز کنند و خود را از افکار و اعمال گناه‌آلود دور نگه دارند.

خوداندیشی و پرسش از رشد معنوی

یکی از مهم‌ترین ابعاد ماه رمضان، خوداندیشی و بازنگری در وضعیت معنوی فرد است. در این ماه، مسلمانان دعوت می‌شوند تا لحظاتی درون‌نگری کنند و از خود بپرسند که آیا در این ماه تقوا و ارتباط خود با خداوند را افزایش داده‌اند؟ این پرسش‌ها به افراد کمک می‌کند تا نقاط ضعف خود را شناسایی کرده و بر اساس آن‌ها برای بهبود عملکرد خود تلاش کنند.

بخشش، مهربانی و مسئولیت اجتماعی

ماه رمضان نه تنها فرصتی برای رشد معنوی فرد است، بلکه به مسلمانان یادآوری می‌کند که در این ماه باید به دیگران نیز توجه کنند. ایشان تأکید دارد که روزه فرصتی است برای افزایش شفقت و مهربانی نسبت به نیازمنداناست . این ماه، ماه اعمال خیرخواهانه است و مسلمانان تشویق می‌شوند تا با کمک‌های مالی، توزیع غذا و خدمات داوطلبانه، به جامعه خود خدمت کنند.

تعامل با قرآن و تقویت ایمان

ماه رمضان زمان مناسبی برای تعامل بیشتر با قرآن است. در این ماه از مسلمانان خواسته می شود که در این ماه، فرصت بیشتری برای خواندن و تفکر در قرآن داشته باشند. قرآن، به عنوان کتاب هدایت، می‌تواند راهنمای زندگی فردی و اجتماعی مسلمانان باشد. این ماه فرصتی است برای غوطه‌ور شدن در پیام الهی و بهره‌برداری از حکمت‌های قرآن برای بهبود زندگی روزمره است .

اهمیت اتحاد امت اسلامی

ماه رمضان همچنین فرصتی است برای تقویت اتحاد و همبستگی مسلمانان است . اعمال جمعی مانند نماز تراویح و افطارهای دسته‌جمعی، پیوندهای اجتماعی را تقویت می‌کند و موجب تقویت روحیه جمعی در میان مسلمانان می‌شود. این وحدت، نه تنها در عبادت بلکه در کمک به یکدیگر و ارتقای جامعه نیز نمایان است.

حفظ آموزه‌های ماه رمضان

پایان ماه رمضان نباید پایان تلاش برای رشد معنوی باشد. باید درس‌های آموخته شده در این ماه را در زندگی روزمره خود پیاده کنیم . این می‌تواند شامل تعهد به نماز، ادامه تعامل با قرآن و انجام اعمال خیرخواهانه باشد. از آنجا که ماه رمضان تنها یک نقطه شروع است، مسلمانان باید همواره در جستجوی تعالی و رشد معنوی باشند.

نتیجه‌گیری

ماه رمضان فرصتی است برای پاکی معنوی، خودسازی و نزدیکی بیشتر به خداوند است . این ماه به مسلمانان یادآوری می‌کند که روزه‌داری تنها از جنبه جسمانی نیست، بلکه باید در بعد روحانی نیز به رشد و تعالی برسند. از طریق دعا، خوداندیشی، بخشش و تعهد به اصول اسلامی، مسلمانان می‌توانند در مسیر بهبود فردی و اجتماعی خود گام بردارند. در این ماه مبارک، فرصت‌های بسیاری برای تغییر و تحول معنوی وجود دارد، و با استفاده از این فرصت، فرد می‌تواند به کمال معنوی نزدیک‌تر شود و به جامعه انسانی خدمت کند .

منابع:

ü  Professor Imam Khalid Abubakar's Sermon – The sermon delivered on 14th of Ramadan 1446 AH at the National Mosque in Abuja.

ü  Sahih al-Bukhari – Bukhari, Muhammad ibn Ismail. Sahih al-Bukhari. For referencing hadiths related to fasting and Ramadan.

ü  Sahih Muslim – Muslim, Muslim ibn Hajjaj. Sahih Muslim. For referencing hadiths related to Ramadan and its significance.

ü  Spiritual Concepts in Islam – Various books analyzing spiritual concepts in Islam.

ü  Islamic Studies Journal – Scholarly articles related to Islamic studies that cover topics like piety, fasting, and the significance of Ramadan.

ü  Fundamental Ethical Principles in the Qur'an – Research books on ethical principles in Islam, focusing on the verses of the Qur'an and their interpretations.

ü  Leadership.ng – The original article published on the leadership.ng website on March 14, 2024, which was used to write the article.

ü  "Fasting and Spiritual Growth in Ramadan" – Reputable articles and online resources about spiritual growth during Ramadan.

ü  The Role of Charity in Ramadan – Authoritative articles on the importance of charity and acts of kindness during Ramadan.

ü  https://leadership.ng/spiritual-purity-in-ramadan/